کرۆنا.. پەتایەکی تازەو سەر دەمیکی نوێ … دکتۆر مەولود ئیبراهیم حەسەن
چەندخاڵێکی گرنگ بۆ بەرچاوی هه مووان.
کرۆنا وەک پەتایەک کە ئێستا هه موو جیهانی گرتووتەوە، بەسروشتی دروست بووبێ و بڵاو بووبێتەوە..یان دروستکراوبێ و سیاستی پیلانگێڕیی بەدواوە بێت! نە خۆشیەکەو بووە بە واقیع وقوربانی لێکەوتەوەو بە سەتان هه زارو ملێۆنانی خستووەتە خۆپارێزیی وهه موو جیهان ڕۆژ بە رۆژ چاکترو توند تر دەکەوێتە بەربەرەکانی ئەم نەخۆشیە سەرتاسەریەی هه موودنیا، ئەرکی بۆ هه موو وڵاتێک و شارێک و ماڵێک و تاکێک پەیداکردووە، هه ر بۆیە دەتوانین بڵێن.. یەکەمینجارە هه موو مرۆڤایەتی بە یەک شێوە ژیان بە سەردەبەن. ئەم ڕەوشە نوێیە لە داهاتوودا سەرتاسەری ژیان دەخاتە قۆناخێکی ترکە زۆر جیادەبێت لە پێش بڵاوبوونەوەی کرۆنا! گۆڕانکاری لە باری دەروونی تاک و پەیوەندی خیزان و کۆمڵگاو سیاسەتی حکومەتەکان .هه ر ئێستا سەرەتای ئەم گۆڕانکاریە بەدەرکەوتووە. ئەمە ڕەوشی هه موو ڕووداوە گەورەو فرەوانەکانی جیهانن..هه ر بۆیە ئەرکی زانکۆکان و لێکۆڵەرەکانە هه ر ئێستا بە هیوای لێکۆڵێنەوەپێویست و زانستیانە چاوی خۆیان بکەنەوەو لە نێو ڕووداوکانی وڵات بۆ پسپۆری خۆیان داتاو بەڵگە کۆبکەنەوەو بە دوای ئەنجامی زانستیەوەودا بگەڕێن و زیانەکان بکەن بە مایەی تاقیکردبەوەی بەسود و دەرس وەرگرتنی پێویست.
چەند لایەنێکی نوێی گۆرانکاریەکان..
-گۆڕانگاری ئەدەبی و هونەری و میدیایی ، ئێستا بەروونی بەرچاوە کە قۆناخێکی نوێی ئەدەب و هونەرو میدیایی دەستی پێکردووەو ئەرکی پسپۆرانی ئەم بوارانەیە دەست بەکاربن و لێنەگەڕێن ئەم سەرەتایە لە ڕێگای ڕاست و دروستی خۆی دوور بکەوێتەوەو هه ڵەو ناڕێکی نەکەن بە کارێکی باوو کارەچاکەکان برەو پێبدرێن و کەسە چاککردووەکان ئافەرین بکرێن.
-لە ڕووی تاکەوە تاکی وڵات زۆربەی هه رە زۆری لەماڵەوە خۆی خستووەتە خۆپارێزی و بێکار لەسنوورێکی بەرتەنگ شەوو ڕۆژ بەسەر دەبات ، پێویست دەکات پسپۆرەکان هاریکاری ئەو تاکانە بکەن کەژیانی نێوماڵەوە بێ تاقەت و نیگەرانیان دەکات ، بەرنامەی زانستی و پیاوانی شارەزا لە ڕادیۆو تەلەفزیۆنەکانو میدیا بەگشتی ڕێنمایی و ڕێنیشاندەریان بن بۆ خۆ گونجاندن لە گەڵ ئەم ڕەوشە نوێیەو دەرچوون بە تەندورستی.
- خیزانەکان بۆ یەکەمجار هه موو ئەندامانی خێزان پێکەوە بۆ ماوەیەکی درێژ لە ماڵەوەکۆدەبنەوەو دەمێننەوە، پێویستە پسپۆرانی خانوادەیی ئەوانیش لە میدیاکان هاوکاریان بکەن وڕێنیشاندەریان بن بۆ خۆگونجاندن و دەرچوون لە م ڕەوشەو بە سەلامەتی دەروونی و جەستەیی و ڕؤشنبیریەکی پێویست.
-حکومەت پێویستە وەزارەتەکان هه ر ئێستا لێکۆڵێنەوە لە توانای خۆیان بکەن و کەم و کورتی و لایەنە باشەکانی خۆیان بناسن و کەم و کورتیەکان بەرە بەرە کەم بکەنەوەو خاڵە باشەکان ڕۆژ بە ڕؤژ بە هێز بکەنو پێویستیەکان بەردەست بکەن .
-ئابووری ..پێویستە تاک و خیزان و کۆمەڵگەو حکومەت بە چاوێکی ترو بە شارەزاییەکی زۆرتر بیر لە دارایەکی خۆڕاگرو بە هێز بکەنەوەو بەردەوام داهاتوو و ئەم جۆرە پێشهاتانەیان لە بەر چاو بێتو ئامادەیی پێویستی بۆ ڕەچاوبکەن.
-لە رووی تەندرووستیەوەزانکۆکان و پسپۆرەکان بەوەردی پێشهاتە نوێکانی نەخۆشی و پێویستیە دەرمانی و کەرستەییەکان دەسنیسان بکەن و نەخشە بۆ داهاتوو بکێشن.
-وەزارارەتی ناوخۆ پێویست دەکات بەوردی کەسانی شارەزایی خۆی دابنێ و ڕۆژ بە ڕؤژو شوێن بە شوێن سەرنجی کارەکان و کەم و کورتی و پێویستیەکان بدات و ئامێرو ماشێن و کەرەستەی پێویست پەیدا بکات و شێوازی سەرکەوتوو هه ڵبژیری بۆ داهاتوو.
-پەروەردەو خوێندنی باڵا پێویستە هه رچێ زووە بیر لە جۆری خوێندنی جێگرەوەو بکەنەوەو ئامێرو کەرەستەی پێویستی بۆ پەیدا بکەن و نە هێڵن منداڵ و گەنجەکانمان لە خوێند دوور بکەونەوەو سارد ببنەوە، هه رچی زووە تواناکانیان بخەنە کارو بیانخەنە بەدەم جۆرێکی تر لە خوێندن کە زۆرتر پشت بە خۆ دەبەستێ ، ئەمەش دیسان پێویست بەتەلەفزیۆنی تایبەت و بەرنامەی زانستی و پەروەردەیی دەکات کە بگونجێن لە گەڵ ئەم سەردەمەدا.
-وەزارەتی کشتوکال پێویستە ئەم وەزارەتە هه رچی زووە پلانی سەوزکردنی وڵات وزۆرکردنی بەرهه م دابنێ ودەستی شارەزای جوتیارەکان بخاتە کارو گرنگیەکی پێویست بە گوندو جوتیار بدات و ئامێری تازەو ڕێگاکانی زانستی گونجاو لە گەڵ ئاوو هه وای وڵات بخاتە بەردەم جوتیارەکان ویارمەتی بەرهەمهێنانی دانەوێلەو گۆشت و شیرەمەنی ومریشک و هێلکەبداتو لەم ڕووەو جوتیارەکان بخاتە پێشبڕکێی بەرهه م چاکی و زۆرییەوە.
-بەنداوو ڕووباروکانیەکان و ئاوی ژێرزەوی دەخوازن بە بەرنامەی کورت و درێژ زۆر بکرێن و چاک بکرێن و هه موو کوردستان بگریتەوە، چۆن ئەمانە یارمەتی کشت وکال و سەوزکردن و جوانکردنی وڵات دەدەن .
-ڕێگاو بان و پردەکان پێویستە بەبەرنامەی سەرتاپاگیرچاکبکرێنەوەو زۆربکرێن، چۆن ئەمانە یارەتی دەری زووگەیشتن وڕزگارکەری نەخۆش و پێویستەکانن و دەبنە هۆی ئاسان و سەلامەتی هاتووچۆکردن لە نێو شاروگوندەکانی کوردستان.
دکتۆر مەولود ئیبراهیم حەسەن
١٧/٣/٢٠٢٠
هه ولێر
