شۆڕەشی دەرسیم ساڵی ۱۹۳۷ز.. سوهەیبە ٲبراهیم عبدالقادر
لەڕابردوودا زۆربەی کات هەرێمی دەرسیم سەربەخۆی خۆی پاراستوە ، تەنانەت لەسەردەمی عوسمانیەکاندا مەوەیەک لەلایەن دەوڵەتەوە بەویلایەتی (کوردستان ) ناو دەبرا .
دووای جەنگی یەکەمی جیهانیش خەلکی هەرێمەکە بۆ بەدەست هێنانی سەربەخۆیان ڕاپەڕینێکیان دژی کەمالیەکان بەناوی ڕاپەرینی (کۆچگیری) یەوە بەرپاکرد ، لەگەڵ سەرەتای هاوینی ١٩٣٦ بارودۆخی هەرێمی دەرسیم تێکچوو هەروەها ئەو گرانی و برسیەتی و بێکاریەی کەلەئەنجامی قەیرانی ئابووری جیهانی سالانی( ١٩٢٩ – ١٩٣٢ ) درووست بوو ، کوردستانیشی گرتبۆوە. سەید ڕەزا بۆئەوەی ناوچەکە لەشەڕ دوور بخاتەوە چەند جارێک نامەی بۆ (ئاڵب دۆغان ) نارد ، تەنانەت جارێکیان کورێکی خۆی نارد بۆ وتوئێژ ، بەڵام بەفێڵ گرتیان و دواتر کوشتیان بۆیە شۆڕەش لەزستانی ١٩٣٧ز دا دەستی پێکردو . شۆڕەش گێران چەندین سەرکەوتنی گەورەیان بەسەر هێزەکانی تورکیادا بەدەست هێنا بۆیە تورکیا بڕیاری دا هێزێکی گەورەی پڕمەشق پشت ئەستوور بەچەکی قورس و فرۆکەی جەنگی ڕەوانەی دەرسیم بکات ، تەنانەت سەرۆک وەزیران (عیسمەت ئینۆنۆ) خۆی سەرکردایەتی سوپای تورکیای گرتە ئەستۆ ، لەپەلەمارێکی گەورەدا رووبەرێی فراوانی دارستان و کێلگەو گوندەکانی دەرسیم ئاگرتێبەردا بەوبیانووەی شوێنی خۆحەشاردانی شۆڕەشگێرانە . ئینجا چەندین شەڕی قورسی نا هاوتان لەنێوان هەردوولادا هەڵگیرسا کەتیایدا کوردەکان ئازایانە بەرگریان کرد ، بەڵام لەبەرامبەر لەشکری گەورە و پڕچەک و مەشق پێکراو فرۆکەی جەنگی تورکیا نەیانتوانی خۆیان ڕابگرن و تەنانەت لەشەرێکیاندا سەید ڕەزا خۆی کەتەمەنی (٧٥) ساڵ بوو بە قورسی برینداربوو .
زستانی سالی ١٩٣٧ زۆر سەخت بوو ، خەلکێکی زۆریش ئاوارە و دەربەدەر ببوون بێ جێگاو شوێنی حەوانەوەو بوون و ، شۆڕەشگێرانیش ئازووقە و تەقەمەنیان زۆر کەم ببوو لەچیا سەختەکانی دەرسیم . لەوکاتانەدا (ئاڵب دۆغان ) نەمەیەکی بۆ سەید ڕەزا ناردوو بەناوی حوکمەتی تورکیاوە ئامادەی خۆی بۆ گفتوگۆ دەربڕی ، بۆیە سەید ڕەزا بۆ گفتووگۆ چوو بۆ شاری (ئەرزنجان ) لەوپەڕی باکوری کوردستان ، بەڵام لەوێ یەکسەر دەزگیریان کردوو دوای دادگایەکی روکەشانە خۆی و ( یازدە ) لەهاوڕێکانی لەسێدارەدران