لە تارانتینۆوە تا نۆلان گەشتێک بە جیهانی پۆستمۆدێرندا.. باکۆ رێبوار

لە نیوەی دووەمی سەدەی بیستەمەوە، سینەما وەک هونەر و پیشەسازی، گۆڕانکاریی بنەڕەتی بەخۆیەوە بینی لەئەنجامی دروستبوونی ئەوەی ئەمڕۆ بە “سینەمای پۆستمۆدێرن” ناسراوە، ئەم جوڵانەوە هونەرییە لە شەستەکانی سەدەی ڕابردووەوە دەستی پێکرد و لە حەفتا و هەشتاکانی ئەو سەدەیەدا گەشەی کرد، نەک تەنها شێوەی دروستکردنی فیلمی گۆڕی، بەڵکو بنەمای فەلسەفی ئەو بیرۆکانەی ئەم هونەرەی لەسەر دامەزراوە دووبارە پێناسە کردەوە، ئەگەر سینەمای کلاسیک بە دوای یەکگرتوویی، ڕاستگۆیی، و گێڕانەوەی لینیاری دەگەڕا، سینەمای پۆستمۆدێرن بە ئاشکرا ئەم بنەمایانەی ڕەت کردەوە و لەبری ئەوە بایەخیدا بە پارچەپارچەبوون، خۆناسینی، و شکاندنی سنوورە ئیستاتیکیەکان،

پۆستمۆدێرنیزم وەک بزووتنەوەیەکی فەلسەفی و کلتووری، گرنگی تایبەت بە چەمکی نوێنەرایەتی، ڕاستی، و دەسەڵات دەدات، لە سینەمادا، ئەم هەنگاوە واتای ئەوەی بوو کە فیلمسازەکان دەستیانکرد بە پرسیارکردن لە بنەمایانەی سینەمای کلاسیک لەسەری دامەزرابوو، لەبری ئەوەی بەدوای دروستکردنی “پەنجەرەیەک بۆ دنیا”دا بگەڕێن، وەک چۆن نەریتی سینەمای کلاسیک بوو، فیلمسازە پۆستمۆدێرنەکان دەستیان کرد بە دروستکردنی کارەکان، بە ئاشکرا خۆیان وەک دروستکراو، ساختە، و “تەنها فیلم”یان ناساند،

یەکێک لە گرنگترین تایبەتمەندییەکانی سینەمای پۆستمۆدێرن بەکارهێنانی “pastiche”ـە، واتە تێکەڵکردن و لادانی شێوازە جیاوازەکان ئەمە لە “parody”ـی کلاسیک جیاوازە، چونکە pastiche بە خۆشەویستی و ڕێزەوە تەماشای کلتووری ڕابردوو دەکات، نەک بە مەبەستی گاڵتەپێکردن، نموونەیەکی گرنگی ئەم تایبەتمەندییە لە کارەکانی کوێنتین تارانتینۆدا دەبینین، بەتایبەتی لە فیلمی “Pulp Fiction” (1994)دا، تارانتینۆ بە شێوەیەکی تەواو خۆشەویستانە ئاماژە بە فیلمە crime و noir و B-movieکانی شەست و حەفتاکان دەکات، بەڵام لەهەمان کاتدا شێوازێکی تەواو نوێ و تایبەت بە خۆی دروست دەکات،

ئینتەرتێکستواڵیتی(Intertextuality) یەکێکی ترە لە چەمکە سەرەکییەکانی سینەمای پۆستمۆدێرنە، ئەمە واتای ئەوەیە هەموو تێکستێک، فیلمێک، پەیوەندی بە تێکستی ترەوە هەیە و مانای تەواو تەنها لە ڕێگەی ئەم پەیوەندییانەوە دەست دەکەوێت، فیلمە پۆستمۆدێرنەکان بە ئاشکرا ئاماژە بە فیلمی تر، کتێب، وێنە، موزیک، و هەموو شێوەیەکی تری هونەر دەکەن، ئەم تایبەتمەندییە بە شێوەیەکی زۆر بەرچاو لە کارەکانی کۆین برازەرزدا دەردەکەوێت، بەتایبەتی لە فیلمەکانی وەک “Barton Fink” (1991) و “The Big Lebowski” (1998)دا، پڕن لە ئاماژە و ڕەوانەکردن بۆ فیلم، ئەدەبیات، و کلتووری پۆپی ئەمریکی،

ناڕاتیڤی مێتا (Meta-narrative) چەمکێکی ترە کە لە سینەمای پۆستمۆدێرندا زۆر گرنگە، ئەم جۆرە فیلمانە نەک تەنها چیرۆک دەگێڕنەوە، بەڵکو سەبارەت بە خودی پرۆسەی چیرۆکگێرانەوەش دەدوێن، ئەوان بە ئاشکرا خۆیان وەک فیلم دەناسێنن و لەگەڵ بینەردا سەبارەت بە سروشتی سینەما و نوێنەرایەتی دەدوێن، نموونەیەکی نایاب ئەمە فیلمی “Being John Malkovich” (1999)ـی چارلی کافمانە، نەک تەنها چیرۆکێکی سەیر و سەمەرە دەگێڕێتەوە، بەڵکو بە شێوەیەکی قووڵ سەبارەت بە سروشتی ناسنامە، هونەر، ناوبانگ دەدوێت، فیلمەکە بە ئاگایی تەواو لەگەڵ ئەوە یاری دەکات ئەکتەرێکی ڕاستەقینە، جۆن مالکۆڤیچ، ڕۆڵی خۆی دەگێڕێت، و ئەمەش یەکێکە لە باشترین نموونەکانی شکاندنی سنوور لە نێوان ڕاستی و خەیاڵ،

گۆڕینی سروشتی کات و شکاندنی linear narrative یەکێکی ترە لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی سینەمای پۆستمۆدێرنە، لەبری ئەوەی چیرۆک بەو شێوازە ئاسایییە بگێڕدرێتەوە کە سەرەتا، ناوەڕاست، و کۆتایی هەبێت، فیلمە پۆستمۆدێرنەکان زۆرجار بەشێوەی نالینیاری، بە پاشگەڕانەوە لە کات، دووبارەبوونەوە، یان تەنانەت بە شێوەی بازنەیی چیرۆک پێشکەش دەکەن، نموونەیەکی بەرچاو، فیلمی “Memento” (2000)ـی کرستۆفەر نۆلانە، ئەم فیلمە چیرۆکەکەی بە شێوەیەکی پێچەوانە دەگێڕێتەوە، واتە لە کۆتاییەوە بۆ سەرەتا، و ئەمەش نەک تەنها وردەکاری تەکنیکی نییە، بەڵکو بەشێکی سەرەکییە لە چۆنیەتی تێگەیشتنی بینەر لە بارودۆخی کارەکتەرە سەرەکییەکە، کە کێشەی کورتخایەنی مێشکی هەیە،

کوێنتین تارانتینۆ یەکێکە لە ناسراوترین و کاریگەرترین دیرەکتەرانی سینەمای پۆستمۆدێرن. کارەکانی، بەتایبەتی “Pulp Fiction”، نموونەی تەواوی زۆربەی تایبەتمەندییەکانی ئەم بزوتنەوەیەن “Pulp Fiction” لە سێ چیرۆکی جیاواز پێکهاتووە کە بە شێوەیەکی نالینیاری پێکەوە گرێدراون، هەر چیرۆکێک لەم سێیە ئاماژە بە ژانرێکی جیاوازی سینەمایی دەکات – ژانەری crime، mob، gangster movie – بەڵام تارانتینۆ ئەم ژانەرانەی بە شێوەیەک تێکەڵ کردووە، ئەنجامێک دروست بووە، هەم ئاشنا و هەم بێگانەیە،

دیالۆگەکانی فیلمەکە، کە پڕن لە باسی پۆپ کولتوور، فیلمی B، و ژینگەی ئەمریکی، بە ئاگایی تەواو لەگەڵ ئەوە یاری دەکەن کە بینەر چاوەڕوانی دەکات، یەکێک لە بەناوبانگترین سکینەکانی فیلمەکە، گفتوگۆکەی Vincent Vega و Jules Winnfield سەبارەت بە جیاوازی ناوی بۆرگەر لە ئەوروپا و ئەمریکا، نموونەیەکی تەواوە لە چۆنیەتی ئەوەی سینەمای پۆستمۆدێرن گرنگی بە شتە بچووک و “بێ گرنگ”ەکان دەدات و لێیان وەک ڕێگەیەک بۆ خستنەڕووی دیمەنێکی فراوانتری کلتووری کەڵک وەردەگرێت،

دەیڤید لینچ دیرەکتەرێکی ترە، کاری لە سنووری نێوان خەون و ڕاستی، هۆش و شێتی، پیشاندان و شاردنەوە دەکات، فیلمی “Mulholland Drive” (2001)ـی یەکێکە لە باشترین نموونەکانی سینەمای پۆستمۆدێرن، ئەم فیلمە بە ئاشکرا لەگەڵ چاوەڕوانی بینەر سەبارەت بە چۆنیەتی چیرۆکگێڕانەوە یاری دەکات، فیلمەکە وەک فیلمێکی ئاسایی noir دەست پێ دەکات، بەڵام دەبێتە شتێک کە زیاتر لە خەونێکی ئاڵۆز دەچێت تا چیرۆکێکی ئاسایی، لینچ بە ئاگایی ئەو سنورانە دەبڕێت کە لە نێوان “ڕاستی” چیرۆکەکە و ڕاستی دەرەکی فیلمەکە هەیە، ئەنجام ئەوەیە بینەر لە بارودۆخێکدا خۆی دەبینێتەوە، ناتوانێت دڵنیا بێت چی ڕاستە و چی خەیاڵە، و ئەمەش بە شێوەیەکی تەواو لەگەڵ چەمکە پۆستمۆدێرنەکانی سەبارەت بە نەبوونی ڕاستیەکی ئۆبژیکتیڤ دەگونجێت،

ماتریکس”ی (1999)ـی برایان واچۆفسکی فیلمێکی ترە کە بە شێوەیەکی تەواو سەبارەت بە سروشتی ڕاستی و سیمولاکرۆم دەدوێت، ئەم فیلمە بە ئاشکرا کاریگەر بووە لە تیۆرییەکانی ژان بۆدریار سەبارەت بە “سیمولاکرا و سیمولەیشن”، لە فیلمەکەدا، جیهانێک مرۆڤەکان پێیان وایە ڕاستە، ڕاستە نییە بەڵکو سیمولەیشنێکی کۆمپیوتەرییە، ئەم چەمکە بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەو بیرۆکانەی بۆدریار سەبارەت بە ئەوە دەگونجێت کە لە سەردەمی ئێمەدا ئیتر ناتوانین جیاوازی بکەین لە نێوان ڕاستی و نوێنەرایەتی، کارەکتەری Neoلە فیلمەکەدا دەبێت بە نوێنەری ئەو مرۆڤەی کە دەبێت بزانێت ڕاستی ژیانەکەی چییە، هەرچەندە ئەم ڕاستییە ترسناک و ئازاربەخش بێت،

کرستۆفەر نۆلان دیرەکتەرێکی ترە بە تایبەتی گرنگی بە کات و یادەوەری دەدات، جگە لە “Memento”، فیلمەکانی وەک “Inception” (2010) و “Interstellar” (2014) بە شێوەی جیاواز لەگەڵ چەمکەکانی کات، ڕاستی، و تێگەیشتنی مرۆڤ کار دەکەن، “Inception” بەتایبەتی دەتوانرێت وەک مێتافۆرێک بۆ خودی پرۆسەی فیلمسازی و تەماشاکردنی فیلم لێی بروانین، خەونە چەندین ئاستییەکانی فیلمەکە ڕەنگە ئاماژە بە چەندین ئاستی تێگەیشتن و بەشداریکردن بدەن کە تێدا بینەر لە کاتی تەماشاکردنی فیلمەکەدا بەسەری دەبات،

کۆین برازەرز، جۆیل و ئیتان، کارەکانیان پڕە لە ئاماژە بۆ سینەما و ئەدەبیاتی ئەمریکی، “The Big Lebowski” چیرۆکی نهێنی کتێبی “The Big Sleep”ـی ڕایمۆند چاندلەرە، بەڵام بەم جۆرەی کە هەموو شتە “گەورە” و “گرنگ”ەکانی فیلمی noir کراوەتە شتی و بچووک، دیارە برازەرزەکان بە ئاگایی تەواو ئەو چاوەڕوانیانە دەشکێنن کە بینەر لە فیلمێکی genre دەیکات،

چارلی کافمان نوسەرێکە کە کارەکانی لە سنووری نێوان ڕاستی و خەیاڵ، هونەر و ژیان، ئایدەنتیتی کەسی و کۆمەڵایەتی کار دەکەن، “Being John Malkovich” وەک پێشتر ئاماژەمان پێدا، و هەروەها “Adaptation” (2002) و “Synecdoche, New York” (2008) هەموویان نموونەی ئەو جۆرە سینەمایەن بە ئاشکرا سەبارەت بە خودی پرۆسەی دروستکردنی هونەر دەدوێن، لە “Adaptation”دا، کافمان خۆی کردووە بە کاراکتەری سەرەکی فیلمەکە، نوسەرێک کە هەوڵ دەدات ڕۆمانێک بگۆڕێت بۆ فیلم و ئەم پرۆسەیە دەبێتە خودی چیرۆکی فیلمەکە،

یەکێک لە گرنگترین تایبەتمەندییەکانی سینەمای پۆستمۆدێرن پارچەپارچەکردنی کاتە، فیلمە پۆستمۆدێرنەکان لەگەڵ کاتدا بەشێوازی جیاواز یاری دەکەن، هەندێکجار ئەمە بە شێوەی نالینیاری چیرۆک وەک لە “Pulp Fiction” و “Memento”دا ئەنجام دەدرێت و بە شێوەی دووبارەبوونەوەی ڕووداوەکان وەک لە “Groundhog Day” (1993)دا یان بە شێوەی تێکەڵکردنی کات و شوێنی جیاواز وەک لە زۆرێک لە کارەکانی دەیڤید لینچدا، ئەم تایبەتمەندییە نەک تەنها ئامرازی تەکنیکی نییە، بەڵکو ڕەنگدانەوەیە لە چۆنیەتی تێگەیشتنی پۆستمۆدێرن لە کات، وەک شتێک نەک لینیاری و پێشبینیکراوە، بەڵکو ئاڵۆزو کەوتووەتە ناو یەکتری، و بەندە بەچۆنیەتی بیرکردنەوە و یادەوەری،

ڕاوێژکردن لە ژانرەکان یەکێکی تری تایبەتمەندییە گرنگەکانی سینەمای پۆستمۆدێرنە، فیلمە کلاسیکەکان بەزۆری پابەند بوون بە یەک ژانری تایبەت – وێسترن، crime، comedy drama – بەڵام فیلمە پۆستمۆدێرنەکان سود لە چەندین ژانەر وەردەگرن، “Kill Bill” (2003-2004)ـی تارانتینۆ نموونەیەکی بەرچاوی ئەمەیە، ئەم فیلمە پێکهاتەی کۆنگ فوو، سپاگێتی وێسترن، یاپۆنی yakuza، ئەنیمەیشن و تەنانەت موزیکاڵی تێکەڵ دەکات و شتێک دروست دەکات، تەواو نوێیە بەڵام ئاشنایە

شکاندنی “دیواری چوارەم” – واتە ئەو سنوورە خەیاڵییەی کە لە نێوان دونیای فیلم و دونیای ڕاستی بینەردا هەیە – یەکێکی تری تایبەتمەندییە گرنگەکانی سینەمای پۆستمۆدێرنە، زۆرێک لە فیلمە پۆستمۆدێرنەکان بەشێوازی جۆراوجۆر وا دەکەن، بینەر بیر لەوە بکاتەوە، تەماشای فیلم دەکات، جارێک بە شێوەی ئاماژەکردن بە خودی پرۆسەی فیلمسازی دەبێت، وەک لە “Adaptation”دا، جارێک بە شێوەی بەکارهێنانی تەکنیکە “مێتا”کان دەبێت کە کاراکتەرەکان بە ئاشکرا سەبارەت بە ئەوە دەدوێن لە فیلمدان،

کاریگەری سینەمای پۆستمۆدێرن لەسەر بینەر فراوان و قووڵە، یەکەم ئەوەیە کە ئەم جۆرە فیلمانە داوای ئەوە لە بینەر دەکەن بەشداری چالانەی لە پرۆسەی تێگەیشتن و لێکدانەوەدا بکات، بینەری فیلمی پۆستمۆدێرن ناتوانێت بە پاسیڤی دانیشێت و فیلم تەماشا بکات، بەڵکو دەبێت بەئەکتیڤی هەوڵ بدات بۆ تێگەیشتن لە ئاماژەکان، گرێدان لە نێوان بەشە جیاوازەکان، و تێگەیشتن لە مانای قووڵی کارەکە، ئەمە بینەر دەکاتە کۆکارکەری هونەرمەند لە دروستکردنی مانادا،

دووەم، سینەمای پۆستمۆدێرن هۆکارێکی گرنگ بووە لە پەروەردەکردنی نەوەیەک لە بینەران، زیاتر هۆشیارن سەبارەت بە میکانیزمەکانی میدیا و چۆنیەتی کارکردنی، ئەم بینەرانە باشتر دەتوانن جیاوازی بکەن لە نێوان ڕاستی و نوێنەرایەتی، و باشتر تێدەگەن، هەموو فیلمێک دروستکراوە و مەبەستێکی تایبەتی هەیە،

وە هەروەها کاریگەری گەورەی لەسەر چۆنیەتی دروستکردن، داشکاندن و فرۆشتنی فیلم هەبووە، ئەم جۆرە فیلمانە ئاسانتر بوون بۆ بە بازاڕکردنی نێودەوڵەتی، چونکە پڕ بوون لە ئاماژە بۆ کلتووری پۆپی جیهانی، هەروەها ئەوان بنەمایان دانا بۆ کورتەفیلم”ەکان – فیلمەکان لە ئەنجامی یەکەم ئەکادیمیان زۆر نەبوو بەڵام لەمرۆدا بینەرانی تایبەتیان دۆزیوەتەوە،

بەڵام سینەمای پۆستمۆدێرن ڕەخنەی زۆریشی لێکراوە، یەکێک لە گرنگترین ئەم ڕەخنانە ئەوەیە ئەم جۆرە فیلمانە زیاتر پشت بە زانینی پێشووتری بینەر دەبەستن، بۆ ئەوەی بینەرێک بە تەواوی لە “Pulp Fiction” یان “Kill Bill” چێژ وەرگرێت، پێویستە ئاشنا بێت لەگەڵ فیلمی crime و ئەکشنی ساڵانی شەست و حەفتاکان،

ڕەخنەیەکی تری سەرەکی ئەوەیە سەرقاڵی شێواز و وردەکاری تەکنیکییە و کەمتر گرنگی بە ناوەڕۆک و پەیامی مرۆیی دەدات، هەندێک ڕەخنەگر پێیان وایە کە ئەم فیلمانە”بەسەرخۆیانەوەن” و هەوڵ دەدەن بیسەلمێنن دەزانن، لەجیاتی ئەوەی سەرقاڵی گێڕانەوەی چیرۆکێکی باش بن،

ڕەخنەی سێیەم ئەوەیە بەهۆی پشتبەستنی زۆری بە ئاماژە و کولتووری ڕابردووەوە، بەواتایەکی تر دەگەڕێتەوە بۆ “کلتووری ڕیسایکڵ” – واتە کلتوورێک، تەنها شتی ڕابردوو دووبارە دەکاتەوە و هیچ شتێکی نوێ دروست ناکات، ئەم ڕەخنەگرانە پێیان وایە کە لە جیاتی ئەوەی داهێنەر بن، فیلمسازە پۆستمۆدێرنەکان تەنها کارەکانی کەسانی تر دەستکاری دەکەن،

لایەنگرانی سینەمای پۆستمۆدێرن وەڵامی ئەم ڕەخنانەیان هەیە، ئەوان دەڵێن یەکەم، ئەم جۆرە فیلمانە ڕەنگدانەوەی ڕاستەقینەی ئەو جیهانەن ئێمە تێیدا دەژین – جیهانێک پڕە لە ئاماژە، کولتووری پۆپ و میدیا بۆیە گرنگە لە سینەما ئەم ڕاستییە ڕەنگ بداتەوە، دووەم، بەکارهێنانی ئاماژە و pastiche بەهیچ شێوەیەک واتای نەبوونی داهێنان نییە، بەڵکو جۆرێکی نوێی داهێنانە کە پێویستی بە توانا و زانینی زۆرە،

لەڕاستیدا، کاریگەری سینەمای پۆستمۆدێرن لەسەر سینەمای ئەمڕۆ هێشتا بەردەوامە زۆرێک لە فیلمسازەکانی ئەمڕۆ، لە مارڤەڵ یونیڤێرسەوە تا فیلمسازەکانی ئیندی وەک ئاری ئاستەر و رابەرت ئیگرز، هەموویان بە شێوەیەک کاریگەر بوون لە ڕێگە و تەکنیکەکانیسینەمای پۆستمۆدێرن کە پەرەی پێداون،

یەکێک لە گرنگترین بەرهەمەکانی سینەمای پۆستمۆدێرن ئەوە بووە کە ئازادی زیاتری بە فیلمسازەکان داوە بۆ ئەزموونکردن لەگەڵ شێواز و ناوەڕۆک، ئەمڕۆ فیلمسازەکان ئازادن ژانرەکان تێکەڵ بکەن، لەگەڵ کاتدا یاری بکەن، ئاماژە بە کارەکانی تر بکەن، و سنوورەکانی نێوان فیلم و ڕاستی بشکێنن، بەبێ ئەوەی ترسیان لەوە هەبێت بەسەر “یاساکانی سینەما”دا بازبدەن،

هەروەها ڕۆڵێکی گرنگی لە پەرەپێدانی سینەمای جیهانی هەبووە، فیلمسازەکان لە وڵاتانی ژاپۆن، کۆریا، ئەرژەنتین و فەڕەنسا کەڵکیان لە تەکنیک و ڕێگاکانی سینەمای پۆستمۆدێرن وەرگرتووە بۆ دووبارە پێناسەکردنەوەی سینەمای خۆیان، ئەم پرۆسەیە بووەتە هۆی دروستبوونی کارەکانی وەک فیلمەکانی پارک چان-وۆک، ئالەخاندرۆ خۆدۆرۆفسکی، و ژان-لوک گۆدار کە هەموویان بە شێوەیەک بە سینەمای پۆستمۆدێرن کاریگەر بوون،

لە کۆتاییدا، سینەمای پۆستمۆدێرن نەک تەنها گۆڕانکارییەکی تەکنیکی و شێوازی بوو، بەڵکو گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی لە چۆنیەتی تێگەیشتنمان لە سروشتی فیلم، نوێنەرایەتی، و پەیوەندی نێوان هونەر و ڕاستی، ئەم بزووتنەوەیە پرسیاری قووڵی لەسەر سروشتی ڕاستی، ئیدەنتیتی، و مانا بەجێهێشتووە بەشێوەیەک تا ئەمڕۆش گرنگن، بەواتایەکی تر بەتوندی بیر لەوە بکەینەوە چی واتای “ڕاست” دەدات، چۆن مانا دروست دەبێت، هونەر چ ڕۆڵێک لەژیانی خۆمان و جیهان دەگێڕێت،

بەپێی ژان-فرانسۆا لیۆتار، یەکێک لە سەرەکیترین تیۆریستەکانی پۆستمۆدێرنیزم، دەڵێت ئێمە لە سەردەمێکدا دەژین تێیدا “میتا-ناڕاتیڤە گەورەکان” – ئەو چیرۆک گەورانەی لە ڕابردوو مانا و ئاراستەیان بە ژیانی مرۆڤ دەدا – مانایان نەماوە، سینەمای پۆستمۆدێرن ڕەنگدانەوەیەکی تەواوی ئەم دۆخەیە، لەبری ئەوەی بە دوای گێڕانەوەی چیرۆکی گەورە و یەکگرتووەوە بگەڕێت، ئەم جۆرە فیلمانە بە چیرۆکی بچووک، پارچەپارچە، و زۆرجار ناتەواو پێشکەش دەکەن، ئەوان ڕەتی دەکەنەوە وەک دەسەڵاتێکی ئاگادار قسە بکەن، لەبری ئەوە وەک پرسیارکەر و گومانکەر ڕەفتار دەکەن،

ئەم تایبەتمەندییە بە ئاشکرا لە کارەکانی هەموو ئەو دیرەکتەرانەدا دەردەکەوێت کە ئاماژەمان پێ کردن، تارانتینۆ ڕەتی دەکاتەوە یاسای ئەخلاقی و سیاسی ڕوون پێشکەش بکات، لەجیاتی ئەوە جیهانێک دروست دەکات تێیدا باش و خراپ، پاڵەوان و پاڵەوانشکێن، تێکەڵ و ناڕوون، لینچ چیرۆکەکانی بەناتەواوی دەهێڵێتەوە و ڕێگا بە بینەر دەدات خۆی ئەو مانایە بدۆزێتەوە کە دەیەوێت. نۆلان پرسیاری قووڵ لەسەر سروشتی یادەوەری، کات، و ئیدەنتیتی دەکات بەبێ ئەوەی وەڵامی ڕوون و کاتەگۆریەک پێشکەش بکات،

بە کورتی، سینەمای پۆستمۆدێرن وەک ئاوێنەیەک کاری کردووە، تێیدا سەردەمەکەمان خۆی دەبینێتەوە – سەردەمێک کە تێیدا هەموو شتەکان گومانلێکراوە، هەموو ڕاستییەک ڕەلاتیڤە، و هەموو بیرۆکەیەک کراوەتەوە بۆ لێکۆڵینەوە و پرسیارکردن، ئەم سینەمایە نەک تەنها ڕەنگدانەوەی ئەم دۆخەیە، بەڵکو بەشداریشی لە دروستکردنی کردووە، لە ئەنجامدا، سینەمای پۆستمۆدێرن یەکێک لە گرنگترین و کاریگەرترین بزووتنەوەکانی هونەری سەدەی ڕابردوو بووە و کاریگەری نەک تەنها لەسەر سینەما، بەڵکو لەسەر تەواوی کلتووری سەردەم هەبووە.

باکۆ رێبوار