كۆچێكی بێ سه‌روشوێن … سه‌ڵاح شوان
تایبه‌ته به شاعیری جوانه‌مه‌رگ: جه‌لالی میرزا كه‌ریم …………….
گه‌ڵایه‌كی خه‌مباری ده‌م
ڕووباری به‌فراوی مه‌رگی
ده‌ڕۆیت و ناگه‌ڕێیته‌وه
له بیابانێكی وشك و برینگی ناوله‌پی شه‌ودا
كه‌س ناناسیت و كه‌س ناتناسێ و بیرم ده‌كه‌ی
بیرم ده‌كه‌یت و بیرت ده‌كه‌م و هه‌ر شه‌وه‌ی
له قوژبنێكی تاریكی
مه‌یخانه‌یه‌كی به‌غدادا
ده‌خۆمه‌وه و باست ده‌كه‌م
باست ده‌كه‌م و ده‌گریم و ده‌خۆمه‌وه
تا له بیرم ده‌چێته‌وه
له‌ناو به‌فردا
له‌به‌ر زریانی هه‌ناسه‌ی ساردمدا دانیشه و مه‌ڕۆ
له‌به‌ر هه‌تاوی هاویندا
له‌ناو گڕی گریانمدا دانیشه و مه‌ڕۆ
تۆ ئه‌ستێره‌یه‌كی كزی
ده‌ست بۆ خۆری
وه‌ڵامی گشت پرسیاره‌كان درێژ مه‌كه
ڕێگا خزه
ئه‌گه‌ر ده‌شڕۆی جێم مه‌هێڵه
نێرگزێكم
ده‌توانی بمده‌ی له یه‌خه‌ی
به ئاوی خۆر نه‌شۆراوت
ئه‌سپه‌كه‌ت شاره‌زا نییه
توێشه‌به‌ره‌م و بمبه‌سته پشتی خۆت و جێم مه‌هێڵه
بمبه له‌گه‌ڵ خۆتدا بمبه
بۆ شه‌و و تاریكیی ڕێگات
چرام و هاوده‌می ڕێگام
جێم مه‌هێڵه
خه‌م و مه‌یخانه‌كان و خۆر
به‌جێ دێڵم
بمكه بازیبه‌ند و بمكه قۆڵی خۆته‌وه و جێم مه‌هێڵه
ده‌ڕۆم و ده‌گه‌ڕێمه‌وه
هێشتا ده‌ریا
ناتوانێت سه‌ر به‌ره‌و لووتكه‌كان هه‌ڵگرێت
ناتوانێت دوای
په‌ڵه هه‌ورێكی په‌ره‌وازه بكه‌وێت
ده‌ڕۆم له‌گه‌ڵ هه‌وردا ده‌ڕۆم
له‌گه‌ڵ باراندا دێمه‌وه
ده‌ڕۆم له‌گه‌ڵ خه‌مدا ده‌ڕۆم
له‌گه‌ڵ گریاندا دێمه‌وه
گشت هاتنێك ڕۆیشتنه‌وه‌یه‌كی به‌دوایه
ده‌ڕۆم له‌گه‌ڵ خۆردا ده‌ڕۆم
خۆر جێگای به‌رزه
تۆ هێشتا مه‌لێكی به‌رزه‌فڕ نیت
ده‌ترسم ڕه‌هێڵه‌ی خه‌م
ئه‌م به‌هاره
په‌ڕ و باڵت ته‌ڕ بكات و په‌كت بخا و نه‌تبینمه‌وه
جێم مه‌هێڵه
خۆشه‌ویستم ڕووبارێكی به‌هاره‌یه
دڵیشم ده‌كه‌مه پاپۆڕ
بۆ لووتكه‌ی كام چیات ده‌وێ
سه‌رت ده‌خه‌م
جێم مه‌هێڵه
دڵمت بۆ ده‌كه‌مه چه‌تری
خوێنینی مه‌مكی شه‌وگار
له دابارینی ئه‌ستێره و سه‌رمای شه‌وانی سایه‌قه
ده‌تپارێزم جێم مه‌هێڵه
جێم مه‌هێڵه
بارانم و بۆ هه‌ركوێ بڕۆیت
ده‌توانم لێوی غه‌ریبی و نوێنی ته‌نیاییت بۆ ئاوڕشێن كه‌م
جێم مه‌هێڵه
ده‌ڕۆم و ناگه‌ڕێمه‌وه
خه‌می خۆت بگره باوه‌ش
بیلاوێنه‌وه و بیمژه و خۆشت بوێ
خۆشم ده‌وێ
من خه‌می خۆمم خۆش ده‌وێ
خه‌م میوانی ئازیزی شه‌وی پایزه
به درێژایی گشت شه‌وه‌كان
بۆم ده‌ڵێت و بۆی ده‌ڵێم
خه‌وم نایه و خه‌وی نایه‌ت
خه‌م دۆستی شه‌وه و دڵدارمه
تا به‌یانی سه‌ری ده‌كاته سه‌ر دڵم
به‌ڕووتی له‌گه‌ڵمدا ده‌نوێ
خۆشم ده‌وێ
من خه‌می خۆمم
خۆش ده‌وێ
11/11/1975 به‌غدا
———————————
دوو شیعری جه‌لالی میرزا كه‌ریم
بڕوای شار
له گیانێكا … ئینسانێكا
له قووڵایی ئاسمانێكا
له شڵپه‌ی خوێنی جوانێكا
له كسپه و چزه‌ی ژانێكا
زۆر شت بینرا، ئێجگار نوێبوون.
* **
بۆ گه‌ل
مه‌شخه‌ڵ
چرای ڕێبوون.
وای كرد پێڵووی چاو لێكنه‌نرێ
له ڕووی تیشكی ئه‌و بڕوایه
هه‌ژاری شار هه‌نگاو بنێ
به‌ره‌و سه‌ختی ئه‌و ڕێگایه
كه نان
ژیان
به‌ختیاری بۆ ئه‌م تیایه.
***
له گیانێكا … ئینسانێكا
له تاریكی ڕۆژانێكا
فرمێسك تیایا له‌رزی و ترسا
گه‌لێك پردی مه‌زن ڕووخا
كه‌سێك بینرا
كه‌سی گشت كه‌س
ژیان لای به‌س
مردنێكی سه‌ر به‌رزی بوو
تاقه بڕوا
قوربانی پڕ دڵسۆزی بوو
كه‌سێك بینرا
به پێشمه‌رگه‌ی كورد ناو ئه‌برا
چه‌ند لێی درا
ئازار درا
هه‌تا كوژرا
ناوی كورد و كوردستانی له ده‌م نه‌بڕا.
***
له قووڵایی ئاسمانێكا ….
له ئاهی چه‌ند شاوانێكا
مانگی ڕووی دایك ئه‌بینرا
مات و بێده‌نگ
فرمێسكی مه‌نگ
نم نم له چاوی ئه‌ڕژا
بۆ كۆرپه شیره‌خۆره‌كه‌ی
كه دوژمن له بێشكه‌ی گڕا
به نێزه فێره خوێنه‌كه‌ی
دوا تریقه‌ی گه‌شی خنكا
ئاسمان ڕووخا
زه‌وی جووڵا
مناره‌كه‌ی مزگه‌وتی شار
هات به‌لادا
نوێژ تێكدرا
خوێن په‌ڵه‌ی دا
به‌ڕووی خوادا هه‌ڵپژینرا
له تاوانی ئه‌و مناڵه‌ی
وا سه‌ر بڕا.
***
له شڵپه‌ی خوێنی جوانێكا
له گه‌رمه‌ی شه‌ڕ بارانێكا
كڵپه‌ی تۆڵه له‌چاوێكا
دڵی دوژمنی ئه‌پێكا
چاوی جوانێكی ….
كچه شوانێك
كه نامه‌ردێ … جانه‌وه‌رێ
داگیركه‌رێ
ڕێی لێبگرێ
له‌دوای تێربوون سه‌ری بڕێ
له چاوێكا ….
له چاوی كچه كوردێكا
بینرا تۆڵه
نه‌ك یه‌ك تۆڵه … هه‌زار تۆڵه
تۆڵه‌ی زامی
بێئارامی
ژێر پێله‌قه و مشته كۆڵه.
***
له كسپه و چزه‌ی زامێكا
ته‌پاوتلدانی ژانێكا
باخێك بینرا
باخی هیوا
تۆوی بڕوا پێدا ئه‌كرا
بڕوا به‌گه‌ل … به ڕابه‌رێ
به‌و زه‌حمه‌تكێشه‌ی، ڕاپه‌ڕی
بڕوا به‌وه‌ی
ئامانجی كورد … هیوای نه‌وه‌ی
به‌رناگرێ …
ئه‌گه‌ر خوێنی بۆ نه‌ڕێژرێ
• گۆڤاری ڕزگاری، ژماره (9) كانوونی 1969، سلێمانی. ل: 17.
————————
ڕازێكی ده‌روون
گوێ شلی ئه‌و وتانه‌م له شه‌وه‌زه‌نگا
چرپه‌یانه له خامۆشی تاری سنگا
ئه‌و سكاڵا تاڵه‌ی هه‌رده‌م
هه‌ڵده‌ڕێژێ زووخاوی خه‌م
ئه‌و پرسیاره، بێ وه‌ڵامه‌ی، ڕێی پێنابه‌م
نه تێی ئه‌گه‌م
نه ئه‌شتوانم لێی هه‌ڵبێم و خۆم ده‌ربازكه‌م.
***
چیم له بوونما ئاخۆ ده‌سكه‌وت
بڵێسه و گڕ؟
یا هێمنی، گیانی نه‌سره‌وت
شادمانی، یا خه‌می دڕ
***
دنیا و ته‌مه‌نی له‌مه‌ودوام
ئاخۆ چۆن بێ؟
پڕ جریوه‌ی ئه‌ستێره‌بێ
ئه‌سمانه‌كه‌ی دوێنێی بڕوام.
***
ئه‌ی خۆم، كێ بم؟
به‌زه‌یی بم، یا شه‌ڕخواهی
خۆشه‌ویستی، یا ڕقاوی
ئاخۆ چی بم؟
***
ته‌زوویه‌كیش به‌گیانما دێت
فرمێسك و بزه‌ی لێده‌تكێت
كاتێك ده‌روون
دێته گڕ و كفت و هه‌ڵچوون
وێنه‌یه‌كی پرسیاراوی
ئه‌خه‌مه به‌رچاوی وێڵم
تیایا دڕكی ئاگراوی پڕ له چزه‌ی ژین ده‌شێلم.
***
له فرمێسكا … له بزه‌ی یادی جارانما
له‌هه‌نسكا … له شاڵاوی بیرسووتانما
له ناخه‌وه
له ناخێكی به داخه‌وه …
ڕوخساری خۆم، به‌دی ئه‌كه‌م
ڕووم تێ ئه‌كا … ڕووی تێ ئه‌كه‌م
دێینه دووان …
له‌من یه‌ك و له‌و به‌سه‌دان.
***
جا له ڕوخسارم تێ ئه‌گه‌م
بۆ وته‌یه‌ك گوێ شل ئه‌كه‌م
له قووڵایی دڵمه‌وه دێت
ئه‌نه‌ڕێنێت و پێم ئه‌ڵێت
نازانیت كێیت؟
پایه‌ت چه‌نده؟ كامه‌یه جێت؟
***
تۆ مرۆڤیت … بڵنده جێت
چه‌ند به‌ژان بێ ژینی دوێنێت
ئه‌مڕۆ ئازاد، ملی ڕێگات
بگره به‌ره‌و دنیای هیوات
ئه‌وسا هه‌ر وێنه‌ی ڕووی دوێنێت
هه‌زار و یه‌ك ڕه‌نگ ئه‌نوێنێت
باخی وشكی زه‌ردی سیسبوو
به ده‌ریای گوڵ ئه‌نه‌خشێنێ
به هه‌زاران وته‌ی نوستوو
له خه‌وی قورس هه‌ڵئه‌سێنێ
په‌ڵه هه‌وری ڕه‌شی سنگت
دێته ڕه‌وینه‌وه و نه‌مان
لێڵی گۆمی خولیای مه‌نگت
ڕوون ئه‌بێته‌وه گه‌ش و جوان
تێده‌گه‌یت كێیت
بۆچی ده‌ژیت … كامه‌یه جێت
به‌ره‌و كوێیه هه‌نگاوی ڕێت
تێئه‌گه‌یت كێیت …
• گۆڤاری تووتن، ژماره (4)ی ئایاری 1970، به‌غدا. ل: 61.
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
