ئه‌مه‌ریكا: ڕاستی و ویژدان … ئاری زێندینی
گەر سەیری ھەواڵە جیھانیەکان بکەی ، کە بەشێوەی راستەوخۆ لە تۆرە کۆمەڵایەتیەکاندا ئەبیندرێت ، تاووتۆ و گفتوگۆی رۆشەنبیران و موسڵمانان ئەکرێت و دەبیندرێت، قێز لە بوونی مرۆڤایەتیش دەکەیتەوە لەو سەردەمە :گشتی نەفرەت لە ئەمریکا و ئەوروپا دەکات ، گشتی نزا ئەکات بۆ نەمانی گشت مرۆڤەکانیان بەدەر لە موسلمانان ، گشتی بەو ئاواتەن و چاوەڕوانی روخانی یەکجارەکی ئەوروپا و ئەمریکان ، رق و قینەی بێ پایەنیان بەرامبەر ئەو وڵاتانەیە .بەڵێ ئەی برای رۆشەنبیرم ئەمرۆ چەند جار نەفرەتت کرد ؟ ئەی چەند جار ئاواتخواز بووی بە نەمانی ئەم وڵاتانە ؟ ئایا بۆنی بڵاوبوونەوەی زیاتری ڤایرۆسەکەت کرد لە ئەوروپا و ئەمەریکا ، دڵی تا چەندێک خۆش کردیت؟ و چەند جار ئاوات خواز بووی کە چرکە بە چرەکەی رێژەی ھاوڵاتیانیان زیاد بکات لەم پەتایە و ئابوریەکەیان زیاتر بتەپێ .ھەندێک لە رۆشەنبیرانی ئسلامجی کورد یان خۆڕھەلات بەگشتی ، کێشەیەکی دەرونی گەورەیان ھەیە لەگەل ئەمریکا و ئەوروپا ، ھەرچەند لە دڵیشا موسڵمانیان خۆشناوێت .
یەکەم : لەبەر ئەوەی زۆرینەیان چوینە ناو رێگای رۆشەنبیری لە دەرگاکانی چەپەوە ، ئەوانیش وا رەچاو ئەکرێن کە دژی سەرمایەداری و ڕۆژئاوان بە شێوەیەکی گشتی ، ئەمەش یەکێکە لە بنەمای ناسنامەکانیان . ئەم دژایەتیەش لەم ماوەیە زۆر جوان بەدەرئەکەوێت ، کاتێک ئەبینین ئەم کۆمەڵە رۆشەنبیرانە ، پەناو پاڵپشتیان بۆ چیین و روسیا ئەچەمێنەوە . باس لە شێوازی بنبر کردن و رێگاکانی چین ئەکەن بۆ ڤایرۆسەکە ، ھیچیش لە جوێن ئاواتەکانیان ناشارنەوە دەرھەق بە ڕۆژئاوا و ئەمریکا ، ئارەز و حەزەکانیشیان بۆ سەرکەوتنی چیین و روسیایە ، ئاواتە گەورەکەیان ئەوەیە کە ئەم دوو ھێزە شوێنی ئەمریکا بگرنەوە .
رۆشەنبیری کورد و رۆژھەلات ھەردەم خەون بە دیموکراسی و ئازادی ئەبینن و نەمانی شەری ھەژاری ئەکەن ، ئێستاکە پشت و پەنای خۆیان بە وڵات و رێبازە سەرکوتکەرەکەیان ئەبستن ، ئەو ولاتانەی کە ئستغلالی ھەژاری کرێکارەکانیان ئەکەن ، لە کار کردنێکی کەم نرخ و یانیش گەر بێت و سەرپێچی بکەن ئەخرێنە ناو زیندانە ژەنگاویەکانی رژێمەکانیان . ئەم دوو ولاتە ھەر لە خۆیاندا شۆسیالست نیین بە ھیچ شێوەیەک ، بەڵکو دڕندەترن لە سەرمایەداریەکەی ، سەرمایەداری روسی و چیین ئەوانەی حوکمی ئەکەن پەیوەست نین بە رەوشت و یاسایێک وەک ئەوەی لە ئەمەریکا ھەیە .
کرێکاری رووسی و چیین ئەو ماف سەربەستیانەیان نییە وەک کرێکاری ئەمریکی و ئەوروپی ، تاوەکو خەون و خۆشیش بە داھاتی مانگانەیان ببینن و ماف و ئازادی سیاسی و کۆمەڵایەتیەکەشیان وەک ھاولاتی ئەمریکی نییە .
رەنگە ھاوڕا بیت یان جیاواز بیت لەگەل سیاسەتەکانی ترامپ و شێوازی مامەلە کردنی لەگەل نەیارەکانی ، منیش یان زۆرێکیشمان رەنگە ھاوڕای نەبیین لە زۆر شتدا ، بەڵام ئایا ترامپ ئەمەریکایە ؟ لە ھەمان کاتیشدا ئەویش پابەند کراوە بە بنەماو یاسا کە لەسەری چەسپێندراوە نەرمی و تووندی بنوێنێت لە شێوازەکانی ئەمەش بۆ ھاوسەنگی .رەنگە دەستەلاتەکەی چەند مانگێکی تر بخایەنێت یان چوارچسالی تر ، بەڵام ئەمریکا بەردەوام ئەبێت لە دیموکراسیەکەی .
گەر ھاوپشکیشم بکەن لە نێوان چین و روسیا بەلایەک و ئەمریکاش بەلایێک بێ گوومان ئەمریکا ھەڵدەبژێرم بێ ھیچ دوودڵیەک .
ئەزانی بۆ ؟ : ئەمریکا یەکەم وڵات بوو لە جیھان دەولەتی دروست کرد لەسەر بنەمای ماف و رەوشتیەکان .یەکەم وڵات بووە کە لە دەستورەکەی لێپرسینەوەی سەرۆکەکانی پابەند کردوە . یەکەم وڵاتە زۆرینەی دانیشتوانەکانی لە کۆچەرانن و کۆچەریش دەرفەتی ژیانی ھەیە لە ئازادی و چێژ وەرگرتن لە ژیان ، ڕۆلەکانیشیان مافی ئەوەیان ھەیە ببن بە سەرۆکی وڵات .رەنگە بێیت پێم بڵێیت : ئاخەر ئەوان ھەلوسوکەوتی خراپیان نواندەوە لەگەل دانیشتوانە بنەرەتیەکەی و کۆیەلەو نیزامی جیاکردنەوەی رەگزپەرستیان دان پێدانابوو .بەڵێ ئەمە راستە و ڕویداوە ، بەلام ھەر خۆشیان بوون دوو ھێزی سپی پێست بە گژ یەکدا چوون و لە یەکتریان کوشت بۆ ئازای کۆیلەکان ، ھەمان ئەو وڵاتەیە کە سەرکردەکانیان داوای لێبوردنیان کرد بۆ ئەو ماوەیە رەگەزپەرستیە و تاوانەکانیان ، ھەمان ئەو وڵاتەیە کە کوڕی رۆلەیەکی کۆچەری ئەفریقی ھەڵبژارد وە ک سەرۆکی وڵات ، ھەمان ئەو وڵاتەیە کە بەرگری کرد لە جێگرە ژنێکی موسڵمان بۆ لەبەرکردنی سەرپۆشەکەی ، ئەو ولاتەیە کە ھاتووچۆی تیادا دەکەیت بە ئازادی ، زۆر بە سەربەستیش ئەتوانی رەخنە لە سەرۆکەکەی بگریت و بێ ئەوەی ترس لە چاودێری یان خرانە زیندان یان دەرکردن بکەیت .
دیموکراسیەت رۆمانسیەت و خەونێک نییە ، دیموکراسیەت گەراجێکە بۆ چاک کردنەوەی ئۆتۆمبیلەکان ، پێکدادان و سوتان و توانەوەیە ، بۆنی ناخۆش و ئارەقە رشتن و ھەڵەکانە ، بەڵام لە کۆتایی میکانیکی زیرەک فێر ئەبێت لە ھەڵەکانی و پەرە بە خۆی ئەدات و ئۆتۆمبیلەکەش سەر لە نوێ ئەچێتەوە سەر رێگا بێ ھیچ کێشەیەک لەبەر ئەوەی پارچەی دروستکرا و رێنمایەکی کاریگەری ھەیە . دیموکراسیەتی راستەقینە بەردەوام توانای ھەیە خۆی پاک بکاتەوە تا ئەگەرێتەوە سەر رێرەوێکی راست ، لەبەر ئەوەی دانئەنێت بە ھەڵەکانی .
ئەوانەی خەون بە ولات و سیستەمێکی بێ وێنە و خەیاڵاوی ئەبینن بەردەوام مرۆڤایەتی لە نەھامەتیەک بۆ نەھامەتیەکی تر ئەبەن .سەیر بکە وەک خەون خەیاڵی فاشیزمیەکان ، یان خەون و خەیاڵی شوعیەکان ، یا خەون و خەیالی ئیسلامیەکان . کە چۆن گەلەکانمانیان یان جیھانیان لە وێرانی بۆ وێرانی برد . ئەمەش لەبەر ئەوەی سیستەم و یاسایێکی پۆلاینیان نەبوو بۆ گشت جیھان ، ھەروەھا توانای رەخنە گرتنی خۆیان نەبوو تا بگەرێنەوە سەر رێرەوێکی راست .
گەر دەتەوێت بزانیت جیاوازی نێوان سیستەمی ڕۆژئاوای و چیینی چۆنە یان بە شێوازێکە ، سەیرکە بزانە چی کرد کۆمپانیای ( میدترونیک ) ئەم کۆمپانیایەش خاوەنەکەی کەسێکی دامەزرێنەری ئەمریکیە بە ناوی ( ئیزل پاکین ) خاوەن داھێنانێکی پاک و بێ گەردە ئەویش : رێکخستنی لێدانەکانی دڵی دەستکردە . ئەم کۆمپانیایە تاتبەتە بە دروستکردنی ئامێرەکانی پزیشکی ،دوای بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا ھەستا بە پلاندانانی ئامێرێکی ھەناسە دانی دەستکرد کە بە سۆفتوۆریک کاردەکات و ھەموو کەسێک لە توانای دا ھەبێت دروستی بکات بە خۆڕای بۆ رزگار کردنی سەدەھان و ھەزاران گیان.
ئایا تا ئێستا گوێتان لە ھیچ ئامێرێک بووە چیین دروستی کردبێت ؟
بەردەوام چیین سیخوری کردوە لەسەر ئەم کۆمپانیانە و بایەخێکی کەمی بە ئامێرەکان داوە و یان کۆپی کردون و بە نرخێکی ھەرزان فرۆشتویەیی .
ئەمریکا و بنەماکانی سەرمایەداری بەشێکن لە بنەمای ڕۆژئاوایی، کە جێبەجێیکرد بۆ ڕۆشەنبیری رۆژھەڵاتی ھەموو ئەو خەونانەی کە بە خەیال یان لە فلیمێکدا ئەیبینی ، ھەر لە مافەکانی مڕۆڤ و مافەکانی دەربڕین و گواستنەوە و مافەکانی پەیوەندیەکان و مافی پاراستنی کەمینەکان ، ھەروەھا کرانەوەی گەلان لە نێوان خۆیاندا ، پێشخستنی لێکۆلینەوەی زانستی و ، پێشخستنی تەکنەلۆژیا و پێشخستنی پزیشکی و ئازادی و بەھرەداری و داھێنان .
رۆشەنبیرێکی رۆژھەڵاتی ھیچ کات خەون بەوە نابینێت مناڵەکەی بۆ چین بنێرێت بۆ فێربوون و زانست ، بەڵکو ئەینێرێت بۆ ئەمریکا و ئەڵمانیا ، یان ئەیبات بۆ خوندنگا و سیستەمە ئەوروپیەکان . گەر بێتو بەراوردێکیش بۆ ئەم رۆشەنبیرە بکەین لە نێو ئامێرەکان ، ھەر لە لاپتۆب و مایکرۆسۆفت و ئایفۆن و گۆگل و فایسبوک و ھەر لە داودەرمان ئامێرە پزیشکیەکان و ئامێرەکانی ناومال جۆرەھا کەرستەی تر ، باوەڕ ناکەم کەسیان کەرستەی چینی ھەڵبژێرن ھەر لە خودی موسڵمانانیش .ھەمان ئەو ڕۆشەنبیرە ، ئەمریکا تاوانبار دەکات و ئەلێت ولاتێکی بێ شارستانیەتە و ئاوات خوازە بروخێت و نەمینێت .
بەڵام شارستانیەت چییە ؟
بەلێ رەنگە ئەمریکا مێژوویێکی درێژی نەبێت تا باسی پاشاو ئیمبراتۆریەتەکان لە مێژووی خۆی تۆمار بکات . بەڵام رۆشەنبیریەک و شارستانیەتیێکی بەھێزی ھەیە ، ئەمیش درێژکراوەی شارستانیەتی رۆژئاوایە ھەر لە ئغریق تا ئێستامان ، شارستانیەتی سەرنج راکێش و بەتین و پۆڵاین دروست ئەبێت لەسەر بنەما و رۆشەنبیری کار ومافی مرۆڤ و بەھرە و زانست . ئەم تێکەلەیەش تا ئێستا نە چیین نە روسیا پێی نەگەیشتون . لەبەر ئەوەی ئەوان بەرھەمھێنان پێش مرۆڤ دێخن و مافی تایبەتیش لە پێش ھەموو بایەخێکە .من ئاوات خوازم چیین و روسیا و گەلانی گشت جیھان و کوردیش بگات بەم تێکەڵەیە .
ھیواخوازیشم ئەمریکا بایەخ و پەرە زیاتر بەخۆی بدات دەرفەتی باشتر و ئەزموون وەربگرێت لە ھەڵەکانی ، لەبەر ئەوەی ئەو وڵاتە لە خۆی گرتوە لە توانای زانستی و بەھرەمەندی و سیاسی و مرۆڤایەتی وکە زۆر بایەخدارە بۆ گشت جیھان ، بە تایبەتیش کاتی کێشەکان و بەرنگاریەکان، کە ڕووبەڕوی مرۆڤایەتی ئەبێتەوە لەم رۆژگارانەماندا.
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
