Skip to Content

ڕه‌شنووس له‌ دونیای داهێناندا.. نه‌ژاد عزیز سورمێ

ڕه‌شنووس له‌ دونیای داهێناندا.. نه‌ژاد عزیز سورمێ

Closed
by ئه‌یلول 26, 2023 General, Opinion

جاران زوو ، سه‌رده‌می لووتكه‌ بڵنده‌كانی ئه‌ده‌بیاتی كوردی ، چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ یا هه‌ر نه‌بوو ، یا ئه‌گه‌ر هه‌شبووبێ دواكه‌وتوو بوو..
له‌به‌رنووسینه‌وه ‌و ده‌ستا و ده‌ستی كاری داهێنه‌ران یه‌كێك بوو له‌ دیارده‌ دیاره‌كانی ئه‌وسا ، به‌تایبه‌تیش دیوانی شاعیران و به‌ری ڕه‌نجی بیر و بۆچوونی نووسه‌رانمان له‌گه‌لێك بواری جیاجیادا هه‌میشه‌ نوسخه‌ی ئه‌سڵی ، جیا له‌ ناوه‌رۆك و جیهانبینی شاعیر یا نووسه‌ر ،چه‌ند شتێكمان پێ ده‌ڵێ ئه‌گه‌ر بگونجێ بڵێین له‌به‌ینی دێری نووسیندان ، له‌گه‌ڵ نادیاریشیاندا ڕوانینی به‌ ڕامان ده‌یبینێ و مه‌ودای ئه‌و سرووته‌ ته‌نیا و له‌خۆنووسانه‌ ڕوئیائارایانه‌ی دێته‌وه‌ به‌رچاو كه‌ داهێنه‌ر له‌ چركه‌ ساته‌كانی داهێناندا خوولی تێدا خواردووه‌.
كه‌واته‌ ڕه‌شنووس، یاخود سیایی ، خۆی له‌ ده‌قێكی دیاریكراودا (‌ سه‌ره‌تای ده‌سپێك تا وچانی دوایی)ـه‌وه‌ ده‌نوێنێ.
یه‌كێكه‌ له‌و سیمایانه‌ی ڕه‌نگڕێژی چه‌ندین لایه‌نی ڕه‌خنه‌ (وه‌ك پرۆسه‌ی داهێنان) و لێكدانه‌وه‌ ده‌كا.
له‌وانه‌یه‌ سیایی نووسین ، هه‌ر ئه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ له‌سه‌ر لاپه‌ڕه‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆ ، یا ده‌فته‌رێكی تایبه‌تی بێ ، به‌ڵكو (په‌راوێزنووسی) سه‌ر نووسراوی دیكه ‌و هه‌موو ئه‌و تیلمانه‌یش بگرێته‌وه‌ كه‌ به‌جیا داهێنه‌ر له‌ وه‌ختێكی دیاریكراودا وه‌ك سه‌ره‌قه‌ڵه‌م یا ده‌ق نووسیوویه‌تیه‌وه ‌، به‌ وێنه‌ پاكه‌تی به‌تاڵی جگه‌ره‌ یا هه‌ر شتێكی له‌و بابه‌ته‌..
ئه‌و ڕه‌شنووسانه‌ به‌شێكن له‌ مێژووی داهێنه‌ر خۆی و له‌ دواییشدا ده‌بن به‌ به‌شێك له‌ ئامرازی به‌رده‌ستی ڕه‌خنه‌گر..
ئه‌مه‌ سرووشتێك نیه‌ بۆ تاقیكاری ، له‌ گرێژنه‌ بردنیش نیه‌ كه‌ به‌ ئاراسته‌یه‌كی بێ هێز و بڕشت ڕێ هه‌ڵگرێ ، ئه‌مه‌ به‌شێكه‌ له‌ پشكنین و كۆڵین‌ و به‌دواداچوون و پرسیار پێچ كردن له‌پێناوی گه‌یشتن به‌ حه‌قیقه‌ت و مه‌ودای داهێنان
به ڕێگایه‌كی ڕه‌وا..

ئێستا وه‌ك ده‌بینین زۆر له‌ نووسه‌ران به‌ كۆمپیوته‌ر ده‌نووسن..
بۆ نووسینی توێژینه‌وه ‌، یا باسێكی ئه‌كادیمی ته‌نانه‌ت هه‌واڵ و ڕاپۆرتی ڕۆژنامه‌نووسیش كۆمپیۆته‌ر به‌هۆی ڕه‌گه‌زی خێرایی و ده‌رهاورده‌ ته‌كنیكیه‌كانی له‌ جێی خۆیدا بێ..

به‌ڵام بۆ به‌رهه‌می داهێنانی له‌ وێنه‌ی شیعر ، ده‌ستنووس بۆ قۆناغی لێكدانه‌وه‌ و ڕه‌خنه‌ به‌های خۆی هه‌یه‌..
له‌ هه‌مان كاتدا هه‌میشه‌ ده‌ربڕین له‌و چه‌شنه‌ كارانه‌دا چونكه‌ پێش جووله‌ی ده‌ست ده‌كه‌وێ ، تێكه‌ڵاوی و لێتێكچوونێك بۆ داهێنه‌ر دروست ده‌كا كه‌ ڕه‌نگه‌ زنجیره‌ی بیركردنه‌وه‌ی ‌بپچڕێنێ ، لێره‌شدا مه‌به‌ست ئه‌وه‌ نیه‌ بڵێین شیعر به‌ كۆمپیۆته‌ر نانووسرێ ، ڕه‌نگه‌ له‌ دواڕۆژدا به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بكه‌وێته‌وه‌ و وه‌چه‌كانی ئاینده‌ نه‌توانن شیعریش به‌ ده‌ست بنووسن ، به‌ڵام به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌و شیعره‌ی ئه‌وان ده‌ینووسن جۆرێك له‌ ماكی نه‌هلستیه‌ت و بێ موبالاتی تێوه‌رده‌پێچڕێ كه‌ هه‌موو هاوكێشه‌كان به‌لاسه‌نگی بهێڵێته‌وه‌.. له‌و سه‌ریشه‌وه‌ هه‌موو ئه‌و مه‌ودایانه‌ی په‌یوه‌ندییان به‌ له‌تركزه‌یی هاوسه‌نگیه‌كانی نووسه‌ر و مه‌ودا سایكۆلۆژییه‌كانی له‌كاتی داهێناندا هه‌یه‌ ته‌نانه‌ت له‌ نووسینی نامه‌ تایبه‌تیه‌كانیشدا له‌ناو هارده‌ (hard) خه‌ولێخراوه‌ به‌ ڤایرۆس هه‌ڕه‌شه‌ لێكراوه‌كاندا له‌ نگه‌ر بگرن..
ئه‌مه‌ نوخشه‌لێدانێكی به‌د نیه‌ له‌ دواڕۆژ ، به‌قه‌د ئه‌وه‌ی له‌سه‌ركردنه‌وه‌ی ناسكبێژییه‌ كه‌ ته‌كنه‌لۆژیا له‌ دیوی ڕه‌هه‌نده‌ پاشڤه‌بڕه‌كانی خه‌ریكه‌ چه‌پڵه‌ی لێ ده‌كوتێ و بێنی ته‌نگ ده‌كا.

Previous
Next
Kurdish
Powered by TranslatePress