خێزان له نێوان به‌خته‌وه‌ری و هه‌ژاریدا … نووسینی: ئه‌حمه‌د كامه‌ران
*تاكه‌كان و كۆمه‌ڵگاكان یان كۆمه‌ڵگاكان و تاكه‌كان دوو جه‌مسه‌ری سه‌ره‌كین بۆ ته‌واوكردنی یه‌كتری.
به‌ڵام باسه‌كه‌ی من له‌سه‌ر خێزانه وه بێگومان خێزانیش له كۆمه‌ڵیك تاك پێك دێت كه سه‌ره‌تا دوو تاك له دوو ڕگه‌زی جیاوازدا یه‌ك ده‌گرن و پێ ده‌خه‌نه نێو ژیانی هاوسه‌رگیریه‌وه وه له ده‌رئه‌نجامی ئه‌م یه‌كگرتنه‌دا چه‌ند تاكێكی تر درووست ده‌بێت كه پێی ده‌وترێت (خێزان) واته خێزان له كۆمه‌ڵێك تاك پێك دێت
به‌ڵام له‌كاتی درووست بوونی ئه‌م خێزانه دوو ئاراسته‌ی جیاواز درووست ده‌بیت بۆ ئه‌م خێزانه ئه‌ویش ئاراسته‌ی به‌خته‌وه‌ری و هه‌ژاریه(نا به‌خته‌وه‌ری).
درووست بوونی ئه‌م دوو ئاراسته‌یه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ئاستی ڕۆشنبیری ئه‌و دوو تاكه كه له‌سه‌ره‌تاوه بڕیاری درووست بوونی خێزانیان داوه,هه‌رچه‌نده ئه‌مڕۆ له نێو كۆمه‌ڵگای خۆمان ئه‌م دوو ئاراسته‌یه هه‌یه بۆ نموونه كه‌سێك هه‌ڵده‌ستێت ژیانی هاوسه‌رگیری پێك ده‌هێنێت و كه‌چی ده‌بینیت خاوه‌ن داراییه‌كی مسۆگه‌ر كراو نیه وه هه‌روه‌ها هاوسه‌ره‌كه‌یشی خاوه‌ن هیچ داراییه‌ك نیه وه جگه له له مانه‌ش هه‌ڵده‌ستێت به خستنه‌وه‌ی چه‌ندین منداڵدا كه ئه‌مه‌ش بارێكی گه‌وره ده‌هێنێته سه‌ر شانی خۆی وه هه‌روه‌ها له نێو خانوویه‌ك دایه كه موڵكی خۆی نیه ئیتر ئه‌م جۆره خێزانه به ژیانێكی هه‌ژارانه ده‌ژین و ناتوانن چێژ له خۆشیه‌كانی ژیان دا بكه‌ن و وه هه‌روه‌ها ناتوانن بۆ یه‌كجاریش گه‌شتێكی وڵاتان بكه‌ن به درێژایی ته‌مه‌نیان دا, هۆكاره‌كه‌یشی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ نه‌بوونی ئاستی ڕۆشنبیری له پێك هێنانی خێزاندا
به‌ڵام خێزانی به‌خته‌وه‌ر كێن؟ ئه‌و خێزانه‌یه كه به ڕۆشنبیریه‌وه هه‌نگاو ده‌نێت بۆ پڕۆسه‌ی هاوسه‌رگیری و وه خۆی به دوور ڕاده‌گرێت له خستنه‌وه ی زۆر منداڵدا چوونكه له‌سه‌رده‌می ئێستادا به هۆی پێشكه‌وتنی زیاتر و فرانبوونی بابه‌ته‌كانی ژیانی ڕۆژانه‌دا زۆر منداڵی یه‌كێكه له هۆكاره گه‌وره‌كانی نابه‌خته‌وه‌ری خێزان یان درووست بوونی هه‌ژاری له‌ناو ئه‌و خێزانه‌دا, چوونكه هه‌رمنداڵێك له سه‌رده‌می ئێستادا زۆرترین پێداویستی پێویسته وه ئه‌گه‌ر تۆش چه‌ندین منداڵت هه‌بێت و وه خاوه‌نی داراییه‌كی كه‌م بیت بێگومان ناتوانی به‌شێوازێكی جوان و به‌خته‌وارانه پێداویستیه‌كانیان دابین بكه‌ی.
وه هه‌روه‌ها له پێك هێنانی خێزاندا ته‌نها بۆ كاری سه‌رجێ كردن و یاخود په‌یداكردنی دوو لووقمه نان نیه به‌ڵكو چه‌ندین پره‌نسیبی تر به‌دوای دا دێت خێزان بڕبڕه‌ی پشتی كۆمه‌ڵگایه ئه‌گه‌ر ئه‌م بڕبڕه‌یه ته‌ندرووست نه‌بێت ئه‌وه له ئه‌نجام دا كۆمه‌ڵگایش نا ته‌ندرووست ده‌بێت .
*هه‌ندێ كه‌س ده‌ڵێت ژیان زۆر زه‌حمه‌ته به‌ڵام هیچ كات ژیان به‌ڕووی مڕۆڤه‌كان زه‌حمه‌ت نه‌بووه ئه‌وه ته‌نها مڕۆڤه‌كانن كه ئه‌م ژیانه له‌خۆیان ده‌كه‌ن به زه‌حمه‌ت وه كه‌چی له كۆتایشدا ناتوانن ڕووبه‌رووی ببنه‌وه.
*خستنه‌ڕووی ئه‌م بابه‌ته‌م بۆ خوێنه‌ری ئه‌زیز ته‌نها بۆچوونی خۆمه بۆ ژیان و پێك هێنانی خێزان چوونكه من هه‌میشه بۆ چوونم وایه كه هۆكاری سه‌ره‌كی به‌خته‌وه‌ری خێزان وه دووركه‌وتنه‌وه‌ی له هه‌ژاری وه به‌سه‌ر بردنی ژیانێكی خۆش ته‌نها له كه‌م منداڵی دایه بۆ نموونه ئه‌گه‌ر تۆ یه‌ك منداڵت هه‌یه وه خۆت و خێزانه‌كه‌ت خاوه‌نی داراییه‌كی سه‌ربه‌خۆن ئه‌وا بێگومان تۆ ده‌توانی به جوانترین شێوه ئه‌و منداڵه‌ت په‌روه‌رده بكه‌یت و سه‌رجه‌م پێداویستیه‌كانی بۆ دابین بكه‌یت و وه‌هه‌رگیز له هیچ شتێكی كه‌م نه‌بێت .
هیوای ژیانێكی به‌خته‌وه‌ر بۆ هه‌موو خێزانێك ده‌خوازم
