خەمڵاندنێکی هەڵەی خودا و هاوڕابونی لەگەڵ عمر … مەحمود عەبدوڵڵا
قورئان ڕوی لە کۆمەڵی عەرەبی بەدەوییە،لەناو عەرەبیشدا ڕوی لە پیاوانە ،کاتێک خوای محمد دەڵێت :”ئەی باوەڕداران”ڕوی لەپیاوانە نەک لەهەردو ڕەگەز،چونکە کاتێک مژدەی پاداشت دەدات بەباوەڕدارانێک کە بانگی کردون پاداشتەکە بریتییە لە ژن و ئەسپ و …تاد.
بەڵام لێرەدا ناچمە ناو ئەم بابەتە، بەڵکو باس لە دووئایەتی دژ بە یەک دەکەین لە سوڕەتی تاڵانی یان دەستکەوتدا،کە لەو دوئایەتەدا بە ئاشکرا دەردەکەوێت محمد خەمڵاندنێکی هەڵەی کردووە ،و دوای ئەوەی کە لەجەنگدا بۆی ڕونبۆتەوە کە خەمڵاندنەکەی هەڵەیە بە پاساوێک ئایەتێکیتر دێنێت و بەناوی خوداوە جێگیری دەکات.
لە ئایەتی شەست و پێنجدا ،بیست کەسی باوەڕدار دادەنێت،لەبەرامبەر دو سەدکەسی بێباوەڕدا،واتا یەک بەدە،بەڵام دوای ئەوەی بۆی دەردەکەوێت کە ئەمە هەم قوڕسە و هەم لەتوانادا نییە کە تاکە کەسێک شەڕی دەکەسبکات”بەگشتی،ئەگینا هەندێکجار ئەمە ڕودەدات،کەسێک بەرامبەر دەکەس بجەنگێت بەڵام ئەمە حاڵەتی شازە” بۆیە دواتر لە ئایەتی شەست و شەش ئەم حیساباتە دەگۆڕێت بە یەک بە دوو،واتا یەک کەسی باوەڕدار بەرامبەرە بەدوکەس،سەد بەرامبەردوسەد،و هەزار بەرامبەر بە دوو هەزار.
لێرەدا یان دەبێت بڵێین خودا حیساباتەکەی هەڵەبووە ودوای تاقیکردنەوە هەڵەکەی بۆدەرکەوتووە،کەئەمەش پێچەوانەی تایبەتمەندییەکانی خودایە لە قورئاندا،یان محمد ئەو خەمڵاندنەی بۆخۆیکردوە و بەڕاوێژ لەگەڵ هاوەڵانیدا.
پاشان محمد ڕاوێژ بە ابوبکرو عمر دەکات سەبارەت بە چارەنوسی دیلەکان،ابوبکر دەڵێت :مەیانکوژە.
عمر دەڵێت:بیانکوژە.
تەماشابکە دواتر ئایەتێک دێتە خوارەوە بۆ محمد کە بۆچونی عومەرە،ئەو ئایەتەی کەدەڵێت:”بۆ هیچ پێغەمبەرێک نییە کە دیلی هەبێت لە بێباوەڕان تا کوشتارێکی زۆریان لێنەکات”بە پێی گێڕانەوەی بوخاری محمد بە عمری وتوە کە خەریک بو توشی سزایەک ببین،بەهۆی هاوڕانەبونمان لەگەڵ تۆدا!ئێستا پێویستە بیربکەینەوە ،چونکە بێگومان خودای محمد ناتوانێت بەسەر ژیریدا زاڵبێت،خودای محمد تەنیا بەسەر هەست و نەستدا زاڵە ،خودای محمد دەڵێت:”ان اللە یحول بین المرء وقلبەِ”واتا ویستی خودا دە بێتە بەربەست لەنێوان مرۆڤ و دڵیدا،واتا خودا ئەوپەڕی دەسەڵاتی هەیە بەسەر دڵی بەندە کانیدا،نەک بەسەر عەقڵیاندا!ئاشکرا یە دین،هەموو ئاینەکان،بەجۆرێک دوچاری هەستو نەستی بڕواداران بوون.بۆ یە بە ستەڵەکی باوەڕ کاتێک دەکەوێتە بەر تیشکی عەقڵ دەتوێتەوە .
