سڵاو بۆ 7 ژن دەنێرم… سەحەر ناسر… و: هاوڕێ خالید
بیرۆکەی یەکسانی جێندەری نێوان ژن و پیاو، ناتوانێت قەناعەتم پێ بهێنێت، چونکە بڕوام وایە دۆزی مرۆڤ هەر بەمشێوەیە؛ پیاو یان ژن، دەکرێت دز، بکوژ یان ساختەکار و فریو دەربێت. ئەگەر لەم ساتەوەختەدا کێشەیەکی کۆمەڵایەتی و فەرهەنگیت نییە، داکۆکی لە ژنان و تواناکانیان هەڵبژێرە بۆ ئەوەی دەرگات بۆ بکرێتەوە، چونکە دەتوانرێت تۆمەتەکانی سەر “ژن” بەسەر هەر کەسێکدا ببەخشرێتەوە، کاتێک لەگەڵ ئەو بیرۆکەیەدا ناکۆک بێت: “بە پێی میزاجی ئەویتر کار ناکات”.
لە ماوەی سەدەکانی ڕابردوودا هەزاران توێژینەوە و وتار و کتێب چوونەتە ناو دنیای ژنانەوە و سەرکەوتوو بوون و یارمەتیان داون و سوپاس بۆ هەموو ئەوانەی بەشدارییان کرد و پشتیوانیان لێکرد و سەرکەوتووانە لە چێشتخانەوە ژووری نوستنەوە، ژنیان گواستەوە؛ بەرەو ڕاڕەوە سیاسی و کۆمەڵایەتی کۆڕبەندە ڕۆشنبیرییەکان. بەڵام دوای ئەوە چی؟
لە ڕۆژی جیهانیی ئەمساڵی ژناندا، بە ناونیشانی _(ڕۆژی جیهانی ژنان 2022: یەکسانی ڕەگەزیی ئەمڕۆ بۆ سبەینێیەکی بەردەوام) کە تێیدا سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لەپەیامێکی ساڵانەیدا داوای دەستنیشانکردنی زیاتر لە وەزیرانی (ژن بۆ ژینگە) دەکات، چونکە ژنان زیاتر لە پیاوان لاوازترن لە کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەش و هەوا و زۆرینەی هەژارانی جیهان پێک دەهێنن و زیاتر پشت بەسامانی سروشتی دەبەستن…….ئەمە ئەو فەلسەفەیە کە جیاوازی دەکات لە نێوان ڕەگەزەکان تەنانەت لە ئۆکسجین و هەوا، هەناسە دەدات.
کێشەی یەکسانی جێندەری لە پەروەردەدا، وەک جوینەوەی بنێشتێکی بێتامی لێهاتووە. ڕاستە نایەکسانی پەروەردەیی لە کۆمەڵگا بێ بەشکراوەکاندا هەیە، گومانی تێدا نییە ئەمە پێویستی بە چارەسەرە. هەروەها کێشەی منداڵانی نێرینەی بێ بەش لە پەروەردە کە لە شەقامەکاندا هەن، یەکسانی جێندەری لە پەروەردە و هاوسەرگیری و دامەزراندن و مووچە و تەندروستی و تەکنەلۆجیا….بەڵام؛ (کێشەی یەکسانی جێندەری) کێشەیەکی سروشتی و خۆڕسکانەیە، بۆیە واز لە دروستکردن و زیادکردنی جیاوازییەکان بهێنن.
من ژن وەک پیاو دەبینم لە هەموو پێگە و سەکۆ و بوارەکاندا، ئەگەر پیاوێک ببینم لە ماڵەکەیدا بڵێ من پیاوم، هەروەها ژنێک دەبینم لە ماڵەکەیدا دەڵێت: ئێرە نیشتیمانی منە، من دایک و ژنم.
ئێمە زۆر شانازی دەکەین کە لە ڕۆژێکی جیهانیدا و لەم پرسە گرنگەدا بازرگانیکردن و وەبەرهێنانی ڕەگەزیمان بوەستێنین و دەسکەوت بۆ کۆتایی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکان بە دەست بێنین.
لەم ڕۆژەدا زۆرێک چاوەڕێن بیریان بخەینەوە کە ئەوان ژنن و هۆکارێکیان هەیە بۆ شانازیکردن بەخۆیان.
لە ڕێگەی پلاتفۆرمی میدیاوە سڵاو بۆ 7 ژن دەنێرم:
سڵاوێک بۆ ئەو ژنەی کە بەیانیان بە بڕوا بە خۆبوونەوە لە خەو هەڵدەستێت و بەچاوی دوژمن سەیری پیاوەکەی ناکات.
ستایش بۆ ئەو ژنەی کە لەگەڵ خۆی ئاشت دەبێتەوە و بەهۆی گرێ دەروونییەکانی کە ژنانی تر، لەگەڵ پیاواندا تاوانبار ناکەن سڵاو بۆ ئەو ژنەی کە بەرگری لە پرسی مرۆڤایەتی و مرۆڤبوون دەکات و بەرگری لە مافی خۆی دەکات وەک مرۆڤێک بەبێ ئەوەی بانگەشەی ژنبوون بکات سڵاو لەو ژنەی کە دووگیانی و لەدایکبوون وەک بابەتێکی بابەتی دەبینێت و ئەمە ناقۆزێتەوە لە سوکایەتی پیاودا بەکاری ناهێنێت سڵاو لە هەموو ژنێک کە خۆشەویستی لە دڵیا هەڵدەگرێت و پەخشی دەکاتەوە، بێ ئەوەی چاوەڕێی سەلماندن لە پیاوێک بکات.
سڵاو بۆ ئەو ژنەی کە ژنییەتی خۆی دەپارێزێت و بیر و زەردەخەنەی تیشک دەداتەوە بێ ئەوەی ڕقی لەوە بێت کێ دەدرەوشێتەوە و زەردەخەنە دەکات.
سڵاو لە هەموو ئافرەتێک کە لە ڕۆح و تێگەیشتن و خۆڕاگری و لێهاتوویی لە کارەکانیدا جوانە و پێشەنگە لە بیرۆکەکانیدا
وە لە کۆتایدا سڵاو بۆ ئەو پیاوەی کاتێک ژنێک “دڵگران و نیگەرانە”.، باوەش و، زەردەخەنە دەکات و چاکی دەکاتەوە.
https://m.al-sharq.com/opinion/writer/%D8%B3%D8%AD%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1
