ناڕەزایەتیەکان لەعێراق و لوبناندا بەرەو کام ئایندە هەنگاو دەنێن؟ … تاهیر حاجی حەسەن
هەلومەرجێک لە عێراق و لوبنان دا،دەگوزەرێت،پێشینەیەکە بۆ کۆتای هێنان بەحکومەتی باوی خۆ دوبارە کردنەوە لەباوکەوە بۆ نەوە،وەلەلایەکیترەوە،کۆتای هێنانە بەدەسەڵاتی میلیشیای و میلیشیای مەزهەبی و دینی و قەومی.
بێگومان کۆی ئاڵوگۆڕەکان،پاڵنەرە سەرەکیەکەی بۆ هاتنە مەیدانی ملیۆنی لەمرۆڤی زەحمەتکێش جێگەو پێگەی ژیانێکە کە شایستە بەمرۆڤی ئەم چاخە نیە،یانی پاڵنەری سەرەکی پێگە ئابوریەکەیە کەدابەشکاریە چینایەتیەکە هۆکاری سەرەکیەتی. بۆیە دەڵێم ژیانێک کە شایستە بەم قۆناخە نیە،چونکە ئاستی پێشکەوتنی زانست و داهێنان و بەرهەمهێنان لەشوێنێکدایە کەتوانای دابین کردنی ژیانی شایستەی بەپێی قۆناخ هەیە. بەڵام کاتێک ژیانی چینەبەرهەمهێنەرە زۆرینەکە دەبینین،هیچ کات گونجاو نیە بەم سەدەیە. پێگەی چینایەتی و دابەشکاری ناڕەوایانەی چینەچەوسێنەرەکان لەدابەش کردنی کاری کۆمەڵایەتیدا بۆخۆی پێکهێنەری کۆی ناهاوسەنگی و ناڕەزایەتیە ملیۆنیەکانی جەماوەری زۆرینەیشە لەنێو کۆمەڵگەکاندا.
سامانێکی زۆر کۆ بوەتەوە لەدەستی چینێکی کەمایەتیدایەو لەو بەریشەوە هەژاریەکی بێشوماری ڕیز کردوە.(وتەی مارکس). کەواتە،دەبێت کام دەستی دەرەکی لەپشت هەر ناڕەزایەتی و هاتنەمەیدانێکی چینی کرێکارەوە بێت،گەر تەنها خودی سیستەمی سەرمایەداری نەبێت؟
ئایندەی ئەم هەلومەرجانە بەکوێ دەگات،ئەوە تەنها و تەنها پەیوەستە بەمەدی چونە پێشی ڕێکخستنی هۆشیاری سیاسی چینایەتی چینە زۆرینەکە لەکۆمەڵگەدا،یانی تاچەند،ئەو چینەکۆمەڵایەتیە زۆرینەیە پێگەکەی خۆی ڕێکخراو بکات،بەو ئەندازەیەش دەتوانێت ئەمڕۆ و سبەی بۆخۆی مسۆگەر بکات. گەر پێچەوانەیش بێت،ئەوا، هەلومەرجەکان پێدەچێت بەشێوازێک ئاراستە وەرگرێت،کەڕێگە خۆش بکات بۆ هاتنە سەر حوکمی چینێکی بۆرژوازی دور لەهەیمەنەی زاڵی مەزهەبی و دینی و قەومی،لەکاتێکی وایشدا،دیسانەوە کۆی داخوازیە ڕەواکانی زۆرینەکە دەچێتە گیرفانی چینێکی نوێی چەوسێنەرەوە. بۆیەش لەلایەک گرنگە،هێزە ملیۆنیەکەی جەماوەری ناڕازی ڕێگە نەدات لایەنە خوێن ڕێژە چەوسێنەرەکان ئاراستەکان بەرەو ئاراستەی شەڕی چەکداری ببات لەناوخۆی وڵاتدا.
سەرکەوتنی ئەم ڕاپەڕینە جەماوەریە لە عێراق و لوبناندا،لەلایەک دەبێتە قۆناخی وەرچەرخانێکی گەورەو لەهەمان کاتیشدا دەتوانێت دەست کۆتای کۆی ئەو هێزانە بکات کەلەئێران و دەوڵەتانی ناوچەکەو زلهێزانەوە کۆمەک دەکرێن،وەدیسانەوە دەتوانین بڵێین لەسەر کەوتنی ئەم خۆپیشاندانە مەزنەدا کۆتای بەدەسەڵاتی ڕەشی مەزهەبی و قەومی چینەچەوسێنەرە دەسەڵاتدارەکان بهێنێت و پریشکیشی بپەڕێتەوە بۆ وڵاتانی ناچەکە،بەتایبەتیش بۆ ئێران.
کۆی چینەچەوساوە زۆرینەکە بەهەمو مانایەک تێر بوە لەوەهمی مەزهەبی و دینی و قەومی و دەسەڵاتێک لەمێژووی ڕەشیاندا هەیانبوە لەبەرانبەر ئەو زۆرینەیەدا. بۆیە تاقە ئەڵتەرناتیڤێک کە زانستی و گونجاو بێت بۆ ئەم هاتنە مەیدانە مەزنە،کۆڵنەدان و بەرزکردنەوەی دروشمی سۆسیالیستیانەیە. ئەم ئەڵتەرناتیڤە ناکرێت سڵی لێ بکرێتەوە،بەپێچەوانەوە،دەتوانرێت زۆر بەگەشبینیەوە باوەشی بۆ بکرێتەوە. کاتێک میدیای باوی بۆرژوازی چینەچەوسێنەرەکان،پاگەندەی ئەوەی بۆدەکەن کەدەستی ئەمریکاو ئیسرائیل و کێ و کێی لەپشتەوەیە،ئەو پاگەندانە تەنها بۆ ئەوەیە کەهەقانیەت بدەن بەخۆیان و دەست بکەن بەکوشتاری وەحشیانەیان.
گەر زۆرینە لەکۆمەڵگەدا خاوەن ژیان و کاری شایستەو خاوەن پارێزراوی حورمەتی مرۆییانەی خۆیان بن،چ دەستێکی دەرەکی دەتوانێت کۆمەڵگە بشێوێنێت و شەق لەو ژیانە شایستەی خۆیان هەڵدەن و ژینگەو پێگەی خۆیان وێران بکەن؟
کۆی دەوڵەتداران جا تاک حزبی بوبێت یان فرە حزبی بوبێت،تائێستا،سەربەچینەچەوسێنەرەکەی بۆرژوازی بون و پارێزەری مانەوەی ئەم سیستەمە دڕندەیەی سەرمایەداری جیهانی بون،ئیتر دەرهاویشتەکان بەغەیری ناکۆک بونی نیزامی سەرمایەداری بەژیانی مرۆڤایەتی چ شتێکیترە؟ بێگومان،ململانێی نێوان دەوڵەتانی سەرمایەداری و خواستی شەریکاتە زەبەلاحەکانیان لەقۆرخ کاری و گەڕانیان بەشوێن بازاڕ دۆزینەوە بۆ کاڵاکانیان و ەدەست خستنی مەوادی هەرزانی سەرەتایی بۆ نێو پێگەی بەرهەمهێنان و دواجار وەدەست خستنی قازانجی زیادەو کەڵەکەی زیاتری سەرمایە،مێژوویەکی کۆنی هەیەو تائەم چرکەساتەیش ئەو مێژووە دوبارەدەکەنەوەو برەو بەچەوساندنەوەی چینایەتی و هەڵگیرساندنی جەنگ و وێران کاری دەدەن.
کۆی دەوڵەتانی ناوچەکە لەنێو قەیرانی قوڵدان،کەئەو قەیرانانەیش ڕەنگدانەوەی هەیمەنەی پێگەی قەیراناوی گەورەی زلهێزانی ئیمپریالیزمی جیهانیە،بۆیە کاتێک لەشوێنێکدا،جەنگ و وێرانکاری دەبینین،ناکرێت تەنها لەدیدێکی محەلیانەوە لێی بنواڕین،بەپێچەوانەوە،هەرلەوکاتەدا،دەبێت لەدیدێکی جیهانیەوە خوێندنەوە بۆ هەر قەیران و جەنگ و ناڕەزایەتیەک بکەین. چونکە،خودی پێگەی سیستەمی سەرمایەداری قۆناخێکە کۆتای هێناوە بەدیدێکی ناۆچەگەریانە یان نەتەوەییانە. هەر لەم تێکهەڵکێشیە جیهانیەشەوە دەتوانین خوێندنەوەیەکی سەرکەوتوانەمان هەبێت بۆ ڕوداوگەلێک کەلەناوچەکەدا بێت یان لەکیشوەرێکیتر بێت کە ڕودەدەن.
ئەم قۆناخەی لەسودان و یەمەن و سوریاو عێراق و لوبنان و وڵاتانی دیکەدا هەیە،پەیوەستەو ڕەنگدانەوەی کۆی ململانێ دڕندەکانی نێو خودی جیهانبینی نیزامی سەرمایەداریە،هەربۆیەشە خەبات شۆڕشی کرێکاریش بەهەمان شێوە دەکرێت ڕەنگدانەوەی پێگەی جیهانی چینی کرێ وەرگر نیشان بدات.
هەرچ ئاڵوگۆڕێکی شۆڕشگێڕانە لەهەر پونتێکی ئەم سەرزەمینەدا ڕوبدات،دەتوانێت کاریگەری خۆی بخاتە سەر دەرەوەی سنورە بۆ دروستکراوەکانی و ببێتە هۆکارێکیش بۆ هاوپشتی چینایەتیانە و بەردەوامیدان و برەودان بەبەرپاکردنی شۆڕشی کۆمەڵایەتی لەپونتەکانیتریشدا،جاناوچەیی بێت یان جیهانی.
هیچ ڕێگە چارەیەک بۆ چینەشۆڕشگێڕە زۆرینەکە بونی نیە لەنێو سیستەمی سەرمایەداریدا،بەغەیری کۆتای هێنان نەبێت بەخودی سیستەمی سەرمایەداری و دامەزراندنی کۆمەڵگەی یەکسان کەکۆی ئامرازە سەرەکیەکانی بەرهەمهێنان بخاتە ژێر دەستی خۆی و کۆتای بەکۆی نەزم و یاساو ڕێسایەک بهێنێت کەتائێستا لەخزمەت و بەرژەوەندی مانەوەی چینێکی چەوسێنەری قۆرخ کاردا بوە.
تاهیر حاجی حەسەن
31/102019
