چیرۆک\ کورسی پارکەکە.. نووسینی: شیکە

لە ڕۆژێکی باراناوی وەرزی زستاندا کە سەرما سەرپەنجەکانی وەک چلوورە دەبەست لەژێر بارانەکەدا بە هێواشی بێ ئەوەی ئاگای لە هەنگاوەکانی بێ کە بەرە و کوێ ئەڕوا هەنگاوی ئەنا وەکو ئەو کەشتیوانەی چارۆگەی کەشتیەکەی هەڵکردووە و داویتە دەست با ئیتر بۆکوێ ئەیبا با بیبات، هەنگاوەکانی گەرچی کورت و لەسەر خۆ بوون، بەڵام بۆ ئەو قووڕس بوون، چونکە لەگەڵ هەر هەنگاوێکی حەسرەتێکی دا ئەنا، لەگەڵ هەرهەنگاوێکی خەونێکی لە گۆڕ ئەنا وەک بڵێ هەنگاوەکانی بۆ ڕۆشتن نا، بەڵکە بۆ بەتاڵکردنەوەی ناخی ئەنێ. لەو کاتەدا ژیان بۆ ئەو گرنتی هەنگاوێکی تری نەبوو فرمێسکەکانی لەگەڵ دڵۆپی باران تێکەڵ ببوون و ئەوانەی بە لایدا ئەڕۆشتن وایان ئەزانی کە ئەوە بارانە بە سەر ڕوومەتییەوە، هەمووان لە تاو باران و سەرما ڕایان ئەکردو وم و هەندێکیان چەتریان هەڵدا بوو تا تەڕ نەبن، تەنها ئەم نەبێ نە سەرما و نەبارینی باران و نە تەڕ بوونی لا گرنگ نەبوو، زۆرێک لەوانەی کە ئەگەشتن پێی ڕۆشتنی خۆیان هێواش ئەکردەوە و بەسەرسووڕماوی سەریان ئەکرد و بەردەوام دەبوون لە ڕۆشتن. هەندێکیان لەبەر خۆیانەوە ئەیان وت: تۆ سەیری ئەم شێتە بکە هەموو جەستەی تەڕ بووە و خەریکە بیبەستێ، بەڵام ئەو هەر بە لاشییەوە گرنگ نییە. ئەوان ڕاستیان ئەکرد جەستەی تەڕ بوو سەرماش بوو، بەڵام بۆ ئەم کاریگەری نەبوو، چونکە لە ناخیدا ئاگرێک ئەسوتا گەر هەموو بارانەکەش لێی بدایە نەئەکوژایەوە.
هەنگاوەکانی بەردەوام بوون هەر بە هەمان چەشن هەتا بایەکە کەشتییەکەی لە کەنارێک لەنگەر کرد، کاتێ دوای ئەو هەموو ڕۆشتنە بۆ یەکەم جار سەری هەڵبڕی و سەیری کرد لە پێش پارکێکە، سەیرێکی ئەملاو ئەولای خۆی کرد بە سەر سوڕمانەوە وەک ئەوەی بە خۆی بڵێ من چۆن گەشتمە ئێرە و یان پرسیاری ئەوەی من چی ئەکەم لێرە؟ ئەو کاتە وەڵامەکەی دەست نەکەوت، لەگەڵ هەموو بیرکردنەوە ئاڵۆز و زۆرەکەی مێشکی هەنگاوی نا بەرەو پارکەکە و ڕۆشتە ناوی، هەنگاوەکانی خێراتر بوون لە هی پێشووتری وەک ئەوەی شتێک قاچەکانی ڕا بکێشێ و بیەوێ بیبا بۆ شوێنێکی دیاری کراو. پاش کەمێ ڕۆشتن گەیشت بە کورسییەکی ناو پارکەکە کاتێک گەشتە لای کورسییەکە وەستا و کەمێک لێی ڕاما دواتر وەکوو ئەوەی یەکەم جاری بێ کورسی ببینێ و دانیشێت لەسەری دانیشت، وەک منداڵ کاتێک کە بۆ یەکەم جار شتێک ئەبینی چەند سەرسام ئەبێ، ئیتر بەو سەرسامییە یان ئەگری یان پێئەکەنێ، بەڵام نە پێکەنی نە گریا. لە پڕ دەستی کرد بە گەڕان وەکو ئەوەی شتێکی ون کرد بێت. دوای کەمێ گەڕان وەستا نووسینێکی هەڵکۆراوی دۆزییەوە کە بەروارێک بوو، بەرواری ئەو ڕۆژەی کە بۆ کۆتا جار لەگەڵ دایک و باوکی سەردانی ئەو پارەکەیان کرد بوو. نزیکی 10 ساڵ تێپەڕی بوو بە سەر ئەو ڕۆژەدا بۆ ساتێ گەڕایەوە هەمان ڕۆژ بۆ ئەو کاتەی کە ئەم لە سەر خلیسکێنەکە یاری ئەکرد و دایک و باوکی لە بەرامبەر ئەو لە سەر ئەو کورسییە دانیشتبوون سەیری ئەویان ئەکرد و پێئەکەنین، بەڵام کاتێ ئەم سەرقاڵی یاریکردن ئەبوو ڕوویان گرژ ئەبوو بێزار دەرئەکەوتن و پێیان وابوو کە نایانبینێ، بەڵام کاتێ ئەوانی بە گرژی و بێزاری ئەبینی، هەستی ئەکرد کە شتێک هەیە و خەریکە شتێک ڕووئەدا، بەڵام نەیئەزانی چییە! لە یاریکردن هیلاک بوو ڕۆشتەوە بۆ لای دایک و باوکی لە نێوانیاندا دانیشت پێیان گوت: بۆ هاتیتەوە؟

ئەویش گوتی: هیلاک بووم ئەوەنە بەسە بۆ ئەمڕۆ ئەگەر دووبارە حەزم لێی بێ ئێوە من ئەهێننەوە ئێرە؟
هەردووکیان پێکەنین و بە لە قاندنی سەریان ڕازەمەندیان نیشان دا بۆ قسەکەی. دواتر ڕووی کردە باوکی و گوتی: بابە ئەزانی چی؟
باوکی گوتی:چی ئەزیزم؟
گوتی: حەز ئەکەم کە گەورە بووم وەکو تۆ کار بکەم تۆش لە ماڵەوە بی ئیتر ماندوو نەبی وە ئەمەوێ سەیارەیەکی زۆر جوانت بۆ بکڕم تا ئیتر گەر ویستت بچی بۆ شوێنێ ناچار نەبی بە پاس بڕۆیت و قاپ شۆرێک و جل شۆرێکیش بۆ دایکم ئەکڕم تا چیتر دەستەکانی نەقڵیشێن و تێک نەچن. کاتێ گوێیان لەم قسانە بوو تێگەشتن کە ئەویش لە هەموو شتەکان تێئەگا و بیر لە چارەسەرکردنیان ئەکاتەوە. دوای کەمێ لە بێدەنگی و سەیرکردنی یەک، باوکەکە سەیری کرد گوتی: ئای لە تاقانەکەی من بیری لە چی کردۆتەوە، من قوربانی تۆ بم، بەڵام گیانی بابە ئەو شتە نابێ تۆ پێویستە لە ماڵەوە یارمەتی دایکت بدەی کاتێ گەورە بووی خواردن بۆ من ئامادە بکەی و کاتێ لە کار ئەگەڕێمەوە لە پێش دەرگا بیت و پێشوازیم لێ بکەی. تۆ ئەزانی ئەوە بۆ من لە هەموو دونیاش زۆر زیاترە و بینینی تۆ و زەردەخەنەکەت هەموو ماندووبوون و هیلاکیەکم لە بیرئەبەنەوە. ئەزیزەکەی بابە من کار ئەکەم بۆ ئەوەی تۆ لە هیچت کەم نەبێ، بۆیە پێویست ناکا تۆ بیر لەو شتانە بکەیتەو. کاتێک باوکی وای گوت خەمبار بوو سەری بۆ خوارەوە کرد و بە خەمباری گوتی: ئاخر من نامەوێ تۆ هیلاک ببیت. باوکی گوتی: هەموو هیلاکییەکانم قوربانی تۆ بێ تۆ جارێ مناڵی بیر لەو شتانە مەکەرەوە، تۆ جارێ مناڵی بیر لەو شتانە مەکەرەوە لە ناو مێشکی دووبارە و دووبارە ئەبۆیەوە وەکو ئەوەی توتیەک لە ناو مێشکی بێت جگە لە توتیی وەک زیندەوەرێکی مشەخۆر وابوو خەریک بوو مێشکی ئەخوارد. لەگەڵ بیرکەوتنەوەی ئەو قسەیە بزەیەکی تاڵی کرد وەکو ئەوەی بڵێ ئاخۆ نازانن کە مناڵ و مێشک وەکو یەکن کاتێ شتێکیان لێ قەدەغە دەکرێت زیاتر حەزیان لێیە بیکەن. فرمێسکەکانی وەکو پاشماوەی گڕکانێکی تەقیەوە کە بە خامۆشی کە بە سەر خاکەکەی دەوریدا ڕێچکەیەک بۆ خۆی دروست ئەکا و هێواش هێواش دێتە خوارەوە و شوێنەواری خۆی بە سەر زەوییەکەوە جێ ئەهێڵێ ناخی ئەویش وەکو گڕکانێک تەقیبۆیەوە و فرمێسکەکانی وەکو پاشماوەی بە سەر ڕوومەتیدا ئەهاتنە خوارەوە و شوێنەواری جێ ئەهێشت. دووبارە گەڕایەوە بۆ هەمان ڕۆژ. کاتێ باوکی قسەکانی تەواو بوو و خەریکی هەڵکەندنی بەروارەکە بوون پەیوەندییەکی بۆ هات، کاتێ سەیری کرد کەمێ پەشۆکا و هەستا و گوتی ئێستا دێمەوە کەمێ دوورکەوتەوە و وەڵامی دایەوە. لە کاتی وەڵامدانەوە پەشۆکاوی و خەم بە ڕوخسارییەوە دیار بوو وەکو ئەوەی کێشەیە هەبێ و بیەوێ چارەسەری بکا عوزر بۆ شتێ بهێنێتەوە. ئەم ئاوا سەیری باوکی ئەکرد دایکی بۆ ئەوەی سەرنجی لای باوکی نەمێنێ ڕوخساری بۆ لای خۆی سوڕان گووتی :
ئای لە ڕۆڵەکەی من چەند گەورە بووە تا بیر لەو شتانە بکاتەوە! ئادەی پێم بڵێ بەتەمای چ جۆرە جل شۆرێکم بۆ بکڕی؟ کاتێ گوێی لەو قسەیە بوو بزەیەک کەوتە سەر لێویی و گوتی:ئەها ئەو جۆرانەی کە خۆیان جلەکان ئەشۆن، ئەزانی کامە ئەوەی کە بەس جلەکە ئەکەیتە ناوی و ئیتر خۆی ئەیشوا؟ ئەها ئەوانەی ناو ڕیکلامەکان. ئەمەوێ لەوانەت بۆ بکڕم. دایکی گوتی:ئای لە نازدارەکەی من جا ئەوانە زۆر گرانن تۆ چۆن پێت ئەکڕدرێت؟ ئەویش گوتی :ئاخر کاری زۆر زۆر ئەکەم تا بتوانم پارەی ئەوەم هەبێ. قسەکانیان تەواو نەبوو باوکی بە پەشۆکاوی هات و گوتی :دەبێ بڕۆین ئێوە دەبەمەوە ماڵ و خۆم کارم هەیە، هەستن زوو بکەن لەوێ هەستان و ڕۆشتن. ئیتر ئەوە کۆتا جار بوو کە سەردانی ئەوێ بکەن. لە کاتی ڕۆشتن ئاوڕی بۆ دواوە دایەوە و سەیرێکی پارکەکە و کورسیەکە و خلیسکانییەکەی کرد وەکو ئەوەی بزانێ و هەستی کردبێ کە کۆتاجارە کۆتا هەنگاوی ناو لە پارکەکە دەرچوو، ڕۆژێ دوای ڕۆژی پارکەکە ویستی ئەو شتانە بکا کە باوکی پێی وت بۆیە ڕۆشت بۆ چێشتخانە و بە دایکی گوت :دایکە حەز ئەکەم فێری خواردن دروستکردن ببم وەکو ئەوەی باوکم گوتی ئەبێ خواردنێکی زۆر خۆش بۆ باوکم دروست بکەم، تا کە خواردنی ماندوو بوونی نەمێنێ. دایکی کەمێک پێکەنی و گوتی :زۆر باشە وەرە با پێکەوە خواردن دروست بکەین. لەگەڵ دایکی سەرقاڵی خواردن دروستکردن بوو ، تا کاتی هاتنەوە باوکی هات بەپەلە ڕایکرد بۆ دەرگاکە و چاوەڕێ بوو باوکی بدات لە دەرگاکە و ئەم بیکاتەوە. هات و دەرگای بۆ کردەوە باوکی بە بینینی دڵخۆش بوو و پێکەنی و لە باوەشی کرد و بەیەکەوە ڕۆشتنە ژوورەوە و هەر لە باوشی باوکیدا بە باوکی گوت :بابە ئەزانی ئەمڕۆ لەگەڵ دایکم خواردنم دروست کرد ئەو خواردنەی کە تۆ حەزت لێیە؟ئەویش گوتی :توخوا بەڕاست ئای خواردنێک تۆ دروستت کردبێ ئەبێ ئێستا چەند خۆش بێت،دڵنیام پەنجەی خۆمی لەگەڵ ئەخۆم! ئەویش پێکەنی و باوکی ماچێکی نێوچەوانی کرد و لەگەڵ ئەو قسانە گەشتن بە چێشتخانەکە و سفرە ئامادە بوو، دانیشتن بۆ نانخواردن و دوای ئەوەی باوکی یەکەم پاروی خوارد یەکسەر گوتی :باوکە چۆنە خۆشە بە دڵتە؟ ئەویش گوتی :زۆر زۆر خۆشە تا ئێستا شتی ئاوا خۆشم نەخواردووە و خەریکە پەنجەی خۆمی لەگەڵ بخۆم ئەوەنە خۆشە.
ئیتر بەبیستنی ئەو قسانە زۆر دلخۆش بوو وەکو ئەوەی ئەڵێن دەمی تا گوێی ڕۆشت بوو لە خۆشیدا. ئەویش ئاوا بوو ئەو ڕۆژە ئاوا لەگەڵ کەمێ یاریکردن لەگەڵ باوکی و بەسەربردنی کاتێکی خۆش تەواو بوو.
ڕۆژی دواتر هەمان شتی کرد بەڵام باوکی وەکو ڕۆژی پێشوو نەبوو. ئەمڕۆ لە باوشی نەکرد تەنها ماچی کرد و ڕۆشتە ژوورەوە خواردنەکەی خوارد و تەنها گوتی خۆشە! دوای تەواو بوونی لە نانخواردن ڕۆشتە هۆڵەکە و سەرقاڵی کارکردن بوو. ئەمیش ڕۆشتە هۆڵەکە و لە تەنیشت باوکی وەستا، بەڵام باوکی نەک ئەوەی هیچی نەوت بەڵکو هەستی بە بوونیشی نەکرد! ئەویش بێ هیوا بوو ڕۆشتەوە ژوورەکەی خۆی.
ڕۆژی دواتر بە هەمان شێوە بوو. ڕۆژی دوایی ئەویش هەر ئاوا بوو ئەوەی جیا بوو نە ماچی کرد نە لە خواردنەکەی خوارد! ڕۆژەکانی تریش هەر بە هەمان شێوە بوو. دوای تێپەڕینی هەفتەیەک ئیتر بێ هیوا بوو. ئیتر نە چۆیە چێشتخانە تا لەگەڵ دایکی خواردن دروست بکا و نە لە پێش دەرگە چاوەڕێی باوکی ئەکرد، تەنانەت هەندێجار بۆ خواردنیش نە ئەهاتە سەر سفرە،

ئەو 10 ساڵە ئاوا تێپەڕی ئەو کاتەی چووە قوتابخانە هیوایەکی بۆ دروست بوو و گوتی لەوانەیە ئەگەر نمرەی بەرز بە دەست بهێنم و سەرکەوتوو بم، باوکم دڵخۆش ببێت. قۆناغی یەکەمی بە نمرەی بەرز بڕی و کارتەکەی برد بۆ لای باوکی گوتی :بابە سەیرکە بە پلەی یەکەم دەرچووم! ئەویش کە سەرقاڵی کارکردن بوو و بێ ئەوەی سەیری کارتەکەشی بکا گوتی :ئافەرم ڕۆڵەکەم، دواتر پارە بە دایکت ئەدەم تا بە دڵی خۆت شتێکت بۆ بکڕێت. بە بێ هیوایی و خەمباری ڕۆشتەوە ژوورەکەی خۆی.

ساڵی دواتریش هەر بە هەمان شێوە بوو هەموو قۆناغەکانی خوێندنی بە پلەی یەکەم بڕی، بەڵام هیچ کات ئەو شتەی کە لە باوکی چاوەڕێی ئەکرد نەیبینی هەموو جارێ کەمێ پارەی ئەدا پێی تا بەدڵی خۆی شتی پێ بکڕێت. دیارییەکان زۆر بوون، بەڵام بۆ ئەو هیچ نەبوون، وەکو ئەوەی ناوچەیەک دەریایەکی گەورەی لێ بێت، بەڵام لە بەر ئەوەی ئاوەکەی سوێرە ناتوانرێ سودی لێ ببینرێت.
هەموو ساڵەکان و ڕۆژەکان ئاوا ڕۆشتن ژوورەکەی خۆی و ئەو چوار دیوارەی کە تیای بوو نیشتمانی ئەو بوو، تا ئەو ڕۆژە تەنها ئەو کاتانەی کە قوتابخانەی هەبوو ئەهاتە دەرەوە و شتانێکی زۆر لە ماڵەکە گۆڕابوون، بەڵام ئەم بە هیچیانی نەزانی بوو، وەکو ئەو ورچەی لە سەرەتای وەرزی زستان سڕ ئەبێ سەرەتای وەرزی بەهار لە کوخەکەی خۆی دێتە دەرەوە و ئەبینێ وەرزەکە زۆر جیاوازە لەو کاتەی کە ئەم کۆتا جار ڕۆشتە کوخەکەی خۆی. بەڵام ناشپرسێ کە ئەمە چۆن ڕوویداوە، ئەو ڕۆژەی کە ناخی تەقیەوە و پێش ئەوەی لە ماڵ بچێتە دەرەوە لە ژوورەکەی هەموو هێزی خۆی کۆکردەوە و لە ژوورەکە ڕۆشتە دەرەوە بەو هیوایەی شتەکان گۆڕابن. چووە لای باوکی دووبارە سەرقاڵی کارکردن بوو لێی نزیک بۆیەوە بانگی کرد و گوتی :بابە ئەویش گوتی : بەڵێ چیت ئەوێ؟ بەو وەڵامدانەوەیە ئەو هیوایەی کە وەکو شاخێک دروست ببوو، لایەکی ڕووخا و ویستی پەشیمان بێتەوە هیچ نەڵێ.باوکی کاتێ هەستی کرد خەریکە پەشیمان ئەبێتەوە، دەستی لە کارکردن هەلگرت گوتی:بڵێ ڕۆڵە چیت ئەوێ؟ ئەتەوێ شتێ بکڕی و داوای پارە ئەکەی؟ دەستی برد بۆ جزدانەکەی گوتی: ها ڕۆڵە چەندت ئەوێ بیبە ئەویش گوتی :
نا بابە پارەم ناوێ گوتی: ئەی چیت ئەوێ بڵێ بزانم، زۆر لە کاتم مەگرە کارم هەیە ئەبێ تەواوی بکەم؟ ئەویش کە سەری داخست بوو و بە دەنگێکی نزم گوتی :بەیانی لە قوتابخانە چالاکییەک هەیە مامۆستاکان داوایان لێمان کرد کە پێویستە هەموومان باوکمان لەگەڵ خۆمان ببەین بۆ قوتابخانە، ئەگەر تۆش بتوانی لەگەڵم وەرە و ئەگەر تۆ نێیت، من ناتوانم بەشداری چالاکییەکە بکەم و زۆریشم حەزم لێیە کە بەشداری بکەم. باوکی کەمێ بیری کردەوە و گوتی :ئمم بەڕاستی بەداخم زۆر حەزم ئەکرد کە بێم، بەڵام ببورە ناتوانم، بەیانی کارێکی زۆر گرنگم هەیە پێویستە بڕۆم ئەو کارە بکەم. زۆر ببورە ئەتوانی لەگەڵ دایکت بڕۆیت، ئەویش سەری بەرز کردەوە و گوتی :ئاخر نابێ ئەوان وتیان هەر ئەبێ باوکتان بهێنن. بەیانی هەموو هاوڕێکانم لەگەڵ باوکیان ئەبن. ئەگەر من لەگەڵ دایکم بم زۆر عەیب ئەبێ ودواتر ئەوان چیم پێ ئەڵێن؟ باوکە چی ئەبێ جارێک لە بەر من واز لە کارەکەت بهێنیت و لەگەڵم بێیت، تەنها بۆ یەک جار؟ کاتێ وای گوت قوڕگی پڕ گریان بووو و چاوەکانی وەکو کانی هەڵقوڵا، بەڵام کە وای گوت باوکی توڕەبوو گوتی :یانی چی تەنها جارێ بۆ تۆ واز لە کارەکەم بهێنم؟ من هەموو ئەوەی کە ئەیکەم بۆ تۆیە، بۆ ئەوەمە کە تۆ لە هیچت کەم نەبێ. ئەگەر من کار نەکەم تۆ چۆن ئەتوانی بڕۆی بۆ قوتابخانە؟ کێ خەرجییەکانت بۆ ئەدا؟ تۆ نازانی من چەند هیلاک ئەبم لە بەر تۆ، کەچی هێشتا پێی نازانی و هاتووی ئاوام پێ ئەڵێی؟ ئەویش بە گریانەوە گوتی : بەخوا مەبەستم ئەوە نەبوو، تەنها ویستم بۆ جارێک لەگەڵم بی و لە لای هاوڕێکانم بڵێم کە منیش باوکم هەیە و ئەمە باوکمە. باوکە من ناڵێم هیچت بۆم ناکردوە و هەرگیز وا ناڵێم. من هەموو شتم لە بەرچاوە و ئەزانم کە چەند ماندووی، چەند هیلاکی. هەموو شتێک ئەزانم، بەلام من هەرگیز نەمویستوە ئاوا خۆت ماندوو بکەی. من تەنها ویستومە لەگەڵم بیت. باوکی کە گوێی لەو قسانە بوو زیاتر توڕە بوو و بە توڕەیی پێی گوت :بڕۆ ژوورەکەت با نەتبینم! تۆ لە کەیەوە ئەوەنە بێ چاو ڕوو بوویت؟ ئیتر بەو دڵە پڕ و چاوە پڕ فرمێسکەی ڕۆشت، بەڵام بۆ ژوورەکەی نا، بۆ سەر شەقامەکان و بۆ بەر بارانەکە، چونکە ئەوکاتە نەک ژوورەکەی، بەڵکو ماڵەکەشی لێ ببوو بە شوێنێک کە هەناسەی تیا تەنگ بوو، وەکو ئەوەی لە ناو شوشەیەک دابێت. هەر بۆیە شەقام و باران بۆ ئەو باش بوون، شەقامەکان بەر فراوان و هیچ دیواریکیان نییە و بارانەکەش بۆ گڕکانی هەڵقوڵاوی ناخی باش بوو.

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.