لە سەروبەندی یەکەمین ساڵڕۆژی راپەڕینی گەلی ئێراندا.. عەبدولڕەحمان گەورکی

بنەماکانی بەرەنگاربوونەوەی دیکتاتۆرییەت لە ئێران!
عەبدولڕەحمان گەورکی، نووسەر و شرۆڤەکاری سیاسی

هەموومان دەزانین هیچ دیکتاتۆرێک لە مێژوودا خۆی لە خۆیدا نەڕووخاوە. رووخاندنی دەسەڵاتێکی دیکتاتۆری لە سەر زەوی، بەرهەمی ئەو خەبات و تێکۆشانە بووە کە بۆ رووخاندنی کراوە. (کات)ی رووخاندنیشی تێهەڵکێشێک بووە لە بەراوردی “هێزی دیکتاتۆرییەت” و “هێزی گەل” و “هێزی رووخێنەر”، کە لەسەر هەر خاکێکدا جیاواز بووە.
ئەوەی فاکتەری گرینگ بێت و هەندێک جار رۆڵی یەکلاییکەرەوەی هەیە، “دۆزینەوەی تایبەتمەندییەکان”ە کە جگە لە “زانستی خەبات”، دەبێت “کەشف” بکرێن. بەبێ دۆزینەوەی تایبەتمەندییەکان، پێناچێت هەبوونی (زانستی خەبات) بەس بێت بۆ ئەم کارە. جیاوازی نێوان “زانست” و “کەشفکردن”، سەبارەت بەوەی “چی هەیە” و “چ دەبێ بکرێت”، (ستراتیژی و تاکتیک)مان دەخاتە بەردەست. لە “پێناسەکردن”ی دەسەڵاتدایە کە “تایبەتمەندییەکانی خەبات” و “چ دەبێ بکرێت” دەبێتە (رەمزی بەرەنگاربوونەوەیەکی سەرکەوتوو).
بنەماکان:
پێناسەکردنی کێشەی سەرەکیی کۆمەڵگا و تایبەتمەندییەکانی: تا کێشەی سەرەکیی کۆمەڵگا (واتا دوژمن) لەڕووی زانستی و واقیعییەوە پێناسە و دەستینشان نەکرێت، خەبات بێ ئاڕاستە و رێڕەڕەوە و پۆتانسێل و تواناکانی ناو کۆمەڵگا، جێگای راستەقینەی خۆیان ناگرنەوە! پێناسەکردن و دۆزینەوەی ئەم تایبەتمەندییانە رۆڵێکی سەرەکیی هەیە لە هەنگاونان لە ئێستاوە بەرەو ئایندە. بەرەی سیاسی کە خۆی هەڵقوڵاوی (هێڵ و هەڵوەستەی سیاسی)یە، بەرهەمی ئەمجۆرە پێناسەکردنەیە. کاتێک گرژی و ئاڵوزی لە نێوان هەردوو بەرەی گەل و دیکتاتۆرییەت روو دەدات و دەگاتە دژایەتیکردن و توندوتیژی (ئانتاگۆنیستی)، هەر دانوستانێک لە نێوانیاندا، لە بازنەی سیاسی دەردەچێت و دەچێتە ناو بازنەی “دوژمنایەتیکردن” لە نێوانیاندا و پێی دەوترێت “سنووری سوور” یان “هێڵی سوور” و بەزاندنیشی بە واتای خەوشدارکردنی ئەم سنوورەیە لە نێوان دوو بەرەی دژ بە یەکدا و بەڕەسمی ناسینی بەرەی بەرامبەر و دانپێدانانی. چونکە “دیاگۆگ” و “دانوستاندن” رێگاچارەیەکە بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکییەکان لەناو بەرەیەیکی دیاریکردوەدا!
کەم هێز و لایەن نەبوون کە لە سەرەتای هاتنەسەرکاری دەسەڵاتی ئایینی لە ئێران “لیبرالیزم”یان وەک دوژمنی سەرەکی پێناسە کردن و یەکسەر کەوتنە ناو داوی “دەسەڵاتی کۆنەپەرەستی”ەوە دەسەڵات قوتی دان! هەڵبژاردنی پێچەوانە ئەنجامەکەی پێچەوانە دەبێت و هەندێکجاریش کوشندە دەبێت!
یەکڕیزبوونی هێزەکان لە بەرەیەکی دیاریکراودا: سەرنج لەسەر دیکتاتۆرییەت وەک دژبەری سەرەکیی کۆمەڵگا، تایبەتمەندییەکی بنەڕەتییە کە نابێت لێی لابدرێت. تیشک خستنە سەر جیاوازییە لاوەکییەکانی ناو بەرەی دژە دیکتاتۆرییەت، رێگا بۆ پراگماتیزم و هەلپەرستی خۆش دەکات و یەکڕیزبوونی هێزەکانی ناو (بەرەی گەل) دەکاتە ئامانج و لە هەنگاوی دواتریشدا، بەرەی دژە دیکتاتۆریەت پەک دەخات و براوەکەیشی، دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەتە.
پلاتفۆرم و بەرنامە و سیناریۆکان لەم تایبەتمەندییانەوە وەرگیراون. هەر پلاتفۆرمێک بتوانێت خۆی لەگەڵ راستییەکانی کۆمەڵگا و خواستی خەڵکدا بگونجێنێت، دەبێتە خاوەن پێگەی جەماوەریی زیاتر و بەو هۆیەوە سەرکەوتوو دەردەچێت. بە تایبەتی ئەگەر “خاوەن پلاتفۆرم” لە ناو جەماوەردا لاگری و خۆشەویستیی متمانەپێکراوی دروست کردبێت و شایستە بێت. ئازادی، دابینکردنی مافەکان، یەکسانی و فرەیی و سکۆلاریزم و تەنانەت جۆری سیستەمی حوکمڕانیش لەم تایبەتمەندییەوە وەرگیراوە.
یەکپارچەیی خاکی: باوەڕمەندبوون بە یەکپارچەیی خاکی وڵات، تایبەتمەندییەکیتری رووبەڕووبوونەوەی دیکتاتۆرییەتە لە ئێران، کە یەکێکە لە فاکتەرەکانی یەکگرتوویی نێوان بەرەی گەل. لادان و دوورکەوتنەوە لێی، بەسوودی دیکتاتۆرییەتە و دەبێتە هۆی رژانی خوێنی زیاتر لە جەستەی خەڵکی ئێران. هێزێک دەتوانێت لە گۆڕەپانی خەبات و شۆڕشدا بمێنێتەوە کە پابەند بێت بەم یاساییە!
کۆماری و دیموکراتیک: تا ئێستا سیستمی “کۆماری” و “دیموکراتیک” لە وڵاتێکی وەک ئێراندا لەسەر کار نەبووە. سیستەمی “پاشایەتی” یان “ویلایەتی فەقیهی” لە ئێراندا بە ئەزموون کراوە و لەلایەن خەڵکەوە بە نەفرەتکراوە و رەت کراوەتەوە. چونکە لە بنەڕەتدا “دیکتاتۆرییەت” و “دژە دیموکراسی”ن. هەربۆیە یەکێک لە تایبەتمەندییەکان کە دەتوانێت خەبات پێش بخات و “گەرەنتی پێشکەوتن” بدات، پابەندبوونە بە سیستەمی “کۆماری” و “دیموکراتیک”. چونکە دەتوانێت هەموو چین و توێژەکانی خەڵکی ئێران، لە “ئامانجی هاوبەش”ەوە بەرەو “خەباتی هاوبەش” رێنمایی بکات و برەوی ئەم تایبەتمەندییە بدات و پێشی بخات.
جیاکردنەوەی ئایین لە حکومەت: رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەتی ئایینی لە ئێران، یەکێکە لە ئاڵۆزترین رووبەڕووبوونەوەکانی ناو مێژوو. چونکە لایەنی زاڵی ئەمجۆرە دیکتاتۆرییەتە لە ژێر ناوی “ئایین”دایە، کە لە مێژوودا دەگمەنە یان ناوازەیە. بە تایبەت لە خاکێکدا کە ئایین پەیکەری کۆمەڵگای گرتووەتەوە و دیکتاتۆرییەت پەنای بۆ خراپ بەکارهێنانی بردووە. نابێ ئەوە لەبیر بکرێت کە “نکۆڵیکردن لە ئایین” و دوژمنایەتیکردنی، لە وڵاتێکی وەک ئێڕان، وەک یاریکردنە لەسەر زەمینی دیکتاتۆرییەتدا و براوەی یەکەمیشی، دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەتە. بۆیە نابێ گومان لەوەدا هەبێت کە ئاڵاهەڵگری بەرەنگاربوونەوەی دیکتاتۆرییەتی ئایینی، نەک بە واتای نکۆڵیکردنی ئایین نییە، بەڵکو “باوەڕمەندبوونە بە جیاکردنەوەی ئایین لە حکومەت”!
وریابوونێکی پێویست بەرانبەر بە هەڕەشەکردنەکان!
وریایی پێویستییەکی حاشاهەڵنەگرە لە خەبات و شۆڕشدا. چونکە خەبات و شۆڕش و کۆماری و دیموکراسی و مافەکانی گەل, هەمیشە لە لایەن دەسەڵاتە دیکتاتۆرییەکانەوە “هەڕەشەیان لەسەرە”. زۆرێک “هێڵی سوور”، “ئەوەی دەبێ بکرێت” و “ئەوەی نابێ بکریت” لە ناخی ئەم وریاییەدایە. گرینگینەدان بە وریایی دەتوانێت چارەنووسەکان بگۆڕێت.
ئەوەی لەسەرەوە ئاماژەی پێدرا، تەنیا بەشێکە لە تایبەتمەندییەکانی خەباتێکی سەرکەوتوو لە دژی دەسەڵاتی دیکتاتۆری لە ئێران، کە ئەگەر لە راپەڕینی ساڵی رابردوودا پەیڕەو کرابا، بە دڵنیاییەوە دەستکەوت و دەرئەنجامەکانیشی زۆر جیاواز دەبوون.
کۆنەپەرەستی و کۆلۆنیالیزم هەمیشە لە هەوڵی ئەوەدان کە رێگە نەدەن بەدیلی دیکتاتۆرییەت لە ئێراندا جێگەی راستەقینە و پراکتیکی خۆی بدۆزێتەوە. بە تایبەت کە هەمیشە ململانەیەکی نایەکسان لە نێوان بەرەی گەل و بەرەی دیکتاتۆرییەت لە ئاڕادا بووە. گوشراوەی مێژووی ئێران لەوەدا کورت دەکرێتەوە کە راپەڕینی خەڵکی ئێران لە رۆژە چارەنووسسازەکانی خۆی نزیک دەبێتەوە.
بیروڕای گشتی جیهان سەبارەت بە ئێران!
لەو بەیاننامانەی لەم دواییانەدا و بۆ پشتیوانیکردنی نێودەوڵەتی لە راپەڕینی خەڵکی ئێران و پلاتفۆرمی خانمی مریەم رەجەوی و لە گردبوونەوەی ئەمساڵی موقاومەتی ئێراندا بە گشتی و لە ئاستی “زۆرینەی پەرلەمانی” لە پەرلەمانەکانی وڵاتانی جیهاندا راگەیاندراوە، جەخت کراوە کە: “ئێمە لێرەدا گرینگی مافی چارەی خۆنووسینی گەل بیردەخەینەوە. واتا مافی خەڵکی ئێرانە ئایندەی خۆیان دیاری بکەن. ئێمە خۆمان بە بەشدار دەزانین لەگەڵ خەڵکی ئێران و پشتیوانیانین لە بەهاکانی کۆماریخۆازی، وەک : هەڵبژاردنی ئازاد، ئازادیی گردبوونەوە و رادەربڕین، هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدان، یەکسانی رەگەزی، جیاکردنەوەی ئایین و دەوڵەت، مافی خودموختاری بۆ کەمایەتییە نەتەوەیی و قەومییەکانی ئێران و ئێرانێکی نائەتۆمی، کە لە پلاتفۆرمی ١٠ خاڵی خانمی مریەم رەجەوی، سەرۆکی ئەنجوومەنی نیشتمانیی موقاومەتی ئێراندا هاتووە.
دواوتە:
بە پێی ئەوانەی سەرەوە، ئێستا کە لە سەروبەندی یەکەمین ساڵوەگەڕیی کوژرانی ژینا ئەمینی و دەستپێکی ڕاپەڕینی ئەمدواییەی خەڵکی ئێرانداین، بەر لە هەموو داواکاری و درووشم و بەرژەوەندییەک، دەبێ “رووخاندنی دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەتی ئایینی” و “دوورکەوتنەوە لە هەر شتێک کە سوودی بۆ ئەم ڕژێمە هەبێت” لە سەرووی بەرنامەی کاری هێزە جەماوەری و دیمۆکراتییەکاندا بێت. خواست و دروشمێک کە خەڵکی ئێران یەکگرتووتر و نەخشە رێگای داهاتوو روونتر و بەدیهاتنی ئاوات و ئامانجەکانی گەل نزیکتر بکاتەوە. لەو رێڕەوەدایە کە هەمووان لە ئاست بزووتنەوە و ڕاپەڕین خۆیان بە وریا و بە بەرپرس دەزانن و بەرژەوەندییەکانی خەڵکی ئێران دەخەنە پێشەوەی بەرژەوەندییە بەرتەسک و ناوچەییەکانەوە.
بەرخۆدانی ئێران و ئەنجوومەنی نیشتمانیی موقاومەتی ئێران بە “سەربەخۆیی” و “خەبات لە پێناو رووخاندنی دەسەڵاتی دیکتاتۆرییەت” ناسراون و هەرگیز خۆیان لێ لانەداوە و لە پێناویدا تێچووەیەکی گەورە و زۆریان پێشکەش کردووە و لەسەری جیددی و پابەندن و بەردەوام لە گۆڕەپانەکەدان بە ئێستایشەوە!

کۆتایی

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.