كوشتنی عه‌بدلكه‌ریم قاسم، ده‌رخه‌ری ڕاستیه‌كی تاڵ … ئه‌حمه‌د كامه‌ران
عه‌بدلكه‌ریم قاسم سه‌رۆك وه‌زیرانه تیرۆكراوه‌كه‌ی عێراق كه له ساڵی 1963 له‌لایه‌ن به‌عسیچیه‌كان و كۆنه‌په‌رسته‌كانه‌وه تیرۆركرا.
ده‌رباره‌ی عه‌بدلكه‌ریم قاسم كۆمه‌ڵێك بۆچوونی جیاواز هه‌یه كه ده‌گوترێت سه‌رۆك وه‌زیرانێكی دیكتاتۆر بووه به‌ڵام هه‌ندێ كی تر به سه‌رۆكێكی دادپه‌روه‌رو دیموكراسی خواز ناوی ده‌به‌ن , ئه‌مه‌ش له كاتێكدا كه به‌ردوام عه‌بدلكه‌ریم قاسم بانگه‌شه‌ی عێراقێكی كۆماری و دیموكراسی ده‌كرد كه دووربێت له‌هه‌موو پره‌نسیبێكی ڕه‌گه‌زپه‌رستی و شۆڤینیزمی,به‌ڵام به‌عسی چیه‌كان و ڕه‌گه‌زپه‌رسته‌كانی عێراق ئه‌م بانگه‌شه‌یه‌ی عه‌بدلكه‌ریم قاسمیان به‌لاوه په‌سه‌ند نه‌بوو بۆیه له كۆتایی دا توانیان له پۆسه‌یه‌كدا كۆتایی به ژیانی بهێنن و عێراق به‌ره‌و لێواری ڕه‌گه‌زپه‌رستی و دواكه‌وتوویی و مه‌زهه‌بی هه‌نگاو بنێت كه هه‌تاوه‌كو ئێستاش عێراق باجی هه‌موو جۆره ڕه‌گه‌زپه‌رستیه‌ك و مه‌زهه‌بچیه‌تیه‌ك ده‌دات كه ئه‌مه‌ش وای له عێراق كردووه بیخاته لێواری ڕووبارێكی نادیاره‌وه.
هه‌روه‌كو ده‌روونزانی به‌ناوبانگ عه‌لی وه‌ردی ده‌ڵێت: گه‌وره‌ترین هه‌ڵه له‌مێژووی عێراق بریتی بوو له كووشتنی عه‌بدلكه‌ریم قاسم…
بێگومان ئه‌م قسه‌یه‌ی عه‌لی وه‌ردی بۆ خودی عه‌دبدلكه‌ریم قاسم و مێژووی عێراق چه‌ندین مانای گه‌وره به‌دوای خۆیه‌وه جێ هێشتووه به‌ڵام خۆی له بنه‌ڕه‌تدا ده‌رباره‌ی مێژوو عێراق به درێژایی سه‌ده‌كاندا عێراق خاوه‌نی مێژوویه‌كی پڕ له ئاڵۆزی و یه‌كلایی كردنه‌وه‌ی سه‌رجه‌م ململانێكان بووه هه‌رچه‌نده‌ش كه هه‌تاوه‌كو ئێستاش ئه‌م جۆره ململانێیانه به چه‌ندین جۆری دیكه‌وه به‌رده‌وامیان هه‌یه, له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌تاوه‌كو ئێستا تونێلی داهاتووی عێراق به‌شێوه‌یه‌كی تاریكی ماوه‌ته‌وه .
له پرسه‌كانی كوردا سه‌رده‌می عه‌بدلكه‌ریم قاسم ده‌توانرێت به سه‌رده‌مێكی زێڕین دابنرێت بۆ گه‌لی كورد كه یه‌كه‌م سه‌رۆك وه‌زیران بوو له عێراق دانی به مافه‌كانی گه‌لی كورد دانا له‌گه‌ڵ چه‌ندین پاڵپشتی دیكه‌ی تری خۆی بۆ سه‌رجه‌م پرسه‌كانی گه‌لی كورد, چوونكه عه‌بدلكه‌ریم قاسم خاوه‌نی فكرێكی دیموكراسی بوو بۆ به‌ڕێوبردنی وڵات له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا خۆی له‌هه‌موو جۆره نه‌ته‌وه په‌رستیه‌ك پاراستبوو له هه‌مان كاتیشدا باوه‌ڕی به عێراقی دیموكراتی و یه‌كگرتوو هه‌بوو كه هه‌موو گه‌له‌كه‌ی له ژێر ئاڵاكه‌ی به شێوه‌یه‌كی ئارام بحه‌سێته‌وه , نه‌ك وه‌كو ئه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ ده‌بینرێت له عێراق كه دووژمنانی عێراق نایانه‌وێت گه‌لی عێراق به شێوه‌یه‌كی ئارام ژیانی خۆیان به‌ڕێ بكه‌ن كه‌چی به‌رده‌وام له نێو كێشه‌ی قولدان گه‌له‌كه‌ی.
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئه‌گه‌ر بهاتووبایه له‌لایه‌ن نه‌ته‌وه په‌رسته‌كان و فكره‌به‌عسیچیه‌كان تیرۆر نه‌كرابایه ئه‌گه‌رێك هه‌بوو كه هه‌رله‌و سه‌رده‌مه‌دا كورد سه‌ربه‌خۆیی خۆی ڕابگه‌یه‌نتبایه به‌ڵام هه‌رچه‌نده له‌پاش چه‌ندین ساڵ له كوشتنی عه‌بدلكه‌ریم قاسم دا وه له ساڵی 1991 كورد توانی نیمچه سه‌ربۆخۆییه‌ك له پاش چه‌ندین قوربانی و كیمبارانه‌وه كه له‌لایه‌ن ڕژێمه فاشیسته‌كه‌ی به‌عسه‌وه به‌رامبه‌ر به گه‌لی كوردی ئه‌نجام دا كه هه‌تاوه‌كو ئێستاش له‌گه‌ڵی دابێت ئاسه‌واری ئه‌و ئازاره به جه‌سته‌ی كورده‌وه ماوه به‌تایبه‌تی ئه‌وانه‌ی به‌ركه‌وته‌ی چه‌كه كیمیاویه‌كه‌ی ڕژێمی به‌عس بوون,
بێگومان به‌عسیچیه‌كان و شۆڤینیزمه‌كانی عێراق هه‌رئه‌وه‌یان ده‌زانی كه چاویان به‌وه هه‌ڵنه‌ده‌هات له‌لایه‌ن عه‌بدلكه‌ریم قاسمه‌وه كورد مافه‌كه‌كانی خۆی وه‌ربگرێت كه‌چی بۆ دواجار كۆتایی به ژیانیان هێنا, ئه‌گه‌ر ئێستا گوزه‌رێك به‌نێو مێژووی ئه‌و كه‌سه ده‌سه‌ڵات دارانه‌دا بكه‌ین كه به درێژایی مێژوو له جیهان حوكمڕانیان كردوو به‌شێوه‌یه‌كی دادپه‌روه‌رانه كه ئامانجیان خۆشگوزه‌رانی و یه‌كسانی بووه بۆ نه‌ته‌وه‌كه‌یان و ته‌واوی جیهان به‌ڵام له پاڵیاندا كه‌سانی ده‌روون نه‌خۆش و شه‌ڕانگێز ئه‌م جۆره ده‌سه‌ڵات دارانه‌یانه پێیان قبول نه‌بووه هه‌ربۆیه هه‌موو جۆره هه‌وڵێكی خۆیان خستۆته‌گه‌ر بۆ له‌ناو بردنیان كه به‌هه‌ر جۆره شێوه‌یه‌ك بێت به‌ڵام له ده‌رئه‌نجامدا توانیویانه شوێن په‌نجه‌ی خۆیان له‌نێو گه‌له‌كانی خۆیان و جیهان بكه‌نه‌وه ئه‌و جۆره ده‌سه‌ڵات داره دادپه‌روه‌رانه.
ئه‌گه‌ر بێت و به‌راوردێكی مێژوویی بكه‌ین كه له‌نێوان دوو سه‌رۆك وه‌زیراندا كه له دوو سه‌رده‌می جیاوازدا كه ئه‌ویش عه‌بدلكه‌ریم قاسم و عادل عه‌بدلمه‌هدی كه ئه‌وه‌مان بۆ ڕوون ده‌بێته‌وه كه بۆ جارێكی دیكه له عێراق كه‌سێكی دیموكراسی خواز و دۆستێكی گه‌لی تری كوردیان تیرۆر كرد به‌ڵام به‌شێوه‌یه‌كی تر نه‌ك به كووشتن چوونكه بارودۆخه‌كه وه‌كو بارودۆخی سه‌رده‌می عه‌بدلكه‌ریم قاسم نه‌خوازراو بووكه جارێكی تر سه‌رۆك وه‌زیرانێكی تری عێراق تیرۆر بكه‌ن به‌ڵام توانیان به‌شێوه‌یه‌كی دیكه دووری بخه‌نه‌وه له گۆڕه‌پانی سیاسی عێراق و كه‌چی تاوه‌كو ئێستا داهاتووی عێراق ناڕوونه‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا نازانرێت كه كه‌شتیه گه‌وره‌كه‌ی عێراق كه ماوه‌ی سێ مانگه بێ سه‌رو به‌ره‌یه هه‌ربۆیه نازانرێت داهاتووی ئه‌م كه‌شتیه‌ی گه‌لی عێراق به‌ره‌و چ ئاراسته‌یه‌ك هه‌نگاو ده‌نێت.
به‌داخه‌وه هه‌ركاتێك كه‌سێكی دادپه‌روه‌ر له عێراق بیه‌وێت له‌دایك بێت بۆ میله‌ته هه‌ژاره‌كه‌ی كه‌چی ڕووبه‌ڕووی چه‌ندین كێشه‌و گرفتی جۆراوجۆری ده‌كه‌ن كه هه‌تاوه‌كو ده‌گاته حاله‌تی كوشتنیشی ئه‌مه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه له عێراق كه سانی شۆڤێنیزم و ڕه‌گه‌زپه‌رست و مه‌زهه‌بچی و كۆنه به‌عس و گه‌نده‌ڵ و به‌رژه‌وه‌ندخوازبوونیان هه‌یه هه‌ربۆیه عێراق هیچ كاتێك ئیسراحه‌ت به‌خۆیه‌وه نابینێت كه هه‌تاوه‌كو ئه‌م جۆره كه‌سانه دانه‌ماڵڕێن له‌نێو عێراقدا.هه‌ربۆیه نه‌ك عه‌بدلكه‌ریم قاسم و عادل عه‌بدلمه‌هدی هه‌ركه‌سێك تر بێت ده‌ست بۆ كاری چاكه ببات و ئه‌و جۆره كه‌سانه له ده‌ورووبه‌ری دا بوونی هه‌بێت زۆر ئه‌سته‌مه بتوانێت به ئاره‌زووی خۆی و میله‌ته‌كه‌ی كار بۆ وڵاته‌كه‌ی بكات…
