Skip to Content

هەڕەشەکانی تورکیا لەسەر یەکێتی.. عوسمانی حاجی مارف

هەڕەشەکانی تورکیا لەسەر یەکێتی.. عوسمانی حاجی مارف

Closed
by ئایار 29, 2024 General, Opinion



ڕۆژنامەی خەباتی پارتی، لە مانشێتێکی گەورەدا لە ماڵپەڕی خۆیدا ڕایگەیاندووە، پارتی کرێکارانی کوردستان گروپی چەکدار لە سلێمانی پێکدەهێنن و دەیاننێرن بۆ چیای قەندیل و ناوچە کوردیەکانی سوریا. ئەمەش بەجیا لە کێشەکانی نێوان پارتی و یەکێتی لەسەر هەڵبژاردن، بەو ئاکامەی گەیاندوە کە پەیوەندیەکانی نێوان پارتی و یەکێتی چووەتە ناو قۆناغێکی بارگرژی زیاترەوە.
هەروەها ڕاپۆرتێکیش کە ڕۆژنامەیەکی سەر بە پارتی بڵاویکردۆتەوە، گوایە شاری سلێمانی وەک بنکەی دواوەی پەکەکە بەکاردەهێنرێت، بۆیە سەرسوڕمان و توڕەیی سەرکردەکانی یەکێتی لێکەوتەوە، کە ئەو ڕاپۆرتە وەک هاوکاری هەواڵگری بۆ تورکیا لێک ئەدەنەوە، هاندانێکی ڕاشکاوانەیە تا حکومەتی تورکیا بکەن بەگژ یەکێتیدا.
ئەوەی هۆکاری زیاتر تووڕەیی یەکێتیە لەسەر ئەو ڕاپۆرتە، ئەوە بوو کە یەکێتی دەڵێت هەڵمەتێکی تۆمەتبارکردنی لەگەڵدایە، کە گوایە یەکێتی باوەشی بۆ پەکەکە کردۆتەوەو پشتیوانی پەکەکە دەکات دژ بە تورکیا، کە پێشتر بەرپرسانی باڵای تورکیاش وێنایەکی لەو چەشنەیان لەسەر یەکێتی داوەو دەرگای هاتوچۆیان لەسەر داخستون.
گرژیی نێوان بارزانی و تاڵەبانی کە لەم دواییانەدا بەهۆی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمەوە لە نێوانیاندا پێشهات، بەوەی یەکێتی پێداگری لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن دەکات، بەقەبوڵکردنی هەموارکردنی یاسایی و ڕێکارەکان، کە بەم دواییە لەلایەن دادگای فیدراڵی عێراقەوە پەسەندکرا، بەڵام پارتی پێداگری لەسەر دواخستنی دەکات و بڕیاری لەسەر بایکۆتکردن داوە ئەگەر ئەم هەموارکردنانەی دادگای ناوبراو هەڵنەوەشێنەوە. هەربۆیە مەسرور بارزانی هەوڵی داوە لەڕێگەی داوای سکاڵا لەسەر بڕیارەکانی ئەو دادگایە، هەڵبژاردن بخاتە کاتێکی دواترەوە، کە لەم رۆژانەدا ئەو سکالایەش لەلایەن دادگاوە رەتکرایەوە.
ئەوە شاراوە نیە کە کێشەو ململانێی پارتی و یەکێتی، لە یەکەم ڕۆژی دەسەڵاتیان لە هەرێمدا وەک دوو هێزی میلیشیای ناسیۆنالست لە ماوەی سی ودوو ساڵدا، زۆر بەچڕی لە هەوڵی ئەوەدا بوون بە هەر بەهاو شێوازێک بۆیان لوابێت لە هەوڵی شەڕی ئەوپەڕی بێشەرمانە و دڕندانەو تێکشکان و ڕیسواکردنی یەکتریدا بوون. هاوکاری بەعس بۆ پارتی، هاوکاری کۆماری ئیسلامی بۆ یەکێتی لە ٣١ی ئابی ١٩٩٦ نمونەیەکی لە بیرنەکراوی ڕیسوایی هەردوولایانە، کە تائێستا ئەم ڕێبازەیان نەریتێکە بۆ چەندەمین جار دوبارە دەبێتەوەو شەرمەزاریش نابن.
هەروەها بافڵ، پارتی بەوە تۆمەتبارکرد کە زانیاری ناڕاستی بە تورکیا داوە و لەڕادەبەدەر بە چەواشەکارانە و نادروست و بێبنەما وەسفی کرد.!
هەڵبەتە ئەم جۆرە لە راپۆرت و سیخوری لە بەرامبەر یەکتردا کارێکی تازەو نامۆ نیە، نەریتێکە لە ململانێی حزبەکانی کوردایەتی، کە لەکاتی جیاوازی فکری و سیاسی و نەتەبابوونی بەرژەوەندیەکانیان جگە لە ملشاکاندنی یەکتر ڕێگایەکی تریان بەدەسەتەوە نیە.
لەگەڵ پەرەسەندنی بەرچاوی ئۆپەراسیۆنی سەربازیی تورکیا لە ناوچەکە، ئەو جۆرە تۆمەتانە، کە لەلایەن سەرکردە حزبی و ئەمنیەکانی یەکێتی لە سلێمانی ڕەتدەکرێنەوە، بەڵام لەهەمانکاتدا بوونەتە مایەی نیگەرانی و ترس لەوەی تورکیا ئامادەکاری زیاتر دەکات بۆ فراوانکردنی ئۆپەراسیۆنەکەی، لە لایەکی تریشەوە فشارەکانی بۆسەر ناوچەی یەکێتی زیاتر دەبن، ئەوەش ڕۆشنە کە پارتی بۆ خۆی ئەوە باش دەزانێت کە تورکیا بە هیچ جۆرێک دەست لە خەڵکی سڤیل ناپارێزێت.
لە کاتێکدا بارگرژی یەکێتی و پارتی لەئێستادا کە خەریکن مامەڵەکردن لەسەر هەڵبژاردن بە بڕیارەکانی دادگای فیدراڵیەوە دەکەن و لەبەردەم دۆخێکی دژواردان لە پەیوەند بە ئایندەی هەرێم و پەیوەندیان لەگەڵ حکومەتی بەغدادا، کێشەکە لەلایەن پارتیەوە بەئاشکرا پەلدەکێشت بۆ تۆخکردنەوەو ڕوبەڕوکرندەوەی یەکێتی لەبەرامبەر تورکیادا، چونکە لەلایەک ئەو نەخشەو هەوڵانەی حکومەتی بەغدا لە گەشەی ئابوری لە پەیوەندی لەگەڵ تورکیا واژۆیان کردوە، بەئاراستەی کاڵبونەوەی پێگەی پارتیە و بۆشاییەک لە پەیوەندی نێوان بارزانی و تورکیادا پێکدەهێنێت، یەکێتیش زیاتر خۆی ڕادەستی نەخشەو سیاسەتەکانی حکومەتی بەغداکردوە، پارتی فرسەت دەهێنێت لەو قەیرانەی دەرگیری بووە لەلایەک سەرنجی دڵسۆزی خۆی بۆ تورکیا نیشان بدات، لەلایەکیترەوە یەکێتی بخاتە ناو تەڵەی گێژاوی هەڕەشەکانی تورکیاوە.
بەرپرسێکی نووسینگەی ڕاگەیاندنی یەکێتی بە تووڕەییەوە وەڵامی ڕاپۆرتی ڕۆژنامەی خەباتی دایەوە، و ڕادەگەیەنێت کە ئەوەی ڕۆژنامەی خەبات بڵاویکردۆتەوە تەنیا پەیامێکی درۆ و چەواشەکارانەیە و بانگهێشتکردنێکە بۆئەوەی دەوڵەتی تورکیا خەڵکی سڤیل لە سلێمانی و هەڵەبجە بکوژن و ئاسایش و ئارامی ناوچەکە تێکبدەن، لەهەمانکاتدا ئاماژە بەوەش ئەدات کە پەکەکە لەنێوان سنوری عێراق و تورکیادایە، هەروەها تورکیا و پارتی خۆشیان دەڵێن کە ٤٠٠ گوند لەژێر کۆنترۆڵی پەکەکەدایە، واتە پێویستی بە ناوچەی سەوزی یەکێتی نیە!؟.
لەدوایین ئاگادارکردنەوەی تورکیا بۆ یەکێتی بەوەی هاوکاری پەکەکە دەکات، وەزیری دەرەوەی تورکیا ڕایگەیاند، لەوماوەیەدا داوای لە پارێزگاری سلێمانی کردوە، کە دەسەڵاتداران واز لە پشتیوانیکردنی پەکەکە بهێنن و لێی دوورکەونەوە، ئەگەر وانەکەن ئۆپەراسیۆنەکانی تورکیا بەردەوام دەبن و ئۆپەراسیۆنەکان لە دڵی سلێمانیدا ئەنجام دەدرێن.
ئەو وەزیرە جەختی لەسەر ئەوەش کردوە، وڵاتەکەی لە کۆبوونەوەکانیدا لەگەڵ یەکێتی ڕوون بووە و هۆشداریشی داوە لە بەردەوامبونیان لەیاریەکان و خۆخستنە ناو تەڵەی هاوکاری پەکەکەوە. داوای لێکردون پاڵپشتیەکانیان بۆ پەکەکە ڕابگرن و بانگهێشتیان نەکەن بۆئەوەی بێنە سلێمانی، نەهێڵن سوود لە نەخۆشخانەکانی پارێزگاکە وەربگرن. هەروەها هەڕەشەی ئەوەشی کردوە کاتێک “ئێوە لەگەڵ پەکەکە کار دەکەن و ئێمە ئەمە دەبینین، دەبێت شتێک لە دژی ئێوە بکەین، چونکە ئەم ڕێکخراوە بۆ ئەوە دروست بووە کە ئێمە بکاتە ئامانج، بۆیە ناتوانین ڕێگە بدەین ئەمەڕووبدات”.
تورکیا لەم دواییانەدا دەستیکرد بە دروستکردنی بنکەیەکی سەربازی نوێ لە پارێزگای دهۆک، لە ژێر ڕۆشنایی بێدەنگی فەرمی حکومەتی بەغدا کە ڕەنگدانەوەی بوونی گڵۆپی سەوزە لە بەغداوە بۆ ئەنقەرە، بە ئامانجی ئاسانکاری بۆ ڕوبەڕوبونەوەی لەگەڵ پەکەکە، لەژێر ڕۆشنایی گەشەسەندنی بەرچاو کە لە پەیوەندیەکانی تورکیا و عێراقدا تۆمارکراوە، بەتایبەتی لە بواری گەشەپێدان و ئابووریدا.
هێزەکانی تورکیا لەم دواییانەدا ئۆپەراسیۆنە سەربازیەکانیان لە ناوچەکانی باکوری عێراق بەشێوەیەکی بەرچاو پەرەپێداوە، هاوکات لەگەڵ هەوڵەکانیان لەگەڵ ڕێوشوێنی دامەزراندنی ئامادەبوونی سەربازی جێگیر لەو ناوچانەدا بە دامەزراندنی بنکەی سەربازی.
تورکیا چالاکانە کاردەکات بۆ گۆڕینی ناوازەیی هەڵوێستی یەکێتی نیشتمانی سەبارەت بە شەڕەکەی دژی پەکەکە، بەڵام لەم نێوەدا یەکێتی لەڕێگەی پاشکۆیی و پەیوەندیەکانی بە کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە ناتوانێ هەڵوێستێکی پەیگیرو ڕۆشن و یەکلاکەرەوە نیشان بدات، پارتیش ئەم دۆخەی قۆستۆتەوە لە هەوڵی توندکردنەوەی کێشەکانی نێوان تورکیاو یەکێتیە.
ئەم هەڕەشانەی تورکیا لەسەر یەکێتی بۆ بەرژەوەندیەکانی پارتی لەم دۆخەدا کە کێشەکان پەرشوبڵاون، هەلێکی داوە بە بارزانی پاشقولێک لە یەکێتی بگرێت لەبەرامبەر ئەو پاشقولانەی یەکێتی لەسەر هەڵبژاردن لە پارتی دەگرێت. لەهەمانکاتدا بەردەوامی ئەو پرۆسەو کێشانەیە کە یەکێتی و پارتی لەبەرامبەر یەکتردا لە هەوڵی شکاندنی هاوسەنگی هێزی یەکتردان، وەک هەر جارێکی ترو نمونەیەکی پەرچەکردار لەبەرامبەر یەکتردا ئاکامەکەی چ کارەساتێک دەخولقێنێت، قوربانیەکان چەندن و دۆخەکە بەرەو کوێ دەبات، بەهیچ شێوەیەک ناتوانێت لە بیرکردنەوەی بارزانی و تاڵەبانی و سەرکردەکانی یەکێتی و پارتیدا بێت.
ئەنقەرە لە ئەنجامی ناکۆکی بەربڵاوی نێوان پارتی و یەکێتی هەوڵ دەدات تا دەتوانێت سوود لە دۆخی لاوازی ناوخۆیی هەرێمی کوردستان وەربگرێت، لەبەرامبەر دوژمنایەتیەکی ئەوپەڕی خۆی لەگەڵ یەکێتی نیشتمانیدا، ئەنقەرە تاڕادەیەکی زۆر سەرکەوتوو بووە لەوەی بارزانی و پارتی دیموکراتی بکاتە هاوپەیمان و هاوکارو پاشکۆ، لەهەمانکاتدا پارتیش وەک دڵسۆزی بۆ تورکیا دژایەتیەکی بێپەردە لە بەرامبەر پەکەکەدا نیشانداوە.
هەرچەندە هیچ ڕێکەوتنێکی نووسراوی نێوان لایەنەکانی تورکیا و عێراق سەبارەت بە بەشداریکردنیان لە شەڕی دژی پەکەکە ڕانەگەیەندراوە، بەڵام سەرچاوە سیاسیەکان ڕەتیان نەکردەوە کە ئەردۆغان بەڵێنی زارەکی لە بەرپرسانی باڵای دەسەڵاتی فیدراڵی و هەروەها لە هەرێمی کوردستانی عێراق وەرگرتبێت تا ڕادەیەک هاوکاری سوپای تورکیا بکەن لە بواری زانیاری سەبارەت بە پێگەی چەکدارانی پەکەکەو جموجۆڵەکانیان.
دەسەڵاتی میلیشیایی پارتی و یەکێتی تەنها سەوداو مامەڵەکردن و پاشکۆبوونیان نیە بۆ دەوڵەتان، لەوە واوەتر سیو دوو ساڵە بونەتە بەڵاو دەردیسەری و بەدبەختیەکی وەها بۆ دانیشتوانی کوردستان، کە ناڕەزایەتیە جەماوەریەکان گەیشتۆتە ئاستێک خەڵکی ئامادەن پەنا بۆ شەیتانیش بەرن تا بارزانی و تاڵەبانیان لەکۆڵ بێتەوە!

Previous
Next
Kurdish