خەتای کێییە؟… زانا ڕزاق
سەرەتا زۆر کۆمەلگا هەن بوارانێکیشیان هەیە لەگەل بەڕێوەبەرانی و سەرپەشتیارانی ، لەهەمان کاتدا ئەوانەش بەهۆی یاسا و ڕێسای ئەو کۆمەلگایانە کار و پڕۆژە و شتانی تر جێبەجێ دەکەن ،بێگومان هەماهەنگیش هەیە .
خۆی ئەو ووڵاتانە و کۆمەلگایانە مرۆڤ وەک مرۆڤێکی ئەخلاقی کار دەکات یانی لە پێشتر کارەکە ئەوجا هەقی ماندووبوون و مادییەکە ،ئەوەش پەیوەندی بەئاستی تێگەیشتن و پەروەردەوەیە ،کاتێکیش ئاوا کار بکەن و بزانن بۆچی کارەکە دەکەن ئاوا ئەنجام بەهۆی بۆچییەکە دەردەکەوێت.
یانی کاتێک بۆڕی ئاو چەندینجار دەشکێ دەبێ بزانین ئەوە کێشە لە بەڕێوەبەرانی ئەو کارە و پڕۆژەیە هەیە لەگەل کەمتەرخەمی لە چاودێری و نەبوونی سزا بەهۆی یاسای باشەوە چونکە، یەکەم پڕۆژەکە بە ملمڵانێ نەدراوەتە کەسەکە ئەویش بە ئارەزووی خۆی کار دەکات چونکە ترسی نیە ئەگەر خراپ کار بکات و ئەنجام خراپ بێت ئەوا پڕۆژەکانی لەدەست نامێنێت دەبێتە پڕۆژەی ئەوەی کار و پڕۆژە بە باشی دەکات.
دووەم چونکە ئەوانە پارەی زۆر لایان گرنگترە لە کارەکە هەر بۆیەش زوو زوو خراپ و تێدەچن یان کێشەی زۆریان بۆ دروست دەبێ.
سێیەمیش کاتێک بۆڕی یان هەر شتێکی تر وەک قیرتاو کردنی شەقام ،یان هەر شتێکی تر زوو خراپ و تێکدەچێ ئەوا زیاتر ئەوانە بۆ قازانجی زۆر کار دەکەن، کاتێکیش بۆ قازانجی زۆر کار بکەن ئەوا شتی هەرزان و خراپ دەکڕن نەک بچن شتی ئەسلی و باش بکڕن ،بۆیە ئاوای لێدێت .
ئیدەی ئەگەر بۆڕیەک دە جار بکشێت ئەوا دەبێ هەقی دەجار چاکردنەوەی بدەیتە ئەوانەی چاکی دەکەنەوە ،بێگومان بۆ هەموو شتەکانی تریش ئاوایە بەڵام کاتێک تۆ بۆڕیەکی چاک و باش یان بۆ هەر شتێکی تر لە شوێنەکە دادەنێی ئەوا خەرجی داهاتووشی کەم دەبێ چونکە زیانی زۆر نابێت و زۆر خراپ نابێ بەس ئەگەر خراپت دانا ئەوا زۆر خراپ دەبێ.
لەکۆتاییدا ئەو دوو جۆرە کامەی باشترە؟
22 7 2022
