Skip to Content

مەرگی کاسترۆ و هەڵوێستی کۆمۆنیستەکان !! … سەردار عەبدوڵا حەمە

مەرگی کاسترۆ و هەڵوێستی کۆمۆنیستەکان !! … سەردار عەبدوڵا حەمە

Closed
by تشرینی دووه‌م 29, 2016 General, Opinion

ئایا کاسترۆ کۆمۆنیست بوو؟کاسترۆ دیکتاتۆر بوو ؟ کوبا سۆشیالیست بوو ؟پروپاگەندەی ئیمپریالیزم و دۆستەکانی لە جیهاندابۆ ناساندنی کاسترۆ چەندە ڕاستە ؟ئایا کوباییە پرۆ غەربیەکان بۆ ئاهەنگیان گێڕا بۆ مەرگی کاسترۆ؟ کۆمۆنیستە ئەنتی ئەمپریالیستەکان کێن ؟ ئایا بۆچی زۆرێک لە هاورێیانی کۆمۆنیستی کرێکاری وەک چەپی ئەنتی ئیمپریالیست باسیان لە مەرگی کاسترۆ کرد؟. ئەمانە زۆر پرسیاری تر لە دوای مەرگی کاسترۆ وەڵام درانەوە . منیش لە ڕوانگەی خۆمەوە وەڵامی ئەم پرسیارانە دەدەمەوە.
مەرگی کاسترۆ بۆ من جێگای نیگەرانیە وەک ئینسانێک . کەسانێک لە فلوریدای ئەمەریکا بە ناوی بەرهەڵستکارانی کوبا ناسێنران هاتنە سەر جادە و خۆشحاڵی خۆیان بۆ مەرگی کاسترۆ دەر ىڕی دیارە ڕاسیستەکانی ئەمەریکا لە پشتی ئەمەوە بوون ، بە بڕوای من خۆشحاڵی دەر بڕین بۆ مەرگی هەرکەسێک سەرچاوەکەی فاشیزمە ، ئەوەش بەرهەمی دیموکراتیەکەی ئەمەریکایە . ئەگەر مەرگی هەرکەسێک بە ئاوات بخوازی نیشانەی بێتوانایی خۆتە لە سەلماندنی بیرو راکانی خۆت لە بەرانبەریدا ،تۆ ئەگەر دژی کەسێکی فاشیست و دیکتاتۆریش بیت دەبێ هەوڵ بدەی عەقلە فاشیەکەی ودەسەڵاتە فاشیەکەی بکوژی نەک خاوەنەکەی. ئەو شادی دەربڕینە ئەوەندە شەرم ‌هێنەر بوو سەرۆکی گەورەترین هێزی ئوپۆزسیۆنی کوباش دژی ڕاوەستا.
ئەگەر بێمە سەر کۆمۆنیست بوونی کاسترۆ و سۆشیالیست بوونی کوبا دەڵێم ئەگەر پێوەری ڕابەڕی کۆمۆنیست ئەوە بێت وەک پێشڕەوەی چینی کرێکارو سازماندانی ئەم چینە بۆ شۆرشی کۆمەڵایەتی وسۆشیالیزم چاو ی لێ بکەین ، وە هێزی سەرەکی شۆرش چینی کرێکار بێت ڕابەری کردنی ئەم چینەش بۆ شۆرش ئەرکی ڕابەڕی کۆمۆنیستی بێت ئەو کات ناتوانین بڵێین کاسترۆ ئەو رابەڕە کۆمۆنیستە بوو چونکە هێزی سەرەکی شۆرشەکەی توێژی ووردە بورژوازی بوو بە ڕادەی سەرەکیش رۆشنبیران بوون وەلە شۆرشی کوبادا چینی کرێکار و تەنانەت جوتیارانیش هێزی سەرەکی نەبوون وە سیاسەتی ئەو شۆڕشە کرێکاری نەبوو. ئەو سۆشیالیزمەی کە کاسترۆ وجەنگاورەانی کوبا کە ئەو کاتە چیکڤاراشیان لە گەڵدا بوو لە سەرەتای شۆڕشدا بانگەوزایان بۆ دەکرد جگە لە سۆشیالیزمی یۆتۆپی ووردە بورژوازی هیچی تر نەبوو بۆیە سیستەمەکە لە دوای سەرکەوتنی شۆڕش نەیتوانی ببێتە سۆشیالیستی وە نەیتوانی لە سەرمایەداری دەوڵەتی زیاتر بڕوات . بۆ پاراستنی ئەم جۆرە سیستەمەو بۆ مانەوەی خۆی لە بەرانبەر هێزە بۆرژوازیەکانی لایەنگری بازاری ئازاد چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوە پێویستی بە سەرکوت بووە و جۆرێک زەبروزەنگ کە یەکسانە بە دیکتاتۆریەت
هەر لە ساڵی ١٩٥٩ وە کە شۆرش سەرکەوتنی بە دەست هێنا ‌تا ئێستاش لە کوبا سۆشیالیزم دانەمەزراوە لەم ووڵاتەدا بۆچی؟ یەکەم لە هەر وڵاتیکدا کە شۆرشی سۆسیالیشتی تێدا ئەنجام بدرێ ئەرکی شۆڕش هەڵوەشاندنەوەی کاری بە کرێ و خاوەنداریەتی تایبەتیە تەنانەت بە خاوەنداریەتی دەوڵەتیشەوە ئەم کارە نەکراوە لە کوبا، ‌ دووەم هەڵبژاردن لە ڕێگای کۆبونەوە گشتیەتەکان و شوراکانەوە نەکراوە لەو ووڵاتەدا ، نەدەبوو سەرۆک کۆماریش خودی کاسترۆ بێت بۆ ماوەی ٤٧ ساڵ بە بێ هەڵبژاردن.
ئەگەر کوبا سۆشیالیشت نیە ئەی چیە؟ بە بڕوای من کوباسەرمایەداری دەوڵەتیە ،سەرمایەداری دەوڵەتی وەک مارکس دەڵێت هەنگاوێک لە پێشترە ، ئەمە بۆ وایە چونکە ئابوری لە دەست دەوڵەت بێت باشترە تا لە دەست چەند دەوڵەمەندێک بێت ،چوکە دابەش کردنی سامانی ووڵات زۆر ناعادیلانە تر دەبێ. لە سەرمایەداری دەوڵەتیدا بەشێک لە سامان تەرخان دەکرێ بۆ خەڵکی کەم دەرامەت کۆمەڵیک دەسکەوت هەیە کە زۆربەی خەڵک سوودی لێ دەبینێت وەک خۆڕایی کردنی خزمەتگوزاری تەندروستی وخوێندن و بیمەی بێکاری و بیمەی پەککەوتەو بە ساڵاچوەکان وخانە نشینی لە سەرمایەداری دەوڵەتیدا دەسەڵات ئەریستۆکراتیە ،هێزی سوپاو پۆلیس ودەزگا هەوالگریەکان و ئەمن لە خزمەتی مانەوەی ئەم دەسەڵاتەدایە ، کوبا وابوو.
جا ئەگەر لایەنێک دەیەوێ ئەم بارودۆخە تێک بدات وبیەوێ سیستەمی بازاڕی ئازاد لەجیاتی سیستەمی سەرمایەداری دەوڵەتی دا بنێ ئەوا زەبرو زەنگێک پێویستە ئەم زەبروزەنگە لەلایەک بەقازانجی مانەوەی دەسەڵاتە کە چینی بورژوازی ئەریستۆکراتی سودی لێ دەبێنیت لە لایەکی تریش بە قازانجی زۆربەی خەڵک چونکە ئەو دەسکەوتانە لە دەست دەدەن کە سەرمایەداری دەوڵەتی بۆی دابین کردوون ،لە هەمان کاتدا سیستەمی سەرمایەداری دەوڵەتی دەکرێ بە ناوی سۆشیالیزم و کۆمۆنیستیەوە بێت یا بە ناوی قەومی ونیشتمانیەوە بێ ، وەک دەوڵەتەکەی جەمال عەبدوالناسر لە میسر و بەعس لە عێراق سوریا وقەزافی لە لیبیا ،(ئەوەش لە بەر چاو بگرن کە کاسترۆ دۆستی سەدام و قەزافیش بوو بەڵام وەک ئەوان دڕەندە وفاشیست نەبوو) .
لە سەرمایەداری بازاری ئازاددا ئەو خزمەت گوزاریانە وەک تەندروستی و خوێندن وئاو وکارەبا هەمووی دەبنە کاڵاو خەڵكی دەبێ بە پارە بیانکڕێ جا ئەوەی پارەی نەبێ یا کاری نەبێ لێ یان بێبەش دەبێ ئەمەیە جیاوازی نێوان سیستەمی بازاری ئازاد وسیستەمی سەرمایەداری دەوڵەتی ، ململانێی هێزی دەرەکیش بە تایبەتی ئەمەریکاو ووڵاتانی ڕۆژائاوا لە گەڵ کوبا هەر لەسەر ئەم بنچینەیە یە ، واتە کوبا چۆک دانادا بۆ سیستەمی بازاڕی ئازاد کە کە دەیانەوێ کوبا و ئەو ووڵاتانەی لە ژێر کاریگەری کوبان بکەنە بازارێک بۆ خۆیان وهەژمووونی خۆیان بە سەریاندا بسەپێنن قازانج و سوودیان بەرەو باڵاتر ببەن لە کاتێکا سەرمایەداری دەوڵەتی لە یەکێتی سوڤیەت و بلۆکی بە ناو سۆشیالیشتی ئەورپا چۆکی دادا بۆیان.
کۆمۆنیستەکان ناتوانن بە کوبا ویەکێتی سۆڤیەتی جاران بڵێن دەوڵەتی سۆسیالیستی لە بەرانبەر پڕوپاگەندەی سەرمایەداری بازاری ئازاد و دیمکراسیەکەیدا ناکرێ وەک دەوڵەتێکی سۆشیالیست دیفاع لە کوباش بکەن وە ناتوانن وەک ڕابەڕێکی کۆمۆنیشتیش دیفاع لە کاسترۆ بکەن . .وەک ئەرکی کۆمۆنیستەکان دەبێ پشتیوانی بکەن لە کوبا سەبارەت بە ریفۆرمەکانی نەک بە ستراتیجیەکەی چونکە ستراتیجەکەی سۆشیالیزم نیە ، ستراتیجی کۆمۆنیستەکان سۆشیالیزمە نەک ریفۆرم .
کۆمۆنیستەکان زۆر بە شەفافیانە دەبێ بیرو ڕای خۆیان ڕابگەیەنن وئەو چرایەی ‌هەڵیان گرتوە بۆ ڕۆشنایی بیری کۆمەڵانی خەڵکی ستەم دیدە نەهێڵن کز بێت ،دەبێ هەمیشە ڕووناک بێت. کاتێک دیفاع لە کوبا وکاسترۆ دەکەن وەک خۆی بیکەن زیاتر نا ، هەمیشە ئەو پرسیارە لە بەردەم خۆیان دابنێن ئایا کوبا سۆشیالیست بوو یا سەرمایەداری؟ ئەمە بکەنە پێوانە بۆ دیفاع کردنەکەیان .
بەڵام ئەوەی من بینیم لەم ماوەیەدا و بە دوای مەرگی کاسترۆ پشتیوانی و دیفاع لە کاسترۆ و لە کوبا لە ئاستی خۆی زیاتر بوو بۆ ئەو کەسانەی خۆیان بە ڕابەڕی کۆمۆنیستی کرێکاری دەزانن . کۆمۆنیزمی کرێکاری دەبێ دیفاع بکات لەو دەسکەوتە ریفۆرمانەی لە کوبا بۆ خەلکی ستەم دیدە بە دەست هاتون ولە دژی ئەو گەمارۆی ئابوریەی ئەمریکاو رۆژائاوا بن دەبێ شێلگیرانەلە بەرانبەریدا ڕابوەستن ، دەبێ ئەوە بووترێ کە ئەمە دڕاندانە ترین سیاسەتێکە کە ئەمەریکاو سەرمایەداری بازاری ئازاد ئەنجامی دەدەن لە دژی کوبا وخەڵکەکەی.
دەبی دیفاع لەخەڵکی کوبا بکرێ هەوڵ بدرێ لەوێدا شۆڕشی سۆشیالیستی ئەنجام بدرێ نەک لەوەی کەئێستا دەسەڵاتدارە هەروەک چۆن لە بەرانبەر سەرمایەداری بازاری ئازاد تەنها ئەلتەرناتیڤ سۆشیالیزمە بۆ ئەویش هەروایە وە لەبەرانبەر پروپاگەندەی دیکتاتۆر بوونی کاسترۆ ئەو ڕاستیەیش بڵێین کە ڕژێمی ئەمەریکاو لایەنگرانی بازاڕی ئازادیش دیکاتۆرن ، هەڵبژاردنی ڕاسیستێکی وەک ترامپ وفاشیستێکی وەک ئوردوغان و ئەو هەموو دیکتاتۆرەی کە دیموکراتی و بازاڕی ئازادەکەی ئەمەریکا هەر لە لە سعودیە وخەلیج و پاکستانەوە بگرە تا دروست کردنی قاعیدە و داعیش بەرهەمی ‌هێناوە ، دیکتاتۆریەکەی کاسترۆ هەر هیچ نیە لە چاو ئەوانەی ئەودا .ئەگەر کاسترۆ ٤٧ ساڵ سەرۆکە لە ئەمەریکاش هەر ٤ ساڵ جارێک سەرۆکێک هەڵدەبژێن جیاوازیان نیەهیج کامایان سۆشیالیزمیان دانەمەزراندووە بۆ خە لکی ووڵاتەکەیان بۆ جیهان ، لە کاتیکا ئەمەریکا ڕیژەی تاوانیشی زۆر زیاترە ،هەر لە هێرۆشیماو ناکازاکی وجەنگی ڤیەتنامەوە بگرە تاجەنگی عێراق و سوریا و لیبیا ویەمەن بە سەدان ملیۆن بوونە قوربانی سیستەمی دیمکراتییەکەی ئەمەریکا. لە ئەمریکا دیموکراتی بۆ خەلکەکەی نیە بۆ ئەقلیەتێکی بورژوازیە هەر کاتێ کرێکار توانی هێزی کاری خۆی نەفرۆشێت و کاری بە کرێ ی نەکرد بۆ ئەوەی بژی ئەوە دیموکراتیە.
هەموو دەوڵەتێکی سەرمایەداری ئەگەر چی سەرمایەداری دەوڵەتی بێت یا سەرمایەداری بازاری ئازاد بێت دیکتاتۆریە ئەگەر لێرەو لەوێ هەندێک دەسکەوت و ڕێفۆرم هەیە ئەوە بەرهەمی خەبات و ڕەنجی هێزی چینی کرێکار وچەپ و ئازادیخوازەکان ورادیکالیزمی کۆمەڵگایە نابێ مۆرکی دەوڵەتە بۆرژوازیەکانی لێ بدرێ ببێتە خەسڵەت سیفاتی ئەم دەوڵەتانە وە وەها نیشان بدرێ دەسکەوتی دیموکراتیەکەی ئەوانە .
نابێ کۆمۆنیستەکان وەک چەپەکانی ئەنتی ئیمپریالیست هەڵویست بگرن لە سەر کوبا، چەپی ئەنتی ئیمپریالیست جگە لەوەی کوبا بە سۆشیالیست ناو دەبات هەر هیزێکی تریش لە دژی ئیمپریالیزمی ئەمەریکا بجەنگێ بە شۆڕشگێڕ ناوی دەبات بە ئیسلامی سیاسی جۆری ئێران وحزب اللەو تەنانەت هەندێکیان القاعدە و داعشیش بە شۆڕشگێڕ ناو دەبەن. دەبێ کۆمۆنیستە کرێکاریەکان خۆیان لەم جۆرە هەڵوێست گرتنە بپارێزن کە بەداخەوە ئەوەی بینم لە تۆڕە کۆمەڵایە تیەکان هەندێ لە کۆمێنتی کۆمۆنیستەکان ناشەفاف بوو ، زۆر تر کوبایان وەک سیستەمێکی سۆشیالیست ناساندووە لە باشترین حالەتیاندا هەندێکیان دەڵێن کوبا سۆسیالیشت نیەو و کاسترۆش کۆمۆنیست نەبوو بەڵام لەوەدا ناشەفاف بوون کە ناڵین بۆچی وایە ؟ کە زیاتر لە هەڵوێستی چەپێکی ئەنتی ئەمریکایی و ئەنتی ئەمپریالیستی دەچێت چونکە بە هەموو شێوەیەک وەسفی کوبا دەکەن . ئەگەر هەرکەس چاویان لێ بکات جیایان ناکاتەوە لە چەپە ئەنتی ئیمپریالیستەیەکان لە کاتێکا کۆمۆنیزمی کرێکاری لە دوای خەباتێكی تیۆری دوورودرێژ توانی سنوری خۆی دیاری بکات لە گەڵ ئەم جۆرە چەپە.

سەردار عەبدوڵا حەمە
٢٧/١١/٢٠١٦

Previous
Next
Kurdish