Skip to Content

مرۆڤ بۆ هەیە؟ … تاهیر حاجی حەسەن

مرۆڤ بۆ هەیە؟ … تاهیر حاجی حەسەن

Closed
by تشرینی دووه‌م 24, 2016 General

ئاخۆ ئەو هۆکارو دەرئەنجامە چی بوو کەمرۆڤی کردە سەرداری گشت ئاژەڵەکان؟ ئاخۆ ئاستی ژیریەتەکەی بوو یان ئاستی دڕندایەتی و خۆپەرستیەکەی؟ ئاخۆ مرۆڤ و ئاژەڵەکان و گەردون بەرهەمی ڕێکەوتێک بوون یان بەرهەمی پێویستی بوون لە بوندا؟ ئایا مرۆڤ گەر ژیریەتیەکەی بەرەو دڕندایەتی نەبردبایە دەیتوانی درێژە بەژیانی بدات و بیگەیاندایەتە ئەم قۆناخەی ئێستای و قۆناخەکانی داهاتویشی که دیار نیە بەکوێی دەگەیەنێت؟ ئاخۆ ئەوە تەنها پرسی خۆپەرستی و داگیرکاریەکانیەتی مرۆڤی ئاوا کردوە بەدوو بەشەوەو دابەشی کردوە لەنێوان چینەکاندا؟ ئاخۆ گەر مرۆڤ بەگشتی ژیرایەتیەکەی دوا پێناسەو دوا جیاوازیەکەی بێت لەبەرانبەرکۆی ئاژەڵاندا،هێشتا وانایەتە بەرچاو کەمرۆڤ ناشیرینترینی جۆری ئاژەڵەکانە؟ ئاخۆ سروشت و گەردون هیچ دەورێکیان هەیە لەم گێژاوەی مرۆڤی ژیر دەرگیری بوە؟ بەڕاستی گەر مرۆڤ نەبوایە سروشت جوانتر دەبو یان ئەوکات تەنها وێرانەیەک دەبوو؟ بەڵام کێ چوزانێت گەر ئێمەی مرۆڤ نەبوینایە کام جۆری ئاژەڵەکان دەبوون بەسەردار؟ یان ئاخۆ سروشت و گەردون و ئاژەڵەکان پێویستیان بەسەردار دەبوو؟ بەڕاستی مرۆڤ دیاردە سەیرەکەیە لەنێو مێژووداو لەنێو گەردونیشدا؟ ئاخۆ مرۆڤیش تەنها لاسای کەرەوەی پێش نەوەکانی خۆیەتی،گەر وایە بۆچی لەئاژەڵەکان جیاوازتر دەبینرێت،لەکاتێکدا ئەوە ئێمەین دەڵێین ئاژەڵەکان خاوەن ژیرایەتی نین و تەنها غەریزەیەکی خۆڕسکانەیە دەیان جوڵێنێت؟ ئاخۆ زانستیانەترین وەڵام بۆ جیاوازی مرۆڤ و کۆی ئاژەڵەکان لەوێدا نیە کە مرۆڤ توانای گۆڕان و بەکار هێنانی سروشتی هەیە لەپێناو خۆیدا،لەکاتێکدا ئاژەڵەکان بەناچارانە خۆیان لەگەڵ سروشتدا ڕادەهێنن یان خۆیان دەگونجێنن؟ مرۆڤ دیاردە نامۆکارو دیاردە کەم وێنەکەی بەرهەمی سروشتە.

ڕەنگبێت،وەڵام دانەوەی ئەم پرسیارانەو هەزاران پرسیاری دیکەی لەمەڕ مرۆڤ و ئاستی تواناو ئاڵوگۆڕ پێکردنەکانی سروشت لەپێناو خودی مرۆڤ خۆیدا،هەروا کارێکی ئاسان نەبێت و یان بڵێین بتوانین لەدوو توێی بابەتێکی کورتدا وەڵامی زانستی و واقعی و دروستی بدەینەوە. چونکە مرۆڤ بۆخۆی سەرسوڕهێنەرترینی جۆری ئاژەڵەکانە کەتوانای ئەوەی هەیە کۆی پەنهانەکانی سروشت و گردون شیکار بکات و لەپێناو پەی بردن بەدوا پەنهانیەکانی گەردوندا دەستە وەستان نەبێت و بەردەوام خولیاکانی و ئەندێشەکانی بخاتە گەڕ تادەگاتە دوا دەرئەنجام. پێشکەوتنە زانستیەکان و ئەو پشکنینانە بەردەوام و ئەو گەڕانە بەردەوامانەی لەپێناو داهێنانی نوێیدا تەنها دەرخەری ئەو واقیعەن کە مرۆڤ دەیەوێت بگات بەو خواستەی کەخۆی لەگەردون بەبەرزتر بزانێت!ئەم سروشتە نامۆییەی مرۆڤە لەبەرانبەر بێ کۆتایی گەردوندا،دەرئەنجامێکی وای بەم ئاژەڵە ژیرە داوە کە هەرچی لەتوانایدا هەیە بیخاتە گەڕ تادەگات بەمەبەستەکەی،یانی خۆ سەردار کردنی بەسەر سروشت و گەردون و کۆی ئاژەڵەکاندا؟ ئاخۆ ئەم کارەی مرۆڤ لەترسیدایە یان لە کیبریا بونیدایە؟ چونکە زۆرجار ترس دەرهەستێک پێک دێنێت مرۆڤەکان لەپێناو مانەوەی بەهێزترینیاندا دەست بۆ کوشتنی ئەوی لاواز دەبات ئیتر چ مرۆڤ بێت یان ئاژەڵە دڕندەکان بێت، دەوری کیبریا بونی مرۆڤیش لەوێوە سەرچاوە دەگرێت کەلەقەزەم بوونی خۆی گومان دەکات و خۆی بەگەورەتر لەبەرانبەر گەردون دێتە پێش چاو.

مرۆڤ بۆ هەیە؟ ئاخۆ دەبێت بۆ ئەم پێناسیە بگەڕێینەوە بۆ لێکدانەوە ئاینیە جۆراو جۆرەکان،یان پەنا ببەین بۆ پێش ئەو لێکدانەوانەو پەی بەقوڵای ترسی خودی مرۆڤ ببەین لەبەرانبەر بێتوانایەکەی بۆ خۆناسینی خۆی و خۆناسینی خودی سروشت و چواردەورە بێ کۆتاییەکەی سروشت؟ ئایا دەکرێت گومانمان هەبێت لەمرۆڤە سەرەتاکان لەوەی بۆچی خودایەکیان دروست کرد بۆخۆیان یان دەکرێت بڵێین ئەو بیناکردنەی مرۆڤ بۆ خودای کرد لەو قۆناخەدا تەواو لەجێی خۆیدا بوە؟ گەر بڵێین ئاخۆ مرۆڤ لەو سەردەمە سەرەتاییەیدا کە ئاوەزی لەبەرانبەر چواردەوری و سروشتدا زۆر سەرەتاییانە بوو لەوەی بتوانێت خۆی و بونەکەی خۆی بناسێت پەنای بۆ دروست کەرێک برد و ناوێکی بۆدانا کەلەخۆی نەچێت مافێکی هەق خوازیانەی بوە،کەوایە بۆچی لەسەردەمی ژیرایەتیەکەیداو لەسەردەمی ئاڵوگۆڕ کردن بەسروشت لەپێناو خۆیدا هێشتا وازی لەو دروست کەرە بان سروشتیە نەهێناو بگرە پتەو تری کردەوە؟ ئاخۆ ئەمە بوغزو کینەو ناژیریەتیەکەی مرۆڤی بەهێزو فێڵباز نەبوو لەپێناو هەمیشە مانەوەی خۆی وەک گەورەترین سەردار بەسەر لاوازەکانی لەخۆی چوی کەناوی مرۆڤە تادەگات بەملکەچ کردنی ئاژەڵەکانیش بۆ ژێر دەستی خۆی؟ ئالێرەوە بناخەکانی چەوساندنەوەی چینایەتی دەست پێ دەکات و قۆناخ بەقۆناخ درێژە بەم تەمەنە ناشیرینەی خۆی دەدات.

مرۆڤ لەلایەک بەتواناترینی جۆری ئاژەڵەکانەو لەلایەکیتریش درندەترینی جۆرەکانە.چونکە ئەوە تەنها بونیەتی مرۆڤە توانای ئاڵوگۆڕی سروشتی هەیە لەپێناو بەرژەوەندیەکانی خۆیدا،بەپێچەوانەوە ئاژەڵەکان هەمیشە خۆڕسکانە لەگەڵ سروشتدا خۆیان دەگونجێنن.بەڵام جوانیەکانی ئاژەڵەکان ڵەوێدایە کەبێ بیرکردنەوە دەژین و بەپێی تێر کردنی گەدەیان برەو بەبونەکەیان دەدەن،بەپچەوانەوە مرۆڤ بەژیرانەو بەپلان و داڕشتنەوە دەژی و تەنها بیری لای تێر کردنی گەدەی نیە بۆ ئەمڕۆ،بەڵکو بیر لە هەزاران سبەینێیشی دەکاتەوە،ئەم جیاوازیەیشە مرۆڤی لەنێو خۆیدا دوو کەرت کردوەو لەگەڵ کۆی ئاژەڵەکانیشدا بەجیاوازترینیان دەبینرێت. بۆیە دەڵێم:مرۆڤ دیاردە سەیرو سەر سوڕهێنەرەکەیە؟ مرۆڤ تەنها گیاندارێکە کەتوانای بەرهەمهێنان و جوانکردنی سروشت و ناشیرینکردنی سروشت و ناشیرین کرنی خۆیشی هەیە. مرۆڤ گەر کۆتای بەخۆپەرستیە ناسروشتیەکەی خۆی نەهێنێت،هیچ کات ناتوانێت بڵێت من باشترینی جۆری ئاژەڵەکانم!!؟ ئاخۆ دەشێت ڕۆژێک بێت مرۆڤایەتی کۆتای بەو خۆپەرستی و جیاوازیەکانی نێوان بەهێزو لاوازەکان بهێنێت؟ ئاخۆ بۆنابێت مرۆڤەکان لەکاتێکدا بەژیرانەترینی جۆری ئاژەڵەکان دێتە ئەژمار،نەتوانێت کۆتای بەو خۆپەرستی و جیاوازیە چینایەتیەی بهێنێت؟ ئایا مرۆڤەکان گەر کۆتاییان بەخۆپەرستی و جیاوازی چینایەتی هێنا،ئیتر ژیان دەوەستێت یان دەتوانرێت ژیان هەزار هێندەی تر جوانترو بەپێزترو بەچێژتر بکرێت؟ کێ دەتوانێت بڵێت:گەر لەسەردەمی کۆیلایەتیدا باسێکت لە قۆناخی دەرەبەگایەتی یان قۆناخی سەرمایەداری بکردایە،مرۆڤەکانی ئەو قۆناخە زۆر بەشتێکی سەرو خەیاڵ نەیان دەبینی؟ کەوایە مرۆڤایەتی دەتوانێت ئەم قۆناخە دڕندایەتیەی چینی دەسەڵاتدری چەوسێنەری خۆپەرستی بەشێک لەمرۆڤەکان تێ پەڕێنێت و ژیانێکی بەمانا شایستە بەمرۆڤ و شایستە بەسروشت وشایستە بەگەردون و شایستە بەئاژەڵەکانیش دروست بکات و بەمانا بەها بگەڕێنێتەوە بۆ ژیرایەتیەکەی مرۆڤ و بۆ ئەو جیاوازیەی مرۆڤیش کەلەچاو گشت ئاژەڵەکاندا هەیەتی و ئەوکاتیش مرۆڤ دەتوانێت سەربەرزانە بڕوا بەبونە قەزەمە بەتواناکەی خۆی بهێنێت لەبەرانبەر گەردون و ئەم ئەستێرەیەی لەسەری دەژین و بەرهەمی هێناوین! ئاخۆ مرۆڤ بەم کۆ داهێنان و ئاڵوگۆڕەی لەسەروشتدا ئەنجامی داوە ناتواێت ژیانێکی بێ چەوسادنەوەی چینایەتیش پێک بهێنێت و ژیرانەتر درێژە بەبونی خۆی بدات؟ ئاخۆ گەر مرۆڤایەتی توانایەکی وای نەبێت کە گشت بەهرەمەندبن لەتواناکەی ئیتر مانا جوانەکەی مرۆڤ یان جیاوازیەکەی مرۆڤ لەبەرانبەر ئاژەڵەکان لەکوێدا دەبێت؟ دەکرێت خۆمان نەخەڵەتێنین و خۆمان خافڵگیر نەکەین بەلێکدانەوە نازانستیەکانەوەو دەکرێت بگەین بەو دەرئەنجامەی کەئەوە هەر ئێمەی مرۆڤین دەتوانین ژیانێکی یەکسان و بێ چەوساندنەوەی مرۆڤ لەلایەن مرۆڤەوە بنیات بنێین.
کارێکی وامەحاڵ نیە،بەڵکو دەست بردن بۆ ئەو ئاڵوگۆڕە ڕیشەییە دەتوانێت مرۆڤایەتی ڕزگار بکات لەو خۆپەرستیە چینایەتی و لەو چەوساندنەوە بێ ڕۆحمەی کەیەخەی بەزۆرینەی کۆمەڵگەکان گرتوە. مرۆڤایەتی لەم سەردەمی بەکۆیلە بونەیەدا لەهەرکام لەسەردەمەکانی پێشوتری زیاتر هەست بەبێزار بونیەکەی دەکرێت.چونکە بوەتە کۆیلەی کۆی ئەو ئامرازانەی خۆی بەرهەمی هێناوە. ئاخۆ جوانیەکان و توانا گەورەکەی مرۆڤایەتی لەکوێدایە گەر نەتوانێت زاڵ بێت بەسەر ئەو خۆپەرستیە کوێرانەیدا؟ گەر مرۆڤایەتی نەتوانێت بگات بەدەرئەنجامێکی وا،وەنەتوانێت ژیانێکی بێ چەوساندنەوەی چینایەتی بونیات بنێت،مافمان نیە بڵێین:مرۆڤ بۆ هەیە؟ یان ئامانج لەبونەکەی چیە؟ ئاخۆ مرۆڤ بەڕێکەوت دروست بوو تەنها لەبەر ئەوەی هەست بەئازاری خۆی و ئەوەکانیتر بکات کەلەخۆی ناچن؟ ئاخۆ مرۆڤ خۆی خوداو خۆی دڕندەترین و خۆی داد پەروەانەتینی جۆری ئاژەڵەکان نیە گەر بیەوێت دەست ببات بۆ کارێکی وا؟ مرۆڤ بۆهەیە،گەر نەتوانێت شایستە ترین نەبێت لەچاو گشت زیندەوەرەکاندا؟

تاهیر حاجی حەسەن
21/11/2016

Previous
Next
Kurdish