هەڵمەتێک بۆ پاراستنی ژیانی كاكە بابانی شەهید ئیبراهیم
ژیانی كاكە بابانی شەهید ئیبراهیم بپارێزن
بۆ بەڕێزان
- سەرۆكی هەرێمی كوردستان
- سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان
- جێگیری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان
- سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان
- وەزیری دادی حكومەتی هەرێمی كوردستان
- وەزارەتی پێشمەرگە
- وەزارەتی شەهیدان
- دەستەی مافی مرۆڤ
- سەرجەم لایەنە سیاسییەكانی كوردستان
- كۆمەڵەی پێشمەرگە دێرینەكانی كوردستان
- رایگشتی
ماوەی 32 ساڵە، بە بەردەوام داوا دەكەین لەوەی دەبێت تاوانبارانی ئەنفال و سەرۆك جاشە تاوانبارەكان لە سزا رزگاریان نەبێت و بدرێنە دادگا بەپێی یاسای وڵات و نێودەوڵەتی، ئەمە چ وەك ماف و رێزێك بۆ قوربانیانی تاوانكارییەكان چ وەك سزایەك بۆ تاوانباران بە پێی یاسا و پرەنسیپە پەسەندكراوەكان. هاوكات ئەم هەنگاوە زۆر پەسند و گرنگە كە دەتوانێ مەترسییەكانی تۆڵەسەندنەوەی كەسیی زۆر كەم بكاتەوە و رێگەی لێ بگرێت.
مەخابن سەرەڕای داواكاریی بەردەوامی ئێمە و كەسوكاری قوربانیانی دەستی ڕژێمی بەعس و سەرۆك جاشەكان، بەڵام دەسەڵاتدارانی ئەم هەرێمە، بە پاساوی ئەوەی بەرەی كوردستانی لێبوردنی گشتی لە ڕاپەڕینی 1991 دا بۆ ئەو تاوانبارانە دەركردووە، هیچ بەهایێكی بۆ قسەی ئێمە و داواكاریی كەسوكاری قوربانیان دانەنا, تەنانەت گوێیان بە سكاڵا شەخسییەكانیش نەدا و رێگرییان لەبەردەم بەدادگایی گەیاندنی تاوانباران كرد، كە ئەوەش پێشێلی مافی كەسیی كەسوكاری قوربانیانە. بێگومان لێبووردنی بەرەی كوردستانی سەبارەت بە تاوانی جینۆساید دژی یاسا نێودەوڵەتییەكانە و دژی یاسای پەسندكراوی دادگای باڵای تاوانەكانی عێراقیشە.
لە دەرئەنجامی خەم ساردیی و بە گرنگ هەڵنەگرتنی ئەم بابەتە زۆر هەستیارەدا، لەم ڕۆژانە رۆڵەی قوربانییەك دوای ئەوەی تاوانباری بكوژەكەی باوكی كە ئیبراهیم حەبیب قاسم محەمەد كافرۆشییە، ئەم تاوانبارە كە ناوی كاوە ئەحمەد تۆفیق بازیانییە و ناسراوە بە “كاوە بازیانی”، كە كاتی خۆی لە پاداشتی شەهیدكردنی ئیبراهیم حەبیبدا نیشانەی ئازایەتی لە سەدام حوسێن وەرگرتووە, سەرەڕای تاوانەكەی پەلاماری كوڕەكەی كە ناوی بابانە دەدا و چەكی لێ ڕادەكێشێت و فیشەكیشی پێوە دەنێت, بەڵگەش هەیە لەكاتی برینداربوونەكەی دەمانچەكەی سوار بووە، وەك لە گرتە ڤیدیۆكەدا كە بڵاوبووەوە و دەركەوتووە, لە ئەنجامدا بابانی كوڕی شەهید ئیبراهیم لە حالەتی بەرگریدا دێتە دەست و كاوە بازیانی بریندار دەكات. گرنگە سەرنجی ئەوە بدرێت كەوا چەندین ساڵە لە لایەن تاوانبار كاوە بازیانیەوە هەڕەشە لەسەر ژیانی بابانی كوڕی شەهید ئیبراهیم هەبووە و دەسەڵات خۆی لێ بێدەنگ كردووە. بۆنموونە لە 1-6-2021 دا هێرشیان كردۆتە سەر بابان ئیبراهیم حەبیب له قەبرسانی گوندی ئەڵا قولی “خەلیفە مەحمو “. بەشایەدی خەڵك، كاوە بازیانی تەقە و دەستڕێژی كردووە بەسەر بابان ئیبراهیم حەبیبدا.
لێرەدا پرسیار لە دەسەڵاتداران و حكومڕانانی ئەم هەرێمە ئەوەیە، ئێوە كە سزای بكوژی باوكی كاكە (بابان)تان نەدا، كە ڕێگر بوون لە پرۆسەی بەدادگایی گەیاندنی تاوانباراندا، ئێستا لە بارێكی ئەوها و لە كێشەیەكی گرنگی ئەوهادا، چ مەنتقی تێیدایە كاوە بازیانی بلاوێننەوە و فەرمانی گرتنی خێرای كاكە بابان دەربكەن. ئایا لەسەر یاسا نییە بە یەك چاو سەیری هەردوو بەرەی ململانێ و كێشەكە بكات و هەردوولا ڕاكێشی دادگا بكات و بەپێی شایەد و بەڵگەكان بڕیار لەسەر كەیسەكە بدات.
باوان ئیبراهیم حەبیب بەرگری لە خۆی كردووە، هەردوولا تەقەیان لەیەكتر كردووە. بۆیە ناكرێ ئەوها زوو و بێ لێكۆڵینەوەی یاسایی كاكە بابان بە تاوانبار وێنە بكەن و بیگرن و بیخەنە كونجی زیندان.
بۆیە جارێكی تر جەخت لەسەر ئەوە دەكەینەوە كەوا پێویستە هەرچی زووە تاوانبارانی ڕژێمی بەعس لە دادگایەكی سەربەخۆی عادیلانە دادگایی بكرێن و بە سزای ڕەوای خۆیان بگەیەنرێن. ئەمە ئەركی بێ ئەملاو ئەولای دەسەڵاتە كە تا دوا بكەوێت باجەكەی قورستر دەبێت. ئەمە پێویستە تاكو لانی كەم قەرەبووی مەعنەوی كەسوكاری قوربانیان بكرێتەوە و رێگریش لە هەر جۆرە تۆڵەسەندنەوەیەكی شەخسی بگرترێت. جگەلەوەی ئەمە كۆڵەگەی بنیاتنانی بەیەكەوە ژیانە لە كۆمەڵگەیەكی زامداری جینۆسایدكراودا.
ئەگەرنا هەر جۆرە هەوڵێك بۆ سزادانی كاكە بابان بێ ڕەچاوكردنی بێلایەنی و پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤ ئەوپەڕی سوكایەتییە بە روحی شەهیدان و كۆمەڵگەی كوردستان.
پێمانوایە پاراستنی ژیانی كاكە بابان ئیبراهیم حەبیب ئەركی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، وە پێویستە ئەم كەیسە لە دادگاییەكی تەواو سەربەخۆ یەكلا بكرێتەوە.
هەروەها داواكارین ناوی تاوانبار كاوە بازیانی لە لیستی خانەنشینانی پێشمەرگە بسڕێتەوە.
ناوەكان:
1- عەلی مەحمود محەمەد چالاكوانی جینۆساید
2- خەبات عەبدوڵا نووسەر
3- ئەحمەد مەجید –كەسوكاری ئەنفالكراو
4- شاخەوان قادر شۆڕش-توێژەر لە بواری جینۆساید
5- كۆچەر رەشاد موراد ( رێكخراوی ODMG )
6- رۆژنامەی نگرە سەلمان
7- هێمن حەسیب – گۆِڤاری تۆبزاوە
8- جەبار ئەحمەد – توێژەر لە بواری جینۆساید
9- كۆمەڵەی روناكبیری كۆمەڵایەتی كەركوك
10- گروپی كار بۆ ئەنفال
11- هەڵمەتی دادپەروەری
12- رێكخراوی چاودێری كوردۆساید-چاك كوردستان
13- رێكخراوی ژیانی نوێ بۆ ژنانی ئەنفال
14- فوئاد عوسمان – چالاكوان و رۆژنامەنووس
15- رێكخراوی چیرۆكەكانی ئەنفال
16- هەڵمەتی ژیان دژ بە ئیعدام لە كوردستان
17- رێكخراوی بەرگری لە مافی قوربانیانی گۆڕە بە كۆمەڵەكان
18- ئینستۆتا دهۆك بۆ رەوشەنبیریا گشتی-DIGC
19- رێكخراوی جیهانی بێ چەكی كیمیاوی و بایەلۆژی
20- ناوەندی داكۆكی پشدەر بۆ قوربانیان و جینۆسایدكراوان
21- رێكخراوی خزمەتی جەماوەر
22- كۆمەڵەی داكۆكی لە پرسی ئەنفال
23-رێكخراوی مانەوە بۆ پرسی شەهیدان و ئەنفالكراوان
24-ئیبراهیم هەورامی نووسەرو شاعیر
25- عەدالەت عومەر نووسەرو لێكۆلەری بواری جینۆساید
26- رۆژان شەهید حەمە رەش ئەندامی پەرلەمانی كوردستان
27-كارۆخ شەهید حەمە رەش
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
