سیاسهت له سوریا وهك سهما لهسهر پشتی دووپشك! … عهبدوڵا ساڵح
لهگهڵ یهكێك له هاوڕیانم مشتومڕی ئهوهمان بوو هێزهسیاسیهكانی ناوخۆی سوریا بخهینه چ خانهیهكهوه و چۆن وێنایان بكهین ، ئهو تهعبیرێكی وهك ناونیشانی ئهم بابهتهی بهكار هێنا !
ههڕهشهكانی ئهردۆگان له یهپهگه ، جارێكی كه مهسهلهی پهیوهندی ئهوان وهك پێكهێنهری سهرهكی هێزهكانی سوریای دیموكرات ( هسد ) و ئهمریكای خسهوه نێو بابهته گهرمهكانی سیاسهتی ناوچهكه له ئهمڕۆدا .
ئهردۆگان پێویستی به هیچ بیانویهك نیه بۆ ههڕهشهو پهلاماردانی نهیارهكانی، بهتایبهت خهڵكی كوردزمانی توركیا ، تهنانهت ئهوهنده بهسه كه تۆ توركزمان و ئیسلامی سوننهی باگڕاوندی عوسمانی نهبی بۆ ئهوهی بچیه خانهی نهیارانیهوه ، وهك ئهوهی ئهمڕۆ بازاڕه سیاسیهكهی خۆی پێ گهرم كردوه . ههڕهشهكانی ئهم دوایانهی ، جیا له ئامانجه ستراتیجیهكه كه پوچهڵ كردنی خهونی پێكهێنانی دهوڵهتێكی قهومیه له كوردستانی سوریا ، چهند ئامانجێكی دیكهشی بهدواوهیه ، لهوانهش یهكلایی كردنهوهی كهیسی ئیدلیب كه چهكداره ئیسلامیهكانی پاشماوهی داعش زوربهیان لهوێ نیشتهجێكراون ولهوێ گیریانخواردوه و ههمیشه له ژێر ههڕهشهی پهلاماری ڕوسیا دان بۆ لهناوبردن ، ئهمیش دهیهوێ بهكاریان بێنێ وهك سهرڕمی ئهو پهلاماره ، بهوهش دوو چۆلهكه به یهك بهرد بپێكێ ، لهلایهك ناوچهیهكی فراوان بخاته ژێر دهستیان بۆ ژیان ومانهوه وهك لهعهفرین ئهنجامی دا و لهلایهكی تر پهیوهندی خۆی و ڕوسیا لهسهر ئیدلب تێكنهچێ ، وا دیاره ڕوسیاش بۆ ئهو كاره چرای سهوزی بۆ ههڵكردوه !.
ئامانجێكی تر پوچهڵ كردنهوهی ههوڵهكانی سعودیه و ئیماراته كه بهم دوایانه دهنگۆی ئهوه ههبوو تیمی سهربازیان ناردبێ بۆ حهسهكه تاكو لهڕێی خێڵه عهرهبزمانه سونهكانی ئهو ناوچهیه بگهنه ( هسد )و جێ پێیهك بۆخۆیان بدۆزنهوه دوای ئهوهی له پاڵپشتی داعش و هێزه ئیسلامیه توندڕهوهكان له سوریا شكستیانخواردو نا ئومێد بوون و كشانهوه، بهتایبهت دوای كێشهی ئهو دوو وڵاته لهگهڵ قهتهر . لهلایهكی ترهوه ئهردۆگان ئهم پهلاماره وهك كارتێكی سیاسی بۆ ناوخۆی توركیا بهكاردێنێ ومهبهستیهتی هێزه نهتهوهپهرستهكان بهلای خۆیدا ڕاكێشی، دوا ئامانجیش پتهو كردنی پێگهی خۆیهتی له سوریادا بۆ ههر ئاڵ وگۆڕێكی سیاسی چاوهڕوانكرا و یا نهكراو لهو وڵاتهدا . ئهمانه ههموو له كاتێكدایه كه ترامپ بهناچاری ههندێكی پهتهكه بۆ ئهردۆگان شل كردوه له مهسهلهی كوشتنی وهحشیانهی قاشوقچی لهلایهن دۆسته نازدارهكهی ترامپ (محهمهدی كوڕی سهلمان) له كونسڵخانهی سعودیه له ئیستانبوڵ، ترامپیش مهبهستیهتی ئهو دۆستهی لهو زهلكاوه دهربكا بهتایبهت كه ئهردۆگان كارتی ئهو گهمهیهی لایه !
ڕاسته ئهمڕۆ هێزه محهلیهكانی ناو سوریا ناتوانن بهردهوام بن له چالاكی سیاسی و سهربازیدا بێئهوهی پاڵ نهدهن به یهكێك له زلهێزه كاراكان لهسوریادا، ئهوهتا حكومهتی سوریا بهبێ ڕوسیا نهیدهتوانی و ناتوانێ بهردهوام بێت جا چ جای هێزهكانی تری نێو گۆڕهپانهكه لهوانهش ( هسد ) كه پاڵیداوه به ئهمریكاوه ،
ئهگهر هێزه سیاسیه نێوخۆیهكانی سوریا ئهوه حاڵیان بێ ،ئهوا ئهو زلهێزانهش كه قاچیان كهوتۆته نێو ئهم زهلكاوه لهوان باشتر نین ، لهسهرو ههموشیانهوه ڕوسیا، ئهمجا توركیا، بهدوای ئهویشهوه ئهمریكا، ههریهكهیان پهلهقاژهی دۆزینهوهی ڕێگاچارهیهكه كه، یهكهم بهرژهوهندیهكانی خۆی تێدا دهستهبهر بكا و دووهم بهرژهوهندیهكهش به بارتهقای ئهو ههموو تێچوه مالی وگیانیهبێ كه داویهتی .
حكومهتی بهشار ئهسهد ڕهنگه لهو هاوكێشهیهدا براوهی یهكهم بێت، چونكه ئهگهر پهلامارهكهی توركیا ئهنجام بدرێ و سهركهوێ وهك ئهوهی عهفرین، ئهوا هێزێكی گهورهی وهك ( هسد) زهربهیهكی توند دهخوا و له دانوستاندهكانی دواتر بهكارتێكی لاوازتر دێته سهر مێزی گفتوگۆ بهرامبهر حكومهتی سوریا ، جیا لهوهش توركیا ههر بهشێك له سوریا داگیر بكات له دوائهنجامدا وهك وڵاتێكی داگیركهر، دهبێ سوریا جێبهێڵێ ، بهپێچهوانهی (هسد) كه مانهوهی و كۆنترۆڵ كردنی ناوچهیهكی فراوانی ژێر دهسهڵاتی خۆی وهك ئهوهی ئێستا، دهوڵهتی سوریا ناچاردهكا به ڕازیبوون بهو دیفاكتۆیهو لهسهر ئهو بنهمایه بهناچاری مامهڵهیان لهگهڵ دهكا. گفتوگۆی ئهم دوو لایهنه له ڕابردودا به نهێنی و به ئاشكرا بهردهوام بوو.
ڕاسته (هسد) له ئێستادا نمونهیهكی جیایان له دهسهڵات لهناوچهكانی ژێردهسهڵاتی خۆیاندا پیاده كردوه لهوانه دانانی دهستورێكی عیلمانی كه تیایدا دین و دهوڵهت لێك جیان ، ڕۆڵی ژنان و یهكاسانیان به پیاو لهزۆرێك له مهیدانهكانی ژیاندا بوونی سیستمی هاوسهرۆكی پشت بهستو بهههڵبژاردن و ….. بهڵام بهوئهندازهیهی پشت بهستن به هێزێكی وهك ئهمریكا جهمسهرێكی هاوكێشهكهبێ و ههموو هێلكهكان بخرێنه ئهو سهبهتهیهوه ، ئهوا جهمسهرهكهی تری بهههمان ئهندازه دووركهوتنهوهیه له ویست و خواستی جهماوهری ههژارو دهستهنگی ناوچهكه كه باجێكی زۆریانداوهو سوتهمهنی سهرهكی ئهم بارودۆخه بوون .
ئهگهر پاساوهكهی (هسد)سهماش بێت لهسهر پشتی دوپشك، ئهوا لهدوا شیكردنهوهدا دواڕۆژی ئهم هێزه لهوانهی كه لهڕێڕهوی مێژووی نهچهندان دووردا ههمان سیاسهتیان پیادهكرد، به نزیكبونهوهیان له ئهمریكا، باشتر نابێ، تهنانهت ئهگهر جۆرێك لهدهسهڵات و حاكمیهتیشیان بكهوێته دهست، ئهم نمونانه له مێژوودا كهم نین، بارو دۆخی حوكمڕانی له كوردستانی عێڕاق وهك نزیكترینیان .
15 / 12 / 2018