فەرمانبەران و کرێکاران کێن؟ … تاهیر حاجی حەسەن
فەرمانبەر هەر ئەندامێکە لەخودی چینی کرێکاران، چونکە،ئەویش بەشێکە لەهێزی کارو ڕۆژانە دەبێت لەڕێی مێشک و جەستەیەوە چەندین کات ژمێر لەژیانی خۆی بدات بەخاوەن کارەکەی،جالەهەر بەشێک و هەر پیشەیەکدا بێت،تائەوەی دواتر خاوەن کارەکەی بڕێک پارەی پێبدات،تابژێویەکی مام ناوەندی پێ پەیدابکات. ئەوی ناوی فەرمانبەری داهێناوە،خودی دەوڵەتدارانی سەربەچینەچەوسێنەرەکان بون،تالەو ڕێگەیەوە،جیاوازی بخەنە نێو خودی کۆی چینێک کەدەچەوسێنرێتەوەو خودی ژیانیش تەنها لەلایەن ئەو چینەبەرهەمهێنەرەوە ڕۆژانە هەڵدەسوڕێنرێت.
گەر خودی ئەو زۆرینەیە نەبێت،ئەوا ژیان دەوەستێت و کۆی جومگە سەرەکیەکانی ڕۆژانەی ژیان بردنەپێشەوە توشی تێک شکان و ئاڵۆزی دەبێت.
دابەش کردن و پارچەپارچەکردنی چینەبەرهەمهێنەرەکان بەپێی پیشەو نیڤۆکانیان،تەنها لەپێناو قازانج و بەرژەوەندی مانەوەی چینەدەسەڵاتدارە چەوسێنەرەکاندایە،نەک ئەوەی فڵانە ڕشتە نیڤۆکەی بەرزەو ئەوی خوارتر لەو دەبێت چاولەدەستی خاوەن بڕوانامە بەرزەکان بێت. کاتێک دەرفەت دەڕەخسێنرێت بۆ کۆی تاکەکان و پەروەردەیەکی زیندو فێری تاکەکان دەکرێت،هەرئەوکاتە دەتوانرێت کۆی مرۆڤەکان لەئاستێکی هۆشیارو خاوەن چالاکی مێشکی کراوەدا بەرهەمبهێنرێت.
جاتائەو چینە یەکگرتو ڕێکخراو نەبێت،هەمیشە لەلایەن دەوڵەت و حکومەتی بۆرژواکانەوە،ڕسوا دەکرێت. حزبە جۆراوجۆرەکان و میدیاکان بەگشتی و بەشێوەیەکی،کۆ،بەشێکن لەپارێزەرانی سیستەمی چینەچەوسێنەرەکان. ئەوی ڕۆژانە ژیان هەڵدەسوڕێنێت،خودی چینەداراو بۆرژواکان و دەسەڵاتەکانیان نیە،بەڵکو ئەوە خودی ئەو ملیۆنان لەمرۆڤە کارگەرو بەرهەمهێنەرانەن کەهەر بەشەو لەبوارێکدا ژیان ڕێک دەخەن و برەو بەبەردەوامی دانیەکەی دەدەن.
دەسەڵاتی ئەحزابی ناسیۆنالیزم – دینی کوردی و عەرەبی بۆخۆیان مێژوویەکە،چینی چەوساوەو کرێکاری عێراق و هەرێم دەڕەتێنن و دەیچەوسێننەوە،ئەویش تەنها لەپێناو خۆیان و سیستەمی دەوڵەتداریەکەیاندایە. کرێیەک کەدایان ناوە بۆ ئەو بەشەی بەناوی فەرمانبەرەوەیە تادەگات بەنادیاری هەقدەستی کرێکارانێک ڕۆژانە لەمەیدانی کاردان،تەنها بەئەندازەیەکە،کەهیچ کات نەتوانن بژێویەکی شایستە بۆ خۆیان و مناڵەکانیان دابین بکەن،مەگەر ئەوەی تەنها بەشی ئەو بژێویە بکات کەنەمرن و بتوانن بەردەوام نەوە بخەنەوەو بیخەنە خزمەتی چینی بۆرژواکان و دەرەبەگەکان.
ئەم سیستەمی سەرمایەداریە،کەلەڕێی تۆڕە ئاڵۆزەکانیەوە،کەوەک تۆڕی جاڵ جاڵۆکە وایە،هەمیشە و بەردەوام لەپلان و بەرنامەڕێژیدایە،تەنها و تەنها،تائەوەی ئەو چینەبەرهەمهێنەرە زەبەلاحە پچڕ پچڕ کراوە،بەئاگانەیەتەوەو نەیپەرژێتە سەر ئەوەی پچڕانەکەی خۆی گرێ بداتەوە بەدەوری خۆیدا.
هەمیشە دەتوانرێت کار بۆ کۆی مرۆڤەکان دابین بکرێت و هیچ کەس بێکارو بێ ژیان نەبێت،بەڵام سیستەمی چینەچەوسێنەرەکان بەردەوام بەپێچەوانەی ئەو خواستەوە کار دەکەن و بەردەوام سوپایەک لەبێکار جێگیر دەکەن و بێ ژیان دەیانهێڵنەوە،تائەوەی لەلایەک بیان کەن بەکێبەرکێ کاری ئەو بەشەی کاریان هەیەو لەجومگە جۆراوجۆرەکاندا ڕۆژانە ژیان هەڵدەسوڕێنن،لەلایەکیترەوە،بەهێشتنەوەی سوپایەک لەبێکار،خودی حزب و دەوڵەتدارانی چینەبۆرژاکان،زۆر بەئاسانی و بەتێچویەکی زۆر کەمەوە،ئەو سوپا لەبێکاران دەخەنە خزمەتی مانەوەی دەوڵەتەکانیان و بۆ مانەوەی خۆیان بەکاریان دەهێنن،جا لەڕێگەی بەسەربازی کردنەوە بێت یان بەپۆلیس کردنیانەوە بێت تادەگات بەقۆناخێک،ئەو سوپا لەبێکاران،بەمەمنونیشەوە ئامادە بن،کەحکومەت هەرچ ئەرکێکیان پێ بسپێرێت بۆیان جێ بەجێ بکەن. هەروەک ئەو هەلومەرجە دژوارەی لەعێراق وهەرێم و وڵاتانی ناوچەکەو جیهانیشدا بونی هەیەو نمونەی زیندون.
سیاسەتی حکومەت و دەوڵەتە سەرمایەداریەکان،لەقۆناخە جۆراوجۆرەکانی مێژووی دەسەڵاتداریەتیاندا،هەمیشە،قەیران و گێژاویان بەرهەمهێناوەو ڕێگەیان نەداوە کەئابوری و بەرهەمهێنان پێش بکەوێت و بچێتە ئاستێکەوە،کەببێتە مایەی سەرئێشە بۆیان و کارێکی وابکات کەببێتە هۆکارێک بۆ خۆ هۆشیار کردنەوەی چینەچەوساوە بەرهەمهێنەرەکان. بۆیە،قەیرانە ئابوری و دارایەکانیش کەهەر چەند ساڵ جارێک دەبینرێت و ڕودەدات،لەسەپاندنی کارێکی قەدەر ئاساو ئەزەلیەوە نیە،بەڵکو پەیوەندی بەخودی سیستەمی سەرمایەداری و کێبەرکێی نێوان دەوڵەتان و شەریکاتە قۆرخ کارەکانیان و بازاڕو ئەو سودو قازانجانەوە هەیە،کەدەیانەوێت بەدەستی بهێنن.
لەکاتی قەیرانەکان و کۆتای قەیرانەکانیشدا،جائابوری بێتن یان هەڵگیرساندنی جەنگ بێت لەنێو دەوڵەتاندا،تەنها،ئەوی سود مەند دەبێت،خودی سیستەمەکەیە،هەندێک جار ڕودەدات،لەڕێگەی قەیرانێکی ئابوریەوە یان جەنگێکەوە،دەوڵەتێک یان حکومەتێک بڕوخێنرێت یان هەڵبوەشێنرێتەوە،بەڵام ئەوی نەیان هێشتوە لەناو بچێت خودی سیستەمی باوی سەرمایەداریە بوە،وەزەرەرمەندی گەورەو باجدەری گەورەی نێو کۆی مێژووی قەیرانەکان و جەنگەکان،تەنها،هەر چینەچەوساوەکان و مرۆڤە بەرهەمهێنەرە واقعیەکان بون.
ڕێکخراوبونی چینی کرێ وەرگرەکان،کەناوی کرێکارو فەرمان بەر یان فەرمان جێبەجێکاریان پێ بەخشراوە،تەنها کارێکە،دەتوانێت کۆتای بەژیانێک و سیستەمێک بێنێت،کەبۆ هەرچرکەیەک ژیانی ئەمی خستۆتە بەردەم لێژبونەوەو تێک شکانەوە. سیستەمی چینەچەوسێنەرەکان ئەبەدی نین،بەڵکو ئەوی دەتوانێت ئەبەدی یان بۆهەتایە بونی هەبێت خودی مرۆڤ و کۆتای هێنانیەتی بەبونی سیستەمێک کە پێک هاتبێت لەچینێکی سەرووارو چینێکی ژێر دەستە. بۆ هەر ساتێک بێت،مرۆڤایەتی و خودی چینەبەرهەمهێنەەکە،کۆتای بەم جەنگەڵستانە دەهێنێت،کەبەرهەمهێنەرەکەی تەنها خودی ناهۆشیاری سیاسی چینەچەوساوەکانە کارێکی وای کردوە،جەچینێکی چەوسێنەری دڕندە بکاتە حاکم وەکیلی خۆی. دەوڵەت و پێکهاتەکانی دەوڵەت،بەکۆ تەنها لەپێناو مانەوەی چینەچەوسێنەرە حاکمەکاندا دروست کراون یان بنیات نراون.
تاهیر حاجی حەسەن
10/03/2019
