Skip to Content

ئیسلامگەراکان و پەرچەکرداریان لە جیهانی عەرەبی و خۆرئاواییدا  … هاوتا کوردستانی

ئیسلامگەراکان و پەرچەکرداریان لە جیهانی عەرەبی و خۆرئاواییدا … هاوتا کوردستانی

Closed
by ئاب 16, 2018 General, Opinion

ئیسلامگەراکان و پەرچەکرداریان لە جیهانی عەرەبی و خۆرئاواییدا فۆڕمێکی فۆبیای وەرگرتوە بۆ پرس و کارلێکە ئاینیەکانی ڕۆژ و سەردەم و کاریکاتێر بەشێکی دیکەی نێو فەزای تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان و دەزگا چاپەمەنی و نووسراوەکانە و وەگرنگی پێدانیشی بەپێی هڵکەوتەی جوگرافی دەگۆڕێت و گۆڕانی بەسەردا دێت و ئەمەش پەیوەندیدارە بە لایەنی فەرهەنگی و فیکری و کۆمەڵایەتیەوە و لەشوێنێک بۆ شوێنێکی کە و لەجێگەیەک بۆ جێگەیەکی دیکە جیاوازە لە گۆڤاری charlie hebdo چاڕلی هیبدۆ گۆڤارێکە لە وڵاتی فەڕەنسا کە گۆڤارێکی تایبەت بە کاریکاتێرە و وەک ڕوونە لەوڵاتانی خۆرئاوادا گرنگی پێدان بەم فۆڕمەی مەهزەلە گرنگی و پێگەی خۆی هەیە و جێگەی بایەخە بەڵام بە بەراورد بەوڵاتانی خۆرهەڵات و عەرەبی ئەم بایەخ و گرنگی پێدانە کەمتر دەبێتەوە و لێرە زیاتر تیشک لەسەر ڕەهەندی سیاسی و دینیە، وە وڵاتی فەڕەنساش وەڵاتێکی سیستەم سیکۆلاریە و دین و ئاینی جۆربەجۆر ئامادەیی هەیە و ئاینی ئیسلامیش بەشێکی بچووک لەم ڕێژەیە پێک دەهێنێ و ئەوانیش وەک هەموو ئاینەکانی دیکە بەر ئەم مەهزەلەیە کەوتوون بە کاریکاتێر و ئیسلامیەکانی جیهانی خۆرهەڵات هەرزوو هاتنە دەنگ و دەڵێن “بێ ڕێزی و سووکایەتی بە مووسوڵمان و شوێنکەوتوانانی ئیسلام کراوە لەکاتێکدا تەنها ئەرکی ئیسلامی خۆیان بەجێدەهێنن ، بێ دوو و سێ بەبێ ئەوەی لەناوەڕۆک و ڕاستی و دروستی هەواڵەکەدا بچن و تێگەشتنێکی عەقڵانی بۆ بابەتە بکرێ ، بەجارێک هەڵشاخاون بە سەرجەم بنەما و پڕەنسیپە گشتگیرەکانی ڕۆژئاوا و دونیای مۆدێرنەدا.

فۆبیایەکی گەورە و ترسناک لەنێوئیسلامیەکاندا بەڕوونی و ئاشکرایی دەبینرێت ، کاتێک کەسەرهەڵدانی ئیسلام و دزەکردنی بەهەموو دونیادا و هەر لە فەتح کردن و جیهاد و پاوانخوازی کردنی دەوڵەتان بە میتۆدی ئیسلامگەرا و بەکارهێنانی سەرجەم ئامڕازەکان بۆ گەیشتنی ئیسلام بەهەموو وڵاتانی دونیا و بانگەشەی ئەوە دەکەن کە ئاینێکە تەواو هاوتەریبە لەگەڵ پڕەنسپەکانی مافی مرۆڤ و بێ خوش و پاک و بێگەردە و خەڵک ڕۆژانە خۆیان بەرەو باوەشی ئیسلام ڕادەکەن ، کەبەشێوەیەکی بەربڵاو لەسەرجەم وڵاتانی دوونیا و دونیای خۆرهەڵات و خۆرئاوا پێک دەهێنن بەپێی سەنگ و قوورسایی خۆیان بەجۆرێک هەنگاوی ناوە کە لە سەرجەم جومگەکانی فەزای گشتی و مەجالی گشتیدا بەشدارە و بەسەدان و هەزاران مزگەوت و تەکیە و خانەقا و تەلەڤیزیۆن و ڕادیۆ و کەناڵ و بگرە ناوەندی ئیسلامی و کۆلێژ و جۆرەها شێوە پەیام وگوتارە ئاینیەکانیان دەگەیەنن .

هێرشێکی گەورە و ناعەقڵانی کراوەتە سەر دیمووکراسی و مافی مرۆڤ و بنەماکانی دونیای مۆدێرنە و تەواو تۆقیوون لە کاریکاتێرێک و سەرجەم بەها دیمووکراسیەکەیان لە وێنەیەکی کاریکاتێردا کورتکردوەتەوە و هێرشی ناڕەوا دەکەن ، گۆڤارێک یان کەسێک بەهایەکی دیمووکراسی پێشێل کرد ناکرێ وڕەوا نیە سیستەمێکی سەدان ساڵەی ڕۆژئاوا لەکەدار بکەیت و بەپووچەڵ و خوڕافیات پێناسە بکرێت ، لەنێو فەزا ئاینیەکەشدا ڕۆژانە بەهەزاران مزگەوت و مینبەر و بانگخواز و مەلاوە هێرش و سوکایەتی دەکەن بە سەرجەم ڕەوت و ئایدیاکانی ڕۆژئاوا و سیکۆلاریستەکان و شوناسی بەد ئەخلاقی و لەخشتەبردنی ڕەوشت و سەدان تۆمەتی نالۆژیک دەرێتە پاڵیان ، بەبێ ئەوەی یەک سیکۆلار بەئەندازەی گەردیلەیەک ترسی هەبێ و ببێتە هۆی ئەو پەرچە کردارەی لێرە دەبینرێت ، بەڵام ئیسلام بەزیاد لەملیارێک موسوڵمان لە سەرجەم وڵاتانی دوونیا پێک دەهێنێ و بەجۆرەها فۆڕم ئامادەیی هەیە بەجارێک تۆقیون لە وێنەیەک و بیگرە ئاساییە بەلایانەوە هەموو تاکێکی مووسوڵمان هانبدرێت و بۆ بەرگری ئەرکی ئاینداریان بەجارێک بڕژێنە سەر شەقامەکان ،

لێرەش لەکۆمەڵگا موسوڵمان نشینەکان زۆر زیاتر لەوەو قێزەونتریش بەو کەسانە دەکرێ کە حیجاب ناکەن و سفوورن و وەک مرۆڤێکی نادین و یاخی و بەچاوێکی دیکەوە خوێندنەوەی بۆ دەکرێت ، بەهەموو شێوەیەک هێرش و سووکایەتی پێ کردن دەبینین بەڵام بەیەک کاریکاتێر ڕاستەوخۆ لێرەوە قەڵس دەبن ، ئەبێ ڕەچاوی کۆمەڵگە بکرێ لەڕووی فەرهەنگی ، کۆمەڵایەتی ، کولتووریەوە و وە لێرەدا ئەرکی ئێمە بەرگری کردن و پاساوهێنانەوە نیە بۆ جیهانی خۆرئاوا و ئەو کارە و ئەرکیشمان دژایەتی ئاین و ئاینداریی نیە و بەهەموو شێوەیەکیش لەهەر شوێنێکی دوونیا و ئەم هەسارەیە بێ ڕێزی بەهەر مرۆڤێک بکرێت هەر دین و ڕەگەز و ئایدیا و ئایدۆلۆژیایەکی هەبێ دژی دەوەستینەوە و بەکارێکی ناڕەوا و ناپەسەندی دەزانین .

هەر لەم مێژووە تازەیەی ئەم چەند ساڵەی دوایدا و دوای چوونە قۆناغی کرانەوە و هاوچەرخبوون دەیان دەنگی ئازاد و ڕەخنەگر لەلایەن سەدان مەلا و بانگخواز سکاڵایان جوڵاندوە کە دژ بەبنەما ئاینیەکان دەدوێن بە هەزاران مزگەوت و مەلاوە فۆبیای ئەوەیان هەیە کە ئەوان ئەیانەوێ خەڵک بێ دین بکەن و لەڕەگ و ڕیشەی ئیسلامی دایانبڕن بەڵام ئێوە بەو ڕێژەیەوە ئیمکانی توانای زیادکردنی تاقە موسوڵمانێکیشتان نیە و بەڵام ئاینێک کە وا هەزار و چوارسەد و قسوور ساڵە واتە زیاد لەچواردە سەدەیە گەشتوەتە هەسارەی مرۆڤایەتی و بەشێوەیەکی گشتیش تاکەکانی خۆرهەڵات تەواو فۆرمەڵەبوون بە تێزی ئاین و لەژێر چەتری ئایندان بەڵام ترسەکە زۆر لەو ڕێژەیە گەورەترە ترس لەوەی گومان لای تاک دروست ببێت و ئەو ڕێژەیەش بێنێته خوارەوە بەڵام نەوە دوای نەوە ئەو سەوابتانە نەقڵ کراوە و کەم تا زۆر تاکەکان ئاشناییان بەو سەوابتانە هەیە بەڵام نایەنەوێت سەرپشک بکرێن یان ئیمکانێک دروست ببێت دەرفەت بەتاک بدات بەشوێن حەقیقەتەکانی ژیان بگەڕێت و هەوڵ بۆ ئاسۆی ژیان و ژیانێکی کەماڵ و پڕاکتیک ئەخلاقی بدات دواجار هەر ئەم ترس و فۆبیایە بەشێوەیەکی ناخوود ئاگا بەرەو هەڵدێری گەورە گەورەیان دەبات .

هاوتا کوردستانی

Previous
Next
Kurdish