کورتە چیڕۆکی – پاقلە … هاشم عەبدوڵا
ئەوەی لە بازاڕ دوکاندارەکان بێزار دەکا کەمفرۆشی و بێ موشتەریە ، بەڵام ئەوەی لە کتێبفرۆشی بێزاری دەکردم سیرەی پاقلە فرۆش بوو هەفتەی جارێک وەک مەندوب دوکانەکانی کتێب فرۆشی بەسەر دەکردەوە ئەو کتێبانەی خوێنەریان کەمبوو کتێبفرۆشەکان پێیان دەدا ئەویش بەکاری دەهێنا دەیکرد بە زەرفی قوچەکی و پاقلەی تێدەکرد بۆ کڕیارەکان تەنها من کتێبم پێ نەدەدا سەیرێکی دەکردم و کە دەیبینی گرنگی زۆر بە کتێبەکان دەدەم بە گاڵتەوە دەیوت “مامۆستا لێرە ئەوانەی قازانج لە کتێب دەکەن پاقلە فرۆشەکانن نەک نوسەرەکان” بەتامی پاقلەکەی ساردی دەکردمەوە لە توڕەیی .
دەمەو عەسرێک سیرە لە پێش دوکان بە دیارکەوتەوە داوای پاقلەم لێ کرد بەدەم پاقلە خواردنەوە خەریکی خوێندنەوەی پەڕە قوچەکیەکەی پاقلەکە بووم خوێندنەوەی سەرنجی ڕاکێشام هەستم کرد ئەم نوسینەم پێشتر خوێندۆتەوە سەیری کتێبی سەر عەرەبانەکەم کرد جگە لە پەڕەکەی نێو دەستم سێ پەڕی تری لێ بەکارهێنابوو
-“سیرە کام کتێب فرۆشی سەرخۆش ئەم کتێبەی پێدای؟”
سیرە سەیرێکی کتێبەکەی کرد
-لێرە نەمهێنا پیاوێکی پیر پێیدام .
ئەو ڕۆژە لە بری بێزارکردنم پرسیاری لە مێشکم دروست کرد سەرنجی ڕاکێشام چونکە کتێبەکە یەکێک بوو لە باشترین و پڕفرۆشترین ڕۆمان کە باس لە قارەمانێکی جەنگ دەکا توانویەتی لە جەنگ ڕزگاری بێت و بگەڕێتەوە نیشتیمان، وەک لێکۆڵەرێک کەوتمە پرسیارکردنەوە
-هەر ئاوا بە خۆڕای ؟
- لە کوێ پێی دای؟
سیرە کە خەریکی سەروبن پێکردنی پاقلە بوو ڕوی تێکردم
-لە کۆڵانیک پێاوێکی شەل منداڵەکەی داوای پاقلەی کرد پیاوەکەش پارەی پێ نەبوو منیش دڵم پێی سوتا جێیەک پاقلەم بە خۆڕایی پێی دا پیاوەکە زۆر دڵی پێخۆش بوو سوپاسی کردم ڕۆشتەوە ماڵەوە هاتەوە کۆڵان ئەو کتێبەی پێدام .
-سیرە ماڵەکە پێ دەزانیەوە؟
سیرە سەیرێکی کردم وەک ئەوەی ماندوو بێ لەم پرسیارانە
-بەڵی بەڵام بۆچی لات بۆتە موزوع و لێی دەکۆڵیەوە؟
-سیرە ڕەنگە ئەو پیاوە بەستەزمانە کتێبی چاک و زۆری هەبێ با لە دەستمان نەچێ دەترسم لە بێ پارەییان هەمووی هەراج کا عەرەبانەکەت لێرە بە جێ بێلە لەلای دوکانەکەم خێراکە با بڕۆینە ماڵەکە.
سیرە بە تکا لێکردنەوە
-مامۆستا ئێستا زۆر ماندومە با بەیانی بچین.
-دڵم مەشکێنە ئەو جارە ئیشم پێت بووە.
هەرچی پارە هوبوو لە دوکانەکم هێنام سیرەم ڕازی کرد و بە پێشە خۆم دا ڕۆیشتین بۆ ماڵی پیرە پیاوەکە لە دەرگامان دا پیاوەکە دەرگای کردەوە سیرەی ناسیەوە بەخێرهاتنی کردین دانیشتبوین سیرە بەهۆی پێشەکەیەوە لەگەڵ منداڵان هاوڕێیە منداڵی پیاوەکە لەگەڵ سیرە قسەی دەکرد منیش لە ماڵەکەم دەڕوانی ماڵێکی زۆر بێ سەروبەر بوو هەژاریان پێوە دیار بوو هیچ کتێبێکیشم نەبینی بەخۆم نەوەستام و یەکسەر چومە سەر بابەتەکە
-کتێبێکێم بینی تۆ بە سیرەت دابوو دیارە کتێب دەخێنیەوە مامە گیان؟
پیاوەکە بەدەم پێچانەوەی جگەرەوە وەڵامی دامەوە
-نەخێر من کتێب ناخوێنمەوە تەنها ئەو کتێبەشم هەبوو پیاوێک بەدیاری پێیدام .
کە کتێب ناخوێنیتەوە بۆچی دیاری لەم شێوەیان بۆ هێنای پیاوەکا کێ بوو ؟
-نازانم ئەفەندیەک بوو چەند ساڵێک لەمەو بەر زۆر دەهات بۆ ماڵەکەم دەی وت باسی ئەو نەهامەتیانەم بۆ بکە کە بەسەرت هاتوون لە جەنگ دا قەڵەمێک و دەفتەرێک لە دەست بوو هەر قسەیەکم دەکرد دەینوسیەوە گرنگیەکی زۆری پێ دەدام من پێموابوو فەرمانبەری حکومەتەو بۆ بەدواداچون و قەرەبوکردنەوە پاداشت کردنی لێقەوماوانی جەنگ هاتووە منیش هەموو ژیان و معاناتی خۆمم پێ دەوت دواین جار هات کتێبەکەی بە دیاری پێدام و بەگەرمی دۆقەی لەگەڵ کردم و پێ وتم جێگای شانازی بۆ وڵاتەکەمان کتێبەکەش هەر لە ماڵەوەم دانابوو هەستم کرد هیچ سودێکی بۆ من نیە بەو پاقلە فرۆشەم دا تا پاقەی تێبکا و سودێکی بۆ ئەو هەبێ .
بە گرنگیپێدانێکی زۆرەوە گوێم لە پیاوەکە گرت پاش ئەوەی لە قسەکانی تەواو بوو سەیرێکی پیاوەکەم کرد لە بابەتەکە تێگەیشم حەوسەڵەی دانیشتنم نەما هەرچی پارەم پێ بوو بە پیاوەکەم دا پێم وت سەیرێکی کردم بە سەرسوڕمانەوە پێم وت
-تکایە بەبێ ئینکاری کردن وەری گرە هەمومان لەم نیشتیمانە قەرزاری ئێوەی قارەمانین.
بە سیرەم وت “درەنگە ئێوارە هات بابڕۆینەو”خواعافیزیمان لە پیاوەپیرکە کرد و لە ماڵەکە هاتینە دەرەوە لە ڕێگا بیرم لای چیڕۆک نوسی بەستەزمان بوو کە هەوڵی دابوو واقع بنوسێتەوە لە ڕێگەی نوسینەوە ناتوانی پاڵەوانەکان لە مەینەتی دەربهێنی بە هەموو هەستناسکیەوە هەوڵبدەی لە دەرون و خولیاو ئاواتەکانیان ناگەی ئەوەی قارەمانەکە دیویست ستایش و ناوبانگ نەبوو،بە درێژای ڕێگای گەشتنەوە بازاڕ بیرم لەمە دەکردەوە گەیشتینەوە بەردەم دوکانەکە سیرە چوە لای عەرەبانەکەو کتێبەکەی دەست دایە سەیرێکی کردم ویستی کتێبەکەم پێبدا ئەو چەند پەڕەی کە لە کتێبەکە لێکرا بۆوە هەستی جوڵاندم کە لەبنەڕەتدا ئەم کتێبە چەند پەڕێکی کەمە بیرۆکەی ئەوەی لا دروست کردم کە پێویستە کۆتاییەکی جوانی بۆ دروست بکرێ پێویستە قارەمانەکە لە کۆتایی دا دڵخۆش بەدیارکەوەی بە سیرەم وت ” بوەستە نەڕۆی” چەند کتێبێکی ڕۆمانوسی ئەفەندیم لە دوکانەکەم دا هەبوو بە سیرەم دا بۆ ئەوەی بۆ پاقلە فرۆشی بەکاری بێنێ هیچ پارەیەکم لێ وەرنەگرت لە بری پارە داوام لێکرد هەموو ڕۆژێک بە خۆڕایی پاقلە بدا بە منداڵی پیاوەپیرەکە .
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
