Skip to Content

وەسواسی، ناساندن و نیشانەکان و هۆکارەکان و چارەسە دەروونییەکانی ئەم نەخۆشییە.. ابراهیم موحەمەد(ئەبڕاهام لێڤای)

وەسواسی، ناساندن و نیشانەکان و هۆکارەکان و چارەسە دەروونییەکانی ئەم نەخۆشییە.. ابراهیم موحەمەد(ئەبڕاهام لێڤای)

Closed
by ئه‌یلول 1, 2024 General

Obsessive compulsive disorder وتاری زانستی: لەسەر وەسواسی OCD – ناساندن و نیشانەکان و هۆکارەکان و چارەسە دەروونییەکانی ئەم نەخۆشییە.

زنجیرەی ١٤٢

وەسواسی یەکێکە لە نەخۆشییە دەروونییەکان کە کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانی ڕۆژانەی تاکەکان دادەنێت. لەم وتارەدا، تیشک دەخەینە سەر هۆکارەکانی وەسواسی و چارەسەرە دەروونییەکانی. بۆ نموونە( ئەبڕاهام ماوەی ساڵێك دەبێت بەردەوام کاتێك لە توالێت WC دێتە دەرەوە ناتوانێ یەکجار دەستی بە پاکی بشواتن بەڵکو زیاتر لە ١٠ جار دەستەکانی دەشواتن ئەم دۆخەش زۆر بێزاری کردووە، زۆرکات ناتوانێ جلێك بە یەکجار هەڵبژێرێت بەڵکو جاری وا هەیە ٧ دەستە جل تاقیدەکاتەوە تاکو بڕیاڕ دەداتن کە دانەیەك بپۆشێت، بەردەوام لە دۆخێکی بێ ئۆقرەیدایە کە ئەمەش وایکردووە نەتوانێ کارەکانی ڕۆژانەی وەك دۆخی کەسێکی ئاسایی ئەنجام بداتن، لەسەر ئەو نیشانانەی کە دەرکەوتن لەو نموونەیەدا، تۆ دۆخەکە چۆن دەبینیت؟). ئەم نموونەیە تەنها یارمەتیدەرە بۆ تێگەیشتن لە بابەتەکە نەوەك دیاریکردن(تەشخیس- Diagnose)ـی دۆخی تاكەکە.

هۆکارەکانی وەسواسی OCD:
1- بۆماوەیی: بەشێك لە توێژینەوەکان پیشانیان داوە کە هەندێک کەس بەهۆی فاکتەرە ژینەتیکییەکانەوە زیاتر ئامادەن بۆ تووشبوون بە وەسواسی.
2- کیمیایی مێشک: ناهاوسەنگی لە تڕاسمیتەرە دەمارییەکان، بەتایبەت سیرۆتۆنین، دەتوانێت ڕۆڵێکی گرنگ بگێڕێت لە پەرەسەندنی وەسواسیدا.
3- ژینگە: ئەزموونە نەرێنییەکانی ژیان و منداڵی تاکەکە لەنێو خێزان، تڕاوما یان سترێسی درێژخایەن، دەتوانن ببنە هۆی دروستبوونی وەسواسی.
4- کەسایەتی: کەسانی زۆر ڕێکوپێک یان ئەوانەی خاوەن بیرکردنەوەی ڕەشبینانەن زیاتر لەوانەیە تووشی وەسواس ببن. نیشانەکان بەشێوەیەکی گشتی دەکرێ بەم جۆرەبن: بیرۆکەی دووبارەبووەوە و ناخۆش، هەستی ناچاری بۆ ئەنجامدانی کردارێکی دیاریکراو، ترس لە پیسبوون یان تووشبوون بە نەخۆشی، پێداگری لەسەر ڕێکوپێکی زۆر, دووبارەکردنەوەی بەردەوامی کردارێک (وەک دەستشۆردن). کۆکردنەوەی شتومەکی بێ کەڵک، بیرکردنەوەی زۆر لە ڕێکخستنی شتەکان، خۆدوورخستنەوە لە بارودۆخە کۆمەڵایەتییەکان، کەمبوونەوەی تەرکیز و توانای بڕیاردان. چارەسەرە دەروونییەکان: دەرمان: ئەم چارەسەرە لە لایەن پزیشکی دەروونییەوە ئاڕاستە دەکرێت( هەندێك کات دکتۆرەکە دەرمانی دژە-خەمۆکی یان دژە-دڵەڕاوکێ دەنووسێ کە ئەمەش یارمەتی تاکەکە دەداتن بەرەو باشبوون). cognitive behaviour therapy چارەسەری ڕەفتاری-مەعریفی (CBT): ئەم شێوازە یارمەتی نەخۆش دەدات بۆ ناسینەوە و گۆڕینی بیرۆکە نادروستەکان و ڕەفتارە وەسواسییەکان. Exposure and response prevention ڕووبەڕووبوونەوە و ڕێگریکردن لە بەرپەرچدانەوە (ERP): لەم تەکنیکەدا، تاکەکە بە شێوەیەکی کۆنترۆڵکراو ڕووبەڕووی ئەو بارودۆخانە دەکرێتەوە کە وەسواسیان بۆی هەیە و فێر دەکرێت چۆن خۆی لە بەرپەرچدانەوە بپارێزێت. Acceptance and Commitment Therapy چارەسەری قبوڵکردن و پابەندبوون (ACT): ئەم شێوازە یارمەتی تاك دەدات بۆ قبوڵکردنی بیرۆکە وەسواسییەکان بەبێ ئەوەی کاریان پێبکات و لەسەر بەهاکانی ژیانی تەرکیز بکات. خاوبوونەوە و مێدیتەیشن و تەمرینی هەناسەدان: ئەم تەکنیکانە یارمەتی کەمکردنەوەی سترێس و ئارامکردنەوەی مێشک دەدەن. وەسواسی حاڵەتێکی چارەسەرکراوە و بە یارمەتی پسپۆڕانی دەروونی و بەکارهێنانی شێوازە زانستییەکان، دەکرێت کۆنترۆڵ بکرێت و چاک ببێتەوە. هەروەها، پشتگیری خێزان و کۆمەڵگا ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پرۆسەی چاکبوونەوەدا.

ابراهیم موحەمەد(ئەبڕاهام لێڤای)

ئەم وتارە لەم سەرچاوانەوە وەرگیراوە:

1-https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/obsessive-compulsive-disorder/symptoms-causes/syc-20354432
2-https://iocdf.org/about-ocd/
3-https://www.psychiatry.org/patients-families/obsessive-compulsive-disorder/what-is-obsessive-compulsive-disorder
4-https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9490-ocd-obsessive-compulsive-disorder

Previous
Next
Kurdish
Powered by TranslatePress