جوگرافیای سیناریوکانی پارتی و دیزاینی ڕیفراندۆمی تورکی …. بەختیار شارەزوری
والی میرنشینی زەرد و سەبەتەی دەوڵەتی عوسمانی .
بۆ هەر ڕوداێک لەسەر ئاستی لۆکاڵی دەبێت بچینەوە سەر ئەو هێزانەی کە لە دەرەوە خۆیان بە میراتگیری ناوچە بچوکەکان دەزانن ، هێشتا جیهان فراوانخوازی تینەپڕاندوە بە تایبەت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ، بەم مانایە ئەوەی لە ناوخۆی باشوری کوردستاندا ڕوو دەدات جگە لە گەمەیەکی وڵاتانی زل هێزی ناوچەیی لە ڕێ ی وەکیلەکانیانەوە هیچی تر نیە ، جگە لە بەشکاری لەسەر زەمینی ئێمە هیچی تر نیە ، ئەگەر ئەمریکا بیەوێت هاوسەنگی لە ڕۆژەهەڵاتی ناوڕاستدا دروست بکات ئەو دەبێت بچیتەوە سەر هەمان بەشکاری مێژوویی و تورکیا لەم جۆرە دەستەڵاتە دابماڵێ و دەستەڵاتێکی بە دڵی زل هێزەکانی تیا بێت ، بۆ ئەوەی هێزێک هەبێت لە بەرامبەر ئەختەبوتەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا کە ئێرانە و سەر بە بلۆکی ڕوسییە هاوسەنگی بگێڕێتەوە ، ئەڵبەت ڕوسیا و ئەمریکاش تا ئاستێک ڕێکن لەسەر ئەوەی هاوسەنگی هێز بگەڕێتەوە بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ، کەواتە ئەمریکیەکان و ناتۆ پێویستیان بە تورکیا هەیە بۆ ئەم هاوسەنگیە ( وەک بینیمان دوا وتاری ترامپ ناوی ئێرانی هێنا و ناوی تورکیای نەهێنا ) بەڵام ئەم هاوسەنگیە چۆن دەبێت ، بە گۆڕینی ئەم حکومداریەی ئێستا لەتورکیا هەیە بە گولەنیەکان ، یان ئەردۆغانیەکان ناچار بکات بچنەوە سەر هێڵی بەرژەوەندی ڕێککەوتنی ڕوسی – ئەمریکی ، هەر لەم ڕاونگەیەوە ئەگەر لەسەر ئاستی ناوچەیی سەیر بکەین و فۆکس بخەینە سەر عێراق و باشوری کوردستان ئەوا دەبینین ناوەند بە دەست ئێرانەوەیە و هەرێمیش بەدەست تورکیاوەیە ، واتا ڕیکەوتنێک هەیە بە (کارت بە کارت ) لە بەرامبەر ناوەندا هەرێم بدرێتە دەست تورکیا ، بەڵام ئەمە بۆ سەر ئاستی نێودەوڵەتی پێوستی بە سیناریو هەیە تا لەبەردەم هەڵبژرادنەکاندا بتوانن تەمەنێکی تر لە حوکمڕانی بدەنەوە بە یەکتر ، بۆ تورکیا هەرێمی زەرد وەک میرنشینێک لەسەر دەوڵەتی عوسمانی حساب دەکرێت و مەسعود بارزانیس والی ئەم میرنشینەیە ، ئەمەش وا دەکات تورکیا و ئێران ئەگەر لەسەر هەمو شتەکان ناکۆک بن ئەوا لەسەر هەرێمی کوردستان کۆکن و ڕێکەوتننامەی ستراتیژی لە نێوان تورکیا بە نمایندەی پارتی و ئێران بە نمایندەی یەکێتی هەیە ، بۆیە دەکرێت بزانین سنوری جوگرافیای سیناریوکانی پارتی تا کوێ دەڕوات ، ئەم جوگرافیایە بۆ سیناریو لە سنوری زەرد تێدەپەڕێت و سنوری سەوزیشی گرتوەتەوە ، بە گڵۆپی سەوزی ڕێککەوتنی تورکیا و ئیرانەوە ، دیزاینی ڕیفراندۆم دیزانێکە کە لە ئەنقەرەوە دادەڕێژرێت و ڕەزامەندی ئێرانیشی لەسەرە ، لە بەرامبەر دروست نەکردنی کێشە بۆ ناوەند کە لای ئێرانیەکان زۆر گرنگە ، هەر بۆیە بۆ ئەم جۆرە لە ڕیکلام ئێران یەکیتی خستوەتە ژێر باری ڕیفراندۆمەوە لە ڕێگەی عەبادیەوە پارێزگاری کەرکوک دەنێرێت ، تا تورکەکان لە ڕێگەی سونەکانەوە ( بە تایبەت دوای موسڵ ) کێشە بۆ ئێران دروست نەکەن ، جوگرافیای ئەم سیناریویەی پارتی بە دیزاینی تورکی و ڕەزامەندی ئێرانەوە کێشەی لە سنوری زەرد نیە ، بەڵکو دەیەوێت فراوانتر بێت سەراپا سنوری سەوزیش داگیر بکات ، ئەم ڕیفراندۆمە تەنها بۆ درێژکردنەوەی تەمەنی بارزانیە و هیچی تر ، دیزانی ئەم سناریویەش لە ئەنقەرەوە دەکرێت و بۆ ئەوەی بتوانێت پارتی و بارزانی وەک خۆی بهێلێتەوە ، چونکە لەسەر ئاستی بەرژەوندی گشتی تورکی ، تورکیا سودێکی زۆری لەم میرنشینە وەرگرتوە ، وە تا ئێستا والی میرنشنی زەرد بەردەوام هەمو هێلکەکانی خستوتە ناو سەبەتەی عوسمانیەوە ، دوای موسڵ هەمو عێراق دەخرێتە بەردەم هەڵبژاردنێکەوە ، بۆ ئەوەی پارتی بتوانێت گەورەترین دروشم بەرێتە ناو ساحەی ململانێ ی هەڵبژاردنەوە ، دیزاینی ڕیفراندۆم و دەوڵەتیان بۆ داناوە ، تا بتوانێت هەمو شکستەکانی پێ بشارێتەوە ، هەر لە حکومەت و سەرۆکایەتیەکی ناشەرعی و فەشلی کەرتی نەوت و کارەبا و خزمەتگوزارییەکان و وە پارتی نەیتوانیوە وەک سەرۆکایەتی هەرێم سەرۆکایەتیەک بێت ببێتە هۆی ڕەزامەندی زۆرینەی هاوڵاتی و حیزبکان ، بگرە لە سنوری زەرد تێپەڕی نەکردوە ، هەر بۆیە دەبێت دروشمێکی گەورە بەکار بهێنێت تا وەک ماکیاج شکشت و ناشیرینیەکانی پێ بشارێتەوە ، لە ئیستا جوانترین ماکیاج ڕیفراندۆم و دەوڵەتی کوردیە ، ئەوەش دەزانین کە دەوڵەتی کوردی دەبێت لەسەر بنەمای زانستێکی سیاسی ىیت و دەبێت پایەکانی دەوڵەتداری چەسپی بێت لە ڕوی ( سیاسی و ئابوری خۆ بژێنی و ئاشتەوای نیشتمانی و حکومەتێکی دامەزاروەیی و سوپایەکی نیشتمانی ) کە ئەمانە نین ئیتر چۆن دەتوانرێت دەوڵەتی کوردی دروست بکرێت ، ئەڵبەت چی بۆ ئیران و چی بۆ تورکیا ئەگەر دەوڵەت سیناریویەک نەبێت بۆ بەرژەوەندیەکانی خۆیان ، هەرگیز ڕێگەیان نەدەدا هەر باسیشی بکرێت ، بەڵام لەبەر ئەوەی سیناریویەکە و هیچ لە پێگەی کوردی باشور ناگۆڕێت ، خۆیان دەڵین ئەوە بکەن و ئێمەش ناو بەناو تۆزێ دژایەتیتان دەکەین هەر خۆیان پێیان دەکەن و هەر خۆشیان بە ڕاگەیاندن دژایەتی دەکەن ، ئەم دژایەتی کردنە سنورەکانی ڕاگەیاندن زیاتر نابڕێت ، ئا لێرەوە دیسانەوە بەم سیناریویانە دەچنەوە سەر ڕێکەوتننامەی ستراتیژی و جارێکی تر بەشکاریە و نایانەوێ پارتی بکەوێت ، چونکە لەو باشتریان دەست ناکەوێت ، ئەوەی دەمێنێتەوە بزوتنەوەی گۆڕانە ، کە شەڕی گۆڕان شەڕی پارتی و یەکێتی نیە ، بەڵکو گەورەترە لەوان و دەیەوێت شەری کۆتایی هێنان بە دابەشکاری بکات لەسەر زەمینی باشوری کوردستان ، دەیەوێت پایەکانی دەوڵەت لەسەر ئیرادەی لۆکاڵێ بێت و نەهێلێت دیزاینەکەی لە تاران و ئەنقەرە بکرێت ، گۆڕان هەوڵ دەدات لە ڕێگەی بە نیشتمانی کردنی دام و دەزگا و سوپا و خۆبژێییەوە ، پارتی و یەکیتی لە سوارەی حەمیدیەوە و بەسیجەوە بهێنێتە ژێر باری ئیرادەی خۆیی و لەوێوە بە تورکیا و ئێران و دنیا بلێێت ئا لێرەدا ئەم مێژووە ڕابگرن ، ئەو کات چی تورکیا و چی ئێران ناچار دەبن مامەڵە لەگەڵ واقع بکەن ، بۆیە هەمو سیناریوکان بۆ ئەوەیە بە دروشمی قەبەوە بێن و شکشتەکانیانی پێ ماکیاج بکەن ، چونکە چی پارتی چی یەکێتی لەبەردەم ئەگەری کەوتندان لە هەڵبژاردنەکاندا ، خۆشیان ئەو ڕاستیە دەزانن ئەگەر پێشتر درۆ و دراویان پێ بوێت ، ئەم جارە ئەوەشیان پێ نەماوە بۆیە دەبێت سیناریویەکی گەورەیان پی بێت تا بتوانن درێژە بە ڕێکەوننامەی ستراتیژی و دزییەکانیان بدەن و جارێکی تر ڕو بە ڕوی گۆڕان ببنەوە ، بەڵام ئەوەی گرنگە هاوڵاتی پشتی کەوالیسەکان دەبینێت و دەزانێت لەسەر شانۆ ئەم دروشمانە ماکیاجن بۆ درێژکردنەوەی جوگرافیای سناریوکانی پارتی و دەیانەوێت والی میرنشینی زەرد هەمو هێلکەکان بخاتە ناو سەبەتەی دەوڵەتی عوسمانیەوە بە گڵۆپی سەوزی ئێرانییەوە .
