Skip to Content

دەرکەوتە و سیناریۆکانی ڕزگارکردنی موسڵ … بەختیار شارەزوری

دەرکەوتە و سیناریۆکانی ڕزگارکردنی موسڵ … بەختیار شارەزوری

Closed
by تشرینی یه‌كه‌م 17, 2016 General

بڕیاری ڕزگارکردنی هەر یەک لە ڕەقە و موسڵ ، ئەوەندەی بڕیارەکە لای ووڵاتانی زل هێزە ، ئەوەندە لای ووڵاتانی ناوچەیی نیە ، تەنها ئەوەندە نەبێت لە داڕشتنی ئەم نەخشەیەدا تا چەندێ دەتوانرێت ئەم وڵاتانە و ئەم هێزانە بخرێنە خزمەت ئەو ئامانجە ، کە وڵاتانی زل هێزی وەک ڕوسیا و ئەمریکا دایان ڕشتوە ، کە بە جۆرێکە هەتا فەرەنسا و بەریتانیاش هەندێ نیگەرانیان هەیە ، بەوەی کە لە نەتەوە یەکگرتوەکان ئەمریکا و ڕوسیا ئامادە نەبون نهێنی هێرش کردنە سەر ڕەقە و موسڵ ئاشکرا بکەن ، لەم نێوەندەدا ئەمریکا و ڕوسیا لە کاتی ئەم پڕۆسەیەدا مامەڵە لەگەڵ هێز دەکەن و کێ پێشتر بوەتە هێزی خێر بۆ ئەم دوانە ، ئەوا دەکەوێتە چوار چێوەی بەرژەوەندی ئەم دو زل هێزەوە ، ئیتر وڵاتانی وەک ئێران و تورکیا هەر یەکەیان دەیانەوێت بە پێ ی بەرژەوەندی خۆیان بچنە ناو ئەم نەخشەیەوە ، ئێستە لەسەر و بەندی ئازاد کردنی موسڵدا تورکیا دەیەوێت داعشەکانی ناو موسڵ و ڕەقەی دەست بکەوێت ( کە پێشتر خۆی ناردبونی ) بۆ ئەو شەڕەی کە تورکیا پێ ی وایە دوای ڕەقە و موسڵ توشی دەبێت ، ئەوەی تورکیا لێ ی دەترسێت بە پلەی یەکەم پشک نیە لە موسڵ و ڕەقە ، بەڵکو ترسی کوردی هەیە دوای ئەم شەڕانە لە پلانی ئەمریکا و ڕوسیادا ببێتە کیانێک لە چوارچێوەی فیدڕاڵیدا لە وڵاتانی سوریا و عێراقدا وە دوایش ئەم داوایە لە تورکیا بکرێت ، بۆیە دەیەوێت هەر چۆنێک بێت داعشەکان بباتە ناو تورکیا بیان کات بە جەندرمە و میت بۆ شەڕی کورد دوای ئەم شەڕانە ، لە ئێستادا خەونی ئیمپراتۆری عوسمانی نەک کۆتایی پێ هاتوە ، بەڵكو دەیەوێت تورکیا بە مانا جوگرافییەکەی لەدەست نەچێت ، لە سەر ئاستی وڵاتانی ناوچەش سعودیە و قەتەریش وەک پێویستی بەرژەوەندی تورکیا نایەتەوە ، بۆیە تورکیا ئەوەندەی شەڕی دژی کورد دەکات و شەڕی پاراستنی سنورەکانی دەکات ، ئەوەندە شەڕ بۆ فراوانخوازیەکەی ناکات کە خۆی بانگەشەی بۆ دەکات ، بە کورتی تورکیا دەیەوێت هەرچۆنێک بێت پاشماوەی داعش بکاتە کارتێک بۆ پاشەڕۆژی خۆی بۆ دژی کورد ، لە ئێستاشدا کە ئێران و ئەمریکا و ڕوسیا تەنها کێشەی بچوکیان هەیە ، بەڵام لەسەر دۆسیە گەورەکان ڕێکن ، ئەمەش دژ بە بەرژەوەندییەکانی تورکیایە .
لە شەڕی موسڵدا و لە ئێستادا پێشمەرگە لە سنورێکدا دوەستێت و ڕۆڵی عێراق دەست پێ دەکات وەک حشدی شعبی و هێزی سەربازی عێراق ، دوای ئەوەش ڕۆڵی پەکەکە دەست پێ دەکات ، کە ئەمە بۆ تورکیا مایەی نیگەرانیە ، چونکە نەک تورکیا ڕۆڵی پێ نەدرا بەڵکو دژەکانی تورکیا ڕۆڵی سەرەکی دەبینن ، بە هەمو دیوەکاندا تورکیا لەسەر مێزی داڕشتنی ڕزگارکردنی موسڵ بە قەد پەکەکە نابێت ، بۆیە تورکیا ئەگەری ئەوەی هەیە لە بەرامبەر بەرگریکردن لە پاشماوەکانی داعشدا توشی شەڕێکی دۆڕاو بێت ، خۆ ئەگەر پلانی B وC بەکار بێنێت دور نیە پەکەکە شەڕ بەرێتە قوڵایی تورکیاوە ، بۆ ئەمەش کۆمەڵێک سیناریو هەیە کە ئەگەر کاریان پێ بکات دور نیە توشی دۆڕانێکی گەورە بێت ئەویش لە ڕێگەی پارتی و کۆنە بەعسیەکان و سونەکانەوە هەوڵی ڕزگارکردنی داعشەکان بدرێت و بۆ مەبەستی خۆی بەکاریان بهێنێت ، ئەوەی دەمێنێتەوە دوای موسڵە کە پێ دەچێت تورکیا لە عێراق دەربکرێت و کوردیش لە باشور بگەڕێتەوە ناوەند و گڵۆپی سەوزیش بۆ لایەنگرانی ئێران هەڵبکرێت لە عێراقدا ، ئەوەی دەمێنێتەوە ئەو ڕاستیەیە کە دوای موسڵ کار لەسەر وەدەرنانی تورکیا دەکرێت و عێراقێکی فیدڕاڵی دروستبکرێت بە ڕەزامەندی وڵاتانی ڕوس و ئەمریکا و ئێران ، بۆ دوای موسڵ و چۆنیەتی ئیدارەدانی موسڵ سیناریۆیی ئاشکرا نەکراوی ئەمریکا و ڕوسیا ئەبێتە ئەجێندای بەڕیوەبردنی موسڵ ، ئەویش کردنی بە چوار پارێزگا و وەک هەرێمێکی فیدڕاڵ مامەڵەی لەگەڵ بکرێت ئیتر ئەو سیناریویانەی کە لەلایەن کورد و سونەکان و عێراقەوە خراوەتە ڕو پێ ناچێت هیچیان کاریان پێ بکرێت .

Previous
Next
Kurdish