گەورەبونی شەقام و بچوک بونەوەی حیزب… بەختیار شارەزوری
ئەگەر کۆمەڵگا پانتاییەک بوبێت و حیزبەکان هاتبێتن هێڵی دەسەڵاتی خۆیان کێشا بێت و هەر حیزبە و پانتاییەکی بۆ خۆی داگیرکردبێت ، ئەگەر پێشتر حیزب جێ ی متمانەی بەشێك لە کۆمەڵگا بوبێت و باوەڕی تاک وا بوبێت کە بتوانن کار لەسەر دروشمەکانیان بکات ، ئەوا ئێستە ئەوەی جێگەی پێکەنین و گاڵتەجاڕییە ئەو دروشمانەن کە حیزبەکان هەڵیان گرتبو ، ئەگەر پێشتر تاک پێ ی وا بوبێت کە بە دەنگی دەتوانێت دەسەڵاتەکان بگۆڕێت ، ئەوا ئێستە لەساییەی دو حیزبی بێ ئەرزش دەنگی تاک هیچ ناکات جگە لە یارییەکی بێ تام ، ئەگەر پێشتر تاک باوەڕی بە دەنگدان بوبێت بە ئۆپۆزسیۆن ، کە کار لەسەر دامەزراوەیی بونی کۆی دەزگا نیشتمانییەکان بکات ، ئەوا لەسایەی تاکتیک و سیناریوکانی ئەم دو حیزبەوە ، ئەو ماکیاجەی بۆ خۆیان کردبویان ، هەمان ماکیاجیان بۆ ئۆپۆزسیۆنیش کرد و ڕەنگی خۆیانیان کردە بەری ، ئەگەر هەوڵێک بوبێت لەلایەن گۆڕانەوە بۆ گۆڕێنی ئەم دۆخە و جێ ی هیوای شەقام بوبێت ، ئەوا لەسایەی جاشایەتی و پاڵپشت بە هێزی بێگانە هەوڵەکانی بزوتنەوەی گۆڕانیش خرایە کۆڵانێکی داخراوەوە ، ئێستە شەقام چی تر ئەو شەقامە نیە کە پێشتر حیزبەکان کەرتیان کردبو ، ئێستە لە سایەی حکومڕانییەکی مافیاوە دۆخێک خوڵقاوە ، کە نەهامەتییەکان هەمو تاکێکی گرتوەتەوە ، گەیشتوەتە ئاستی بژێوی تاک ، بە جۆرێک کۆی کۆمەڵگا توشی داڕمانێک هاتوە ، چیتر شەقام خۆی هەڵدەسێت خەتی دابەشکاری حیزبەکان لەسەر جەستەی خۆی دەسڕێتەوە ، هەر شەقام خۆی دێت ، دەموچاوی ناشیرنی حیزب لەسەر جەستەی خۆی دەر دەکات ، چونکە نەیان توانی کلتوری دەستاودەستکردن و سەروەری یاسا گەورەتر بکەن لە منداڵدانی حیزب ، بە ڕیگایەکدا ڕۆشتن کە ڕێگای شکستی ئەم جۆرە مۆدیلە بو لە حیزب ، تا ئێرا دەتوانین ناوی بنێن ململانێ ی شەقام و حیزب ، لە داوی دەرکەوتنی کاریگەری دەرئەنجامەکانی شکستی ئەم دو حیزبە لە ڕوی حکومڕانییەوە ، دوای داکەوتنی دەمامکی دەموچاویان و خراپی بژێوی تاک ، دواجار تاکەکان هیچ شوێنێک بە گۆڕەپانی خۆیان نازانن تەنها گۆڕەپانی شەقام نەبێت ، بە جۆرێک کوڕانی حیزب حاشا لە حیزبەکانیان دەکەن و دەگەڕێنەوە لای دایکی شەقامیان ، ئەمەش پشکی شێر بەر پارتی و یەکێتی دەکەوێت ، لەبەر ئەوەی گۆڕان خۆی لە شەقامەوە دروست بوە ، زوتر کوڕانی گۆڕان دەچنەوە ناو باوەشی شەقام ، ئەگەر چی گۆڕان دەیویست یاساکانی گشتی بۆ هەمو تاکێک بێت بێ جیاوازی دەنگ و ڕەنگ ، بۆیە دەبینین کوڕانی گۆران ناتوانن لە شەقام هەڵبین ، ئەوەی دەمێنێتەوە لە دەرەوەی دەنگی شەقام ئەو حیزبانەن کە خاوەنی دەستەڵات بون و ئەم شکستەیان بەرهەمهێناوە ، دەرئەنجام شەقام زۆر گەورەتر دەبێت لە حیزب و دەبێتە یەک دەنگ ، ئەگەر پێشتر ناڕەزایەتیەکان داینەمۆی بزوێنەری چەند حیزبێک بوبێت ، ئەوا ئێستە ئەوەی جێگەی گەڵتەجاڕییە هەمو حیزبەکانن ، ئەگەر چی بزوتنەوەی گۆڕان ڕەخنەی خەڵک ئەوەیە کە بۆ ئەوەی ببێتە کوڕی شەقام دەبێت لەوە گەورەتر بێت کە ئێستە هەیە ، دەیانەوێت گۆڕان ببێتە فشار بۆ دو حیزبی گەندەڵ ، بەڵام کاتێک دەبینن لە ئاستی دۆخی دەست تێوەردانی دەرەکی و جاشایەتی ئەم دو حیزبەدا و جوڵاندنیان بە کۆنتڕۆڵەکانی تاران و ئەنقەرە هیچیان بۆ ناکرێت ، ئەوا شەقام خۆی دێتە قسە و دەکەوێتە جوڵە .
ئەوەی گرنگە لە ئێستادا دەرئەنجامی حوکمڕانی ئەم دو حیزبە بوتە هۆی داڕمانی دۆخی بژێوی تاک لە دەنگ دەرانی خۆشیان ، زۆر خوڕسکانە شەقام لە داواکارییەکانی مامۆستایانەوە بوتە شەقامێکی توڕە و شوێنێک بۆ ڕیسواکردنی حیزب ، ئەوەی گرنگە ئامانجی ئەم خۆپیشاندانانە لە چوارچێوەیەکی بچوکدا قەتیس نەکرێت ، دەبێت چوارچێوەی داواکارییەکان گەورەتر بکرێت بۆ مافە یاسای و گشتیەکان ، تەنها لە چوارچێوەی موچەی مامۆستایاندا نەبێت ، سنوری موچە ببڕێت بۆ هەمو ئەو داواکارییانە کە دەبێتە هۆی گۆڕینی ئەم حکومەت و دەستەڵاتە بە حکومەتێکی تەکنۆکراتی چاودێری کراو ، پێویستە لەوە بگەین ئیتر ئەوە حیزب نیە دەچێت بە قەڵەمێکی سور هەندێ لە جەستەی حیزب بۆ خۆی داگیر دەکات ، چی تر شەقام خۆی دەتوانێت سنوری متمانە و دەسەڵاتی حیزب لەسەر جەستەی خۆی دیاری بکات ، دەبێت لەوە تێ بگەین کە دەسەلاتی شەقام باڵا ترە لە هەمو ئەو سیناریو و گەڵتاجاڕییانە کە ئەم دو حیزبە دیکەن ، گەورەترە لەوەی شەقام گوێ بۆ گۆرانی درۆزنەکان بگرێت ، گەورەترە لەوەی بە دروشم ڕوی ڕەشی خۆیان سپی بکەنەوە.
