نوسینە فەلسەفیەکانی خانمێکی کورد دۆکیومەنت کران

بۆ یەکەم جارە کە نوسین و بیرکردنەوەی فەلسەفەی فەرمی/فۆرماڵ و ئەکادیمی ژنێکی کورد، د. ساماڵ مانیی، بە زمانی کوردی لە دوو کتێبی ‘هەگبەی زانین ی یەکەم’ و ‘هەگبەی زانین ی دووەم’ دا لە بازنەی فەلسەفەدا دۆکیومەنت بکرێت و بەمەش بناسێنرێت وەک فەلسەفەی فەرمی / فۆرماڵی ئەکادیمی ژنێکی کورد بە زمانی کوردی. هەردوو کتێبی هەگبەی زانین کە پارساڵ لە هەرێم(عێراق) و ئەمساڵ لە ڕۆژهەڵات (ئێران)بڵاوکرانەوە، بە دیجیتال خراونەتە بەرچاوی بازنەی فەلسەفەی جیهانی تاوەکو لە ناو زانکۆکانی جیهاندا لە کەنەدا و ئەمەریکا و ئۆستورالیا و ئەورۆپا و بەریتانیادا ببینرێت و پێبزانرێت.

بە دۆکیومەنت و بە دیجیتاڵ کردنی کتێب و نوسینە فەلسەفیە فۆرماڵە ئەکادیمیەکان واتە تۆمارکردنیانە لە ناو مێژووی بیرکردنەوە فەلسەفیەکاندا و لەناو فەیلەسوفەکاندا، ئەم هەوڵە ماوەی بیست ساڵە لە لایەن دەزگا و سەنتەرە فەلسەفیە جیهانیەکانەوە ئیشی بۆدەکەن ولە ئێستادا بە تەواوی جێگەی خۆی سەقامگیر کردوە لەناو بازنەی فەلسەفیدا. د. ساماڵ مانیی نوسین و بیرکردنەوە فەلسەفیەکانی بە زمانی ئینگلیزیش هەر بە هەمان شێوە دۆکیومەنت و بە دیجیتاڵ کراون.
ئەو سەنتەرانەی بۆ ئەم کارە دروست بوون وئەوانەشی کە دەزگای پاڵپشتن، بریتین لە: سەنتەری بە دیجیتاڵ کردنی بیرکردنەوە فەلسەفیەکان (جیهانی)، سەنتەری دۆکیومەنتکردنی بیرکردنەوە فەلسەفیەکان (جیهانی)، سەنتەری ئارکایڤ کردنی بیرکردنەوە فەلسەفیەکان (جیهانی)، کۆکردنەوەی نوسینە فەلسەفیەکان ( لە ئۆستورالیا و دواتر بوو بە جیهانی) ، فاوندەیشنی بیرکردنەوە فەلسەفیەکان (ئەمەریکا)، ئینستیوتی خوێندنی باڵای فەلسەفە (بەریتانیا)، زانکۆی ڕۆژئاوای کەنەدا(وڵاتی کەنەدا).

هەموو ئەم دەزگایانە پێکەوە ئیشدەکەن بۆ ئەوەی بیرکردنەوە ئەکادیمیە فەلسەفیەکان بە دیجتاڵ و دۆکیومەنت بکەن، لە لایەکەوە بۆ ئەوەی فەیلەسوفە ئینگلیزی زمانەکان بە ئاگابن لە بیرکردنەوە فەلسەفیەکانی یەکتری لەمسەر و ئەوسەری جیهاندا و ئیشە فەلسەفیەکانی یەکتری ببینن و دیبەیت و ڕاگۆڕینەوە بکەن لەناو خۆیاندا، لەلاکەیترەوە بۆ ئەوەی خوێندکارانی فەلسەفە لە زانکۆکانی ئینگلیزی زمان سوود لەو نوسین و بیرکردنەوە فەلسەفیانە وەربگرن بۆ خوێندن و لە لێکۆڵینەوەکانیاندا بەهەند بگیرێن و ئیشیان لەسەر بکەن.
ئەم دەزگایانە پێکەوە تا ئێستا: (دوو سەد و سی هەزار) فەیلەسوفیان کۆکردۆتەوە لە رێی بیرکردنەوە فەلسەفیەکانیانەوە، هەروەها (دووملیۆن و سێ سەد و هەشتا و هەشت هەزار) بیرکردنەوەی فەلسەفەی ئەکادیمییان بە زمانی ئینگلیزی ئارکایڤ و ئیندێکس کردوە، لە ناو نزیکەی (شەش سەد) کاتیگۆری جیا جیای ناو بواری فەلسەفەدا. هەموو ئەمانە، وەکو دۆکیومەنت بە دیجیتاڵیان کراون و دەپارێزرێن و دەخرێنە بەردەستی فەیلەسوفەکان و خوێندکارانی فەلسەفە لە زانکۆکان دا و دەبنە مێژووی بیرکردنەوە فەلسەفیەکانەوە.

د. ساماڵ مانیی لە دایکێکی سیاسیکاری شەستەکانی ناو شاری سلەیمانی و باوکێکی نیشتیمانپەروەر لە باشوری کوردستان لەدایک بووە و گەورە بووە، هەرلەوێ خۆی بووە بە سیاسیکار و وەکو ژنێکی تەنیا لە شاخ پێشمەرگەی پێش ڕاپەڕین بووە، لەدوا ناوەندی هەشتاکاندا بووە بە پەنابەر لە بەریتانیا و لەهەمان کاتدا چەند ساڵێک کارمەندی هاوکاریکردنی پەنابەران بوە لەوێ، دواتر وەرگێڕ بووە و لەهەمان کاتدا مێژووی نوێی هونەر و نوسینی تێکستی شانۆیی و ڕۆژنامەگەریی و بەڕێوەبردنی خوێندوە . لە ١٩٩٣وە بووە بە خوێندکاری فەلسەفە لە زانکۆی لەندەن و بەتەواوی ژیان وکاتی خۆی تەرخان کردوە بۆ فەلسەفە و هەر لەوێ بەکالۆریۆس و ماستەری بەدەست هێناوە، دواتر بۆ فراوانکردنی زەمینەی تێگەیشتن و بیرکردنەوە فەلسەفیەکانی ڕوویکردۆتە ئەورۆپا و لەوێ دکتۆرای لە فەلسەفەدا بەدەست هێناوە.
د. مانیی نوسەر و مامۆستا و لێکۆڵەری فەلسەفەیە، ئەندامی هەمیشەیی کۆمەڵەی فەیلەسوفەکانی بەریتانیا یە، ئەندامی کۆمەڵەی ژنە فەیلەسوفەکانی بەریتانیا یە، ئەندامی ئینستیتوتی خوێندنی باڵای فەلسەفەیە لە بەریتانیا، ئەندامی کۆمەڵگەی دیجیتاڵی فەیلەسوفەکانە.

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.