Skip to Content

كاتێ‌ میوانی چیا بووم.. ئەدیب نادر

كاتێ‌ میوانی چیا بووم.. ئەدیب نادر

Closed
by ئاب 6, 2024 General, Literature



“هەموو ژیانێك هەرچی چەنێك بوودەڵەیش بێت بەتام و چێژە ئەگەر ڕاستگۆیانە بگێڕدرێتەوە” كۆڵیریج
(1)
چاوی نیگەرانی وەرزە گەلێك غەمگینەكان تەڕم دەكەن
وەك دارگوێزە قورسەكانی ئەو نشێوە ناوازانە مەلوولییەكی بێوێنە لە ڕۆحی خۆم دەئاڵێنم، وەك خەون وام، ئاودامان ڕووت، دەستەكانم خاڵیین لە ڕەنگى ناشرينى لەككەكان، وەنەوزە بێدارەكانی سەر ڕوخسارم وەك مامزی هەڵگژاوی سەروپۆپی درەختەكان سپیی سپیی هەڵگەڕاون
ئەی بەندەری شینی ئەندێشە وەرە ماڵی دڵە پڕ باڵەكەم فڕین داگیری كردووە
ببە ئاستانەی بەهەشتێك
بەرەو لای خۆت ڕاوم بنێ‌
بەردە زيندووەكانی شێتیی كۆكەمەوە
نەوەك ڕۆژێك پەنجەرەی خەونە ئاوەدانەكانی منداڵییم نەخشەى وردوخاشيى ئاسۆ لەخۆبگرن
وەرە…دەڵێی لە تۆپێكی كریستاڵ ڕاماوم، لە دۆزەخێكی كێوییدا پانۆڕامای مانا سەیرەكانی نێوان دنیایەك و دنیایەكی تر دەبینم، مێژوو ئۆدیبێكە لە بەردەمما دیدەی تاوانە ڕەنگامەكانی هەڵدەكۆڵێ‌، وەك ماسییە نادەستەمۆكانی جوانیی، لە نێو وەرزە گورگومێشييەكاندا، ديدەكانم، نیگا لێڵەكان دەكرۆژن، وەك كەڤاڵێك دەكەومە ژێر لێدانى دێوانەی پەڕەمووچێك، ڕەنگی نادیاریی لێ دەتكێ‌، دەڵێی لە نێو دەستی ڕەگبەڕەگی خەمە ئەبەدییەكاندام، خوێندنەوەم بە واڵاییەكی تەماویی لێڵ كراوە
پەنجەرەكان لەناو گەمارۆی تاریكاییە چڕەكاندا ونبوونە
لە دیوارەكانەوە
ناشرینییەكان میراتن
شتەكان بە ئەهریمەنێك ڕۆحیان سپاردووە، نەیزەكە نادیارەكانی دڕدۆنگیی
سەر دەهاونە نێو ئەتمۆسفیرێكی جياواز، دەیهاونە نێو باڵادی
ئەو كێوانەی خەمێكی گەردوونییان تيا مەڵاسە و
دەيانەوێ دنیا بكەنە تابلۆى فڕین..
لەم ڕێگا پڕ ئەفسوون و عەوداڵكەرە بۆنی نێرگز لە تامەزرۆییم هەڵدەچێ‌
بۆ پەنجەرەیەكى ڕووناك دەگەڕێم
پەپوولەی باژێڵە و كێویی خەونەكانم كەویی بكات
گوڵاڵە تابڵێى تەنیاكانیش لەودیوییدا ژاكانی بێوادەی خۆیان بە یادەوەریی بسپێرن
(2)

چاو كە قامیشە مایسترۆكانی بينى، بوو بە جووتێ‌ تفتیلكی سەر هێڵە نەرمەكانى نۆتە،
كەڵكەڵەیان سەرەتاتكێی بیرەوەریی لە ڕەشەبا هەڵسوواو بوو،
خۆ هەڵدان و یەكەم فڕین ژاوەی دەكرد،
ژیان سیمفۆنیایەکی مەلوول بوو،
ژێر ساپيتە مۆرەكانی بۆ خۆى دەكرد بە هێلانە
دەستە هەتاوییەكانیش لە نێو بارانێكی زیوويین دوای باڵندە هەڵفڕیووەكان دەكەوتن
بیرم هەر لەلای ئەوە بوو
فەزای ئێستا بە بوونەوەرێكی جیاواز ئاوس بكەم
ڕاكردن بە یادی قاچەكان بسپێرێ
لە تەلیسمی دڕك و داڵی ئەفسانەى ترسيش بێتەدەر‌
…كە تۆيش وەكو هەناسەيەكى هارمۆنيى لە ڕۆحی فێنكی قامیشێكی زراڤەوە هاتيتەدەر
جگە لە خەون ژیانم قۆزاخەی چیبوو؟ جگە لە مەزرای ئەو ترپانە دەبوو چی تر بپارێزم
كە هەتا چاو هەتەر دەكات شەهوەتی یادەوەرییەكان بە سپێتیی دەسپێرێت
…بە ڕۆژ لمی ئەودیو پەنجەرەكانت دەخستە بێشكەی بۆشی نائومێدیی
ئێوارانیش، لەسەر گفتی جارانی خۆم، وەك هەیڤێكی قەتیسماوی فەزایەكی دووری زیوويین
لە پشت سەمای شتەكانەوە، لەو هەموو ئارمووشە مۆرەی ئەندێشە وەرم دەدایت
كە خۆشەویستیی لە ئاسۆ دوورەكانی ڕفاند بوو
سايلى دوو چركە وابووین، بۆ یەك عەوداڵ
بە تەمابووین..لە سەعاتێكدا ئاڕاستەیەكی توند و تۆڵ بەرەو هاتوو ڕایەڵ بكەین
گشت ساتمەكان لەبار بەرین، تا بە خامۆشیمان نەسپێرن
تا لەناو ڕووباری ژیان قەیاخی پڕ تاسەی پرسیار بەرەو ئۆقيانووسى وەڵام بنێرین و
بۆ ڕوخساری ژێر چارداخەكانی ئاسۆیش، ئاوێنەیەكی لێوانلێو
لە خەونە سركەكان و ڕۆژگارێكی دوورودرێژی بە سەوزيى دەورەدراو
لەسەر باڵی ترپەكاندا هەڵواسین و
كازیوەیەك
بەسەر خەیاڵە گەمارۆدراوەكاندا ڕابوورێ‌
لە بلوێری پڕ هەناسەی لێوی شوان و پەلكەزێڕینەیەكی پڕڕەنگیش ڕەهاتریان بكاتەوە
لەوێ‌، لەوێ سەربزێویی ئاوەكانی دەكرد بە پەشمەكی ڕووت و
منداڵییم زيندوو دەبووەوە
وەك كۆلارە سەرزەمینی عەجایەبی یادوەريیمی بەجێدەهێشت
وەكو قەیاخی خشپیلەیش
دەستی شەپۆلی دەگرت و بەرەو دنیاكانی خەون سەڵڵانە سەڵڵانە دەڕۆیشت
(3)
كە گەشتە تاقوتەنیاكەم تۆز و خۆڵی بە ئاوڕەكانى خۆى بەخشی
تۆ نەخشەی داهاتووى منت لە دەفتەری یاداشتەكان هەڵگرتبوو
پێموابوو هەنووكەم لە نێو قامكی ترپەكانی عەشقێكی ڕووتدا ڕسكاوە
كەچی ئەوە دەستپێكی نوێی شتەكان بوو
لە دوورەوە بینیم ڕەنگوڕووی ئەرشیفە قەدەرییەكەی خوات هەڵدەگرت
سكێچى جیاوازی ئایندەشت دەشاردەوە
بارانی نێو بیرەوەرییەكان دنیای ڕۆحمی لە درەوشانەوە وەردەدا و
لەو گەڵا زیندووانە تژی دەبووم كە بە درەختەكانی ناخمت دەبەخشی
پڕاوپڕ دەبووم لە گەیشتن، گەیشتن دەبوو بە شیعر و دەبوو بە سەفەرێكیش بە نێو خەیاڵە لێڵەكانی خوداوەند و ڕامانێكیش لە باڵەفڕە بێئامانەكانی زەمەن
ڕۆژەكانم بەوە ڕەنگاڵە دەبوون باڵندە بۆشاییەكان سیخناخ بكەن
خەمەكانیش بەوە بژاكێن ئاسمان چيدى كەوێرێكی بۆری بێكۆتايى نەبێت
گەیشتن…گەیشتن پرسیاری ئەوە بوو كێ‌ كێی خستە سەر باڵى سيمرخى ئاواتەكان و
بەیەكجاریی وەك بەفرى پاك كردی بە میوانی چیا؟
(4)
هەتاكو چاو بۆ بڕكردن پیت بە مەوداكانی بدات، ترۆپكەكان بە زێوارم ئاشنا دەبن
بەڵێن بێت، بەو حەزە بوودەڵە و سادەیەدا هەڵنەكشێم
كە بەیداخی بێهوودەیی لە سەر پۆپەی ئومێدەكاندا دەبینێ
ئێرە لە هەموو دنیا زیاتر نێرڤانا بە من دەبەخشێ‌، ئەندێشەم زۆر بە پاكیزەیی دەیبینێ‌ یۆتۆپیایە!…
لە جەنگەڵی بوغوردە زڕەكان دوورم دەخاتەوە و
چارۆكەی بێگەردی كەشتیی زیندەگییەك بە ڕووی زریانێكی چەمووش ڕادەگرم و
لە شتە جوانەكانی نادیار ڕادەمێنم
تۆ بڵێی ڕەنگی ئێستا لەسەر ڕوخسارە نەبینراوەكەی نادیاريش دەمامكێكی تر نەبێت؟
(5)
ئەوێ…بە پاوانەی مەجهوول ئابڵووقەی ژیانی دەدا
بە مەرەكەبی دڵەكان پانۆڕامای هاتووی دەگۆڕی
كرانەوەى پەنجەرە دوورەكان دەوڵەمەندیی بوو بۆ دیدە
دەمووت ئیتر ڕۆح ئاوقای ئارەزوویەكی بێباڵ ناكەم، عومری پەروانەش بە فڕینی خۆم نابەخشم
ئيتر سپێدە پڕێتی لە چاوە قرپەی بەفر و
لیزگە تەوەزەلەكانی ئەو تۆپەی ئاسۆ لە خۆی هەڵدەكێشێ‌
لە دەروازەیەكی جوداوە دەچمە ژوورێ‌
قەت سێبەرە هەڵاتووەكان پێشێل ناكات!
ئەمجارە ڕۆحێكی ديكە لە قەوارەم سەرهەڵدەدات، بەشێك نابم لە بۆشايى
(6)
وەك ڕدێنە تۆز گرتووەكەم، قۆپەی كەژەكان تۆز و گەردی زەمانە بەربەرییەكانیان تەكاندووە لەو كڵاوڕۆژنە بەلەسەیەی تیشك پیایدا دزە دەكاتە نێو كەللـەم
باوەشم وەكو قەرتاڵە بە هێشووەكانی ئاسمانێك پڕ كردووە، خەڵتانی ئاوێكی شینە
ئەوەی پەلكەزێڕینەی كردۆتە قردێلەی پرچی پێم دەڵێت: ئیتر لە دەرگای خەونەكان مەدە تۆ لەناویانی…لەناو ڕۆحمدا بەهەشتێك دەردەكەوێت…لە بەرامبەر تابلۆی شەودا، گەڵاكانی تووتن نادەم بە دووكەڵ و كاغەزی زەردباوی ترسە دزێوەكان دەگەچڵێنم
بە بانگێشتی سروودە دڵڕفێنەكانی ئەم سەرنوێشتە تازەيەش سیمای ئەم ڕێگا نایابە دەدۆزمەوە
ئەو هەستەی شادییەكان دەخوڵقێنێ‌
تخووبەكانی خەیاڵ بەرەو فەزاكان دەنێرێت، ژیانم پابەندی ماڵێك دەكات
لە پەردە دیودەرەكانییەوە عەشق دزەی پیادا دەكا و شیعر دەبێتە میوانی
بێهوودە نییە شیعر هەمیشە میوانی ماڵەكەم بێت، بێ‌ دەمامك لە نێو ئەم ئەفسانەیەدا شكڵبگرێت
تۆ بڵێی لەناو جوغزی ئەم ماڵە بارانییەشدا سەردەمە تاریکەكان هەمدیسان ڕەنگ نەدەنەوە؟
(7)
لەوانەيە بەربەیانێك، تاریكیی خۆی لە ئامێزی سپێدەدا لەبیر بچێ‌، داری سەرم پڕ بێت لە جريووەی خەونە وردیلەكان، پەنجەكانم ڕەنگی ڕەگەكان هەڵبگرن، دەستەكانم لەودیو پشتێنە گوڵگوڵییە باریكەكەم لە ناو گرێ كوێرەكاندا بخنكێن، بۆ باڵەفڕەی چركەساتێكی توندوتیژ جادەی كشاوی هەناسە بۆ چاوەكانم تراویلكەیەكی ڕاستەقینەی دڵڕفێن پێكبهێنن
لەوانەشە پشت بكەمە دیوارە تاریكەكان، بێشەڵانە سەراسیمەكانی غایلە، چەكەرەی بیرێك لە كەللـەم بپشكوێنن و پێم بڵێت: ئیدی لە دنیادا ماڵت فەنەرێكە، تاریكایی دەسڕێتەوە
بە چیلكە پڕ قرچەكانی چوالەیەكی عومركردوو ئاگردانێكی نەوجەوان بۆ ئازای گرمۆڵەبووی ساتە سارد و سڕەكانت بنەخشێنە، كۆسپەیەك بۆ هەڵكشانەكەت دێتەدی، دارگۆیژە تاك و تەریكەكەی بنار چارۆكەیەكی ڕەنگاوڕەنگ لە گۆیژەكانی باڵای خۆی دەوەرێنێ‌،
لە نێو یادوەرییەكانی زارتدا دەبنە كاكێشانی دوور و
ڕووناكییەكی پڕ لە تام بۆ ئایندەت بەجێدێڵن
(8)
وا بەرامبەر بە پەنجەرەكانی دنیا ڕاوەستاوم، لە داوێنی سینەمەوە ڕەنگێكی ئاڵ هەڵدەقووڵێ‌ هەتاو چەند جارێك دەكەوێتە ئەودیو دەمامكی تووڕەى هەورەكان و
لە ڕەنگی پرتەقاڵیی ئاوابوون ڕادەپسكێ‌
ئیتر تیترواسكەكان دێن..شەققەی باڵیان بەسەر ئەو حەپەسانە زیوويینەم دەتەكێنن
من دەزانم ڕۆحە پاكیزەكانی سەر ئەم تۆپۆگرافیا مەحاڵە ڕۆمانی قەبەی تەنیاییم دەنووسنەوە و
دەیدەنە دەست سامبای بێداريى تيشكەكان
ئيتر لە دەلاقەكەوە لە ديمەنێكى ڕووناك دەڕوانم، پڕاوپڕە لە هاشوهوشی یادوەریی و خۆڕەنگكردن بە پەلكەزێڕینەی ئاسۆ، بەڵام دەنگی پەڕەسێلكە هاتووەكان، گوێچكەكانم سیخناخ دەكا و چیدی ناكەوێتە یادی پێڵووەكانم ببنەوە پەردە بۆ چاو و
ئەوسا لە نێو ئاوێنە جوانەكەی تۆدا بەرجەستەتر خۆ دەبینم و دڵیشم
لە تۆماركردنى یاداشتە چیاییەكانی دەوەستێ‌


پاییزی 2004: لەندەن

Previous
Next
Kurdish
Powered by TranslatePress