نامەی نۆیەم و دەیەم.. شەماڵ بارەوانی
نامەی نۆیەم
ئازیزەکەم، نەخێر، هیچ لە مردن ناترسم. بۆچی بترسم؟ جا چی هەیه دوای مردن تا لێی بترسم؟ ئەوەی من لێی حاڵی بووم، تەنها عەدەم هەیە و هیچی تر. کەواتا بۆچی بترسم؟ هەموومان مردنێک قەردارین. ئەمڕۆ یان بەیانی، هەر دەبێ بمرین. بۆیە من هەرگیز “مردن نامتۆقێنێ، بەڵکو ئەوەی دەمتۆقێنێ ژیانە!”* ئازیزی من، ئەفسووس! بە ویستی خۆمان لە دایک نەبووین و بە حەزی خۆشمان نەژیاین. دەی هەر هیچ نەبێت با مردنێک بمرین بە دەستی خۆمان و بە دڵی خۆمان بێت و مۆڵەتی هیچ کەسێکی پێویست نەبێت. ئازیزەکەم، ئارەزوو دەکەم دوای مردنم تەرمەکەم بسووتێنن. بیرت نەچێت بەر لە سووتاندنەکە هەر بەشێکی لاشەم کە سوودی بۆ ئەوانی تر دەبێت، مەبەستم گورچیلە و هەرشتێکی ترمە، بیبەخشن بەو هەژارانەی کە پێویستیان پێیەتی. دوای ئەوە گڕم تێبەردەن. دڵنیام کاهینەکان وەک چۆن لە ژیاندا دەستیان لە ژیانمان وەردا، بۆ مردنەکەشمان ئاوا و ڕێگە نادەن تەرمەکەم بسووتێنن. دەی گەر لە گۆڕستانتان ناشتم، لەسەر گۆڕەکەم بنووسن: هیــچ. بیرم چوو ئەوەشت پێ بڵێم، با هیچ کاهینێک لە کاتی ناشتنەکەمدا ئامادە نەبێت، نەشمبەم بۆ هیچ پەرستگایەک.
ــــــــــــــــــــــــ
*محەممەد زەفراف، چەنەبازەکان(ڕۆمان)، وەرگێڕانی: مەدینە ئەحمەد.
نامەی دەیەم
ئازیزەکەم، وەکو من مەبە، هەوڵدە سوریالیستانە بژی و زیاتر یاخی بە. تا بۆت دەکرێت ڕمێنەر بە. ڕمێنەرەکان بنیاتنەری جیهانن. بڕوا بکە منیش هێندە کەسێکی سوننەتی و کۆیلەی دەستی قەدەر و ئێرە نیم. ڕاستە کەسێکی هەندێک نۆستالۆژیکم و جارجار حەزم لێیه بڕۆمەوە کۆڵانەکانی ڕابردوو و لە زەمەنی منداڵیدا گیر بخۆم، دڵنیابە ئەوە تەنها عاتیفەیەکی کاتییە. من چەندە پابەندم بە ڕابردوو، هێندەش کەسێکی واقیعیم و سەربە ئێستام. هەموو نووسین و کتێبەکانم بخوێنەوە، ئینجا دەزانیت کە من چەندە کەسێکی ڕمێنەر، یاخی و ناپابەندم به کۆدەکان. هیچ کاتێک حەزم نەکردووە لە کەس بچم و کۆپی ئەویتر و ئەوانی تر بم. هەمیشە هەوڵم داوە جیاواز و خۆم بم. بۆ ئەوەش باجی زۆرم لە پێناو بۆچوون و بیروباوەڕی دژەباوم داوە. دووچاری زۆر ئاستەنگ و ناخۆشیی و کێشە بوومەتەوە. زۆر جوێنم پێ دراوە. زۆر سووکایەتیم پێ کراوە. زۆر کەس لێم دوورکەوتوونەتەوە. ڕێگری لە چاپدانی بیرەوەرییەکانم کراوە. تەنانەت هەڕەشەی کوشتنیشم لێ کراوە. چاوەڕێی چوونە زیندان و تەنانەت تیرۆرکردنیشم دەکەم. ئاوایە ئازیزی من، مادام بڕیارت دا خۆت بیت و لە وانی تر نەچیت و قبووڵی نەکەیت پاشکۆ و سێبەری ئەوم و ئەوی تر و ژمارەیەک لە ژمارەکان بیت. دەبێ ئامادەی باجدانیش بیت. دەبێ بەرگەی ئازار و فرمێسک و تەنیاییش بگریت. ئازادی خوێن و باجی دەوێ، باج. هەرکاتەک هەستتکرد کۆمەڵگا و دەوروبەر هیچ کێشەیەکیان لەگەڵتدا نییه، مەبەستم کێشەت بۆ نانێنەوە، لەوە دڵنیابە تۆ ساختەچی و دووڕوویت. مرۆڤی هۆشیار و کەسی ڕۆشنبیر هەمیشه لەگەڵ کۆمەڵێک بت لە کێشمەکێش، شەڕ، ناکۆکی و ململانێدایه. مەبەستم هەموو ئەو بتانەیە کە نیچە باسی لێوەکردوون. سەیرە، ڕۆشنبیر بیت و توانای خۆگونجاندنت لەگەڵ کۆمەڵگادا هەبێت! ئازیزی من، منیش وەکو ژان ژاک ڕۆسۆ هیچ کاتێک”حەزناکەم لەناو خەڵکدا بژیم، هێندە گوناهەکەم لە ئەستۆی ئەواندایە، هێنده لە ئەستۆی مندا نییە.”* گوتم دەبێ بەرگەی دوورکەوتنەوەی ئەوانی تر بگریت و خۆت لەگەڵ تەنیاییدا ڕابێنیت. بەڵێ، تەنیایی ناسنامەی مرۆڤە هۆشیارەکانە. ئازیزی من ڕاستە “تەنیایی ئەو جێگایەیە مرۆڤ تێیدا ئەوانی تر لەدەست دەدات، وەلێ خۆی تێدا دەدۆزێتەوە.”* ئازیزی من،”من
تەنـــــــیــــــــــام
تەنـــــــــــــــــــــــــیــــــــــام
تەنــــــــــــــــــــــــــــــیــــــــــــام وەک سـەگ…”*
پێویستە تۆش خێرا لەو دزانە دوور کەویتەوە و تەنیایی بکەیت بە ناسنامەت. بەڵێ، ئەوان هەموویان دزن. ئازیزی من “دز ئەوکەسە نییە ماڵەکەت دەدزێت، بەڵکو دزی ڕاستەقینە ئەوەیە بوونت دەدزێت.” دەزانم کە ” بێکەسی و تەنیایی چەند پێویستە بۆ داهێنان، هێندەش ترسناکە بۆ لە دەستدانی مرۆڤ و عەقڵی مرۆڤ.”* وەلێ چارمان نییە و دەبێ بڕۆینە پەراوێزترین جوگرافیای ئەو بوونە نەفرەتییە و لەوانی تر دووردوور بکەوینەوە. ئازیزی من، ڕاستە من هەمووانم لە دەست دا، بەڵام لە کۆتاییدا تەنیاییم بە دەستهێنا..
ـــــــــــــــــــــ
*با فەلسەفییانە بیر بکەینەوە “ئەو25 بیرمەندەی ژیانی ئێمەیان گۆڕی”، عەلی حوسێن، وەرگێڕانی: ئازاد بەرزنجی، چاپی یەکەم، ل ٣٥٤-٣٥٥.
*ئۆشۆ.
*ژانرەکانی تر، توانا ئەمین.
*جوبران و هونەر و نووسین، ژیڤان خۆرانی، ماڵپەڕی(وشە)، PM:10:42:18/10/2017.
