Skip to Content

‌یاده‌وه‌ری كۆڵان كۆڵان گێڕانه‌وه‌ …64 … كه‌ریم كاكه‌

‌یاده‌وه‌ری كۆڵان كۆڵان گێڕانه‌وه‌ …64 … كه‌ریم كاكه‌

Closed
by ئایار 30, 2017 General, Literature, Slider

64

به‌ عیزرائیل بڵێن: كه‌مێك خۆی دوابخات، گوڵی كۆساران له‌ رێیه‌، چه‌ند هه‌ناسه‌یه‌كم ماوه‌، چاویشم له‌ رێیه‌

قوتابخانه‌، قوتابخانه‌ی پێشان نیه‌، هه‌ستده‌كه‌م ته‌نگبۆته‌وه‌، وه‌ك بلێی له‌ كۆڵیت كرابین، چ جێم لێ دیار نیه‌، تووشی هه‌ناسه‌بڕكێ ده‌بم، پێشتر وا نه‌بوو، به‌ دڵی خۆ بای باڵمان ده‌دا، سبه‌ینان زوو له‌گه‌ڵ ده‌نگی (ئه‌ی ره‌قیب) كێشكه‌ ئاسا به‌ سه‌ر دره‌خته‌كان هه‌ڵده‌فڕین، له‌گه‌ڵ (ئه‌ی شه‌هیدان) له‌ ناو گۆڕه‌پانه‌كه‌ ده‌نیشتینه‌وه‌، به‌ (سێوه‌و مێوه‌..)وه‌ ده‌چووینه‌ پۆلێ، له‌ ته‌نیشت ئازادی هاوڕێم داده‌نیشتم و خواخوام بوو مامۆستا زوو زوو هه‌ڵمستێنێ، حه‌زمده‌كرد هه‌رچی پرسیار هه‌یه‌ له‌ منی بكات.
ئێستا وا نیه‌، خۆشیه‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌ی ره‌قیب و شه‌هیدان و ئازاد هه‌ڵفڕین و نه‌هاتنه‌وه‌، له‌ بیرمان بێ، ناوه‌ ناوه‌ له‌و خه‌ته‌ ده‌رده‌چووین كه‌ به‌رێوه‌به‌ر بۆمانی كێشابوو، به‌رێوه‌به‌ر ده‌یگۆ:
ئه‌وه‌ی گۆتم خه‌ته‌، نابێت لێی ده‌رچن و پێ به‌ خواری دانێن.

یه‌ك له‌وانه‌ نه‌گۆتنی (ئه‌ی ره‌قیب ) بوو، به‌ڵام له‌ پڕ له‌ لایه‌كه‌وه‌ سه‌دای(ئه‌ی ره‌قیب) به‌رزده‌بۆوه‌، ئه‌و به‌ داره‌وه‌ ده‌گه‌یشتێ و په‌رته‌ی پێده‌كردن، ئێ، با له‌ ئاوده‌ستخانه‌ دوورنه‌كه‌ومه‌وه‌، پێشتر له‌ سه‌ر ده‌رگا و دیواری ئاوده‌ستخانه‌ی قوتابخانه‌ نووسینم نه‌دیتبوو، له‌ هی مزگه‌فتی شێخه‌للا و خانه‌قا و قیبله‌ خوارو.. دیتبووم، نووسینم دیتبوو، نازانم بۆچی بیرم بۆ ئه‌وه‌ نه‌چووبوو كه‌ ئه‌و جێیه‌ جێی نووسین بێ، بۆیه‌ كه‌ دیتم، تووشی سه‌رسووڕه‌ هاتم، وه‌بیرمدێ، دانیشتبووم، سه‌رم هه‌ڵبڕی، له‌ سه‌ر ده‌ركه‌كه‌ به‌ خه‌تێكی درشت نووسرابوو(….)، ته‌وام نه‌كردبوو، شه‌رواڵم هه‌ڵكێشایه‌وه‌ و ده‌رپه‌ڕیم، نه‌متوانی به‌ دیاریه‌وه‌ دانیشم، پێموابوو ئه‌گه‌ر پتر ته‌ماشای ئه‌و شه‌ش حه‌فت پیته‌یه‌ بكه‌م، خۆم ده‌گرێته‌وه‌، وا بزانم تا چه‌ند حه‌فته‌ نه‌چوومه‌وه‌ ئه‌و ئاوده‌سته‌، چاوه‌ڕێم ده‌كرد دووه‌كه‌یدی چۆل بن، له‌ دڵی خۆم ده‌مگۆ، كه‌سێ كه‌س بێ، كوو له‌ ناو ئاوده‌ست شت ده‌نووسێ! كه‌چی زۆری نه‌برد به‌ ده‌ستی خۆم له‌ هه‌مان ئاوده‌ست شتم نووسی، بزانین چۆن وچیم نووسی.

ره‌نگه‌ له‌ ئاوده‌سته‌كه‌ی ناوه‌ندێ بووبێت، پێشمه‌رگه‌م دیت، سپی سپی، بریقه‌ی ده‌هات، پێشمه‌رگه‌كه‌ درشت بوو به‌ڵام (بژی)یه‌كه‌ی پێشی ورد، پێده‌چوو تازه‌ بێت، دوور نیه‌ ئه‌و كوڕه‌ی پێشه‌ من هاته‌ ده‌رێ نووسیبێتی، ئه‌رێ كێ بوو؟ له‌ ترسان به‌بیرمنه‌هاته‌وه‌، زۆر ترسام، به‌ پڕه‌پڕ هاتمه‌ ده‌رێ، گوتم نه‌بادا به‌ مل مندا بێ، رۆژێكیتر مه‌لا مسته‌فام دیت، نووسرابوو، (سه‌رۆكی كوردان مه‌لا مسته‌فای بارزان)، له‌و ساته‌ ده‌نگی به‌رێوه‌به‌ر هات، وه‌ی خوایه‌ چ بكه‌م، خۆ ببینێ بێ یه‌كودوو به‌ ملی منیدا دێنێ، باشه‌ خه‌ته‌كه‌ به‌ ده‌ستخه‌تی من ده‌چێ! ته‌ماشا ده‌كه‌م كتومت هی منه‌، ره‌نگه‌ واش نه‌بووبێ، به‌ڵام ترس وای نیشانم دابێت، قسه‌یه‌كی یاریده‌ده‌رم بیرهاته‌وه‌: نه‌كه‌ن له‌ئاوده‌ستخانه‌ و سه‌ر دیواران شتی قۆڕ بنووسن، ده‌ستخه‌تی هه‌مووتان ده‌ناسمه‌وه‌.
خودایه‌ چ بكه‌م، ده‌نگی به‌رێوه‌به‌ر نزیكتر ده‌بێته‌وه‌، هه‌وكه‌ ده‌گاته‌ سه‌رم و ئه‌و سه‌رۆكی كوردانه‌ به‌ ملی منه‌وه‌ ده‌كه‌ن و ده‌مهه‌نجنن، باش بوو بۆم هات، بیرێكی باشم بۆ هات، ده‌سته‌سڕه‌كه‌م ده‌رهێنا و پوخته‌ سه‌رۆكم ره‌شكرده‌وه‌، هاتمه‌ ده‌رێ، به‌رێوه‌به‌ر له‌وێ نه‌مابوو.

ئیدی ئاوده‌ستخانه‌ بووه‌ جێی: برووخێ حوكمه‌ت، بژی پێشمه‌رگه‌، بژی ….، بمرێ …ه‌ فه‌ندی، منیش هاته‌ سه‌رم شتێك بنووسم، چه‌ند جار ته‌باشیرم له‌گه‌ڵ خۆم ده‌برده‌ ئاوده‌ستێ، غیره‌تم ده‌دا خۆم، ده‌ست و ته‌باشیر له‌ دیوار له‌ ده‌رگه‌ نزیك ده‌بوونه‌وه‌، ده‌مگێڕانه‌وه‌، زۆری برد تا نووسیم: (بژی پێشمه‌رگه‌)، له‌ ساتی نووسینێ هه‌وڵمدا ده‌ستخه‌تم بگۆڕم، بۆوه‌ی نه‌ناسرێمه‌وه‌، له‌ ساتی نووسینێ ته‌ماشای بن ساپیته‌م ده‌كرد، نه‌وه‌ك چاوێك له‌وێوه‌ چاوی لێبێ، نووسیم و ده‌رپه‌ڕیم، تا ناو پۆلێ گیرنه‌بووم، وام هه‌ستده‌كرد، ئاشكرابوومه‌ و به‌ دوامه‌وه‌ن، ئه‌و رۆژه‌ حه‌زمده‌كرد تێكڕای قوتابیی قوتابخانه‌ی زێوه‌ر بۆ سه‌ر پێشاو بچنه‌ ئه‌و ئاوده‌سته‌ی پێشمه‌رگه‌كه‌ی منی تێدایه‌ و به‌ چاوی خۆیان بیبینن چۆن ده‌دره‌وشێته‌وه‌، له‌ پشووه‌كان ده‌چووم له‌ سه‌ر ده‌رگا گه‌وره‌كه‌وه‌ ته‌ماشامده‌كرد داخوا كێ ده‌چێته‌ دیداری پێشمه‌رگه‌كه‌ی من، ئه‌و رۆژه‌ زۆر شاییم به‌ خۆم ده‌هات، هه‌ستمده‌كرد ئازایه‌تیه‌كم نیشانداوه‌، له‌ ده‌ست كه‌م كه‌س دێ، حه‌یف كه‌س به‌و ئازایه‌تیه‌می نازانێ، ده‌مویست هاواربكه‌م: ئه‌وه‌ من بووم له‌ ناو ئاوده‌ستێ به‌ خه‌تی سپی نووسیم: بژی پێشمه‌رگه‌، به‌ڵام ترسی سێداره‌ زارمی ده‌به‌ست، ئاخر ده‌مبیست له‌ سه‌ر قسه‌یه‌كی وا، له‌وه‌ش سووكتر، خه‌ڵك له‌ قه‌ناره‌خانه‌ی مووسڵێ له‌ قه‌ناره‌ دراوه‌.

له‌ قوتابخانه‌ ده‌هاتمه‌وه‌، باران نم نم ده‌باری، له‌ نزیك به‌رده‌بازی نزیك ماڵێ -له‌ كه‌نده‌كه‌ به‌رده‌باز هه‌بوو بۆ په‌ڕینه‌وه‌- پیاوێكم دی جڵه‌وی كه‌رێكی به‌ ده‌سته‌وه‌، ده‌بینم ده‌موچاوی خوێناویه‌، له‌ پێشه‌ من په‌ڕیه‌وه‌، له‌ پێش ده‌رگه‌ی ماڵێ مه‌ سنگه‌كه‌ی له‌ عه‌رد داكوتا، كه‌ره‌كه‌ی به‌سته‌وه‌، له‌ ده‌رگای دا، به‌ كه‌ره‌كه‌ی ناسیمه‌وه‌! ئه‌وه‌ پیاوه‌كه‌ی بنه‌سراوه‌یه‌، خزمه‌، زوو زوو دێ، ئه‌و پیاوه‌ فشه‌ زۆر ده‌كات، هه‌ر بۆیه‌ زۆر كه‌س(فشه‌ی بنه‌سراوه‌)ی ده‌ڵێنێ، ئێ، ئێستا وه‌ختی فشه‌ نیه‌، كابرا سه‌ر و چاو و یه‌خه‌ و سه‌ر شانی خوێناویه‌، له‌بیرمه‌ دایكم گۆتێ:
كوڕم، غارده‌ ماڵی مام تۆفیقی ره‌حمه‌تی بڵێ ده‌رمانی برژانه‌وه‌م بده‌نێ.
به‌ چاوجووقانێ گه‌یشتمێ، ماڵیان له‌ كۆڵانه‌ چه‌ند ماڵێ سه‌رێی ماڵێ مه‌، به‌ ده‌ستێدی، كچه‌كه‌ی شووشه‌یه‌كی دامێ، به‌ غاردان هاتمه‌وه‌، له‌ نزیك ماڵێ ساتمه‌م كرد، شووشه‌ به‌ به‌ردێك كه‌وت، گه‌وره‌ترین پارچه‌ی لای مله‌كه‌ی بوو، مله‌ شووشه‌م هه‌ڵگرته‌وه‌، چاو شۆڕانه‌ به‌رانبه‌ر دایكم راوه‌ستام، گوتی:
به‌ ملی شكاوت شكاندت!
كه‌مێك داما، گوتی:
غارده‌ ماڵی حه‌مه‌د، بڵێ ده‌رمانی برژانه‌وه‌.. به‌ڵام له‌و سه‌ر كه‌ هاتیه‌وه‌، غارنه‌ده‌ی.
ده‌و كه‌ند و كه‌ند شۆڕبوومه‌وه‌، حه‌مه‌د مه‌ستان پرسی:
بۆ چیته‌؟!
تێمگه‌یاند كه‌ فلانه‌ كه‌س برینداره‌، حه‌مه‌د مه‌ستان خۆی هات، برینه‌كه‌ی بۆ خاوێنكرده‌وه‌ و برژانده‌وه‌، فشه‌ی بنه‌سراوه‌ به‌ ده‌م چایه‌ خواردنه‌وه‌وه‌، سه‌رهاتی برینه‌كه‌ی گێڕایه‌وه‌، سه‌ربازه‌كانی بازگه‌كه‌ی پشت باداوه‌، رایده‌گرن، كۆڵێ پرسیاری لێده‌كه‌ن، ئه‌ویش به‌ شێوازی خۆی وه‌ڵامیانده‌داته‌وه‌، هه‌ستده‌كه‌ن فشه‌یان پێده‌كات، ئیدی به‌ قۆنداخه‌ تفه‌نگان وه‌ریده‌گه‌ڕێنێ و شلوكوتی ده‌كه‌ن، ده‌بێت بڵێم من له‌و سه‌روبه‌نده‌ پێكه‌وتم كه‌ هه‌ر چوار ده‌وری شار سه‌ربازبه‌ند و جاشبه‌نده‌، وه‌كو پێشان نیه‌ هه‌ر ده‌مێ بته‌وێ روو له‌ شار بكه‌یت، یان ملی ئاقار بگری و كه‌س نه‌ڵێ، ها كابرا، كێوه‌!
له‌بیرمه‌ حه‌مه‌د مه‌ستان به‌ فشه‌ی بنه‌سراوه‌ی گۆت:
ما خرا، ده‌ڵێی له‌ چیای سیپان هه‌ڵدێراوی، جێیه‌كی ساغت نه‌ماوه‌.
سیپان سیامه‌ند نا، مام تۆفیقی بیرهێنامه‌وه‌، ئه‌و پیاوه‌ جه‌ڵه‌بوان بوو، دنیا و بنیای ده‌كرد، جار هه‌بووه‌ به‌ شه‌ش مانگ به‌ حه‌فت مانگ بزربووه‌، به‌ مێگه‌لێ بزنه‌وه‌ په‌یدابۆته‌وه‌، بزنی وا كه‌س نه‌ له‌ كوێستانێ نه‌ له‌ گه‌رمیانێ نه‌یدیتووه‌، ده‌تگوت هی دنیایه‌كی جیا له‌ دنیای ئێمه‌ن، ئه‌و پیاوه‌ به‌ پێڵاوه‌ چه‌رمینه‌كانی كه‌ له‌ پێی كه‌سم نه‌یدتبوو ئێران و توورانی ده‌كرد، سوێندتان له‌ سه‌رم نیه‌، ئه‌و پیاوه‌ بۆ كڕینی ماڵات گه‌یشتۆته‌ چیای قافیش، ئاخر زۆر جار له‌ سه‌ر نۆریزكانێ، له‌گه‌ڵ بابم ده‌یكرد، به‌فر و سه‌رمای چیای قافی ده‌گێڕایه‌وه‌، ئه‌و قافه‌ی من ته‌نێ له‌ هه‌قایه‌تان ناویم ده‌بیست، قسه‌كانی مام تۆفیقشم هه‌ر به‌ هه‌قایه‌ت وه‌رده‌گرت، ئێ، به‌هارێك مام تۆفیق بزر بوو، هاوین هات نه‌هاته‌وه‌، پایز به‌ سه‌ردا هات، مام تۆفیق په‌یدانه‌بۆوه‌، دره‌نگ هه‌واڵ هات: هه‌ڵدێراوه‌، له‌ دووره‌وه‌ فاتیحای بۆ بخوێنن، گیانی سپاردووه‌..
له‌ كوێ؟!
له‌ سیپان، رێك له‌و جێیه‌ی سیامه‌ند هه‌ڵدێرا و خه‌ج به‌ دوایدا چوو، به‌ڵام كه‌س به‌ دوای مام تۆفیقدا نه‌چوو، وه‌بیرمدێ، پلكه‌ نه‌خشینی ژنی ده‌یگۆ:
خۆزگه‌ ده‌گه‌یشتمه‌ سیپان، ده‌مزانی چی ده‌كه‌م، خۆ منیش له‌ خه‌ج كه‌متر نیم.
مام جه‌ڵه‌بوان جگه‌ له‌ بابم، زۆر براده‌ری حه‌مه‌د مه‌ستانیش بوو، وه‌بیرمدێ كه‌ ئاژه‌لێكی ده‌كوشته‌وه‌، قاپێكی گه‌وره‌ نه‌رمك و شتێَك له‌ پشته‌كه‌ی بۆ حه‌مه‌د مه‌ستان ده‌نارد و ده‌یگوت:
گۆشت قابیل به‌ بازه‌.
هه‌بوو ده‌یگۆته‌ مام جه‌ڵه‌بوان:
لۆی مه‌نێره‌، به‌ عاره‌قه‌وه‌ سندانی ده‌كات.
جه‌ڵه‌بوان له‌ بن برۆ پڕه‌كانیه‌وه‌ كه‌ داو داو سپیشیان تێكه‌وتبوو، نیگایه‌كی ده‌كرد و ده‌یگۆ:
قسه‌ی قۆڕڕ..
له‌ گۆشتی جه‌ڵه‌بوانه‌وه‌ تووری بابمم بیركه‌وته‌وه‌، بابم ئه‌و ساڵانه‌ی له‌ باخچه‌كه‌ی ته‌نیشت باخی گڵكه‌ند باخچه‌وان بوو، به‌ تاریكی ده‌ڕۆیی و به‌ تاریكی ده‌هاته‌وه‌، حه‌مه‌د مه‌ستان ناوی لێنا پیاوی تاریكی بۆ تاریكی، له‌ گه‌ڕانه‌وه‌، له‌و ته‌ڕانه‌ی له‌ شینایی هه‌بوو، سه‌ر و ده‌سكی ده‌هێنایه‌وه‌، ده‌سكێ كه‌وه‌ر، كه‌ره‌وز، ته‌ڕه‌ تووله‌، توور.. به‌ڵام تووره‌كه‌ دوو ده‌سك، ئاخر ده‌سكێكیان بۆ حه‌مه‌د مه‌ستان بوو.
دیمه‌نه‌كه‌ له‌ خه‌ون لێلتر خۆ نیشانده‌داته‌وه‌، ئه‌وه‌تا پیاوێك به‌ده‌م مژی قووڵ له‌ جغاره‌ كه‌ خۆی و بابمی خستۆته‌ ناو دووكه‌ڵه‌وه‌، ده‌ڵێته‌ بابم:
تۆ وه‌ك ئه‌وه‌ وای له‌ گه‌ڵ حه‌مه‌د مه‌ستان دانیشتبی و عاره‌ق بخۆیته‌وه‌، ئه‌دی نازانی له‌گه‌ڵ هه‌ر سه‌لكه‌ توورێك شووشه‌یه‌ك عاره‌ق ده‌خواته‌وه‌؟! گوناحت ده‌گاتێ، چیدی تووری مه‌دێ.
بابم كه‌ به‌ ده‌ست دووكه‌ڵی له‌ رووی خۆی دوورده‌خسته‌وه‌، به‌ ده‌م كۆخه‌وه‌:
ناوه‌لڵا به‌وه‌ گوناهم ده‌گاتێ كه‌ له‌گه‌ڵ تۆ راوه‌ستاوم.
ئه‌وه‌شی گوت: حه‌مه‌د مه‌ستان به‌ پێی خۆی منیش به‌ پێی خۆم، تۆش حه‌زده‌كه‌ی له‌ سه‌ر ده‌ست بڕۆ.
(( حه‌مه‌د مه‌ستان تۆڵه‌ی ساڵێك ده‌سكه‌ تووری كرده‌وه‌)) ئه‌وه‌ قسه‌ی ئێوارانه‌ی دایكم بوو، ئێواره‌یه‌ له‌ ده‌رگا درا:
كوڕم ده‌ركه‌یه‌، بزانه‌ كێیه‌؟
كردمه‌وه‌، كچه‌كه‌ی حه‌مه‌د مه‌ستانه‌، به‌ مه‌نجه‌ڵێكه‌وه‌ له‌ سه‌ر ده‌رگایه‌، ئه‌و كچه‌ی دایكم به‌ پێكه‌نینه‌وه‌ به‌ سوورتك بانگیده‌كات، كچه‌ بزۆزه‌كه‌ به‌ده‌م پێكه‌نه‌ینه‌وه‌:
دایكم ناردی، مه‌نجه‌ڵه‌كه‌م لۆ بده‌نه‌وه‌.
مه‌نجه‌ڵ گه‌وره‌یه‌، ده‌مویست سه‌ری بكه‌مه‌وه‌، نه‌مكرده‌وه‌، دایكم رۆیكرده‌ مه‌نجه‌ڵێكی گه‌وره‌تره‌وه‌، وای ئه‌وه‌ چیه‌، تا مه‌نجه‌ڵی به‌تاڵم بۆ كچه‌كه‌ی حه‌مه‌د مه‌ستان برده‌وه‌، رێ بووه‌ ساڵه‌ رێ، ئاخر ده‌زانن مه‌نجه‌ڵی پڕ چی تێدایه‌! بابم ده‌ڵێ:
له‌ كه‌و ده‌چێ، كه‌وه‌، ئا، كه‌وه‌.
چه‌ند كه‌وێ له‌ ناو چه‌لاوی كه‌وێ به‌ تام راكشابوون، وه‌رگه‌ڕاینه‌ سه‌ر كه‌و، خودایه‌ چ تامێكی هه‌بوو، من جاری ئێكێیه‌ گۆشتی كه‌و بخۆم، گۆشتی سووسكه‌ و ره‌شۆڵه‌ و كێشكه‌م خواردبوو، به‌ڵام كه‌و نا، وه‌بیرمدێ بابم گۆتی:
حه‌مه‌د مه‌ستان دڵی گه‌له‌ك باشه‌، له‌ سه‌ر ئه‌و دڵباشیه‌ی وا پێده‌چێ خودا بیباته‌ به‌هه‌شتێ.
دایكیشم قسه‌كه‌ی خۆی كرد، مه‌به‌ستم تۆڵه‌ی ده‌سكه‌ تووره‌كانه‌.

له‌گه‌ڵ كچه‌ قشتیله‌ سوورتكه‌كه‌ی حه‌مه‌د مه‌ستان، یاده‌وه‌ریم زۆره‌، ئه‌و كچه‌ له‌ سووكه‌ڵه‌یی له‌ كه‌ویار ده‌چوو، له‌ هه‌ڵبه‌ز و دابه‌زێ، له‌ هه‌ڵاتنێ كه‌س نه‌یده‌گه‌یشتێ، له‌بیرمه‌ (زیل)ێ له‌ لای سه‌ید مارفه‌وه‌ ده‌هات، له‌ راست ماڵی حه‌مه‌د مه‌ستان، زرم، زرمه‌یه‌كی وای لێوه‌ هات وه‌ك ئه‌وه‌ی زه‌وی ته‌قیبێته‌وه‌، ئێمه‌ له‌ پێش ماڵی حه‌مه‌د مه‌ستان دانیشتبووین، دیتم كچه‌ سوورتكه‌ له‌شسووكه‌كه‌، ده‌رگای نه‌دیته‌وه‌، یان پێویستی به‌ ده‌رگا نه‌بوو، به‌ بازێ خۆی هه‌ڵدایه‌ سه‌ر دیوار و ئاودیوی حه‌وشه‌ی خۆیان بوو، من له‌ ده‌رگاوه‌ چوومه‌ ماڵیان، ژنه‌كه‌ی حه‌مه‌د مه‌ستان، جامه‌ ئاوی بۆ راگرتین:
ئاو بخۆنه‌وه‌، چ نه‌یه‌، زیله‌كه‌ تایه‌ی ته‌قی.
به‌ ترسه‌وه‌ له‌ ده‌وری زیل ده‌سووڕاینه‌وه‌، دیتم، له‌ پشته‌وه‌ی زیل چه‌ند سه‌ربازێ سه‌ریان به‌ سه‌ر یه‌كتر كردووه‌ خه‌وتوون، به‌ڵام دواتر پێكه‌وتم، سه‌ربازه‌كان نه‌خه‌وتوون، مردوون و به‌ ده‌ستی پێشمه‌رگه‌ كوژراون، ئه‌وه‌ش جاری ئێكێ بوو، سه‌ربازی كوژراو ببینم، ره‌نگه‌ هه‌ر ئه‌و رۆژ بووبێ كه‌ حه‌مه‌د مه‌ستان وا له‌ خودا پاڕایه‌وه‌:
خودایه‌، بۆ خاتری ئه‌و عه‌ره‌قه‌ نازداره‌، له‌ دنیایێ تۆوی سه‌رباز ببڕیه‌وه‌..
سه‌ربرده‌یه‌كیدی كچه‌ سوورتكه‌كه‌م بیركه‌وته‌وه‌، هه‌ڵاتنه‌كه‌ی ناو قه‌یسه‌ری، له‌وێ له‌و سه‌ره‌ كۆڵانه‌ی كه‌ به‌و دیوه‌ی (قه‌برۆكه‌)كه‌ بۆی ده‌سووڕێیته‌وه‌، دووكاندار‌ێك هه‌یه‌، نازانم كێ كنێری ده‌ڵێنێ، نازانم كنێره‌كه‌ی له‌ چیه‌وه‌ هاتووه‌، به‌ڵام ده‌زانم گۆپاڵه‌كه‌ی ده‌ستی وه‌ك ده‌ڵێن له‌ كنێره‌، دوور نیه‌ له‌ گۆپاڵه‌كه‌یه‌وه‌ ئه‌و ناوه‌ی وه‌رگرتبێ، ئێ، كچه‌كه‌ی حه‌مه‌د مه‌ستان دیاره‌ حه‌زی چۆته‌ كنێر، په‌لاماری كنێری دا، كنێره‌كه‌ی له‌ ده‌ست راپسكاند و هه‌ڵات، دایكی ده‌ڵێـته‌ من:
كوڕم، بكه‌وه‌ دووی لێی بستێنه‌وه‌.
دایكم ده‌ڵێته‌ دایكی:
كچێ، ژنێ، ئه‌و كچه‌ی توو به‌ كوڕی من ده‌گیرێته‌وه‌؟!
به‌ قسه‌ی دایكیم كرد و كه‌وتمه‌ دووی، قه‌یسه‌ری زۆر پڕ نه‌بوو، له‌ ناو په‌نیرفرۆشان گرتم، وا بزانم خۆی راوه‌ستا، ترسا له‌وه‌ی بزر بێ، به‌ زۆر له‌ ده‌ستم ده‌رهێنا و هه‌ڵاتم، كه‌وته‌ دووم، كاتێ ده‌ستی گه‌یشته‌ شانم و رایته‌كاند، گۆپاڵ له‌ ده‌ست من نه‌مابوو، مام كنێر، گۆپاڵی گۆمك كنێری لێ راوه‌شاند و گوتی:
ئه‌و جاره‌ شتی وا بكه‌یت، به‌و گۆپاڵه‌ تێروپڕ ده‌تكوتم.
دایكی ده‌ڵێ:
سوورتك، له‌ تۆ كه‌متر بم، ئه‌گه‌ر جارێكیدی له‌گه‌ڵ خۆم بتهێنمه‌ باژێڕ.
سوورتك ده‌ڵێ:
ئه‌وجا چیه‌، له‌گه‌ڵ بابم دێم.
ئۆی! گوێم له‌ لووره‌ی سه‌گه‌، با بچمه‌وه‌ كن پیری سوارچاكان، لووره‌ی سه‌گ ئیزرائیلی له‌گه‌ڵه‌، ده‌ترسم زۆر نزیك كه‌وتبێته‌وه‌، ده‌چم له‌ سه‌ر ده‌رگا تاكه‌ پێڵاوێكی خۆم ده‌مه‌ونخوون ده‌كه‌مه‌وه‌، گوڵی كۆساران زۆر جار ده‌یگۆ:
ئه‌گه‌ر سه‌گ لووراندی، پێڵاو ده‌مه‌ونخوون بكه‌نه‌وه‌، به‌وه‌ عیزرائیل دوورده‌كه‌وێته‌وه‌، وام كرد، من ترسی پیری سوارچاكانم هه‌یه‌، ده‌ترسم ئیزرائیل زه‌فه‌ری پێببات، سه‌گ له‌ لووره‌ ناكه‌وێ، تاكێكیدیشم ده‌مه‌ونخوون كرده‌وه‌، سه‌گی سندانكوشتی پتر ده‌نگ هه‌ڵدێنێ و لووره‌ی گوێ كاسده‌كات، هه‌رچی پێڵاو له‌وێ بوو سه‌ره‌ونخوونم كردنه‌وه‌، سه‌گ نه‌یبڕیه‌وه‌، كه‌وتمه‌ پاڕانه‌وه‌:
خودایه‌، به‌ عیزرائیل بڵێ لێره‌ دانه‌به‌زێ.
سه‌گ له‌ لووره‌ كه‌وت، ئۆخه‌یه‌ش، عیزرائیل له‌ به‌لاشاوه‌ دووركه‌وته‌وه‌، زۆری نه‌برد له‌و سه‌ری كۆڵانه‌وه‌ بووه‌ هاتو هاوار و رۆڕۆ، گه‌ڕه‌ك رژایه‌ كۆڵان، چ بووه‌؟
خانوو رووخاوه‌، عیزرائیل كه‌تنی خۆی كرد، ژنی شێلمفرۆشه‌كه‌ بن كه‌وتووه‌ و وه‌كات گیانی ده‌رچووه‌، شێلمفرۆش له‌ كۆڵانی ئه‌ودیو خانووێكی خۆشی هه‌بوو، له‌ به‌لاشاوه‌ی هه‌ینێ خانووی وا خۆش كه‌م هه‌بوو، خانووه‌كه‌ی به‌ كرێدابوو، هاتبوو له‌ كۆڵانی ئێمه‌ له‌ خانووێكی رزیو ده‌ژیا، زۆر كه‌سیش پێیانگوتبوو:
ئه‌و خانووه‌ به‌ری دوو باران ناگرێ، ده‌رووخێ..
شیلمفرۆش تا ژنه‌كه‌ی له‌ سه‌ر دانه‌نا، گوێی له‌ كه‌س رانه‌گرت، ئێ، له‌وه‌وه‌ پتر باوه‌ڕم هێنا كه‌ له‌گه‌ڵ لووره‌ی سه‌گ عیزرائیل به‌ رێوه‌یه‌، باوه‌ڕیشم به‌وه‌ هات، پێڵاو نخوونكردنه‌وه‌، كاری خۆی ده‌كات، هیچ نه‌بێ، چه‌ند ماڵێ ئیزرائیل له‌ ماڵێ دوورده‌خاته‌وه‌، له‌ به‌ر خۆمه‌وه‌ ده‌مگوت، ئه‌گه‌ر وام نه‌كردبا، ئیزرائیله‌كه‌ له‌ حه‌وشه‌ی ئێمه‌ داده‌به‌زی و ده‌چووه‌ گژ پیری سوارچاكان! پێنه‌ده‌چوو زۆر باوه‌ڕم به‌و قسه‌یه‌ی خۆم هه‌بووبێ، ئاخر له‌ دیدی منه‌وه‌ پیری سوارچاكان له‌ هه‌مزه‌ پاڵه‌وانیش پاڵه‌وانتر بوو، پێموابوو ئه‌گه‌ر سه‌د ئیزرائیل ده‌وری بده‌ن، به‌رانگژیان ده‌بێته‌وه‌ و به‌ ده‌ستی به‌تاڵ ره‌وانه‌ی ئاسمانیان ده‌كاته‌وه‌، ئه‌وه‌ش بڵێم من هه‌ر چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌ بووم خودا سێ رۆژ جاحێلی بكاته‌وه‌ و له‌و سێ رۆژه‌ دنیای چۆن ده‌وێ وا دایڕێژێته‌وه‌، پیری سوارچاكان توند بوو، له‌ زۆر شت توند، بابم ده‌تگوت له‌و پیاوه‌ نیه‌، من زۆر جار هه‌ندێ قسه‌ی ئه‌و كوڕو بابه‌م له‌ كن یه‌ك راده‌گرت، له‌ رسته‌یه‌كیش خزمی ئێكدی نه‌ده‌بوونه‌وه‌، دواتر دوو قسه‌ی ئه‌و كوڕو بابه‌م به‌و شێوه‌یه‌ داڕشته‌وه‌:
شه‌ڕ و نیوه‌ شه‌ڕ یه‌كه‌، لێگه‌ڕێ با تیر بێ، تیر تیر، چ سووكه‌ شه‌ڕ چ شه‌ڕی تیر مه‌سره‌تی ده‌وێ..
پیری سوارچاكان كه‌مێ شه‌ڕانی بوو، ناوه‌ ناوه‌ خه‌یاڵی ده‌چووه‌ كن بڕِنۆ و سێتیرێ.
بابم ده‌ڵێ:
با تاڵ بێ تا دوا تاڵی تاڵ، قاوه‌ چه‌ندی تاَل بێ، دانیشتن و قسه‌ شیرینترن
بابم ، ئاماده‌ بوو قومه‌ ژه‌هرێ فڕبكات، بۆ سه‌رسمتدانی سووكه‌ شه‌ڕێ
منی منداڵ تێدا مابووم، له‌ نێوان باب و باپیر،
ئه‌رێ بچمه‌ كۆڕی ژه‌هر و قاوه‌، یان مه‌یدانی بڕنۆ و سێتیر!
باشه‌، با بگه‌ڕێمه‌وه‌ كن بابم، ئه‌و ئێواره‌یه‌ رادیۆ قسه‌ی خۆشی زۆر كرد، پێشمه‌رگه‌ له‌ زۆر به‌ره‌ سه‌ركه‌وتنی گه‌وره‌یان تۆماركردووه‌، سه‌رباز قڕانیان تێكه‌وتووه‌، دیاره‌ پیری سوارچاكان چه‌ند شه‌وێكه‌ گوێ له‌ رادیۆ راناگرێ، ئێ، له‌ ته‌نیشت بابم دانیشتووم لایه‌كی ساقۆكه‌یم به‌ خۆمدا داوه‌، حه‌زده‌كه‌م بچمه‌ كۆشی، ئاخر سبه‌ی ده‌ڕوا، ده‌چێته‌ دوای گوڵی كۆساران، داخوا كه‌نگێ دێته‌وه‌، رێگه‌ش ناخۆشه‌، شار به‌ جاش و سه‌رباز ته‌لبه‌نده‌، وه‌ك ده‌ڵێن له‌ ده‌ره‌وه‌ی شاریش شه‌ڕوشۆر و تۆپبارانه‌، به‌ڵام دڵم به‌ رۆیشتنیش خۆشه‌، ئاخر گوڵی كۆساران دێته‌وه‌ و له‌گه‌ڵ پیری سوارچاكان به‌ یه‌كودوو شادده‌بنه‌وه‌، پیری سوارچاكانیش ئه‌و ببینێ سه‌ر پێ ده‌كه‌وێته‌وه‌.

ئه‌و شه‌وه‌ دره‌نگ نووستم، سبه‌ینێ زۆر دره‌نگ هه‌ستام، له‌و شه‌وه‌ له‌ نێوان خه‌وتن و هه‌ستان به‌فرێكی ئه‌ستوور كه‌وت، چۆكێ ده‌بوو، به‌ دیار به‌فره‌وه‌ حه‌په‌سابووم، به‌ ده‌نگێ به‌ ئاگا هاتم، چاوم گێڕا به‌فر نه‌بوو، ده‌ستم گێڕا بابم نه‌مابوو، رۆیشتووه‌، به‌ دوای گوڵه‌كه‌ی پیردا چووه‌!
به‌ نیازی چوونه‌ سه‌ر ئاوێ هاتمه‌ حه‌وشه‌، ئای، ئه‌و چیه‌، رێ نیه‌ بگه‌مه‌ ئاوده‌ست و به‌لووعه‌كه‌، ئه‌و هه‌موو خه‌ڵكه‌ چ ده‌كه‌ن له‌ ماڵی ئێمه‌، هه‌ر هێنده‌م زانی خۆم له‌ بن ساقۆكه‌ی بابم دیته‌وه‌، ده‌ستی به‌سه‌رمدا هێنا و گوتی:
خه‌م مه‌خۆ، باپیرت عه‌مرێ خوای كرد.

غارمدایه‌وه‌ ژۆرێ و خۆم خسته‌ بن لێفه‌وه‌ و تێروپڕ گریام، له‌ سه‌ر راسپارده‌ی خۆی بردیانه‌ سه‌ید مارف، پیری سوارچاكان گوتبووی:
به‌ زیندوێتی چوومه‌ته‌ خزمه‌تی سه‌ید مارف و براده‌ر بووین، به‌ مردوویش با پێكه‌وه‌ بین.
بۆ پیری سوارچاكان زۆر گریام، كه‌س هێنده‌ی من بۆی نه‌گریاوه‌، له‌ بن لێفه‌، له‌ ناو ئاوده‌ست، له‌ په‌نا دیوار، له‌ بن كێلێك بۆی ده‌گریام، نه‌مده‌هێشت كه‌س گریانم ببینێ، كه‌س گریانی منی نه‌دی جارێك نه‌بێ، ئه‌ویش كاتێ قسه‌یه‌كی پیری سوارچاكانیان گێڕایه‌وه‌، له‌ سه‌ره‌ مه‌رگ گوتبووی:
((به‌ عیزرائیل بڵێن: كه‌مێك خۆی دوا بخات، گوڵی كۆساران له‌ رێیه‌، چه‌ند هه‌ناسه‌یه‌كم ماوه‌، چاویشم له‌ رێیه‌)) به‌ بیستنی ئه‌و قسه‌یه‌ له‌ پڕمه‌ی گریانم دا و به‌ره‌و گۆڕستان به‌ره‌و گۆڕی پیری سوارچاكان هه‌ڵاتم، له‌ سه‌ر گۆڕه‌كه‌ی ده‌مگوت: عیزرائیل گه‌یشت و گوڵی كۆساران هه‌ر نه‌گه‌یشت.
وه‌بیرمدێ بابم تۆپ وكلیلی له‌ ده‌رگای پیری سوارچاكان دا و گوتی:
تا دایه‌ هه‌مین نه‌یه‌ته‌وه‌، كه‌س بۆی نیه‌ بیكاته‌وه‌.

گوڵی كۆساران هاته‌وه‌ به‌ڵام كه‌نگێ! پیری سوارچاكان كفنیشی زه‌رد كردبوو، هاته‌وه‌، ئه‌وه‌تا له‌ جێی پیری سوارچاكان بستێ واوه‌تر دانیشتووه‌، هۆن هۆن فرمێسكان هه‌ڵده‌وه‌رێنێ، ده‌كڕووزێته‌وه‌، ده‌نووزێته‌وه‌، چاو به‌ دیوار و بن ساپیته‌دا ده‌گێڕێ و نازانم له‌ چی ده‌پاڕێته‌وه‌، وه‌ك من دیتم، ئیزرائیل دیتبای ده‌چوو پیری سوارچاكانی بۆ ده‌هێنایه‌وه‌..

به‌ هاتنه‌وه‌ی گوڵی كۆساران من كه‌ ئاگری كۆچی پیری سوارچاكان گرتبوومی، كه‌مێك فێنكبوومه‌وه‌، وه‌ك ئه‌وه‌ دڵم ئاوپرژێن بكه‌ن وابوو، تا ئه‌و نه‌هاته‌وه‌ چاوم به‌رایی نه‌ده‌دا له‌ په‌نجه‌ره‌وه‌ش ته‌ماشای چاوه‌كه‌ی پیری سوارچاكان بكه‌م، هه‌ر ئاوڕم له‌ولا نه‌ده‌دایه‌وه‌، له‌ دڵی خۆم هه‌زار جار گوتوومه‌:
به‌خێربێیته‌وه‌ نه‌نه‌ جوانه‌كه‌م، له‌مه‌ودوا شه‌وان له‌ كن تۆ ده‌خه‌وم.
وای! گوڵی كۆساران نیازی چیه‌؟ به‌ ناو ماڵ كه‌وتووه‌، به‌ش به‌شی ده‌كات و له‌به‌ر خۆیه‌وه‌ ده‌ڵێ:
ئه‌و سۆبه‌ بۆ بووكی گچكه‌م، ئه‌و جاجمه‌ بۆ بووكی گه‌وره‌م، ئه‌وه‌…
شتێكی كه‌می بۆ خۆی هێشته‌وه‌، له‌ دابه‌شكردنی فه‌رده‌ خوریه‌كانیش به‌شی خۆشی دایه‌ دایكم، تكای دنیایان لێكرد نه‌ڕوات، رۆیشت، ده‌یگۆ:
ده‌ڕۆم، تا نه‌یكوشتووم، با بڕۆم..
رۆیشت و بێ نه‌نك و باپیر مامه‌وه‌، بۆ رۆیشتنی ویش به‌ دزیه‌وه‌ رۆندكی زۆرم هه‌ڵوه‌راند، دره‌نگ سێ پیرۆزه‌كه‌( به‌رد، خڕخاڵ، باول)م بیركه‌وته‌وه‌ به‌ دوایاندا گه‌ڕام، نه‌مدیتنه‌وه‌.

به‌ دوویدا دێ..

Previous
Next
Kurdish