ئەدەبی سێبەر و میهرەجانی مۆمیاکراوەکان.. ستار ئەحمەد
لە سایەی حوکمڕانیی سی و پێنج ساڵیدا ، دیاردەیەکی مەترسیدار نەک هەر کایەی ئەدەبی، بەڵکو مێژووی مەعریفیی نەتەوەیەکی شێواندووە. لێرەدا، داهێنان پێوەر نییە، بەڵکو “وەلا” و “سەرشۆڕکردن” بۆ ئایدۆلۆژیایەکی دیاریکراو، ناسنامەی نووسەر دیاری دەکات. ئەوەی دەیبینین، میهرەجان نییە بۆ زیندووکردنەوەی وشە، بەڵکو نمایشێکی سارد و سڕی ئەو “مۆمیاکراوانەیە” کە تەنها بە فۆرمالینی حیزب بە زیندوویی ماونەتەوە.
١. مۆمیاکراوەکان کێن؟
مۆمیاکراوەکان ئەو سوپایە لە “بەناو نووسەرانەن” کە ساڵانێکی درێژە هیچ بەرهەمێکی زیندوویان نییە، نە زانیارییەکی نوێیان بە کتێبخانەی کوردی بەخشیوە و نە داهێنانێکیان لە فیکردا کردووە. ئەوان وەک پەیکەرە بێ گیانەکان، تەنها بۆ پڕکردنەوەی کورسییەکانی ڕیزی پێشەوەی میهرەجانەکان و بۆ چەپڵەلێدان بۆ دەسەڵات ئامادە دەکرێن. ئەوان لە ڕووی ئەدەبییەوە مردوون، بەڵام حیزب بە خەڵات و پیاهەڵدان، وەک “ئەستێرە” نیشانیان دەدات.
٢. ئەدەبی سێبەر و تەزویرکردنی مێژوو
کاتێک دەسەڵات هەڵدەستێت بە چاپکردنی کتێبی “ئەستێرەکانی کورد” یان هەر ئینسایکلۆپیدیایەکی تر و ناوی داهێنەرە ڕاستەقینەکان دەسڕێتەوە تەنها لەبەر ئەوەی لە دەرەوەی بازنەی حیزبن، ئەمە تەنها نادادی نییە، بەڵکو تیرۆرکردنی مێژووە. ئەم “ئەدەبی سێبەرە” دەیەوێت نەوەکانی داهاتوو وا تێبگەن کە لوتکەی ئەدەبیاتی ئێمە ئەو ناوە بێ ناوەڕۆکانە بوون کە لە سێبەری حیزبدا گەورە کراون.
٣. تیرۆرکردنی داهێنان لە نێو نەوەی نوێدا
کارەساتی گەورەتر لێرەدایە؛ کاتێک گەنجێکی بەهرەمەند دەبینێت مەرجی دەرکەوتن و بوون بە “ئەستێرە” تەنها لە ڕێگەی مەکتەبەکانی حیزبەوە تێدەپەڕێت، تووشی بێ ئومێدییەکی کوشندە دەبێت. ئەم سیستمە نەوەیەک پەروەردە دەکات کە لە جیاتی خوێندنەوە و قووڵبوونەوە لە مەعریفە، فێری “هونەری ماستاوکردن” و چەپڵەلێدان ببن. نەوەی نوێ کاتێک دەبینێت بلیمەتەکان گۆشەگیر کراون و مۆمیاکراوەکان خەڵات دەکرێن، تێدەگات کە لێرە “قەڵەم” نرخێکی نییە ئەگەر ڕەنگی حیزبی نەبێت، ئەمەش وای کردووە کوردستان ببێتە ژینگەیەک کە داهێنان تێیدا دەخنکێنرێت و تەنها “کۆیلەی ئایدۆلۆژی” بەرهەم دەهێنێت.
٤. سی و پێنج ساڵ لە پەراوێزخستنی بلیمەتەکان
کارەساتەکە لێرەدایە؛ نووسەرێک تەمەنی خۆی لە پێناو وشەدا بەسەر دەبات، خاوەنی ئاستێکی ئەدەبیی بەرزە، بەڵام چونکە نابێتە “مۆمیاکراوی نێو میهرەجانەکان” و نایەوێت شکۆی وشە بۆ پلە و پۆست بفرۆشێت، نەک هەر ڕێزی لێ ناگیرێت، بەڵکو بێبەش دەکرێت لە سادەترین مافی خۆی لە نیشتمانەکەیدا. کوردستان کراوەتە موڵکی چەند کەسێکی دیاریکراو، و هەر کەسێک لە دەرەوەی ئەو بازنەیە بێت، وەک بێگانە مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت.
بەکورتی ؛
ئەم دۆخە نادروستە، نەوەیەکی بێئومێد و زەوقێکی گشتیی شێواو بەرهەم دەهێنێت. بەڵام دەبێت ئەو “بەناو نووسەرانە” بزانن، کە مێژوو بە فەرمانی حیزب نانووسرێتەوە. مۆمیاکراوەکان هەرچەندە بە زێڕیش دابپۆشرێن، هەر تەرمێکی بێ گیانن و لەگەڵ یەکەم بای گۆڕانکاریدا، تۆزیان لێدەنیشێت. تەنها ئەو داهێنەرانە دەمێننەوە کە بە قەڵەمی ئازاد و لە پێناو مرۆڤایەتیدا نووسیویانە، نەک ئەوانەی لە پەراوێزی میهرەجانە حیزبییەکاندا خەریکی کڕنۆش بردنن.
