حهقیقهتی فهیسبووك لای ئێمه … بهختیار محهمهد
دهشێ بڵێم، تۆ له فهیسبووكهوه دهزانی، كه كۆمهڵگهی ئێمه چهند نهخوێندهواره (نهخوێندهوار بهو مانایهی، كه نهسر حامد ئهبوزێد باسی دهكا). كۆمهڵگهی نهخوێندهوار حهز دهكا تهماشای وێنه (وێنهی فۆتۆگراف) بكا، بهڵام حهز ناكا (ناتوانێ) شت (كتێب، دهق…) بخوێنێتهوه؛ یانیش با بڵێین (ههر هیچ نهبێ ههندێك جار) مهرجی خوێندنهوهی دهقیش بهنده به پێوهندییه كۆمهڵایهتییهكانی ناو فهیسبووكهوه، نهك به دهقهكه خۆیهوه.
له ڕاستیشدا لای كۆمهڵگهی تهقلیدیی و نهخوێندهوار، هێمای (بههای) پێوهندییه كۆمهڵایهتییه تهقلیدییهكانی ڕۆژانهی وهك سڵاو و سهردان و داوهت و پرسه و شایی و… تاد. زۆر گرنگترن له داهێنان و ئهدهب و زانست و كتێب و خوێندنهوه (ئهوه ئهگهر له كاتێكدا تاك درك به بایهخی ئهم ڕاستییانه بكا و دۆخی سیاسی و ئابووری وڵاتیش ئاسایی و لهبار بێ؛ ئهگهرنا دۆخی ڕۆشنبیریی ههروهك ئێستای كۆمهڵگهكانی ئێمه بهرباد و خراپ دهبێ)؛ لهم هاوكێشهیهدا تهنها ئایین بهدهره؛ ئهویش خۆی كه باڵادهست دهبێ، ڕۆحی كۆمهڵگهی تهقلیدیی و نهخوێندهوار پێك دههێنێ. ههر كۆمهڵگهیهكیش كه دواكهوتوو بوو، لهوێدا ئایین وهك دهزگایهكی مهعریفی و كۆمهڵایهتی بههێز دهبێ. واته ئایین دهبێته جێگرهوهی ههموو پێوهندییه مهعریفی و كۆمهڵایهتییهكانی ناو دهزگاكان و نێوان تاكهكانیش. لێرهشهوه مزگهوت (وهك دهزگایهكی سیاسی و كۆمهڵایهتی و ڕۆشنبیریی ئایین) ههژموونی بهسهر ههموو دهزگا ڕۆشنبیریی و مهعریفی و كۆمهڵایهتییهكانی كۆمهڵگهی ئێمهدا ههیه. ئهم ههژموونه دهشێ شكستی دهزگا ڕۆشنبیریی و مهعریفی و كۆمهڵایهتی و سیاسییه مۆدیرنهكانی كۆمهڵگهی ئێمه له ئاست ههژموونی ڕههای ئایدیۆلۆژیای ئاییندا بگهیهنێ؛ ئهمهش هۆكارێكه، كه كهلهپووری نهریتی خوێندنهوه له كۆمهڵگهی ئێمهدا، له خوێندنهوهی ئایینییهوه نابێته خوێندنهوهی عهلمانی و مۆدێرن و هاوچهرج.
***
فهیسبووك ههرچهنده دهزگایهكی كۆمهڵایهتی ئهلیكترۆنی بێ، كه ههر كهسه و ئازاده چۆن بۆ خۆی به كاری دههێنێ؛ بهڵام نابێ بگاته ئهو ئاستهی، كه تهنها وهك گازینۆ (گازینۆكانی لای خۆمان) بۆ كات بهسهر بردن به كار بهێندرێ و برادهرهكان لهوێدا بۆ چهند ساتێكی خۆش موجامهلهی یهكتر بكهن و یاری دۆمینهی لایك و كۆمێنتان دهگهڵ یهكدی بكهن؛ ئهو یارییهی بهردهوام تۆپینی دووشهشی بهدواوهیه. بهڵێ فهیسبووك ئهم ڕووهشی ههیه (واته ڕووی پێوهندی كۆمهڵایهتیشی ههیه)، بهڵام ڕووی دیكهی دروستكهریشی ههیه: ڕووی پهخشكردنی ڕۆشنبیریی و زانیاری به سوود (ههموومان دهزانین له ههندێك وڵاتدا فهیسبووك شۆڕشی ههڵگیرساند).
