بەلێنی پەرلەمانتاران!.. فواد سەعید
مۆنتیسكۆ:
پەرلەمان وەك دلی مرۆڤ وایە كاتێك كار بۆ بێبەهاكردنی دەكرێت ئەوە دلی گەل لەكار دەكەوێت.
لە ولاتە دیموكراسیەكان تاكە شوێن كە گەل بە هی خۆیی بزانێت و شانازی پێوەبكات و بەرگری لەماف و ئازادیەكانی و هاولاتیبوونی بكات ئەوە پەرلەمانە.
لەكوردستاندا جیاواز لە ولاتانی پێشكەووتوو و دیموكراتیخواز (ئەگەرچی لە كوردستان هەلگری دروشمی دیموكراسین) ئەوەندەی كار بۆ نەشرینكردنی پەرلەمان دەكرێت ئەوەندە كار بۆ دامەزراوەكردنی ناكرێت.پەرلەمان ئەو شوێنە گرنگەیە كە یاساكان و بریارە چارەنووس سازەكانی لێدەردەچێت كە پەیوەندیان بە بەرژەوەندی گشتی هەیە. كە مافی ئەندام پەرلەمانە چاودێری دەسەلاتی جێبەجێكردن و(لێپرسینەوە لە سەرۆك وەزیران بكات )و بانگێشتی پەرلمان بكات و بۆ پرساندن .بەلام لەبەر زالبوونی هەژمونی حزبی بەسەر دام و دەزگاكانی هەرێمدا ,ئەوە ئەندام پەرلەمان خۆی دەدزیتەوە لەم بەرپرسیارتیە,وە ئەركێكی تری رێگریكردن لە كردە نایاسایەكان و گەندەلی و بەهەداردانی سامانی گشتی .
هەلبژاردنی ئەندام پەرلەمان لە ولاتێك و لە سیستەمی سیاسی ولاتێك بۆ ولاتێكی تر جیاوازە هەریەكەو بەگوێرەی سیستەمی سیاسی ئەو ولاتە ئەندام پەرلەمان هەلدەبژێردرێت بە (راستەوخۆی و ناراستەوخۆی).
لەكورستاندا ئەندام پەرلەمانەكان لەسەر لیسی حزبەكان وبە شێوەی لیستی سەربەخۆ و(كەسانی سەربەخۆ و بیلایەن)راستەوخۆ لەلایەن خەلكەوە هەلدەبژیردرێن.
شێوازی هەلبژاردنی ئەندام پەرلەمان لەسەر بنەمای لێهاتووی و پسپۆریەتی دەبێت.بەلام لە كوردستاندا لەسەر بنەمای حزبیون دەبێت .ئەمەش بۆتە جێگەی رەخنەی زۆری هاولاتیان.چونكە گەل كاتێك گرێبەستێكی چوار سالی لەگەل پەرلەمانتار ئەنجام دەدات .ئەركی پەرلەمانتار قورستر دەكات و دەیخاتە بەردەم بەرپرسیارتیەكی ویژدانی و رەوشتی و مرۆڤایەتی ,تاكو داكۆكیكاری سەختی ماف و ئازادیەكانی هاولاتیان بێت و راچاوی چ بەرژەوەندی گشتی گەل بكات.
بەلام بەداخەوە لە كوردستاندا نەریتێكی زۆر خراپ پەیرەو دەكریت لە پەرلەماندا ,پەرلەمانتار دوای هەلبژاردنیان لەلایەن گەلەوە. پەرلەمانتار هەول بدات لە بازنەی حزبیبوون دەربچێت و نوێنەری راستەقینەی گەل بێت .چونكە تاكە دامەزراوەی شارستانیە كە هیچ پەیوەندیەكی بە حزبیبوونەوە نیە .
بەلام لە زۆربەی هەلبژاردنەكان پەرلەمانتاران بەلێنی خۆیان بەرانبەر دەنگدەران دەشكێنن و هەر خەریكی حزب و حزبێنین لەناو پەرلەماندا.
پەرلەمانتار ئەوەندەی خەریكی كارە ناشرینەكانی حزبە ئەوەندە لە خەمی بەرژەوەندی گشتیدا نیە.
دوای تێبینی كردن و سەرنجدانم بۆ پەیرەوی ناوخۆی پەرلەمان سەبارەت بە ئەرك و مافی ئەندامان:
وەك یاساناسێك رەخنەی ئەوە لە پەیرەوی ناوخۆی پەرلەماندا دەگرم ! چونكە لە پەیرەودا كاتێك باس لە ئەركی پەرلەمانتار دەكات .
ئەركی پەرلەمانتاری زیاتر وەك وەزیفەیەك پیشاندەدات گەر هاتوو ئامادەیی دانشتینی پەرلەمان نەبێت و ئەوە ریكاری یاسایی لە دژی ئەنجام دەدرێت كە خۆی لە برینی موچەدا دەبینیتەوە.
كە لە بنەرەتدا ئەركی پەرلەمانتار بەرپرسیارتیەكی گەورەی ویژدانی و مرۆڤایەتی لەئەستۆدایە ,دەبیت نوێنەری راستەقینەی گەل بیت لەپەرلەمان.