پوختەیەک لە کتێبی “لەشفرۆشە یاخیبووەکان: شەڕ بۆ مافی کرێکارانی سێکس.”.. ئامادەکردنی گۆران عەبدوڵڵا
“Revolting Prostitutes: The Fight for Sex Workers’ Rights”
نووسینی مۆلی سمیس و جونۆ ماک:
شوێنی بڵاوکردنەوە: لەندەن
٢٠١٨
دەزگای چاپی ڤێرسۆ
ئامادەکردنی گۆران عەبدوڵڵا
پێشەکی
ئەم کتێبە سەرەتا لە ٢٠١٨ لە لەندەن لە لایەن دەزگای چاپی (ڤێرسۆ )وە بە زمانی ئینگلیزی چاپکراوە. دواتریش لە ساڵی ٢٠٢٠ دووبارە لەلایەن هەمان دەزگاوە چاپکراوەتەوە.
ئەم کتێبە لە هەشت بەش پێکهاتووە. وەک بەڵگەیەکی سیاسی و ڕێبەرێکی کردەیی داڕێژراوە و خزمەت دەکات بە تێگەیشتن بەمافەکانی کرێکارانی سێکس لە چوارچێوەی بزووتنەوە فراوانترەکانی دادپەروەری کۆمەڵایەتی. جەخت لەوە دەکاتەوە کە مافەکانی کرێکارانی سێکس جیاناکرێتەوە لە کێشەکانی تری دادپەروەری کۆمەڵایەتی، لەوانە مافەکانی کرێکاران، مافەکانی کۆچبەران، دادپەروەری ڕەگەزی و یەکسانی ئابووری.
نووسەرەکان لەم کتێبەدا جەخت لە باشترکردنی ژیانی کرێکارانی سێکس دەکەنەوە، هەروەها چارەسەرکردنی چەندین کێشەی تری هاوشێوە، نەک تەنها تەرکیزکردن لەسەر باری یاسایی کاری سێکس. ئەوان بەڵگە بۆ ڕێبازێکی گشتگیر دەهێننەوە کە هەم کەمکردنەوەی زیانی دەستبەجێ و هەم گۆڕانی سیستەماتیکی درێژخایەن لەخۆ دەگرێت.
خاڵە سەرەکییەکانی ئەم کتێبە:
١. ڕوانگەی مافەکانی کرێکارانی سێکس
- کتێبەکە لە ڕوانگەی مافەکانی کار و کەمکردنەوەی زیانەوە باسی کاری سێکس دەکات.
- لەلایەن کرێکارانی سێکسەوە نووسراوە، تێڕوانینی ڕاستەوخۆ لەسەر پیشەکە پێشکەش دەکات.
- جەختدەکات لەسەر گرنگی گوێگرتن لە کرێکارانی سێکس.
٢. شیکردنەوەی مۆدێلە یاساییەکان
- چەند ڕێگەیەکی یاسایی جیاواز بۆ کاری سێکس لە جیهاندا تاوتوێ دەکات:
- تاوانبارکردنی تەواو.. نموونە: زۆربەی وڵاتانی ئەمریکا، باشووری ئەفریقا و کینیا . لێرەدا کڕیار و فرۆشیار هەردوو تاوانبارن.
- مۆدێلی نۆردیک یان بە مۆدێلی سویدی ناسراوە، تاوانبار کڕیارە نەوەک فرۆشیار. سوید، نەرویج، فەرەنسا، ئایسلاند و کەندا.
- یاساییکردن.. نموونە: ئەڵمانیا، هۆڵەندا، نیوزیلاند، نەمسا و نیڤادا لە ئەمریکا.
- بەڵگە دەهێنێتەوە بەوەی بەیاسایکردنەوە دۆخی سەلامەتتر بۆ کرێکارانی سێکس دەڕەخسێنێت.
٣. شیکردنەوەی لایەنە پەیوەندیدارەکان
- لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە چۆن کاری سێکس پەیوەندی هەیە لەگەڵ:
- کۆچکردن و سنوورەکان
- ڕەگەز و چین
- جێندەر و سێکسواڵێتی
- هەژاری و نایەکسانی ئابووری
- تیشک دەخاتە سەر ئەوەی چۆن گروپە پەراوێزخراوەکان زیاتر کاریگەریان دەکەوێتە سەر لەو بوارەدا.
٤. سەلامەتی و مافەکانی کرێکاران
- باس لەوە دەکات چۆن تاوانبارکردن، مەترسییەکان بۆ کرێکارانی سێکس زیاد دەکات
- سەلامەتی شوێنی کار و مافەکانی کار تاوتوێ دەکات
- باسی خۆپاراستن لە توندوتیژی و دەستگەیشتن بە چاودێری تەندروستی دەکات
- جەخت لەسەر پێویستی ڕێکخراوە کرێکارییەکان دەکات
٥. ڕەخنە لە سیاسەتەکان
- ڕەخنە لەو سیاسەتانە دەگرێت کە بانگەشەی “ڕزگارکردنی” کرێکارانی سێکس دەکەن
- بەرەنگاری تێگەیشتنە هەڵەکان دەبێتەوە دەربارەی بازرگانیکردن بە سێکسەوە.
- شیکردنەوە بۆ کاریگەری سیاسەتەکانی دژە-کۆچبەری لەسەر کرێکارانی سێکس دەکات
- پرسیار لە ڕێکاری “کۆتایی هێنان بە خواست” دەکات
٦. پێگەی ئابووری
- کاری سێکس لە چوارچێوەی سیستەمە ئابوورییە فراوانترەکاندا دادەنێت
- باس لەوە دەکات چۆن هەژاری کاریگەری لەسەر چوونە ناو کاری سێکس هەیە
- ڕۆڵی کار لە سەرمایەداری تاوتوێ دەکات
- باسی مانەوەی کاری سێکسی دەکات
٧. سیاسەتی فێمینیستی
- هاوڕایە لەگەڵ ڕوانگە فێمینیستییە جیاوازەکان سەبارەت بە کاری سێکس
- ڕەخنە لە هەندێک لق و پۆپی بیرکردنەوەی فێمینیستی دەربارەی لەشفرۆشی دەگرێت
- بانگەشە بۆ ڕێبازێکی فێمینیستی هاوفکر دەکات
٨. چارەسەری کردەیی
- پێشنیاری گۆڕانکاری سیاسەی بەرجەستە دەکات
- جەخت لەسەر ڕێبازی کەمکردنەوەی زیان دەکات
- داکۆکی دەکات لە:
- نایاساییکردن
- مافەکانی کار
- دەستگەیشتن بە چاودێری تەندروستی
- مافەکانی کۆچکردن
- دادپەروەری ئابووری
بە گشتی، کتێبەکە وەک هەڵگری میتۆدی فیکری و سیاسی بزووتنەوەی کرێکاری مۆدرن کار دەکات، کە تێیدا چالاکوانان داوای یەکگرتنی هەموو کرێکاران دەکەن لە خەباتێک دژی سەرمایەداری، بە بەکارهێنانی کەناڵە بیرۆکراتییە بەردەستەکان لە جیاتی ڕووخاندنی تەواویان، لەناوبردنی پێکهاتەکانی دەسەڵاتی چەوسێنەر لە ڕێگەی دەستگەیشتن بە زەمینەیەکی دادپەروەرانە و گرتنەبەری ڕێگەی میانڕەو لە کەمکردنەوەی زیان لەگەڵ بەهێزکردنی سەربەخۆیی کەسی.
دەرەنجام
کتێبەکە بەڵگەنامەیەکی گرنگە بۆ تێگەیشتن لە خەباتی کرێکارانی سێکس و پێشنیارکردنی چاکسازی یاسایی و کۆمەڵایەتی بۆ پاراستنی مافەکانیان. سەرباری ئەو لایەنانە هەڵگر و گێڕەرەوەی کۆمەڵێک چیرۆکی دڵتەزێنە.
Nov 10, 2024
Goran Abdullah
نووسەر و رۆژنامەنووس نەوزاد مدحت ناسراو بە (گۆران عەبدوڵڵا) لە شاری کەرکوک لە دایک بووە خوێندنی لە( ئامادەیی ثورە) تەواو کردووە، دوواتر لە پەیمانگای هونەری موسڵ بەشی موحاسەبە وەرگیراوە. بەهۆکاری نەچوونە جەیشی شەعبی لە دووا قۆناغ فەسڵکرا. وەک کەسێکی سیاسی و ناڕازی درێژەی بە کاری سیاسی خۆی دا، لە پاش ڕاپەڕین لە شاری هەولێر یەکێک بووە لە دامەزرێنەرانی یەکێتی بێکاران و ئەندامی دەستەی نووسەرانی رۆژنامەی( دەنگی بێکاران) بووە تا ناوەڕاستی ساڵی ١٩٩٥. لە ١٩٩٦ ەوە نیشتە جێی وڵاتی کەنەدایە. لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ وە ماڵپەڕی دەنگەکانی(www.dengekan.com) وەک رۆژنامەیەکی ئەلیکترۆنی رۆژانە دامەزراندووە وە تا ئێستاش بەردەوامە. لە ٢٠٠٥ بەشی وێب پەیج دیزاینی لە (Durham computer & Business college) تەواوکردووە. لە درێژەی کارە رۆژنامەوانێکەیدا سەرباری بڵاوکردنەوەی بابەتە سیاسی و ئەدەبی و کەلتورێکان چەندین مەلەفی جۆراو جۆری کردۆتەوە سەبارەت بە بارودۆخی سیاسی عێراق و کوردستان لە بوارەکانی دیموکراتی، ژنان، گەندەڵی و ئازادیدا وە چەندین چاوپێکەوتن و گفتوگۆو کۆڕی وەک ماڵپەڕی دەنگەکان ئەنجام داوە. وە بەشێک لە لەو چاوپێکەوتنانە لە شێوەی کتێب چاپکراون وەکو: مارکس لەمڕۆدا، بەزمانی کوردی، بزووتنەوەی سۆشیالیستی لە کەنەدا بە زمانی ئینگلیزی سەرباری کاری رۆژنامەوانی بەشداربووە لە دامەزراندنی رێکخراوەی (پەیوەندی کوردی دژی جینۆساید) کە هەستان بە رێکخستنی چەندین بۆنە لە شاری تۆرۆنتۆ و دەوروبەری لە پێناو ناساندنی جینۆسایدی گەلی کورد بە دەوڵەتی کەنەدا.
