زینی وه‌رتێ و گه‌مه چه‌په‌ڵه‌كانی توركیای داگیركه‌ر … ئه‌حمه‌د ره‌جه‌ب
چه‌ندین ساڵه توركیا له هه‌وڵدانه بۆ زیندوكردنه‌وه‌ی خه‌لافه‌تی عوسمانیلییه‌كان و بووه‌ته وڵاتێكی داگیركه‌رو نموونه‌ش زۆرن و له سه‌ره‌تادا به داگیركردنی قوبرس ده‌ستپێكردو له پاشان خه‌ڵكی باكوری كوردستانی قه‌لاچو كردو ئینجا عه‌فرین و سه‌ری كانی وشارو شارۆچكه‌كانی رۆژئاواو روبه‌رێكی فراوان له خاكی باشوری داگیركردو رژێمه سه‌ركوتكه‌رو ره‌گه‌زپه‌رسته‌كه‌ی ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگان به‌وانه‌ش نه‌وه‌ستاوه‌و له هه‌موولایه‌ك هه‌وڵی داگیركردنی زۆرتره‌و هەوڵئه‌دات باشوور و ڕۆژئاوای كوردستان به ته‌واوه‌تی داگیر بكات و به‌ناوی پاراستنی خاكه‌كه‌ی هه‌نگاو به هه‌نگاو سنوورەكانی خۆی بباتەوە كاتی جەنگی یەكەمی جیهانی و له‌وه‌ش زیاتر چاوی له سه‌ر داگیركردنی موسڵ و كه‌ركوكه.
بۆردوومانکردنی ناوچە سنوریەکانی باشوری کوردستان لە لایەن فرۆکە جەنگییەکان و تۆپخانەکانی تورکیای دوژمن لە ناو خاکی کوردستان بێ رێزی و سوکایەتییە بە گەل و نیشتمان و، ھەرلایەنێک ڕێگە بەو بۆردومانکردنە بدات ئەوە بێشک خیانەتێکی نەتەوەییە و جێی ریسواو شەرمەزارییە و، لە راستیدا بەردەوامی ئەو بۆردوومانانە بە ھەموو شێوەیەکانی کارێکی نارەوا و نامرۆڤانەیە و ئاسایشی وڵات و خەڵکی گوندەکانی خستوەتە مەترسییەوە بە جۆرێک ناتوانن لە شوێن و زێدی باوباپیرانی خۆیان بە ئارامی بژێن و، ئازادانە بەردەوام بن لە کاری رۆۆژانەیان وەک: کشتوکاڵی و بەخێوکردنی ئاژەڵ و ھەنگ و بایخدان بە باخ و رەزەکانیان.
له سه‌ره‌تای مانگی نیسانی ئه‌مساڵ له‌پر ناوی زینی وه‌رتێ بوو به جێی باسكردن وه‌ك رووداوێكی گرنگ و، بووه هۆێ گرژی و ئاڵۆزی له نیوان پارتی دیموكراتی كوردستان و یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان و هه‌ردولا هێزیان بۆ ناوچه‌كه جولاندو، حكومه‌تی كوردستان ئه‌ڵێت بۆ ریگری له په‌تای كۆرۆنا هێزمان ناردووه‌و ئه‌مه‌ش راست نییه چونكه زینی وه‌رتێ نزیكه‌ی 50 ــ 70 كێلۆمه‌تر له سنوری ئێران دووره‌و كه‌س به‌و لێدوانه‌ی حكومه‌ت باوه‌ر ناكات و، خه‌ڵكی ناوچه‌كه باسی ئه‌وه ئه‌كه‌ن كه كه‌سانێكی بێگانه بینراون ئامێرو كه‌ره‌سه‌ته‌ی سیخوری هه‌واڵگیریان پێ بووه وه‌ك : ده‌زگای په‌یوه‌ندی و بێته‌ل و كامێراو دووربین و شتی ترو هه‌ندی كه‌س ئه‌ڵێن بێگانه‌كان به زمانی توركی قسه‌یان كردووه.
له نووسینێكی پێشتر ئاماژه‌م به‌وه‌داوه : تورکیا بەھۆی داگیرکردنی چەندین ناوچەی باشووری کوردستانی بووەتە خاوەن دەسەڵات و سەربەستانە ھاتووچۆ ئەکات و، سیخورەکانی لەناو خاکی کوردستان بڵاوکردووەتەوەو، پەیوەندی تورکیاو ھەرێمی کوردستان لە خزمەتی تاقمی ئەردۆگانی تیرۆریست و ئاگپارتییەو، بە پێی بەرپرسانی تورکیاو کوردستان پەیوەندیی تورکیا لەگەڵ ھەرێمی کوردستان، پەیوەندی غازو نەوتەو، ھیچ پەیوەندییەکی بە سەربەخۆیی کوردستان نییە وەک بانگەشەی بۆ ئەکەن و، راستییەکەی ئەوەیە ڕوسیا غاز لە تورکیا ئەبرێت و، ئەوانیش لە ھەرێمی کوردستان بە مفت و ھەرزان وەریئەگرن، ھەروەک چۆن نەوتی ھەرێمیشیان بە تاڵان وەرگرتوە، شایانی وەبیرھێنانەوەیە پێشتر ( بەرپرسانی پارتی دیموکراتی کوردستان له سه‌ر زاری كه‌مال كه‌ركوكی ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی باسیان لەوە کردووە کە تورکیا یارمەتیی ھەرێم ئەدات بۆسەربەخۆیی ! ).
سوپای توركیا لەهەردوو پارێزگای هەولێر و دهۆك بە قووڵی 30 ــ 35 كیلۆمەتر هاتووەتە ناو خاكی هەرێمی كوردستانەوەو ، ژمارەی ئەو یەكە توركیانەی لەو ناوچانە وه‌ك زانراوه ئه‌گاته 19 یەكە لەگەڵ كەلوپەل و تفاقی سه‌ربازی مۆدێرن له تانك وتۆپی جۆراوجۆرو دۆشكاو له هه‌ندی ناوچه‌ش سەكۆی نیشتنەوەی هێلیكۆپتەر هه‌یه.
ئه‌مه یه‌كه‌م جار نییه ئاڵۆزی و گرژی ئه‌كه‌وێته نێوان یه‌كێتی و پارتی و، هه‌ردولا ده‌ستی باڵایان هه‌بووه له كوشتنی یه‌كترو، تاوانبارن به كوشتنی پێشمه‌رگه‌و رۆڵه‌كانی گه‌ل له پێناو به‌هێزگردنی ده‌سه‌ڵاتی بنه‌ماڵه‌ی بارزانی و تاڵه‌بانی و هیچی ترو ، شێوازی مامەڵەكردنی دەزگاكانی راگەیاندنی هەردوو حیزب لەگەڵ رووداوەكاندا زبرو ئاگرینه‌و چاندنی رق و كینه‌یه‌و، ده‌ستی باڵایان له تۆمەت بەخشینەوە و ناوزراندنی یه‌كتر هه‌یه‌و ، له دزینی نه‌وت و غازو دابشكردنی سامانی هه‌رێمی كوردستان به‌شدارن وه‌ك خۆیان ئه‌ڵێن : ئێمه شه‌ریكین و دوو هاوپه‌یمانی ستراتیجین به‌بێ یه‌كتر ناتوانین وڵات به‌رێوه‌به‌رین به‌ڵام چۆن به‌رێوه‌بردنێك ، كه‌ڵه‌كه‌كردنی قه‌یرانه‌كان و له ماوه‌ی 28 ساڵ نه‌یانتوانی كاره‌باو ئاوی خواردنه‌وه‌ی پاك و شایسته بۆ خه‌ڵك دابین بكه‌ن و مووچه‌ی فه‌رمانبه‌ران و مامۆستایان و كرێكاران بده‌ن و، هه‌ردوولا بوونه‌ته ده‌ستكه‌لاو كرێگرته‌ی وڵاتانی ده‌وروبه‌ر به‌تایبت توركیاو ئێران
بۆ وه‌بیرهێنانه‌وه جارێكیان لەپەرلەمانی كوردستان سه‌رۆوكی پێشووی هه‌رێمی كوردستان مه‌سعود بارزانی وتی : من‌و مام جه‌ڵال تاڵەبانی لەشەڕی براكوژیدا بێ گوناهین و ، ئەگەر هه‌ردووكمان دادگایی بكرێین، رەنگە من‌و ئەو بێ گوناه بین، هەرچەندە شەرمەزارییە كە لەبەرپرسیاریەتی هەڵبێین، بەڵام ئیدی توشی ئەو روداوە بوین‌و پێویستە لێكۆڵینەوەی تیا بكرێت، بەهەر حاڵ وانەیەكی باش بوو بۆ ئێمە ، به‌ڵی ئه‌وان بێ گوناهن، پێشمه‌رگه‌ی هه‌ردوولا بوونه قوربانی و هه‌زارانی تریش سه‌قه‌ت و بێ سه‌رو شوێنن و، له‌مرۆشدا كورو ئامۆزاكانیان نیازیان گه‌رمكردنی یارییه قیزه‌وه‌نه‌كه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی خوێنی زیاتر برژێت و ، جێی خۆشحاڵییه پێشمه‌رگه‌ی هه‌ردوولا رازی نین به شه‌ری ناوخۆ هه‌رچه‌نده حوڵاندنی هێز بۆ زینی وه‌رتێ گرژی و دڵه‌راوكێی دروستكردووه‌و، ئەوەش كاردانەوەی جۆراوجۆری لێكەوتووەتەوه‌و، خه‌ڵكی وه‌رتێ و دۆڵی شاورێ داوا ئه‌كه‌ن به‌رژه‌وه‌ندییه باڵاكانی كوردستان له به‌رچاو بگرن و، هه‌روا رێگه له پلان و خه‌ونی دوژمنان و داگیركه‌رانی كوردستان بگرن و به زووترین كات هه‌ردولا هێزه‌كانیان له زینی وه‌رتێ بكشێنه‌وه.
ماوه‌یه‌كه بۆدوومانی فرۆكه جه‌نگییه‌كانی توركیا چرتر بووه‌ته‌وه‌و پشت به فرۆكه‌ی بێفرۆكه‌وان وچاوساخ و سیخوره‌كانی له‌ناو كوردستان ئه‌به‌ستێت و، له رێی هێزی تۆپخانه‌كانییه‌وه جاروبار خاكی كوردستان ئه‌كوتێت و، به‌وه‌ش نه‌وه‌ستاوه‌و، په‌یتا په‌یتا هێز ئه‌هێنێت بۆ ناو قوڵایی خاكی كوردستان و، دیاره هاتن و هێنانی هه‌ر هێزێكی بێگانه بۆ ناو خاكی كوردستان كارێكی باش و راست نیه‌و، لێره‌دا ده‌رئه‌كه‌وێت كه توركیا دوژمنایه‌تی كورد له باكورو له باشورو شوێنه‌كانی تر ئه‌كات و ، له ئێستادا توركیا به‌شێوه‌یه‌كی جیاوازتر له ڕابردوو به ئاشكرا هاتووه‌ته نێو قوڵایی خاكی هه‌رێمی كوردستان و ڕۆژانه هاوڵاتیان به‌ئاسانی ئه‌‌توانن سه‌ربازانی توركیا و جموجوڵه‌كانیان ببینن، له‌به‌رامبه‌ریشدا حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و حكومه‌تی عێراق بێده‌نگییان له‌ئاست له‌شكركێشیی و بۆردوومانه‌كانی توركیا هه‌ڵبژاردووه.
هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان لە هاتنە كایەی ئەم بارودۆخە نەخوازراوه‌ی زینی وه‌رتێ نیگەرانن بۆیه پێویسته به زووترین كات كێشه‌كان به دانوستان و دیالۆگ و گفتوگۆ چاره‌سه‌ر بكرێن و، رێگا نه‌درێت گرژی و ئاڵۆزییه‌كانی ئه‌و ده‌ڤه‌ره ته‌شه‌نه بكات و، ئه‌بێت پارتی و یه‌كێتی دوور له به‌رژه‌وه‌ندی ته‌سكی حزبایه‌تی كاربكه‌ن له پێناو ئاینده‌ی گه‌ڵی كوردستان و، هه‌وڵ بده‌ن له گه‌ڵ حزبه‌كانی تری كوردستان و گه‌لی كوردستان بۆ دۆزینه‌وه‌ی رێگاچاره‌یه‌ك بۆ قه‌یرانه‌كانی كوردستان و نه‌هێشتنی بارگرژی زینی وه‌رتێ.
3/5/2020
