دابەزینی كوالێتی مرۆڤی كورد.. مەشخەڵ كەوڵۆسی

لەڕاستیدا بەندە نە كۆمەڵناسم و نەدەرونناس، نە شارەزا و پسپۆڕی پەروەردەییشم، بەڵام ئەوەندەی چاوێكی ئاسایی بیبینێت، دەتوانم و بەمافی خۆمیشی دەزانم وەك مرڤێكی سادەی نێو ئەم كۆمەڵگەیە، قسە و تێبینیم هەبێت لەسەر ئەو بوارانەی كە بەحوكمی كاركردن لەبواری ڕۆشنبیری و سیاسەتی كوردیدا، دەكەونە ناوكێڵگە كەلتوری و ڕۆشنبیرییەكەوە.
ئەگەر لەڕاستی دوورنەكەوینەوە، دەتوانین بەپشتبەستن بە تیۆرەكانی پەروەردە و زانستی دەرونناسی، جەخت لەوە بكەینەوە كە مرۆڤ لەخودی خۆیدا لایەنێكی نەرێنی و حەزی شەڕانگێزی هەیە. خۆ ئەگەر وانەبا، خودی مێژوو دەوەستا و كۆمەڵگەیەكی مەلائیكەتی دەبوو، بەڵام كۆمەڵگەیەكی داخراوی بێ جوڵەی بێ ململانێ و مەڕئاسامان دەبوو، هیچ ڕووداوێكی گەورە لەژیانمان ڕووی نەدەدا، مێژوو دابەش نەدەبوو بۆ قۆناغە جیاوازەكان! ململانێی شەڕ و خێ نەدەبوو، ئەوجا نە فەلسەفەكان دەهاتنە ڕوو، نەئاینەكان دادەبەزین!.
بەم پێیە كە شەڕو خراپە بەشێكن لە سروشتی مرۆڤ، ئیدی قوتابخانەكانی فیكر و فەلسەفە و پەروەردە و ئاین، پێكەوە هەوڵ دەدەن بۆ گەشەپێدانی لایەنە باشەكەی مرۆڤ، دەرخستنی لایەنە خێرەومەندییەكەی، لەبەرانبەریشدا، یاسا و سزا و كۆمەڵگە، دەست دەكەن بە هەوڵدان بۆ دیسپلینی لایەنی خراپەی مرۆڤ، بۆ ئیحتیواكردنی!.
ئەوەی باسمكرد وەك پرنسیپ و ڕۆتینە و لەهەموو تاكەكان و كۆمەڵگەكاندا بەڕێژەی جیاواز و لەكاتی جیاوازدا خۆی نمایش دەكات. بەڵام ئەم بارە سروشتییە كاتێ مەترسی پەیدا دەكات، كە بۆ مەرامی جیاجیا وەبەرهێنان لەسەر لایەنە خراپەكەی مرۆڤ بكرێت.
لەكۆمەڵگەی كوردیدا، لەم قۆناغەدا ئەم مەترسیە ئامادەگییەكی گەورەی هەیە و، بێگومان ئاكامێكی مەترسیدار چاوەروانمان دەكات. چونكە لە ئیستادا هاوكێشە سروشتییەكانی سوننەتی ژیانی مرۆڤمان گۆڕیوە، لەبری كاركردن بۆ گەشەپێدانی لایەنە باشەكانی مرۆڤ، دەستمان كردووە بەگەشەپێدان و ئیبرازكردنی لایەنە خراپەكانی مرۆڤ.
لەم هەرێمی كوردستانەدا، نەیاسا، نە پەروەردە نەئاین، كاری خۆیان ناكەن و تەنها بۆ دیكۆر و ئێكسسوار وجودیان هەیە، دەنا دەبوو ئاسەوارێكیانمان بەچاوی سەر ببینیایە.
كۆمەڵگەی كوردی لە سكەی سروشتی خۆی دەرچووە، هەموو سێكتەرەكان داروخاون و بیناكردنەوەیان نەك ئاسان نیە، بەڵكو زۆرجار لەبەرانبەر قەبارەی كاولكارییەكەدا، مرۆڤ هەست دەكات بیناكردنەوەی زۆر ئەستەمە!.
لێرە بەبەرنامە، بەنەهجی سیاسی كار دەكرێت بۆ گەشەپێدانی توانای تاك لەسەر جنێودان و خراپەكاری، لەم پرۆسەیەدا میدیا و سۆسیالمیدیا خراپترین و مەترسیدارترین ڕۆڵ دەبینن و، كارئاسانییەكی یەكجار زۆر دەكەن بۆ ئەو پرۆسەیە.
ئێمە دەكرێت لە دانا و زانایانی دنیا بپرسین، لەكوێ هەبووە و لەكوێ دیتراوە، كۆمەڵگەیەك بە پیرو گەنج و خوێندەوارو نەخوێندەوار و هەموو چین و توێژەكانییەوە، سەرقاڵی یەكترشكاندن و ناوزڕاندن و جنێودان بەیەكتر و شكاندنی ئێسقانەكانی یەكتر بن؟. لەكوێ دیتراوە حیزب هەبێت شانازی بكات بەوەی كەنالێكی فەزایی بكاتەوە و ناوی بنێت “تۆپخانە” واتە دەزگایە بۆ جنێودان و تەشهیر و ناوزڕاندن؟.
لەكوێ هەبووە حیزبی ئاینی و نەتەوەیی و دیموكراتی و هەموو ئەلفاز و ئەلقابەكانی تر، پێكەوە خەریكی هاندانی لایەنگرانیان بن، پەیچ و میدیاكانیان بن بۆ جنێودان؟ بۆ تێكدانی شیرازەی كەلتوری میللەتێك؟ بۆ لاوازكردنی گیانی دیالۆگ و پێكەوە ژیان؟ لەكوێدا هەبووە حیزب پرۆژەی هەبێت بۆ شكاندنی تەنانەت دۆستەكانی خۆی!.
ئەوەی لەكتێبەكاندا بۆ ئێمە نوسراوە، كۆمەڵگە و مرۆڤی كورد، نمونەی شەهامەت و گیانفیدایی بوون، نمونەی خەباتكاری و تێكۆشان و مانا جوانەكان بوون، كەچی ئێستا، تەنانەت بە زۆربوونی ژمارەی لایكی پۆستەكانی یەكتر لە فەیسبوك و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان، ڕژدی دەبەن!.
قۆناغەكە بەڕادەیەك مەترسیدارە، مانای هاوڕییەتی و هاوخەباتی بەتەواوی سفركراوەتەوە، كەسێك (داوای هاوڕێیەتی)ت بۆ دەنێرێت، بۆ ئەوەی ببێتە (سیخوڕ) بەسەرتەوە! باشە لەكوێی هاوڕییەتی ئەوە جێگای دەبێتەوە؟ مەگەر هاوڕییەتی لەناو كوردا ئاوابووە؟كام كاندید جنێودەرتربێت، دەنگی زیاتر دێنێت! كام مامۆستای ئاینی زیاتر دەنگ بەرز بكانەوەو هاوار بكات، خەڵك بۆ گوێگرتن لەو دەچن! نەك ئەوانەیان كە پڕترن لەزانیاری!.
كاتێ لەم لێشاوە سەرنج ئەدەین، گومان دەكەیت لەوەی چۆن ئەو نەوەیە پەروەردەكراون؟ وەزارەتی پەروەردە و مزگەوتەكان وكلێساو دێرەكان چۆن مرۆڤێكیان بەرهەمهێناوە كە تاسەر ئێسقان دژی خۆیەتی؟ دژی پێكەوە ژیانە و دەگەڕێت بەدوای سەریەشەدا بۆ خۆی و بۆ كۆمەڵگە و هاوڕێكانی؟.
پرسیارەكان زۆر جدی و مەترسیدارن، بۆیە مرۆڤ ئەگەر لەهەر پلەو پایەیەكی مەعریفیدابێت، قورس نیە بۆی كاتێ بەراورد دەكەین لەنێوان نەوەكانی ڕابردوومان و سەیری شەهامەتی ئەوان دەكەین، هەست دەكەین كوالێتی مرۆڤی كورد بەجۆرێك دابەزیوە، ڕەنگە یەك سەدەمان پێویست بێت بۆ بیناكردنەوەی ناخ و ڕاستكردنەوەی پەروەردەی تاكی كۆمەڵگەی كوردستان.

مەشخەڵ كەوڵۆسی

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.