ههفتهنامهی بهدبهختهفهندی …. عهبدولڕهحمان فهرهادی
بەیانی زووی یهكهم ڕۆژی ههفته، کە لە ماڵ ھاتمە دەرەوە، ژنەکەم داوای کرد له گهڕانهوهم، ماسیحەیەک لەگەڵ خۆم بێنمەوە، چونکە ماسیحەی حەوشەکەمان شکابوو. کە بەڕێ کەوتم, گوتم نەبادا لە گەڕانەوەم بیرم بچێ، با ھەر لە ئێستاوە ماسیحە بکڕم ئینجا بۆ ئیشوکار بڕۆم، لە ڕێ لامدا جادەی شەھید سمکۆ مەنتک و لە مێنی مارکێتێک سەرە ماسیحەیەک و دار ماسیحەیەکم بەیەکەوە بە سێ ھەزار دینار کڕی. تەماشای سەعاتم کرد بینیم ھێشتا کاتەکەی بەبەرەوە ماوە، با ماسیحەکە ببەمەوە تا خانم حەوشەکە بشوات کە دوێشەو بەھۆی خۆربارانەوە ڕەنگی کاشییەکەی نارنجیی ههڵگهڕابوو. كه گەیشتمەوە ماڵەوە، نایلۆنم لە ماسیحە داپچڕی و خەریک بوو دارەکەی لەناوقەد توندکەم، دارەکەم لەبەرنا، بینیم داییسی ماسیحەکە زۆر گەورەترە لە ئەستووریی دارەکە، یان بڵێین دارهكه باریكتره و بۆی نابێ، چەندی ھەوڵمدا و سەرم ھێنا و برد یهكانگیر نهبوون، ناچار ھەڵتەک ھەڵتەک ماسیحەم بردەوە مێنی مارکێتەکە کە کوڕیژگەیەکی لەسەر بوو و پێشتر من لە باوکەکەیم کڕیبوو، تێمگەیاند کە ماسیحە و دار پێکناکەن و داوام کرد بۆمی بگۆڕێتەوە، کەچی کوڕیژگە گوتی: دەبێ بابم بێتەوە، خۆ لە منت نەکڕیوە! ناچارمام نیو سەعاتان لەبەر ئەو ھەتاوە تاقەت پرووکێنە خۆمم خافڵاند تا بابەی جامانە بەسەری كورتهك له ڕهنگێك و شهرواڵ له ڕهنگێك، ھاتەوە و دوای منجەمنجێکی زۆر ماسیحەی بۆ گۆڕیمەوە. من هیچم نهگوتبوو كهچی ئهو چهند جارێك پێیگوتم: مهوادی ئێمه ههمووی ئهسڵییه. جا بۆخۆت تێبگه!
دیسانەوە بەرەو ماڵ بوومەوە, تا ماسیحەم گەیاندەوە و دواتر گەیشتمەوە دەوام، دهوام قهیاسێكی مابوو.
بەیانیی یهكشهممه خۆم لە حەمامی ماڵەوە کوتا تا بەر لەوەی بچمە دەوام وەک ھەموو ڕۆژان، خۆم بشۆم، لە حەمامەکە بینیم تەشتاوە باغەكە کە سێ ساڵ دەبوو کڕیبووم، کون بووە و تەواوێک ئاوی بەبەرەوە دەڕوات. کە لە ماڵ ھاتمە دەرەوە یەکەوسەر بەرەو دەوام ڕۆیشتم و بیرم کردەوە کە باشتر وایە لە گەڕانەوەم تەشتێکی حەمام بکڕم. سەعاتێک بەر لە دەوام تەواو بوون ھاتمە دەرەوە و لە ڕێ چوومە دوکانی باغە فرۆشێک و تەشتێکی سپیی نورتونوێی ناو نایلۆنم کڕی. گەیشتمەوە ماڵەوە و تەشتەکەم خستە حەمام و کۆنەکەیشم لە دەرەوە لە تەنیشت زبڵدانی بەردەم دەرگاکەمان دانا. سبهینه زوو كه لهخهو ڕابووم دیسانهوه خۆمم له حهمام كوتا تا بهر له چوونه دهرهوهم، ئاوێك بهخۆمدا بكهم، تهشتهكهم ڕاكێشایه لای خۆم، ههستم كرد تهشتهكه زڕه دهنگێكی لێوه دێ، به ئاستهم له عهردهكهمدا ههستم كرد تهشت شكاوه، به دوای شكانهكهیدا گهڕام، بینیم له تهنیشتهوه درزێكی ستوونیی تێكهوتووه. خهمی بهدبهختی دایگرتم و نهمزانی چۆن خۆمم شوشت! به خۆم و تهشتهوه هاتمه دهرهوه، دراوسێكان تهماشایان دهكردم و به لایانهوه سهیر بوو كه دهبێ ئهو تهشته كێوه بهرم! گهیشتمهوه لای باغهفرۆش و تێمگهیاند كه تهشتهكه كون بوو و داوام لێی كرد كه دهبێ بۆم به تهشتێكی نهشكاو بگۆڕێتهوه، كابرای باغهفرۆش بهمه زۆر قهڵس بوو و دوای مشتومڕێكی زۆر، سوێندم بۆی خوارد كه تهشتهكهم به شكاوی بردووه بێ ئهوهی پێی بزانم. به سهت دهردهسهری بۆی گۆڕیمهوه، ئهویش ههر دهیگوت و دهیگوتهوه: مامۆستا ئێمه شتی شكاو و عادیمان نییه، مهوادی ئێمه فوول ئهسڵییه.
سبهینه زوو له خهو ڕابووم ویستم وهك ڕۆژان، خۆم بشۆم. چرك، پلاكی گڵۆپی حهمامهكهم پێكرد، لهگهڵ پێكردندا چرتهیهك له گلۆپهكهوه هات و سووتا، ههمووی مانگێك بوو گلۆپهكهم به گرێنتی و ئهسڵیی كڕیبوو. بهو تاریكییه خهریكی خۆ شووشتن بووم، نهمدهزانی چۆن سابوونم له لیفكه ههڵدهسووی، به سهت حاڵ لهو تاریكستانه خۆم شوشت و سواری تڕومبێل بووم و چوومه دهوام، شهوكهتی فهڕاشم بانگ كرد و ده ههزارییهكم له مستی نا و داوام لێی كرد كهی مهجالێك بوو بچێ له دوكانهكانی جادهی سێتاقان گلۆپێكی ڤێستهڵی لهولهبیی قوونك بورغووی ئهسڵیم بۆ بكڕێ و باقییهكهیشی بۆ خۆی. دهوروبهری سهعات یهك، شهوكهت پاكهته گلۆپهكهی بۆ هێنام و تێی گهیاندم كه گلۆپهكه ئهسڵی و ئهووهلبابه. سوپاسێكی گهرمیم كرد. كه چوومهوه ماڵهوه، دوای نانخواردن چوومه حهمام تا گلۆپهكه بگۆڕم، كۆنهكهم خسته سهبهتهی زبڵهكهوه و نوێكهیم جوان جوان قایمكرد، پاشان چرك، پلاكهكهیم پێكرد، كهچی گلۆپ ترووسكهیهكی رۆناكیی نهدامێ، بۆم دهركهوت كه گلۆپهكه نوێیهكهش سووتاوه، خهم دایگرتمهوه و ههزار جنێوم به بهدبهختیی خۆمدا. عهسرهكهی له تاریكی خهریكی دهسنوێژ ههڵگرتن بووم و دواتر تێلم بۆ شهوكهت كرد و دوای كهمێك هاته ماڵهوه و تێمگهیاند كه گلۆپهكه سووتاوه و داوام لێی كرد بچێ به یهكێكیتر بیگۆڕێتهوه. شهوكهت كهوته منجه منج و پرتهپرت. بۆ ئهوهی ئارام بێتهوه، ناچار پێنج ههزارییهكم له گیرفانی نا، دوای سهعاتێك شهوكهت هاتهوه و گوتی: مامۆستا، كابرای دوكاندار گلۆپهكهی بۆ نهگۆڕێمهوه و گوتی بڕۆ وهستات بانگكه، گوتم وهستات كێیه؟ گوتی: جهناب، مهبهستی تۆیه. ناچارمام لهگهڵ شهوكهت بچمه لای دوكاندار و داوای لێ بكهم گلۆپهكهم بۆ بگۆڕێتهوه، دوكاندارهكه حاجییهكی كهشیده لهسهری دهم به وێرد و سهڵاوات بوو، ناچار به ڕووێكی خۆشهوه لهگهڵی كهوتمه قسه، كهچی ئهو سماقفرۆشێكی زۆر تووڕه و تۆسن دههاته بهر چاو، بهڵام دوای پرتهپرت و منجهیهكی زۆر، گهیاندمه قهناعهت كه گلۆپهكه له ئهساسهوه سووتاوه، كهچی ئهو ههر دهیگوت: مهوادی ئهم دوكانه كه بایی پهنجا دهفتهر دهبێت، یهك شتی تێدا نییه زۆر ئهسڵی نهبێ، ئهمه یهكهمجاره شتی وا لێره ڕوودهدات، دهیگوت: ههموو مهوادی ئێمه ئهسڵییه.
سێشهممه بوو، دوای نیوهڕۆ درهنگ له دهوام هاتبوومهوه، ویستم ئێوارهكهی ئیسراحهتێ بكهم و نهچمه دهرهوه و كتێبێك بخوێنمهوه، دوای عهسرێكی درهنگ كوڕهكهم گوتی: باوه، ههر دهبی بمبهیته لای مۆبایلفرۆشهكهی سهر شهستی، زرێی (درع) مۆبایلهكهم زۆر درزی تێكهوتووه، بهڵكوو بیگۆڕم. ناچار تڕومبێلم بهگڕ خست و چووینه لای مۆبایلفرۆشهكه و ئهویش پوخته و جوان داخوازییهكهی جێبهجێ كردین و گهڕاینهوه..
تازه له نوێژی عیشا هاتبوومهوه و له ژوورهكهی خۆم خهریكی خوێندنهوهی ڕۆمانێكی خوسرهو جاف بووم، لهپڕ بووه ههرای نێوان ههردوو كوڕهكهم، كه بهردهوام شهڕ و ئاژاوهیان بوو و قهت دانوویان به یهكهوه نهدهكوڵا، ههردووكیان ساڵێكیان بهین بوو، ئیسراحهتیان لهو ماڵه نههێشتبوو، چهنده ئامۆژگارییم دهكردن، بێسوود بوو. ئهوهی مۆبایلهكهیم بۆی چاك كردبووهوه دهیگوته ئهوهكهی تر تۆ زرێكهیت لێ شكاندووم، ئهویش دهچووه كهشكهلانی فهلهك و دههاته خوارهوه دهیگوت من نهبووم، زرێیهكه خۆی عادییه و بزانه بهر شتێ كهوتووه و شكاوه. بۆ ئهوهی وهزعهكه ئارامكهمهوه هاوارم كردنێ: كڕ بن دهویت بابینه.
بهو شهوه بۆ لای مۆبایلفرۆشی گۆرین ڕاپێچیان كردمهوه، تا دیسانهوه زرێیهكه نوێكهینهوه. كه گهیشتینه لای مۆبایلفرۆشهكه، خهریك بوو دوكانهكهی دادهخست، بههۆی ئێمهوه كهمێ خۆی دواخست و كوڕهكهم پێی گوت: عهممۆ، ئهو زرێیهی تۆ عادی بوو، بهڵكم یهكێكی ئهسڵیمان بدهیتی، كابرا لهو قسهیهی كوڕهكهم چاوی چووه پشتی سهری، تهواو دههری بوو و هاواری كرد: یانی من شتی عادی دهفرۆشم؟ بڕۆن نیمه. بهههزار حاڵ كابرام هێور كردهوه، كهچی ئهو ههر پرته و بۆڵهی بوو و باسی لهوه دهكرد كه خۆی، تایبهت بۆ هێنانی ئهم كهلوپهله ئهسڵییانه دهچێته چین. كه پارهی زرێ تازهكهمان دایێ، ڕووی كرده كوڕهكهم و گوتی: جارێكیتر ئهم قسانه لای من نهكهیتهوه، بۆ خۆت كهیفی خۆته به كێی دهڵێی، بهڵام من نا، ئهم دوكانهت بینیوه؟ لهوهتهی ههیه شتی عادیی نههاتووهتێ، شتهكانی من ههمووی ئهسڵیین. بهههر حاڵ, ناچار سوپاسێكی گهرممان كرد و گهڕاینهوه.
شهوی ڕابردوو بههۆی ژانی ددانێكمهوه خهو نهچووبووه چاوم، سهیره! ههمووی ههفتهیهك نابێ ئهو ددانهم پلاتینڕێژ كردووه و سهت دۆلارم داوهته دختۆرێكی عارهب كه گوایه باشترین دختۆری شاره، كهچی ژانهكهی بهری نهدهدام. ناچار بهو سبهینهیه ڕوومكرده نهخۆشخانهیهكی ئههلیی سهر ڕێی كۆیه, ئهو نهخۆشخانهیه دختۆرێكی هاوڕێی خوێندنمی لێ بوو، ناوی دختۆر شهماڵ بوو كه بیست ساڵ دهبوو نهمدیبوو، پسوولهی دختۆر شهماڵم بڕی و كه سهرهم هات چوومه ژوورهوه. دختۆر شهماڵ كه چاوی پێمكهوت، كۆڵێ دڵخۆش بوو و زۆری ڕێز لێنام، ددانه به ژانهكهمم پیشاندا و جوان پشكنیی و پێیگوتم: مامۆستا، ئهو پلاتینهی دختۆرهكهت بۆی داناوی له جۆری ههره خراپهكانه و به تهواوی نهچهسپیوه، من ئێستا تهنیا ئیشی دروستكردنی ددان دهكهم و دهتنێرمه ژوورهكهی تهنیشتم كه دختۆر حهمیدی لێیه و ئهو شارهزای دانانی پلاتینی ئهسڵییه. ڕوومكرده دختۆر حهمید و دوای سهعاتێك هێنان و بردن و ڕنین و غڕوهۆڕی مێشك ههژێن، دختۆر حهمید پلاتینه عادییهكهی ڕنی و پلاتینی ئهسڵیی ئهووهلبابی به سهتوپهنجا دۆلار بۆ دانام. دختۆر حهمید ههر دهیگوت و دهیگوتهوه: ئهو پلاتینهی بۆت دادهنێم جۆری یهكجار ئهسڵییه و گهر تا ساڵێكیتر عهیبی ههبوو، من بهرپرسیارم.
سبهینه زوو كه له خهو ڕابووم، ههواكهی زۆر سارد بوو، خۆم له حهمامهكه پهستا و شێرهی دهسته چهپی ئاوه گهرمهكهم كردهوه و چاوهنۆڕ بووم كه گهرم داهات به سهر و گوێلاكی خۆمی دابكهم، كهچی ئاوهكه سارد و سڕ، گهرمهكه نههات و نههات، بۆم دهركهوت كه به دڵنییاییهوه لووله هیتهره ئۆتۆماتیكهكهی بۆیلهرهكه سووتاوه، ناچار جلهكانمم كردهوه بهر..
له ماوهی ده ساڵی ڕابردوودا، یهكهمجارم بوو بێ خۆ شووشتن لهماڵ بێمه دهرهوه. تا دهوام تهواو بوو ههستم دهكرد ههموو لهشم دادهخورێ. له گهڕانهوهم سهرێكی بازاڕی كوورانم دا و لووله هیتهرێكی ئهسڵیی بۆیلهرم به گرێنتیی ساڵێك به ده ههزار دینار كڕی. دوكاندارهكه گوتی: مامۆستا، خهمت نهبێ، ئهمهیان زۆر ئهسڵییه.. سپانه سهر زلهكهی تایبهت به هیتهر گۆڕینی بۆیلهرم له ماڵهوه ههبوو و دوای نانخواردن هێنام و كۆنهكهم لێكردهوه، ئاو ئهوناوهی پڕ كرد، ههموو قالبم له تهوقی سهرم تا بنی پێم له ئاو ههڵات، باش بوو نوێكهیم به ئاسانی تێ گیركرد و به سپانهكهی خهریكی بادان و قایم كردنی بووم، وهختێكم زانی گرتی و نهختێ قایم بوو، نا با نهختێكی تریشی بۆ بادهم، ههستم كرد قایم بوو، دڵم ئاوی نهخواردهوه نهوهكا ئاودزیی تێكهوێ ههر بامدا و بامدا، بهم زستانه ئهوهنده به هێز بامدهدا، ماندوویی ههردوو بازووم، ئارهقهی له ههنیهم داچۆڕاند، ههر بامدا، دهی كهمێكیتر، دهی ئهمجارهش، تا لهناكاو شرقهیهكی لێوههات و داییسی هیتهره لوولهییهكهی لهناوهوهڕا شكا. خهمێكی قووڵ دایگرتم! باشه، بهدبهختهفهندی.. ئهمهی كهی كاری تۆیه توخوا؟ ئێ نهدهبووا وهستایهكی شارهزا بێنم؟ سهیره! تهماشای داییسهكهم دهكرد كه له بنوبۆتکەوه شكابوو و وایهری نهدهچووه سهر. بیرم دهكردهوه كه ئهمه مهحاڵه به من و به بابی منیش چاكبێتهوه. دهمهو عهسر سلفێكم له تڕومبێلهكهمدا و بۆڕیچییهكم لهو دهوروبهره بینییهوه، ئهویش پێیگوتم كه بههۆی ئیشی زۆرهوه مهجالی نییه تا لهگهڵم بێت بۆ ماڵهوه، ژمارهیهكی دامێ تا پێوهندیی پێوه بكهم كه ناوی وهستا سهردار بوو، زهنگم بۆ وهستا سهردار لێدا و كارهكهمم تێگهیاند، وهستا دوای سهعاتێك لهبهردهم ماڵهوهمان حازر بوو و تهماشایهكی بۆیلهرهكهی كرد و پێیگوتم: ئهمه چ حهیوانێك ئاوای شكاندووه؟ وهرامیم دایهوه كه ئهمه خوێڕییهكی ئامۆزام گوایه وهستایه، لێیشی تووڕه بووم و دهرمكرد و نهمهێشت چیتر دهستی بگهیهنهتێ. بهههر حاڵ سهردار چوو سهندووقی تڕومبێلهكهی كردهوه، لووله هیتهرێكی دهرهێنا و پێیگوتم: مامۆستا، ئهمه جۆری ئیتاڵییه و ئهسڵیی ئهووهلبابه و من به گرێنتیی ساڵێك له بۆیلهرهكهتی دهخهم، بهڵام نرخهكهی كهمێك گرانه و به بهستنهوه دهكاته چل ههزار دینار، چونكه خۆی به بیست ههزاره، ناچارمام سهری ڕهزامهندیی بۆ بلهقێنم و ئهویش چوو خهریكی گۆڕینی بوو. دهمهو مهغریب ههستم كرد ئاوی بۆیلهره هیتهر ئیتاڵییهكه نهختێ شیرتێن بووه، خۆمم دایه بهر ڕهشاشهكهی و دوای لێبوونهوهم، چومهوه ژوورهوه، پاڵكهوتم و خهو بردمیهوه.
بهیانی كه له خهو ڕابووم بینیم سهعات له نۆ لایداوه، كهیفساز بووم بهوهی كه ههینییه و نهختێك بۆخۆم ئیسراحهتێ دهكهم. دهوروبهری سهعات یازده، خانم داوای كرد كه بچم نانی فڕن بكڕم. سهیره! خۆ منداڵهكانم لهو ماڵه دارێك لهسهر بهردێك دانانێن! گوتی: نیوهڕۆ به نییازی شفته دروستكردن ونیسك لێنانم.
كه هاتمه دهرهوه سهعات یازده بوو، له نانهواخانهی مام وههاب نزیك كهوتمهوه و به هۆی قهرهباڵغییهوه، تهواوێك لهولاتر ڕامگرت و له نانهواخانهكه ههشت نانم كڕی و سواری تڕومبێلهكهم بوومهوه. تڕومبێل ئهمڕۆ نییه، بهڵكوو سهت ساڵه ئیش ناكات، قۆڵنجم كهوت ئهوهندهی سلفهكه بادهم، خوایه گییان ئهوه بۆ ئێمهی كورد ژیانمان ههمووی ههر بۆته بادان؟ جامانه ههر باده، كهلانگوچك ههر باده، پشتێن ههر باده، بهلهكپێچ ههر باده، له ژیانیش بهكار بردنی كهلوپهلهكانمان ههر بادانیان دهوێ، هیتهر گۆڕینی بۆیلهر بادانی دهوێ، گلۆپ گۆڕین و ماسیحه گۆڕین و فۆیلپهم گۆڕین و سلف لێدانیش ههر بادانی دهوێ، بادان وهك ههناسه و نان و ئاوه بۆ كوردان. سلفهكهم دیسانهوه بادایهوه، كهچی نهكهوتهوه گهڕ و نهكهوتهوه گهڕ. مۆبایلهكهم دهرهێنا و تێلم بۆ ڕهوهندی كوڕم كرد، دوای ده دهقیقه لهوسهری فولكهكه ئهویش بایدایهوه و گهیشته لام، تێگهیشتین كه تڕومبێلهكهم فۆیلپهمی سووتاوه. خوایه گییان كهی ئهم ههموو سووتانه بهرۆكم بهردهدات؟ سوتانی گلۆپ، هیی هیتهری بۆیلهر، هیی فۆیلپهم، هیی ترۆمپا، جا هیی چیی نا؟ خۆیشم ههر بهدبهختهفهنیی فیلم سووتاوم! ڕهوهند ژمارهی فۆیلپهمگۆڕێكی گهڕۆكی لابوو و پێوهندیی پێوه كرد، كابرا دوای بیست دهقیقه گهیشته لامان و چهند جۆرێكی فۆیلپهمی دهرهێنا و تێیگهیاندین كه ئهسڵییه ئهووهلبابهكه به گۆڕینهوه حهفتا ههزار دیناری تێدهچێ، ههرچی ناوهنجییهكهیانه به شهست ههزار و خراپهكهیش به چل ههزار دهوهستێ، دوای مامهڵه كردن، پێكهاتین كه ئهسڵییهكهمان به شهست و پێنج ههزار بۆ ببهستێت، ئهویش تا كارهكهی تهواو كرد نیو سهعاتی خایاند، كابرا ههر ستایشی جۆری فۆیلپهمهكهی دهكرد و دهیگوت: ئهم فۆیلپهمه، جۆری ئهسڵیی یهكهمه، له خۆم زیاتر كهسیتر نیییهتی.
بهم ههینییه، گوایه له ماڵهوه نایهمه دهرهوه، كهچی كه گهیشتینهوه ماڵهوه، نوێژی ههینییشمان چوو و سهعاتیش له یهك لایدابوو.
عهبدولڕهحمان فهرهادی
