سكانداڵێكی زانستی له ساڵی 1994 به‌رده‌وامه … موحه‌ممه‌د گه‌ڵاڵه‌یی
له ساڵی 1994 پرسیاره‌كانی تاقیكردنه‌وه‌ی كۆتایی شه‌شه‌می ئاماده‌یی جاران(دوانزه‌ی ئاماده‌یی ئێستا) كڕین و فرۆشتنی پێوه ده‌كرێت، ئه‌گه‌ر هه‌ڵه نه‌بم تاقیكردنه‌وه‌كانی كۆتایی شه‌شه‌می ئاماده‌یی له ساڵی خوێندنی 1993-1994 له مانگی ئابی 1994 بۆ جارێكی تر دوباره كرانه‌وه..!
ئه‌م پرسیار دزینه بۆته بازرگانییه‌ك كه به قات و بۆینباخێكی ئوتویكراوه‌وه ده‌كرێت، كه سكانداڵێكی گه‌وره‌ی زانستیه كه تا ئێستا به‌شێوازی جۆراوجۆر به‌رده‌وامی هه‌یه، ئه‌مه‌ش له ئه‌نجامی ئه‌م سێ خاڵه‌دا: یه‌كه‌میان: ئه‌و مامۆستایانه‌ی وانه‌ی تایبه‌ت ده‌ڵێنه‌وه، له‌هه‌مانكاتیشدا ئه‌ندامی لیژنه‌ی پرسیاردانانی وه‌زارین، لێره‌دا به باوكی خوێندكاره‌كه ده‌ڵێت: بایی 100 نمره‌م به كوڕه‌كه‌تان/كچه‌كه‌تان گوتوه، ئه‌گه‌ر پرسیاری دزه پێنه‌كردبێت له ژێر سه‌ردێری ئه‌م ڕسته‌یه‌دا كه به خوێندكاره‌كه ده‌ڵێت:(ئه‌مانه؛ بخوێنه و سه‌دی سه‌د له تاقیكردنه‌وه‌ی كۆتایی ساڵ پرسیاریان لێدێته‌وه)، دووه‌م: ئه‌و مامۆستایانه‌ی پرسیاری وه‌زاری داده‌نێن و تۆڕێكیان له په‌یوه‌ندی گرتن به یه‌كتریه‌وه گرێداوه بۆ ئه‌وه‌ی پرسیاری كۆتایی ساڵ ئاڵوگۆڕ بكه‌ن به‌تایبه‌تی له‌گه‌ڵ ئه‌و مامۆستایانه‌ی كه وانه‌ی تایبه‌ت ده‌ڵێنه‌وه، جا باوكی خوێندكاره‌كه كه كه‌سێكی ده‌وڵه‌مه‌ندێكی هه‌ڵتۆقیو یان مه‌سؤلێك بێت، پادداشته‌كه‌ی زیاتر ده‌كات، ئه‌مه‌ش دوای ئه‌وه‌ی به‌ناڕاسته‌وخۆ پرسیاره‌كان به كوڕ/كچه‌كانیان ده‌گوترێت، سێیه‌میان: دانانی مه‌لزه‌مه؛ كه عه‌یبه و شوره‌یه‌كی زۆر گه‌وره‌یه بۆ وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده، كه تا ئێستا نه‌یتوانیوه قه‌ده‌غه‌ی بكات، له‌م مه‌لزه‌مانه‌شدا پرسیاری وه‌زاری له‌ژێر سه‌ردێری:(ئه‌م بابه‌تانه له ساڵانی ڕابردوو ئه‌وه‌نده نمره‌یان لێهاتۆته‌وه)، له‌م بارودۆخه‌ی ساڵانی ڕابردوودا كوڕ و كچی هه‌ژار مه‌لزه‌مه‌شی پێناكڕێت و یان پێی نه‌كڕاوه، به‌تایبه‌تی له‌ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی شاره گه‌وره‌كان وه‌ك: هه‌ولێر، سلێمانی و دهۆك، هه‌تا له‌ناو ئه‌م شارانه‌شدا زۆرێك له خوێندكاران توانستی داراییان نییه كه بۆ حه‌وت ماده‌ی زانستی مه‌لزه‌مه‌ی گرانبه‌ها بكڕن..!
ئه‌م سێ هۆكاره‌ی له‌سه‌ره‌وه باسمكرد، بۆته هۆكاری هه‌ڵاوسانی نمره له پۆلی دوانزه‌ی ئاماده‌یی، كه ساڵانی ڕابردوو ڕیزبه‌ندی یه‌كه‌م بونیش تووشی هه‌ڵاوسان نه‌ده‌بو, وه‌ك ئه‌مساڵ كه لیستى یه‌كه‌مه‌كان به‌ناوی زیاتر له 86 خوێندكار بو، كاتی خۆی له‌لایه‌ن به‌ڕێز وه‌زیری په‌روه‌رده یان به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ئه‌زمونه‌كانی هه‌رێمی كوردستان، ناوی هه‌ر 10 یه‌كه‌مه‌كانی كوردستان ده‌یخوێندرایه‌وه و به‌چه‌ند خوله‌كێك خوێندنه‌وه‌ی ناوی یه‌كه‌مه‌كان كۆتایی ده‌هات، به‌ڵام ئه‌مساڵ به پارله‌مان و حكومه‌ت سڕه گیرابو بۆ خوێندنه‌وه‌ی ناوی یه‌كه‌مه‌كان، كه جێگه‌ی تێڕامان و هه‌ڵوه‌سته له‌سه‌ر كردنه, كه گرنگه لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی ورد له‌سه‌ر ئه‌م هه‌ڵاوسانه‌ی نمره‌ی یه‌كه‌مه‌كان بكرێت..!؟
ئه‌م سكانداڵه زانستیه و به‌رده‌وامبونی كه بۆماوه‌ی 26 ساڵه له‌سه‌ر حسابی كوڕ و كچی خه‌ڵكی هه‌ژار، لێقه‌وماو، خوێندكاری زیره‌ك و ناوچه دووره ده‌سته‌كانه، كه له‌ناوه‌ندی شاره گه‌وره و گه‌شه‌كردوه‌كان زۆر دوورن و ڕێژه‌یه‌كی باش له ڕێژه‌ی گشتی خوێندكاران له‌سه‌ر ئاستی هه‌رێمی كوردستان پێكده‌هێنن، ده‌ستیان به مامۆستای لێهاتوو و خاوه‌ن خزمه‌تی په‌روه‌رده‌یی و ئه‌زموندیده ناگات بۆ ئه‌وه‌ی سودیان لێوه‌ربگرن، له‌هه‌مانكاتیشدا خوێندكاری ئه‌م ناوچانه زۆرترین باج ده‌ده‌ن، له‌ئه‌نجامدا ته‌نها كوڕی مه‌سؤل و ده‌وڵه‌مه‌نده هه‌ڵتۆقیوه‌كان قازانج ده‌كه‌ن، نمره‌یه‌كی زۆر باش به‌ده‌ستده‌هێنن, به‌م ئاسته لاوازه‌ی هه‌یانه، تا به‌ده‌ستهێنانی بڕوانامه‌ی ماسته‌ر و دكتۆرا ناوه‌ستن، كه ئێستا به‌شێكیان پێگه‌ی گرنگیان له‌ناو دامه‌زراوه‌كانی خوێندنی باڵا و زانكۆكان گرتوه و به‌ره‌و وێرانه‌یان بردوه.
پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه: تاكه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده به‌وردی كار له‌سه‌ر پرۆسه‌یه‌كی ئاوا چاره‌نووسساز ناكات..؟ پێداچوونه‌وه‌یه‌كی ورد بۆ ئه‌نجامدانی پرۆسه‌ی تاقیكردنه‌وه‌كانی كۆتایی دوانزه‌ی ئاماده‌یی ناكات، بۆ ئه‌وه‌ی كه‌مترین هه‌ڵه‌ی تێیدا ڕووبدات..!
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
