Skip to Content

Home / Archive by Category "زمان"

Category Archives: زمان

زمانی دایک و ڕۆژێک.. نووسین و توێژینەوە: هۆمەر نۆریاوی

زمانی دایک و ڕۆژێک.. نووسین و توێژینەوە: هۆمەر نۆریاوی

کلیلەوشە: زمانی دایک،زمانی ئۆردوو،زمانی بەنگالی،زمانی کوردی،هەژار موکریانی،خانای قوبادی دەستپێک: زمان بە پێناس و ناسنامەی هەموو نەتەوەیەک دادەنرێت. زمانی دایک،بە زمانی یەکەمی منداڵ دەگوترێت و یەکەم زمانیش دێتە ئەژمار کە منداڵ Continue Reading »

ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک.. ئارام ئیسماعیل کەریم

ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک.. ئارام ئیسماعیل کەریم

(۲۱)ی شوباتی هەموو ساڵێک، کە بەرانبەرە به (۲)ی ڕەشەمە، دیاریکراوە وەکو ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک. بایەخدان بە ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک، خەباتە دژ بە داپڵۆساندنی نەتەوەیی، بەو هۆیەوە ئەرکی سەرشانی Continue Reading »

گۆڤاری زمان و زار ژمارە ١٠

گۆڤاری زمان و زار ژمارە ١٠

گۆڤارێکی زمانناسی وەرزییە… بۆ خوێندنەوەی ژمارە ١٠ی گۆڤارەکە بە ئەلفوبێی کوردی کلیکی ئێرەبکەن بۆ خوێندنەوەی ژمارە ١٠ی گۆڤارەکە بە پیتی لاتینی کلیکی ئێرەبکەن

زاراوە و بن زاراوەکانی زمانی کوردی.. سامان خدر محمد

زاراوە و بن زاراوەکانی زمانی کوردی.. سامان خدر محمد

زمانی كوردیی، یه‌كێ له‌ زمانه‌ كۆنه‌كانی ریشه‌ی هیند و ئورووپێیه‌ ‌. ئه‌م زمانه‌ خاوه‌نی چه‌ند زاراوه‌یه‌ كه‌ بنزاراوه‌شی زۆره‌. وه‌كوو چۆن له‌ كۆندا هۆز‌گه‌لێکی وه‌كوو: (لۆلۆ، گۆتی، كاسی، مانایی، ناییری، Continue Reading »

دیسانەوە، لەبارەی یەک واو و دوو واوەوە.. عەبدولڕەحمان فەرهادی

دیسانەوە، لەبارەی یەک واو و دوو واوەوە.. عەبدولڕەحمان فەرهادی

ھەندێک نووسەر کە لە بواری ڕێنووس و زمان و دەنگسازی، کۆڵەوار و دەستەپاچەن، نازانن لە کوێ دوو (واو) و لە کوێ یەک (واو) بەکار دێت، دێن دەنگ ھەڵدەبڕن و دەڵێن Continue Reading »

زمانه‌كه‌مان.. نه‌ژاد عزیز سورمێ

زمانه‌كه‌مان.. نه‌ژاد عزیز سورمێ

تۆ وه‌ره‌ بیری‮ ‬لێ بكه‌وه‌ ،‮ ‬وڵاتێكی‮ ‬وه‌ك فه‌ڕه‌نسا ،‮ ‬فه‌ڕه‌نسای‮ ‬ڕامبۆ و ئاراگۆن و سارته‌ر و ئێلوار و بریڤێر و ده‌یان كه‌ڵه‌ شاعیر و نووسه‌ری‮ ‬تر كه‌ زمانی‮ ‬فه‌ڕه‌نسی‮ Continue Reading »

چەند چاوپێکەوتنێکی ڤیدیۆیی لەگەڵ فەرەیدون سامان سەبارەت بە زمانی کوردی

چەند چاوپێکەوتنێکی ڤیدیۆیی لەگەڵ فەرەیدون سامان سەبارەت بە زمانی کوردی

بۆ گوێگرتن لە قسەو باسەکان کلیک لەسەر نانونیشانی باسەکان بکە.. ١- کێشەکانی بەردەم زمانی یەکگرتووی کوردی چین؟ ٢- گۆڤاری زمان و زار رۆڵی لە گەشەپێدانی زمان.. ٣- وتوویژێک لەسەر پرسی Continue Reading »

دڵۆپێک لە دەریای وشە وێرانکراوەکانی زمانی کوردیی.. نووسینی: شێمحەمەد باڵەک

دڵۆپێک لە دەریای وشە وێرانکراوەکانی زمانی کوردیی.. نووسینی: شێمحەمەد باڵەک

ئەگەر ئەنفالی گەرمیان و شنگال و قوشتەپە و چەند ناوچەیێکی تری کوردستان پەیوەندییان بە چەند هۆز و ناوچەیێکی دیاریکراوەوە هەیە ئەوا ئەنفالی زمانی کوردیی پەیوەندیی بە سەرتاسەری کوردستان ٦٠- ٧٠ Continue Reading »

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎاییەو.. موختار کەریمی

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎاییەو.. موختار کەریمی

ئیمساڵ پەی ویسویەرەمین(23) جاری یونسکۆ جە ڕۆ ویسویەکو(21) مانگەو فوریەی بە مەراسمێ جۆراوجۆرێ ملۆ پیرای ئی ڕۆیەو و داوا جە گردلایەنێو، بە تایبەت جە گرد دەسەڵاتێو کەرۆ، کە جە مەحاڵوو Continue Reading »

كوردی زمانانی دی.. د. ئه‌حمه‌دی مه‌لا

كوردی زمانانی دی.. د. ئه‌حمه‌دی مه‌لا

لە ئەرشیڤی ساڵی 2007ی دەنگەکانەوە.. + له‌ سه‌ر زمان شت نووسراوه‌ : شتگه‌لێكی ئه‌كادیمی كه‌ ته‌واو دابراو له‌و كه‌سانه‌ی به‌ كوردی ده‌نووسن، شتگه‌لێكی تێكه‌ڵوپێكه‌ڵ هه‌ر له‌ رامانی فه‌لسه‌فییه‌وه‌ بۆ ره‌هه‌نده‌ Continue Reading »

پێشێلكردنی كه‌رامه‌تی مرۆڤ به‌سه‌

پێشێلكردنی كه‌رامه‌تی مرۆڤ به‌سه‌

داواده‌كه‌ین له‌ 21.2.2023به‌ ده‌ستپێشخه‌ری مه‌ده‌نی له‌ رۆژی جیهانی زمانی دایك له‌ هه‌موو شار و دێهاته‌كانی باكوور و رۆژهه‌ڵات به‌ ره‌مزی وانه‌یه‌ك به‌ زمانی كوردی بووه‌ترێت.پێشی 11 ساڵ له‌ رۆژی جیهانی Continue Reading »

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە 5

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە 5

بۆ خوێندنەوەی ژمارە ٥ی گۆڤاری زمان و زار کلیکی ئێرە بکەن…. بۆ خوێندنەوەی ئەم گۆڤارە بە پیتی لاتینی کلیکی ئێرە بکەن….

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە ٤

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە ٤

گۆڤارێکی زمانناسیی وەرزییە… بۆ خوێندنەوەی ئەم گۆڤارە کلیکی ئێرەبکەن.. بۆ خوێندنەوەی ئەم گۆڤارە بە پیتی لاتین کلیکی ئێرەبکەن..

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە ٢

گۆڤاری زمان و زار.. ژمارە ٢

گۆڤارێکی زمانناسیی وەرزییە… بۆ پەیوەندی بە گۆڤاری زمان و زارFereydunsaman61@gmail.com بۆ خوێندنەوەی ژمارە 2ی گۆڤاری زمان و زار کلیکی ئێرەبکەن…

کتێب/ زمـان و یـاسـا… ئامادەکردنی: فەرەیدوون سامان

کتێب/ زمـان و یـاسـا… ئامادەکردنی: فەرەیدوون سامان

توێژینەوەکانی دووەمین کۆنفرانسی زانستیی نێودەوڵەتییزمانی کوردی و زاراوە یاساییەکان بۆ خوێندنەوەی ئەم کتێبە کلیکی ئێرەبکەن…

چۆن، لەهجەی موکریانیی بەسەر لەهجەی سلێمانییدا، سەپێنرا؟… کامیار سابیر

چۆن، لەهجەی موکریانیی بەسەر لەهجەی سلێمانییدا، سەپێنرا؟… کامیار سابیر

لە زمانناسییدا، پرەنسیپێکی زمانیی( لغوي) گشتگییر هەیە کە “هیچ زمان و دایەلێکتێک لەوی تر باشتر یان خراپتر نییە”، هاوکات، پرەنسیپێکی زمانەوانیی تر هەیە کە لەهجەکان لە نێوان، زاراوەی باڵا و Continue Reading »

21ى شوبات ڕۆژى جيهانى زمانى دايك.. ژوان باقی

21ى شوبات ڕۆژى جيهانى زمانى دايك..  ژوان باقی

(بەخێربێن بۆ ئەو سەردەمەی، كە هەمووان ڕۆڵێكی گرنگ دەگێڕین، لە لەناوبردنی زمانی دایك)دروشمی یادکردنەوەی ئەم بۆنەیە، بۆ ساڵی (2021)، “پتەوکردنی فرەزمانی لە پێناو فێرکردنی گشتگیر و تێکەڵبوون بە کۆمەڵگە”یە. زمان Continue Reading »

زمان له‌ پێگه‌یاندنەوە هه‌تا تێگه‌یاندن! … برایم فه‌ڕشی

زمان له‌ پێگه‌یاندنەوە هه‌تا تێگه‌یاندن! … برایم فه‌ڕشی

گه‌ر مرۆڤ، خاوه‌نی زمان نه‌بوایه‌، له‌ دارستان و ئه‌شکه‌وته‌کان ده‌رباز نه‌ده‌بوو! پێشکه‌وتنی مرۆڤ و جیهان، بوونی فه‌رهه‌نگ و کۆمه‌ڵگا، گرێدراوی بوونی زمانه‌. مرۆڤ به‌ بێ زمان، بێدەستەڵاتە و دەستەڵاتی لە Continue Reading »

زمانی دایکی و مەترسییەکانی بەردەمی … شیوا میرەکی

زمانی دایکی و مەترسییەکانی بەردەمی … شیوا میرەکی

زمان کۆڵەکە و بنەڕەتی مانەوەی هەر نەتەوەیێک بەئەژمار دێ. سەرەکی‌ترین جیاوازی نێوان ئاژەڵ و مرۆڤ توانای قسەکردنە کە مرۆڤ گرینگترین و پێشکەوتووترین شێوە بۆ پێوەندی‌گرتن لەگەڵ یەکتر واتا کەڵک‌وەرگرتن لە Continue Reading »

لە پەراوێزى تێگەیشتن لە زمان … ناودار زیاد

لە پەراوێزى تێگەیشتن لە زمان … ناودار زیاد

زمان کەرەستەیەکە بۆ دەربڕین و، هۆکار و ئامڕازێکە بۆ لێکتێگەیشتن، هەر لەبەرئەمەیە بە دیاردەیەکى مرۆڤایەتى و کۆمەڵایەتی دادەنرێت. بەوپێیەى دیاردە مرۆیى و کۆمەڵایەتییەکانیش بەردەوام لە گۆڕاندان، بۆیە زمان پێدراوێکى نەگۆڕ Continue Reading »

وشەسازیی (وەبەرهێنانی زمانەوانیی لە کۆڕۆنادا) … ئارام قادر سابیر

وشەسازیی (وەبەرهێنانی زمانەوانیی لە کۆڕۆنادا) … ئارام قادر سابیر

چلگیر، چلگیریی، چلە نشینی و چلگە. لەبەرئەوەی وشەی کەرەنتین یان کوارەنتین، لە بنەڕەتدا سێ واتا و دۆخی لە خۆیدا هەڵگرتووە کە وەک سێ ڕەگەز بوونیان هەیە،گ. یەکەم: لە ڕووی زەمەنەوە Continue Reading »

“وان”؛ وشه-پاشگرێکی پیرۆز و ڕه‌سه‌ن … نووسینی: زانکۆ یاری

“وان”؛ وشه-پاشگرێکی پیرۆز و ڕه‌سه‌ن … نووسینی: زانکۆ یاری

لێکۆڵینه‌وه‌ی زمانه‌وانی، زمان ده‌وڵه‌مه‌ند ده‌کات و توانای زمان به‌رانبه‌ری گۆڕان ده‌پارێزێت؛ واتا دەتوانین سەدان ڕاستیی ئایینی، سیاسی، کۆمەڵایەتی و هتد، لە نێو زمان‌دا لەڕێگەی وردبوونەوە لە زمانی کوردی، بدۆزینەوە. زمانی Continue Reading »

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎاییەو … موختار کەریمی

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎاییەو … موختار کەریمی

—- نویستەی و هۆرەوگێڵنای گرد بابەتێو، سیاسی، کۆمەڵایەتی، ئەدەبی، فەلسەفە، پەروەردە، هۆنەری، مێدیایی و….. پەیوازەن هەر بە هەورامی بۆ. —- دڎان نیای بە مافە ڕەواکاو ئێمەیرە پیمانێوەن پەی ئا کەس Continue Reading »

مەرگی زمان … کامۆ ئاراز

مەرگی زمان … کامۆ ئاراز

زمان، هاوشێوەی مرۆڤ، سوڕی ژیانی هەیە. بە بەردەوامی زمانەکان لە دایک دەبن و گەشە دەکەن و سەریش دەنێنەوە. لە ئێستادا هەسارەی زەوی خاوەنی ٧٠٠٠ بۆ ٨٠٠٠ زمانە، ئەم ڕێژەیە دەکرێت Continue Reading »

جوت ستاندارده‌که‌ی ئه‌میری حه‌سه‌نپور و ئه‌فسانه‌کانی — سوداد ڕەسووڵ

جوت ستاندارده‌که‌ی ئه‌میری حه‌سه‌نپور و ئه‌فسانه‌کانی — سوداد ڕەسووڵ

لە ئەرشیڤی دەنگەکانەوە ٢٠١٠…. هەرجارەو بابەتێک بۆ خوێندنەوەی ئەم بابەتە بە PDF کلیکی ئێرە بکەن ….. پرۆسه‌ی به‌ ستاندارد بوون له ‌هه‌ر زمانێک له‌ قۆناغێکی مێژوویی ده‌ست پێده‌کات، پاش ئه‌وه‌ی Continue Reading »

ئایە زمان کردارە؟ … کامۆ ئاراز ئەحمەد

ئایە زمان کردارە؟ … کامۆ ئاراز ئەحمەد

زمان تایبەتمەندیەکی گەلێ سەیری مرۆڤە، هەموو مرۆڤێکی ئاسایی ڕۆژانە بە لایەنی کەمەوە حەوت هەزار وشە دەردەبڕێت*، هەسارەکەشمان لە ئێستادا ماڵی حەوت بلیۆن و نیو مرۆڤە، ئەگەر هەر تاکێک (بێ جیاکردنەوەی Continue Reading »

چوار تیۆر دەربارەی چارەنووسی نێوان هزر و زار … کامۆ ئاراز ئەحمەد

چوار تیۆر دەربارەی چارەنووسی نێوان هزر و زار …  کامۆ ئاراز ئەحمەد

بیرکردنەوە یەکێکە لەو چالاکییە هزریانەی کە تاک بە تاکی مرۆڤەکان لە ژیانی ڕۆژانەیاندا هەژموونی دەکەن. جگە لەم فرە بەکارهێنانەی هزر، هێشتاکە هیچ پێناسەیەک نییە کە تاک بە تاکی توێژەران بە Continue Reading »

زمانی گەردوونی ئێسپێرانتۆ: کورتەیەک لە مێژوو و هزر … نووسینی: کامۆ ئاراز ئەحمەد

زمانی گەردوونی ئێسپێرانتۆ: کورتەیەک لە مێژوو و هزر …  نووسینی: کامۆ ئاراز ئەحمەد

زمان خاسیەتێکی بایۆلۆژی ئاڵۆزی مرۆڤە. بە شێوەیەکی کلاسیکی و گشتی زمان وەکو کەرەستەیەکی پەیوەندی پێناسەکراوە، بەڵام باوکی زمانەوانی مۆدێرن ‘نۆوام چۆمسکی’ دیدەمانی بە تەواوەتی دەربارەی زمان سەراوژێرکرد، کاتێک مەبەستی پەیوەندی Continue Reading »

زمانی مرۆڤ لە کوێوە دێت ؟! … دکتۆر: مەولود ئیبراهیم حەسەن

زمانی مرۆڤ لە کوێوە دێت ؟! …  دکتۆر: مەولود ئیبراهیم حەسەن

بابەتێک بۆ گفتوگۆ .. (هه موو ڕؤژێک کە خاتوو ( میکایلا ئەر مەر ) لە خەو هه ڵدەستێ ،ئەو بەزمانێک قسە دەکات کە جیایە لەگەڵ زمانی ئیتالی بۆ چینی ،پاش Continue Reading »

ساراڵ، ساڵاڵ یان ساڕاڵ؟ تێبینییه‌کی زمانه‌وانی …لێکۆڵینه‌وه: زانکۆ یاری

ساراڵ، ساڵاڵ یان ساڕاڵ؟ تێبینییه‌کی زمانه‌وانی …لێکۆڵینه‌وه: زانکۆ یاری

🔸پێشه‌کی زمان له‌دوای پێشکه‌وتنێکی دوور و درێژ و دڕۆنگانه پێک‌هاتووه و هەر نەتەوەیەک زمان و ئه‌دەبی نەتەوایەتیی خۆی بپارێزێ، بە نەتەوەیەکی زیندوو ده‌ژمێردرێ.(۳) وادیاره که ئاخا‌وتن واتا تواناییی مرۆڤ بۆ Continue Reading »

دیسان شۆڤینیزمی کوێری زمانی بەرامبەر بە زمانی هەورامی!! … موختار کەریمی

دیسان شۆڤینیزمی کوێری زمانی بەرامبەر بە زمانی هەورامی!! … موختار کەریمی

ماویەک لەمەو پێش لە ساڵیادی شیمیایبارانی هەڵەبجەدا بابەتێکم بە زمانی دایکیم، زمانی هەورامی لە ژێر سەردێڕی:”شیمیاییوارانوو ھەڵەبجەی و وەرپەرسی وەڵاتە زلھێزە جەھانیەکا”، واتە “کیمیایبارانی هەڵەبجە و بەرپرسیاریەتی وڵاتە زلهێزە جەهانیەکان” Continue Reading »

دروستبوونی زمانی جۆکەر هەڕەشە یەکی گەورە بۆ مردنی زمان … نیگار نادر

دروستبوونی زمانی جۆکەر هەڕەشە یەکی گەورە بۆ مردنی زمان  … نیگار نادر

زمانی كوردی ستوونه‌ سه‌ره‌كییه‌كه‌ی كۆشش و ناسنامه‌ و چۆكدانه‌دانی نه‌ته‌وه‌ی كورده‌ ، ئه‌و زمانه‌ی سیمبۆلی زیندوومانه‌وه‌ و شكۆی ملێۆنان مرۆڤی كورده‌ ، تاكه‌ چه‌كی به‌رگری ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌یه‌ كه‌ له‌ مێژوو Continue Reading »

داتاشینی وشه‌و شێواندنی زمان له‌په‌راوێزی گه‌یاندنی مانادا … سه‌دیق سه‌عید ڕواندزی

داتاشینی وشه‌و شێواندنی زمان له‌په‌راوێزی گه‌یاندنی مانادا … سه‌دیق سه‌عید ڕواندزی

سه‌دیق سه‌عید ڕواندزی *ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ڕۆژنامه‌ی(هه‌واڵ) ژماره‌ی ڕۆژی شه‌ممه‌ 2-3-2019بڵاوكراوه‌ته‌وه‌…..

زمانی دایک و پرۆسەی فێربوون! چەند بڕگەیەک لە سەر زمان و فێربوون! … برایم فەڕشی

زمانی دایک و پرۆسەی فێربوون!  چەند بڕگەیەک لە سەر زمان و فێربوون! … برایم فەڕشی

I لە هیندی کۆنەوە، هەتا سەردەمی ئەنتیک، لە سەردەمی ڕۆشەنگریی هەتا ئێستا، فەیلەسووفان و بیرمەندان، بیریان لە زمان کردۆتەوە و بە زمان باسیان لە زمان کردووە. بەرچاوترین تێگەیشتنی گشتی فیلسووفانی Continue Reading »

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎایەو … موختار کەریمی

بە بۆنەو ڕۆ گەردوونی زوانی ئەڎایەو … موختار کەریمی

زوان نە تەنیا ئامرازوو پێوەنڎی بەینوو مرۆڤەکان، بەڵکوو چانەیە گرنگتەر ئەرمانەروو فەرهەنگوو خەڵکانێوەن کە قسێش پەنە کەرا. زوان بەشێوە گرنگ جە وێبیەی(هویت) مرۆڤین و دنیاو ئاڎی نیشانە مڎۆ و شیش Continue Reading »

زمانی گێڕانەوە، ترازان لە وەهم و هێژمۆنی… کاوان محەمەدپوور

زمانی گێڕانەوە، ترازان لە وەهم و هێژمۆنی… کاوان محەمەدپوور

زمانی گێڕانەوە، ترازان لە وەهم و هێژمۆنی  “کورتەیەک لەسەر شانۆنامەنووسیی کوردی” هێرتا مولەر لە چیرۆکی (بەڵێنی دیدەنییەکە)(1997) دەڵێت: “هەندێ شت کێشەیان نییە، تاکوو تۆ دەست دەکەی بە ئاخافتن لەبارەیانەوە”. ڕەنگە Continue Reading »

فه‌رهه‌نگۆک کوردی-فه‌ڕه‌نسی-ئینگلیزی …. نووسین و ئاماده‌کردنی: زانکۆ یاری

فه‌رهه‌نگۆک کوردی-فه‌ڕه‌نسی-ئینگلیزی …. نووسین و ئاماده‌کردنی: زانکۆ یاری

(وێژه، ڕێزمان، ده‌روون‌ناسی، کۆمه‌ڵناسی، فه‌لسه‌فه) مرۆڤ، بە زمانەوە مرۆڤە کە دەورووبەری هەست پێ‌دەکات و پێک‌هاتەی هزریی دێته به‌رهه‌م. چونکوو زمان کەرستەی ڕووناک‌بیری و داهێنانە. (د، شوانی 1393) زمان به‌ردی بناغه‌ی Continue Reading »

جادووی زمان و جێنده‌ری زمانه‌وانی ‌ … سه‌لام ناوخۆش

جادووی زمان و جێنده‌ری زمانه‌وانی ‌ … سه‌لام ناوخۆش

‌ كورته‌ وتارێكه‌ له‌ دابڕینی جێنده‌ر له‌ زمان ده‌دوێت سه‌لام ناوخۆش ده‌روازه‌ زمان له‌ بنه‌ڕه‌تدا سروشتییه‌ ، سیسته‌مكارییه‌ ، به‌ واتای له‌ بنه‌ڕه‌تدا ” وشه‌ ” موڵكی تێكست و كۆنتێكست Continue Reading »

Kurdish