بە نەهێشتنی پ ک ک باشوور دەبێت بە دەوڵەت! … ڕێبوار ڕەشید
چیرۆکەکە زۆر درێژە، بەڵام ڕەنگە بتوانرێت کورت بکرێتەوە.
جێێ سەرنجە، بە سی ساڵ دەسەڵاتی ناوخۆ باشوور وێرانەیەکە بایەقووشیش پێی ڕازی نییە لە سەری ئارام بگرێت. سەرەڕای بە هەزاران دەرفەتی نێونەتەوەیی و هاسانکاریی دەوڵەتە زلهێزەکان و دڵسۆزیی خەڵکی باشوور خۆیان و هەروەها بەشەکانی دیکەی کوردستان، باشوور بۆ هەرە زۆرینە لە دڵسۆزانی خەڵک دۆزەخێکە. بە سەدان ملیارد دۆلار بێ سەروشوێنە، بە دەیان و سەدان گرێبەستی نادیار و ناڕوون کە پارەی خەیاڵیی لە سەر باشوور دەکەوێت ئیمزا کراون، بێ لە زوونی زەرد و زوونی سەوز، هەروەها زوونی ناڕاگەیەندراوی مۆر و شین و ترکەمانەکان و سپای تورکیا و حەشدی شەعبی هەیە.
کۆمیکە بەڵام جێی گریانە نەک پێکەینین. لەگەڵ هەموو ئەم زوونانەیشدا کە هیچ لایەک کاخەزی ئەوی تر ناخوێنێتەوە و هیچ کەسێک لای ئەوی دیکە پێنج قڕان ناژی ئەوا هەر سەرۆکی سەرۆکان و سەرۆکی هەرێم و جێگرانی و تەغارێک وەزیر و پارلەمێناتر و ڕاوێژکار بە جێگرانیانەوە هەن.
چیرۆکێکی زۆر درێژە، جلۆن کورت بکرێتەوە؟
ئەگەر کێشەی باشوور قەیرانی دزیی و تاڵانیی و فەرهودی دەسەڵات نەبایە، ئەگەر کێشەی باشوور گەندەڵیی بە هەزاران و داڕمانی ویژدان و ڕەووشتی دەسەڵات نەبوویە، ئەگەر کێشەی داڕمانی ژێرخان و سەرخانی ئابووریی و کەرتی تەندروستیی و کار و پیشە و خزمەتگوزاریی و هتد نەبووایە، ئەوا دەکرا چەناگەت بخورێنیت و بیر لە کێشەیەکی دیکە بکەیتەوە.
ئاخ چەند کۆمیکێکی بە ئازارە.
لە کاتێکدا کە باشوور و ماڵی خەڵکە بەستەزمانە بەدبەختکراوەکەی لە ئاوری بێ ئاییندەییدا دەسووتێت و مرۆڤی باشوور دەیان و بگرە سەدان کێشەی ڕۆژانەی هەیە، دەسەڵاتی زوونێک تەپڵی شەڕ لێ دەدات و پێی وایە پ ک ک هەر دەبێت ئێستا قەندیل بەجێبهێڵێت و زوونەکانی دیکەیش هەندێک بێ دەنگن و هەندێکیش دەڵێن ئێمە لەو شەڕەدا بێ تەرەفین. بە کورتیەکەی ئەوانە ناماقوڵیی دەکەن کە دەڵێن “حکومەتی هەرێم”. لە ڕاستییدا ئەوی پێی دەگوترێت “حکومەتی هەرێم” مۆرێکیش نییە.
سوریالیزم لە پاش جەنگی جیهانیی یەکەم سەری هەڵدا کاتێک کە خەڵک پاش کوشتارێکی بێ وێنە، ماندوو و برسیی و بێکار و بێ ئاییندە لە ژێر ئاسمانێکی نزمدا لە تاریکاییەکدا بە دوای ئاسۆدا دەگەڕا. یەکەم جار بوو مرۆڤ بە گازی کیمیایی یەکتر بکوژێت و فڕۆکەکان لە ئاسمانەوە ئاور لە زەوی بەر بدەەن. مرۆڤ خۆی وەکوو بوونەوەرێکی خوێڕی، بێنرخ و عاشق بە خوێنڕشتن دەبینی. منداڵان و ژنان وەکوو هەمیشە یەکەم قوربانیەکان بوون. پیاوە مل ئەستوورە تووڕە چاو ئاوساوە جوێندەرەکانیش پاڵەوانەکان بوون، ئەو پیاوانەی هەزار سوێند و بەڵێن و سمێڵبادان و خۆبادان و ورگ و قون ڕاوەشاندنیان تورێکی قوڕاوی ناهێنێت.
بزووتنەوەی سوریالیزم دەیویست هزر و بنهزر بە یەک بگەیەنێت و خەون و خەیاڵ لەیەک بدات بەڵکو مرۆڤ، یان ڕاستتر ئاغاواتی شەڕ، حاڵیی ببن کە دەبێت مرۆڤ خۆی بە کامە کێشەوە مەشغوڵ بکات، کە ژن و پیاو مرۆڤ بن، نەک “ژن” و “پیاو” و کە کولتورە باوە ناحەزەکان توور بدرێن.
ئێستا کێشەی منێکی باشووریی، خنکاو لە قووڕولیتەی جەهل و نەزانینی دەسەڵاتێکی ملهوڕدا، ئەوە نییە کە داوای خەزێنەیەکی نیشتیمانیی بکەم، داوای نان و ئاو و ئاشتیی و ئازادیی بکەم، داوای پیشە و کار و فێربوون بکەم، داوای ئازادیی ژنان و ئاییندەی منداڵانم بکەم، داوای سەعاتێک پشوو، خەوی ئارامی شەوێک، بکەم، بەڵکو کێشەی منی باشووریی ئەوەیە کە پ ک ک، واتە کۆمەڵێک کچان و کوڕان و ژنان و پیاوانی سەربەرزی بەشێک لە نیشتیمانە پارەکراوەکەم، دەبێت لە قەندیل نەمێنن.
پێم دەڵێن ئەوە گەورەترین کێشەی منی باشووریە.
خودایە، ئەگەر هەر ناچار بوویت جیهانێک ساز بکەیت، خۆ ناچار نەبوویت بێئابڕووترین و سەربەرزترینیش لەگەڵ یەک تێکەڵاو بکەیت. ئایا نە دەکرا ئەم جیهانە بە سەر کۆمەڵێک زوون بۆ بێ ئابڕووان، دزان، تاڵانکاران، درۆزنان و ساختەکاران دروست بکەیت و ئابڕوومەند و دەستپاک و سەربڵندەکانیش لە زوونێکدا کۆ بکەیتەوە؟
کۆمیک لەم باشوورەدا چەند بە ئازارە!
ئەم چیرۆکە چۆن کورت دەکرێتەوە؟
سی ساڵ لەمەوپێش پ ک ک لە ئەدەبیاتی خۆیدا باشووری بە “باشووری مەزن” ناو دەبرد. ئەو کاتە دەسەڵاتدارانی باشوور نەیدەزانی “باشوور” کوێیە، بەڵام دەیانزانی فافۆن و تەلی مس و دارتەلی کارەبا و ئەشتومەکی سەد و سەربازخانە جێهێڵراوەکان بە تورکیا و ئێران بفرۆشنەوە.
“ڕیفەراندۆم” پاش چوار ساڵ کورد بە دەوڵەت دەگەیەنێت بەڵام مەرجەکەی نەهێشتنی پ ک ک یە. مەرجی دەوڵەت دروستکردنەکە بۆ باشوور ئەوەیە کە داعش و چەتە ئیسلامیستەکا نی سەر بە ئەردۆغان لە قەندیل نیشەجێ بن و ببن بە بەشێک لە سپای حەمیدی نوێ بۆ ئەوڕۆی ئەردۆغان. کاتێک قەندیل بە ڕەسمیی لە ژێر دەسەڵاتی تورکیادا بێت و خراپترین لە خوێنڕێزانی مێژوو تێیدا جێگیر ببن، ئەوا باشوور دەبێت بە دەوڵەت.
ئەگەر بەڵێنەکەی نەهاتە دی، کابرا یان فیشەکێک بە سەری خۆیەوە دەنێت یان هەر بە سەرۆک دەمێنێتەوە!
کێ گوتوویە کۆمیک دەبێت وەپێکەنینت بخات؟
دیمۆکلێس ئێرەیی بە میری خۆی دەبرد. بۆیە ناچار کرا لە ژێر شمشێرێکدا خۆشترین خۆراکی میرانە بخوات کە بە یەک تاڵە مووی کلکی ئەسپ هەڵواسرابوو. دێمۆکڵێس تێگەیشت کە کاری میران هاسان نییە. ڕاستە بە بەردەوامیی لە سەر خوانی ڕەنگاوڕەنگن بەڵام لە ژێر هەڕەشەی گەورەدان.
باشوور لە ژێر شمشێرەکەی دیمۆکڵێسدایە، بەڵام خوانێکیان بۆ دانەناوە بەڵکو ڕووبەڕووی تراویلکەیەکە. باشووریەکی برسی و بێکار و بێخزمەتگوزاریی و بێ ناز و بێ ئاییندە و پارەخوراو و پارەدزراو و ماڵ تاڵانکراو، دەتوانێت سبەی بە دەوڵەتێک شاد ببێت بەو مەرجەی پ ک ک لە قەندیل نەمێنێت.
بەڵام لەم قومارخانەیەی باشووردا کێ گوتوویە کە حەتمەن نەخش دەهێنیت؟
خودایە کە تۆ هەر وەحشیی دروست دەکەیت، بۆ نافەرمووی هەر لە گەوڕێکی خۆتدا دوور لە مرۆڤ بیانژیەنیت؟
چیرۆکەکە چۆن کورت بکرێتەوە؟
ئەردۆغان یەکێکە لە پیاوە دۆڕاوەکانی مێژوو. لیرەکەی خراپتر لە تمەنی ئێرانیی بەرەو هەڵدێر مل دەشکێنێت و لە دونیادا سووک و ڕووسوا بووە. لە ناو تورکیادا بەرەو ئابڕووچوونێکی مێژوویی دەچێت. پارتەکەی بە ڕەسمیی بوو بە سێ بەشەوە و ئێستایش لە ناو ئەوی خۆیدا دووچاری کێشە بووە. لە بەرەکانی جەنگ دەدۆڕێت و گەورەترینی ئەو دۆڕاندنە لە حەفتانین بوو کە کچانی ئازاد و سەربەرزی کورد پێیان دانا.
ئێستا ئەردۆغان بە ئاغاواتەکانی شەڕی سەر بە خۆی فەرمان دەدا کە حەتمەن هەر دەبێت شەڕێک هەڵبگیرسێت. ئەردۆغان دەیەوێت بە دونیا بڵێت کە هەر تورکیا کێشەی لەگەڵ پ ک ک نییە بەڵکو “کوردەکانیش” کیشەیان لەگەڵ پ ک ک هەیە.
ئەمە هەموو چیرۆکەکەیە.
چیرۆکەکە ئاوا کورت دەبێتەوە.
ئاخر لەوەبەر ئازادیخوازانی کورد بۆ جیهانیان سەلماند کە کێشەی تورکیا پ ک ک و کورد نییە بەڵکو کێشەی داگیرکەریی و فراوانخوازیی و کوشتارە. نموونەکانی سووریا و ئێراق و لیبیا و قوبرس و یۆنان و سودان و سۆمال و تونس و ئازربیجان و ڕێکخستنی چەتەی ئیسلامیستییە لە ئاستی جیهاندا.
ئەو گوللـەیە باش ئەردۆغانی سمی. ئیمکانی نییە بێتەوە سەر خۆی!
ئێستا ئەردۆغان داوای شەڕێک دەکات!
چیرۆکەکە ئاوا کورت دەکرێتەوە کە هەموو ئازادیخوازێکی کوردستانیی بۆی هەیە و مافی خۆیەتی هەرچۆنیەک پێی خۆشە و بە دروستی دەزانێت ڕەخنە لە بواری جیاوادا لە پ ک ک بگرێت، بەڵام ئەرکی سەرشانی هەموومانە توند بەرامبەر بە هەڵگیرسانی شەڕ ببینەوە چون ڕاستیەکەی ئەوەیە کە تەنیا خەڵکی کوردستان زەرەرمەندن بەتایبەتیی ئەو بەدبەختە خێرلەخۆنەدیوانەی بە مووچەی چەند سەد دۆلارێک ناچار کراون کە گوللـە بە کەسانێکەوە بنێن کە دڵخوازانە و خۆبەخشانە بۆ نیشتیمانەکەیان تێ دەکۆشن، هەروەها ئەوەیش کە خۆیان دەکوژرین و وەکوو دەیان هەزاری قوربانی شەڕی نێوخۆ بێ ناوونیشان دەمێننەوە و لە بیر دەچنەوە، هاوکات کە منداڵی یەک دانە دەسەڵاتدار خوین لە لووتی نایەت بەڵکو بە دڵنییایەوە لەو کاتەدا کە ئەمان خوێنیان لێ دێت و خوێن دەڕێژن ئەوان، دروست هەروەکوو باووباپیریان لە کەیف و سەفا و قون باداندا دەبن و کاتێکیش دەمرن لە سەر حیسابی خوێنی خەڵک لە نەخۆشخانەی ملوێن دۆلارییدا بەرۆکی خەڵک بەر دەدەن.
ئەوانەی کە بە هەر دەلیلێک چەکیان لە سەر شانە دەبێت بزانن کە لە ئێستا سێ بەرەی شەڕ هەیە کە تورکیا و ئێران و سووریان و کە هەروەها ئێراقیش جێی متمانە نییە.
چیرۆکەکە ئاوایش کورت دەکرێتەوە: قەندیل خاوێنە، خاوەن لێی دەربکەون!
ڕێبوار ڕەشید
5/11/2020
