خوێندنەوەیەکی پانۆرامایی بۆ فیلمی Blade Runner.. رێباز محەمەد جەزا
سنورەکانی مرۆڤ و ئەقڵی ئامڕازی
ژانر ـ خەیاڵی زانستی ساڵی بەرهەم : ١٩٨٢ شوێنەکانی وێنەگرتن : هۆنگ کۆنگ و لوس ئەنجلوس دەرهێنانی : Radley Scott دیکۆر : لۆرانس ج یوڵ و گۆردن گۆردن کۆرینینویت زمانی : ئینگلیزی موزیک : ڤانگاڵس ماوە : ١١٢خولەک
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ئەم فیلمە لەلایەن Michael Deeley و چەند کەسێکی تر بەرهەمهاتوون ، یەكێکە لەوفیلمانەی زۆرگرنگن لەڕووی کێشەکانی سەردەمەو(، مرۆڤی مۆدێرن )؛ بەگشتی ئەم تەوەرەیەی قسەکردنیش ؛ کورت دەکرێتەوە بۆ دووبەش کە ئامڕازین !!
گەربەزمانێکی کڵاسیک بدوێین دابەش دەبێت بۆ هەردووجیهانی خێرو شەڕ ، سێبەرو ڕووناکی و هتد.. ئەمەش بەرەو ئەوەی دەبات تادەیکات بەڕۆبۆتێک لەجیهانی دووبارەبوونەوەکانداReplicant) ) و لێی جیاناکرێتەوە ، کە پەیوەندی بەبینایی ـ بصر ـ وەهەیە لەمرۆڤە کامڵەکاندا و بەهۆی کۆمپانیا گەورە و زەبەلاحەکانی تری جیهان و بەکارهێنانیان لە سەر هەسارەی زەوی کەلەلایەن داگیرکەرەکانی دەرەوەی زەویەوە کاری پێ دەکرێت .
ئەوەی خاڵی جیاکەرەوەی ئەم فیلمەیە لای من لەجاو ئەوفیلمانەی تردا کەبینیوومە ؛ کاڵبوونەوەی سنووری نێوان ژیری مرۆڤ و ئاوەزی ئامڕازییانەی دروستکراوە ( ناوی ڕۆبۆتە ) لەلایەن هێزێکی نادیار یان داگیرکەرێکی تر جاباناوی هەرچییەک بێت و هەرچۆنێک بێت ، گرنگ ئەوەیە بۆهەڵوەستە لەسەرکردن دەبێت ، ئەوگونجاویەیە کەلەنێوان ئەودروستکراوانەدایە .ئەوانیش بریتین لە :
یەکەمیان ئەندامیەو زیندووە ،
ئەوەی تریشیان ڕۆبۆتەو دەستبەسەرداگیراوەو ئاڕاستەدەکرێت .
گەر لەم پنتەوە بڕوانینە فیلمەکە دەبینین هەرئامڕازێک کەمرۆڤ مامەڵەی لەگەڵ دەکات دوودۆخ لەچێژ دروستدەکات :
دۆخی یەکەم : وادەزانێت دەستی بەسەردا گرتووە و چەشەی دەکات ،چ لەڕووی بەکارهێنان و چ لەڕووی کارکردنەسەر ئەوانەی تر .
دۆخی دووەمیان / ئەو ئازارو نەهامەتیانەیەکە مرۆڤ بەهۆی ئەقڵی ئامڕازییەوە مامەڵەی لەگەڵ دەکات و ناتوانێت بەردەوام بێت لەگەڵی و ناشتوانێت پاشەکشەبکات ..
لەکۆتاییدا ئەوەی دوواسەرنجی منە ، بەو پێودانگانەی باسمکردن ، ئەی کەواتە ئایندەی چێژو ئەم مرۆڤە چۆن دەبێت ؟ بەرەوکوێ ؟ چی تردەکات ؟