شۆڕشی ئۆکتۆبەرو ڕۆڵی لینین … ئاسۆکمال
من لەسەرەتای ئاشنایەتیم لەگەڵ کۆمۆنیزمدا پراکتیکی سیاسی لینین بۆم سەرنج ڕاکێش بوو. ئەم پراکتیکە خۆی لە بەرپاکردنی شۆڕشی ئۆکتۆبەردا نیشان دەدا کە نەک ڕوسیا دەگۆڕێ بەڵکو دنیای خستە ژێرکاریگەری خۆیەوە.
دوای ١٠٠ساڵ بەسەر ئەو شۆڕشەدا قسە و تێروانینی جۆراوجۆر لەسەر دەوری لینین دەکرێ لەو شۆڕشەدا. بەڕای من لینین لە ڕیگەی تاکتیکێک یان سیاسەتێک سەبارەت بە تەنیا مەسەلەیەک لەو هەموو کێشانەی شۆڕشی ئۆکتۆبەر ڕوبەڕوی بوەوە هەڵسەنگاندنی بۆ ناکرێ ،بەڵکو مەسەلەی سەرەکی لە پراتیکی لینیندا گۆڕینی سیستەمی سەرمایەداری بە سیستەمێکی سۆشیالیستی و کۆمۆنیستیە. لینین لە تەواوی کارە سیاسی و ڕیکخراوەیی و تیۆریەوە دەیەوێ ئەم ئامانجە کۆمۆنیستیە بەکردەوە جێبەجێ بکا. هەربۆیە ئەگەر هەر هەڵوێستێکمان لەسەر لینین هەبێ دەبێ لەسەر ڕەوابووون یان نەبونی ئەم ئامانجە سۆشیالیستیە حوکمی بەسەردا بدەین، کە ئایا گۆڕینی سەرمایەداری بە سۆشیالیزم دروستە یان ناڕەوایە؟ لینین بە شۆڕشی ئۆکتۆبەر ڕەوایەتی ئەم خواست و پرسەی بۆ یەکەم جار لە مێژوودا بە شێوەی پراتکێکی نەخشە داڕیژراو سەلماند. هەرچۆن سەلماندنی تیۆریەکانی مارکس یان هەر تیۆریەکی زانستی تر پێویستی بە بەڵگە و ئەنجامی عەمەلیە ، تیۆری شۆرشی سوشیالیستی ئۆکتۆبەریش تێزێک و تیۆریەکی لینینە کە لە ڕێگەی پراتیکی حزبی بەلشەفیک و چینی کرێکار و زەحمەتکێشی ڕوسیا دروستیان سەلماند.
ئەم ڕاستیە بەمانای پیرۆزکردن و بێ هەڵەبونی لینین وەک یەک سەرکردەیە و یەک شەخس نیە، بەڵکو لینین بەرهەمی بزوتنەوەیەکی کرێکاریە کە لە کۆمەڵگەی ڕوسیەدا ئامادەیی بۆ شۆڕش نیشانداوە و لینین لە ڕیگەی حزبی بەلشەفیکی کرێکاران و جوتیارانەوە ئەم ئامادەییەی ڕیکخستوە و ئاراستەی کردوە و بە پراتیکی سیاسی بەسەرکەوتنی گەیاندوە. دەوری ئیرادە و فکر و پراتیکی لینین لەم کارە کۆمەڵایەتیە چینایەتیەدا بڕێنەرەوە و دیاریکەر بوە.
بێگومان هەلومەرجی ئامادە بۆ شۆڕش لەلایەن ئەم پراکتیسینە کۆمۆنیستەوە گرنگە و هەربۆیە نەخشەو سیاسەتی جۆراوجۆر لە ماوەی ٢٠ساڵی پیش لە شٶڕشدا دەگرێتەبەر و بێگومان هەندێ سیاسەت و تاکتیکی لینین هەڵە بون و لەکاتی شۆڕشی ئۆکتۆبەریشدا هەڵە ڕویداوە، بەڵام ئەوە واقعێەتی عەمەلی بزوتنەوە سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانە ،کە بریتیە لە هەوڵی جۆراوجۆری ئینسانە زیندوەکان و سونەت و فکر و وەسیلەکانیانە ،کە لە چوارچیوەی ئەو مێژووە دیاریکراوەدا شکڵ دەگرێ و لەدەورانێکی تردا دەکرێ جیاوازبن . ئەوەی خاڵی گرنگە لە ئۆکتۆبەردا ئەوەیە کە ئایا ئەم ئامانجە سۆشیالیستیەی بە کوێ گەیاند؟ ئەگەر سەیری دنیای ئەمڕۆ بکەین دەبینین وەڵامی ئەو پرسیارە ئەوەیە کە لەگەڵ هەر ئەزمە و گەندەڵ بونیکی سیستەمی سەرمایەداری ئێستادا ڕوی ناڕەزایەتیەکانی ئینسانی کرێکار و زەحمەتکێش ڕوو لەم تێۆریەی شۆڕشی کۆمۆنیستی مارکس دەکەنەوە و سەیرێکی تەجروبەی لینین و شۆڕشی ئۆکتۆبەر دەکەنەوە، کە ئایا گۆڕینی ئەم سیستەمە مومکینە و دیسانەوە کۆمۆنیستەکان و خەلکی کرێکار و ناڕازی ئازادیخواز و یەکسانی خواز وەک لینین دەڵێن؛ دەبێ چی بکرێ؟
گۆڕینی دەوڵەتی دیکتاتۆری بورژوازی و پەرلەمانی بە دەوڵەتی شورایی کرێکاری هەوڵێکی تیۆری و عەمەلی لینین بوە کە بتوانێ لەڕیگەی دەسەڵاتی سیاسی کریکارانەوە سیستەمی ئابوری سەرمایەداری بگۆڕێ بە سۆشیالیستی. ئەم هەوڵە نەخشە و سیاسەتی جیاوازی بۆ دادەنرێ و شۆڕشی ئۆکتۆبەر لە ژێر دروشمی هەموو دەسەڵاتێک بۆ شوراکان دەست پێدەکا و دواتر پەرلەمان هەڵدەوەشێنرێتەوە . بەڵام چۆنیەتی دەوڵەتی کرێکاری و جیاوازیە بنەڕەتیەکانی لەگەڵ دەوڵەتی بورژوازیدا و جیاوازی سیاسەتە ئابوریەکانی و چۆنیەتی گۆڕینی ئیدارەی بیرۆکراتی بە خۆبەڕیوەبەری و بێ قەید وشەرتی هەڵسورانی سیاسی و نەهێشتنی کۆنترۆڵی حزب بەسەر دامودەزگای ڕەسمی و کەمکردنەوەی دەستی دەوڵەت و پرۆسەی هەڵوەشانەوەی بەرەبەرەی دامودەزگای سیاسی و ناپیویستی دەوڵەتی بۆ گەیشتن بە کۆمەڵگەیەکی کۆمۆنیستی. ئەمانە کاری تەواونەکراوی لینین و ئۆکتۆبەر بوون.
سەرکەوتنی تێز و تیۆری شۆڕشی سۆشیالیستی و دەوڵەتی کرێکاری لە ئۆکتۆبەردا بۆ گۆڕینی سیستەمی سەرمایەداری بە سیستەمێکی کۆمۆنیستی ئێستا بوەتە سەرەتایەکی بیرکاری کە هەر کریکار و کۆمۆنیستێک کە بیەوێ ئامانجی لینین و ئۆکتۆبەر کە دنیای ئازاد و یەکسانە بەدی بێنێ پیویستی بەسەلماندنەوەی ئەو تێز و تیۆریە نیە هەربۆیە هەموو هەوڵی بورژوازی و بزوتنەوە جۆراوجۆرە لیبرال و ناسیونالیست و نیولیبرال و ڕاستڕەو و ریفۆرمیستەکان و هتد لەم یادەدا بۆ سڕینەوەی ئەم بەڵگە سەلمێنراوەیە کە بەبێ شۆڕشی سۆشیالیستی و دەسەڵاتی شورایی خەڵکی کریکار و ژێردەستە ناتوانرێ کۆتایی بە چەوسانەوە و نا یەکسانی بهێنرێ. لینین بۆ کرێکاران لە مێژوودا وەک سپارتاکۆس ڕەمزی ئیرادەیەکە بۆ گۆڕینی سیستەمی کۆیلایەتی سەرمایەداری و ئۆکتۆبەریش وەک شۆڕشی ئومێد بەدنیای باشتر هەمیشە بەرز و بەڕێزە.
ئاسۆکمال
ASO KAMAL
00447760131203
asokamal@yahoo.com
