٭ڕۆمانی”مای نەیم ئز زە لەیلا” بەریەککەوتن لەگەڵ دوو کلتوردا ن … درەو مهدی.
بیتا مەلەکوتی،ژنێک لە وڵاتێکی تەفرە دراو بە کلتورێکی ترادسیۆنەوە لە تەمەنی ۳۲ساڵیدا بۆ ناوجەرگەی مۆدێرنە کۆچ دەکات.
ئەم ژنە پاش بە جێهێشتنی سەر زەمینە ترادسیۆنەکەی خۆی بەرەو ئەمریکا،لەسەرەتاکانی سەدەی ۲۱ دا ڕۆمانی “مای نەیم ئز زە لەیلا”ئەنوسێت.
لەم ڕۆمانەدا وەک یەکەم ئەزموونی ڕۆمان نوسین”بیتا” ئەیەوێت گوزارشت لە تان و پۆی ئەو کلتورە ترادسیۆنە بکات کە لێوەی کۆچی کردووە و بەراوردی بکات بە ژیان لە ناو ئەو کلتورە فول مۆدێرنەی ئەمریکا کە کۆچی بۆ کردووە.
لەگەڵ ئەمەشدا نوسەر لەم ڕۆمانەدا، ئەیەوێت ئەوەشمان پێ بڵێت: ئەو سەرزەمینەی کە ئەم و پێش ئەمیش چەندەها مرۆڤی نیشتیمانەکەی خۆی “ئێران” کۆچیان بۆ کردووە، ئەوێش بە جۆرێکی تر و لە فۆڕمێکی تردا مرۆڤ تەفرە دەدات و لە ناو چەندەها گرفتی شێوە جیاوازدا غەرقی ئەکات.
ڕەنگە ئەستەم بێت بۆ نوسەرێک لەگەڵ یەکەم ئەزموونی ڕۆمان نوسیندا، پانتایی ڕۆمانێک بکاتە ستەیجی شانۆ بۆ نمایشی پێکهاتەی دوو کلتوری تەواو لێک جیاواز و دژ بەیەک.
لە بەرامبەر ئەمەدا پێم وایە خاتوو مەلەکوتی توانیویەتی شارەزایانە بە تەکنیکێکی نوێی جوان کە وەک خۆی ئاماژەی پێدەکات”تەکنیکی سێ گێڕەرەوە”ی بەکارهێناوە، توانیویەتی پێکهاتەی ئەم دوو کلتورە لێک دژەمان بۆ نمایش بکات.
ڕوونتر بڵێین، ڕۆمانی “مای نەیم ئز زە لەیلا”ڕۆمانێکی قەبارە بچوکە بە قەبارەی ۱۲۸ لاپەڕە.
جێگەی ئاماژەیە ڕۆمانەکە لە نوسینی خاتونی نوسەری ئێرانی”بیتا مەلەکوتی”یە و وەرگێڕ “مەریوان هەڵەبجەیی” لە فارسیەوه بۆ کوردی وەرگێڕاوە.لەگەڵ ئەوەشدا ڕۆمانەکە بە تەکنیکی جوان و نوێی سێ گێڕەرەوە لە پێکهاتەی ۱۷ بەشدا نوسراوە.
#دوو دیمەنی کورت لە ڕۆمانەکە:
یەکەم: شوێن[ئەمریکا]
” لە جادەیەکدام بەرەو باشور دەڕوات، بەرەو واشنتۆن دی سی،دەمەوێت بگەڕێمەوە بۆ ئەو جێیەی کە چەند ساڵ بوو تیای دەژیام.ئەو جێیەی بۆ یەکەمجار لەیلام بۆ برد.لەیلا خەونی ئەوە بوو کۆشکی سپی ببینێت”.ل 10.
دووەم: شوێن[ئێران]
فلاش باگ بۆ ژیانی ڕابردووی لە یلا لە ئێران:
“خانم بەیانی تاریکی هەموو ڕۆژێ،هەموو نیوەڕۆیەکی زۆر گەرم و هەموو ئێوارەیەکی ساردی نەگبەتی،من و ئەمیر عەلی برامی ناچار دەکرد نوێژ بکەین”.ل31.
“ئەو شەوەی ئەمیر عەلییان لە سێدارە دا،هێندە گریام کە بیرم نایە لە ژیانمدا هیچ کاتێکی تر وا گریا بم”.ل45.
# لەڕووی پێکهاتە سەرەکیەکانی ڕۆمانەوە:
-کات: هەشتاکانی سەدەی ڕابردوو،دوای شۆڕشی 1979ی گەلانی ئێران+ سەرەتاکانی سەدەی 21 لەدوای ساڵانی 2000 و ڕوداوەکانی 11ی سێپتەمبەری 2001 لە ئەمریکا.
-شوێن: ئێران[شاری تاران]+ئەمریکا[شاری نیۆڕک،نیوجێرسی،مەنهاتن…هتد].
-ڕوداو: ڕوداوەکانی دوای شۆڕشی گەلانی ئێران لە ساڵانی 1979 لە هەشتاکانی سەدەی ڕابردوو کە هێشتا شۆڕشی هاوڵاتیانی ئەو وڵاتە یەکجاری سیمایەکی ئیسلامی وەرنەگرتبوو،هێشتا وڵات بەرگێکی کۆنزەرڤاتیڤی [موحافیزکاری]نەپۆشیبوو.+ ڕوداوەکانی ناو ئەمریکا کە کارەکتەری “لەیلا” پاڵەوانی سەرەکی ڕۆمانەکە و کارەکتەرەکانی تری وابەستەی لەیلا و دەوروبەری لەیلا توشی دەبن.
-کارەکتەر: [لەیلا، ناسر، یوسف، تانیا، ئەمیر عەلی”برای لەیلا”،خانم “دایکی لەیلا”….هتد]کارەکتەری سەرەکی.
[هەموو ئەو کەسایەتیانەی تر کە “لەیلا” لە ژیانی ڕۆژانەیدا لە ئێران و ئەمریکا توشیان دەبێت]کارەکتەری لاوەکی.
سەبارەت بە ڕەنگدانەوەی ئەزموون و کەسایەتی و ژیانی تایبەتی خودی نوسەر،لە چاو پێکەوتنێکدا کە وەرگێڕی ڕۆمانەکە”مەریوان هەڵەبجەیی” لەگەڵ خاتوو “مەلەکوتی”نوسەری ڕۆمانەکەدا ئەنجامی داوە، نوسەر دەڵێت:
“نوسینی ئەم ڕۆمانە بووە هۆی ئەوەی خۆم بدۆزمەوە هەر ئەو بیتایەی کە دەم ویست”
هەروەها دەڵێت:”خەمی غوربەت بۆ نوسینی ڕۆمانەکە زۆر بەکەڵکم هات،وەک بڵێی خۆم دەسوتام و وشەکانی ڕۆمانەکە یەک یەک دا دەگیرسان”
لە وەڵامی پرسیارێکی تردا، خاتوو “مەلەکوتی”نوسەری ڕۆمانەکە ئەڵێت:”ئەزموونی تایبەتیم زۆر بەکەڵکم هات،
گەرچی لە ناو هەموو ئەو کەسێتیانەی کە نوسیومن و خولقاندوومن لە یلا دورترین کەسێتیە لە خۆمە وە و هەموو ڕوداوەکانیش خەیاڵین،بەڵام ئەزموونی کەسێتی خۆم وەک کەسێک کە لە حەفتاکاندا لە دایک بووە و شۆڕشی گەلانی ئێران و شەڕ و دژواری کۆمەڵایەتی لە ئێراندا دیوە و چیرۆکی کۆچی هاوڕێ و خزمان و ئازیزەکانی خۆی بیستووە و خۆشی کۆچی کردووە،ئەمانە زۆر یارمەتیدەرم بوون”.