ژن وەک یەکەم قوربانی قەیرانەکان …. بەیان ئیبراهیم
ئەگەر ژن وەک پایەیەکی سەرەکی کۆمەڵگا سەیر بکرێت ، ئەوا بۆ خۆی ژن لە هەر کوێیەکی ئەم دنیایە بێت دەکەوێتە ژێر حکومی یاسا و نەریتەکانەوە ، خۆ ئەگەر کۆمەڵگا خاوەنی سەرخانێکی گەورە بێت لە ڕۆشنبیری بۆ ئازادییەکان ، ئەوا هەمو مرۆڤەکان ، دەکەونە بەردەم حکومی یاساکانەوە و کۆدەنگیەک دەبێت لەسەر ماف و ئەرکەکان و هەر تاکێک خۆی بە بەرپرس دەزانێت بۆ بەرگریکردن لە یاسا و ئازادییەکان ، ژن لەم نێوەندەدا دەبێتە کارئەکتەرێکی چالاک و هەست دەکات کە ئازادە و لە بەرامبەریشدا خۆی بە بەرپرس دەزانێت بۆ ئازادی بەرامبەرەکانی ، بەڵام لەو کۆمەڵگایانەی کە تا ئێستاش کلتوری خێڵ وەک یاسای کۆمەڵایەتی کاری پێ دەکرێت و قۆناغی فیودالیان تەنها وەک دیکۆر بڕیوە ، ( لە زۆرێک لە وڵاتەکان مۆدێرنترین باڵەخانە و یاسای هات و چۆ و بزنس هەیە ، بەڵام ئازادییەکان لە ژێر سفرەوەن ، وڵاتە عەرەبیەکان بە نمونە ، هەمو شت وەک دیکۆر جوانە بەڵام ئازادی سفرە ، لە زۆرێک لە وڵاتە پێشکەوتوەکان داهاتی تاک و شاری ڕازاوە سفرە بەڵام ئازادیەکان بەرزن ، بە زمانێکی ئەدەبیانە باڵای بیناکان بەرزن بەڵام باڵای ئازادییەکان قەزەمن ) لێرەوە ژن دەبێتە کارئەکتەرێک کە لە دەرەوەی ویستی خۆی هەڵدەسوڕێنرێت و دادەماڵرێت لە هەمو بەهایەکی ئینسانی و خواست و تێگەیشتنی ئەو لە بوارەکاندا سفر دەکرێتەوە ، خۆ ئەگەر ژن کۆمەڵێک ئەرکی لەسەر بێت وەک دایکایەتی و ماڵ و خێزان و پاشانیش زۆرێک لە ژنەکان بەرپرسیاریەتیان هەیە لە دام و دەزگاکاندا ، ئەوا ژن وەک ڕۆحی خێزان کە دەکاتە یەکەی پێکهاتەی کۆمەڵگا ڕۆڵی سەرەکی دەبینێت .
سەرەڕای ئەم بەرپرسیاریەتیانە دەبێت بپرسین ئایا لە کۆمەڵگای ئێمەدا ژن وەک بونی خۆی و ئەو بەرپرسیاریەتەی لەسەریەتی تا چەندێ هەست بە مرۆڤ بونی خۆی دەکات ..؟
ئێستە لە باشور دۆخێکی ئابوری نالەبار دروست بوە ، کە دەستەڵات نەیتوانی لە ماوەی حکومڕانیدا دۆخێک لە ژێر خان دروست بکات تا بەردەوامی بدات بەسوڕی ئابوری و هەر لەوێشەوە خۆشگوزەرانی کۆمەڵایەتی مسۆگەر بکات ، بە گشتی لە سایەی ئەم دۆخەوە ئەم قەیرانانە دروست بون ، کە کاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لەسەر ژێر خانی تاک و خێزان ، کاتێک خێزان توشی ئەم حاڵەتە دەبێت ، جارێکی تر بەرکەوتن یەخەی ژن دەگرێتەوە و بە پلەی یەکەم ڕوبەڕوی ژن دەبێتەوە ، بەو مانایەی کە ژن پایەی بناغەیی خێزانە وەک دایک ، خۆ قەیرانەکان کە دروست دەبن ، ئەگەر لە کۆمەڵگایەکی زیندودا بێت ، ئەوا چی ژن و چی پیاو پێکەوە بەرپرسیاریەتیان دەکەوێتە ئەستۆ ، وە لەو کۆمەڵگایانەدا ، لەبەر بونی دام و دەزگای زیندو قەیران ماوەی کورتە ، بەڵام لە کوردستان و بەتایبەت لە باشور دوای ئەوەی بازاڕ ئیفلیج دەبێت و داهاتی تاک کەمدەبێتەوە ، لەبەر نەبونی ئەقڵێکی ئیداری ماوەکەی درێژ دەبێت ، زۆرێک لە پیاوەکان بێ کار دەبن ، ڕاستەخو کاریگەری نێگەتیڤی لەسەر خێزان بەجێ دێڵێ ، ئەمەش زیاتر ڕوبەڕوی ژن دەبێتەوە وەک بەرپرسی یەکەمی ماڵ و خێزان ، چونکە ژن کە ڕۆڵی دایکایەتی دەگێڕێت ، دەبێتە یەکەم قوربانی دەستی قەیرانەکان ، ئەو کات نەک ژن ناتوانێت وەک پێویستی ژیانی خۆی بژی ، بەڵکو دەبێتە قوربانی یەکەمی قەیرانەکان ، خۆ ئەگەر ژن کۆیلەی دایکایەتی بێت ئەوا لە قەیرانەکاندا ژن دەبێتە یەکەم قوربانی ، ئێستە ئەم دۆخەی کە هەیە ، دیسانەوە ژن وەک ئیدارەدانی خێزان دەبێت بزانێت چۆن مەمەڵە لەگەڵ داهاتی خێزاندا دەکات ، دەبێت ئاگای لە جۆری پەروەردە بێت ، دەبێت وەک شیف بزانێت چۆن مەتبەخ دەبات بەڕێوە ، دەبێت ئاگای لە نەستی پیاوێکی بێکار بێت وەک دکتۆرێکی دەرونی ، دەبێت لە ماڵدا ئاگای لە کارەبا و ئاو بێت ، لە جل وبەرگی مندالەکانی ، هەمو ئەمانە وا دەکات کە ژیان بۆ ژن تەسکتر بێتەوە نەتوانێت ممارەسەی ژیانی خۆی بکات ، خۆ ئەگەر قوڵ تر بڕوانین ئەوا لە ئاستی بونیادی پێکهاتنی یەکەی پێکهاتەی کۆمەڵگادا بونی حکومەتێک و ئیدارەیەکی تەندروست ، دەبێتە ئەو ژینگەیەی کە تاکەکان هەم هەست بکەن دەژین لە فەزایەکی تەندروستدا ، هەم بەرپرسیاریەتیش هەڵدەگرن ، بەڵام لەسایەی دۆخیکی نائەقڵانی و غیابی ئیدارە و حکومەتدا بە مانا ئیداری و ئابوری وکۆمەڵایەتی و سیاسی نەک دروشم ، ئەوا ژن دەبێتە یەکەم قوربانی دەرکەوتنی قەیرانەکان ، وەک ئەوەی کارئەکتەری سەرکی و بزوێنەری یەکەی پێکهاتەی کۆمەڵگایە .