چیرۆک بۆ منداڵان.. لانـە و دەستەکـانی دایکی.. نووسینی: رەزا شـوان
گوڵنـاز و شابـاز، کچـێکی جـوانکـیلەی نـۆ مانـگانیـان هـەبـوو. نـاوی “لانـە” بـوو.
رۆژێکی هـاوین، شاباز وەک رۆژانی تر زوو لە خەو هەڵسا. دوای نـان خواردن، چوو بۆ سەر کـارەکەی. گوڵنـاز خـانیـش تەشـتێ هـەویـری شـێلا بـۆ ئـەوەی بیکات بە نـان.
دوای نیوەڕۆی ئەو ڕۆژە، لانەی تێر شیر کرد. تاوێک هەڵیپەڕاند و یاریی لەگەڵدا کرد. ئینجا خستییە ناو لانکەکەی، لەگەڵ راژەنیندا لایـلایەی بۆ دەکرد. لانـە خەوی لێکەوت.
گوڵنـاز خان تەنـوورەکەی داخـست. سەبەتەیەک نان و کولێرە بە کونجـیی جوانی کرد. وەک هـەموو جـارێـک کە نـانی دەکـرد، چـوار نـان و سـێ کـولـێرەی جیـاکـردەوە. کە بیبات بۆ نەنـە گـوڵچـین، پیـرەژنێکی هـەژار و بێـکەس بـوو. ماڵـەکەی لە ئەوسەری کۆڵانـەکەیـان بـوو.
گوڵنـاز خـان: ئـەم نـان و کولـێرانە دەبـەم بۆ نەنـە گـوڵچـین، زوو دەگەڕێمـەوە، پێش ئـەوەی کە لانـە لە خـەو هـەڵـبسـێـت.
گۆڵنـاز خان چـوو بۆ ماڵی نەنـە گوڵچـین. هـەر لە بەردەم دەرگای ماڵکەیـدا، نانەکانی داێـی. مـاوەیـەکی کـەم پێـکەوە وەسـتان. لـەم کـاتـەدا، دەنـگی هـۆڕیـنی ئـۆتـۆمبـێـلی ئاگرکوژێنـەوە هات. گوڵنـاز خان دڵی داخورپا و ترسا. نەنـە گوڵچـین هەستی پێکـرد.
نەنـە گوڵچـین: کچـم دڵت نەتـرسێ. ئەمە شارە و زۆر شت تێـیدا روودەدات، لەوانەیە ئاگـر لە پـووش و پـەڵاش بەربـووبێـت.
لەم کاتەدا، دوو ئـۆتـۆمبێلی ئاگرکـۆژێنەوە و ئـۆتـۆمبێلـێکی فـریـاکەوتن (ئەمبوڵانس) بە بەردەمیانـدا تێپەڕین. خەڵکیش بە دوایاندا رایـان کرد. گوڵنازیش لەگەڵ خەڵکەکەدا رایکـرد. لـە دوورەوە بیـنی ئـاگـر و دوکـەڵ لە خانـووەکەیـانەوە بەرزبـوونـەتـەوە. کە گەیشتە بەردەم ماڵەکەیـان، پـڕ بە دەم هـاواری کـرد: کچـەکەم.. ئـەی هـاوار کچەکـەم. تەکـانیـدا کە بچـێـتە ژوورەوە، پیـاوانی ئاگـرکـوژێنـەوە، گـرتیان و پێیـان وت: نـەڕۆی دەسـووتێی.
گۆڵنـاز خـان خۆی لە دەستـیان راپـسکانـد و بەنـاو گـڕی ئاگـر و چـڕه دوکـەڵـدا خـۆی گەیـانـدە لای لانکەکەی لانـە. خۆشـبەختـانە ئاگـرەکە نەگەیشـتـبووە ژوورەکـەی لانـە. زۆر بـە خـێرایی لانـەی لە لانـکەکـەی دەرهـێـنا. بـە خـێرایتـریـش بەتـانـیـیەکی لە ئـاو هەڵکـێشا و ئاڵانـدی بە لانـەوە و گـرتی بە باوەشییەوە. بەناو ئاگـرەکەدا هـاتە دەرەوە. لانـە هـیچی لـێنەهـاتبـوو. بـەڵام دەستەکـانی گوڵنـاز خـان زۆر سووتـابـون.
ژنانی هاوسێیان لانـەیان لە گوڵناز خان وەرگرت. ئۆتۆمبێلی فـریاکەوتنەکەش، یەکسەر گوڵنـاز خـانی بـۆ نەخـۆشخـانە بـرد. پیـاوانی ئـاگـرکوژێنـەوە ئاگـرەکەیـان گـوژانـدەوە.
دوای دو هەفـتە لە تیمارکردن، گوڵناز خان لە نەخۆشخانە دەرچـوو. بەڵام شوێنەواری سووتاوییەکە بە دەستەکانییەوە دیاربوو. پێستی دەستەکانی سوور و کورژەوە ببوون.
گوڵنـاز خـان: بـە لامـەوە گرنـگ ئـەوەیـە، کـە لانـەی کچـم لـە سووتـان رزگـارکـرد و هـیچی لـێـنەهـاتـووە.
تەمەنی لانـە بوو بە نـۆ سـاڵ، لە پـۆلی چـوارەمی قـوتابخـانەی بنـەڕەتیـدا بوو. تا ئەو رۆژە لە دایکی نەپـرسیـبوو، کە بـۆچـی دەستەکـانی سـوورهەڵگەڕاو و هـەڵـقـرچاون. دایکـیشی ئەوەی بە خەیـاڵـدا دەهـات، کە رۆژێک لە رۆژان، لانـە پرسیاری ناشیرینی دەسـتەکـانی لـێبکات.
لانـە: دایـکە پێـستی دەسـتەکـانـت بـۆ سـورهـەڵـگەڕاو و ناشـیرینـن؟
گوڵنـاز خـان کە رۆژی ئاگـر بەربـوون لـە مـاڵـەکەیـانی هـاتـەوە بیـر و بەرچـاوێ، کە چـۆن لەنـاو ئاگـر و دوکەڵـدا لانـەی جگەرگـۆشـەی لە سووتـان رزگارکرد. تـەزوو بە لەشـیدا هـات و هەنـاسەیەک قـووڵی هـەڵکـێـشا و چـاوەکانی پـڕبـوون لە فـرمـێـسک.
لانـە: دایکە وابزانم بە هەڵە ئەم پرسیارەم لێتکرد. بۆ چاوەکانت پڕبوونە لە فرمێسک؟
گوڵنـاز خـان: نا کچـی شـیرینـم. ئێستا بـۆت دەگـێڕمەوە، دەستەکـانـم بۆ وا ناشـیریـنن. دەستەکـانـم سپی و جـوان و خەپـانە بـوون. وەک ئێـستا پێـستەکەی سـوورهـەڵگەڕا و چـرچ و ناشیریـن نەبـوون.. بەسەرهاتی سووتانی ماڵـەکەیان و چۆنێتی رزگارکردنی و سووتـانی دەسـتەکـانی بـۆ گـێڕایـەوە.
لانـە کە چـیرۆکی سووتـانی دەستەکـانی دایکی زانی، گـریا و چـاوە گەشەکانی پـڕبوون لە فـرمێسک. باوەشی بە دایکـیـدا کـرد و تـێر روومـەتەکـانی و دەسـتەکـانی مـاچ کـرد.
لانـە: دایکە گیـان، لێـم ببـوورە. لە ئەمـڕۆە دەستەکـانی تـۆ، جـوانـترین دەستی دایکـن لە جیهـانـدا. ئـەم دەسـتانـەی تـۆ مـنـیان لـە سـووتـان رزگـارکـرد.
(*) منـداڵە خۆشەویستەکانی کوردسـتان، ئەمە بەسەرهـاتێکی راسـتی نییە. داڕشتنی زادەی بیر و خەیاڵی خـۆمە. مەبەستم لەم چـیرۆکە، دڵسۆزی و قـوربانیـدانی دایکانە. کە ئامـادەن گیـانی خـۆشـیان لە پێـناوی منـداڵـەکـانیـانـدا ببـەخـشـن.
سـویـد: ٢٠٢١