راهێنان و بەهرە.. زانا رەزاق
ڕاهێنان
مرۆڤ لەهەر بوارێک و شتێک بە ڕاهێنان بەرەو پێش دەچێت و پەرە بەتواناکانی خۆی دەدات بێگومان لەو بوارەی تێدا کار دەکات
ئەگەر هاتوو بەهرەش هەبێ باشترو چاکترە ئەمە وا دەکات زیاتر بگاتە لوتکە بێگومانیش مەرجیش تەمەنیش نیە بەڵکو زیاتر بە ئەزموون و شارەزایی و ڕاهێنانەوەیە لەشێوازی بوارێک یان بوارەکانی تری ژیان.
بۆ نموونە تۆ دەتەوێ لەیاری تۆپی پێ بەرەو پێش بچیت پێویستت بەوەیە کە زۆر مەشق و ڕاهێنان بکەی بێگومانیش ئەمەش ووردە ووردە لەو بوارە یان لەبوارەکانی تر یانی دەبێ بەهێواشی بێت سودی زیاترە نەک بەخێرایی و ماوەیەکی کەم
جا ئەگەر بتەوێ ببیە شاعیر پێویستە زۆر بخوێنیتەوە وە خۆشت لەسەر شعر نووسین و ووتن لێڕابێینی خۆشی دەبێ ووشەو ڕستەکانی شعرەکە هی خۆت بێت و دروستی بکەی چونکە دواتر ووردە ووردە بەرەو پێشدەچێ، بەهەمان شێوەش بۆ ڕۆمان نووسینیش و باتەکانی تریش هەروەها بەهەمان شێوە یان بڵێین نموونەی تر بۆ وەستایەتی.
وەستای هەر جۆرە کارێک پێویستە لەگەڵ وەستاکان فێری بیت و شارەزایی بوارەکە بیت دواتر بەپێی کات ئەزموون وەردەگرێت و بەرەو پێش دەچێت
بەهرە
یەکێک لەو سیفەتەو تایبەتمەندییانەی کە مرۆڤ هەیەتی بەهرە لەشتێک یان شتانێک یان ڕوونتر بڵێم لە بوارێک یان بوارانێک ئەمەش بەپێی کەسەکان دەگۆڕێت هەروەک چۆنیش تەبیعاتو ڕەفتاری مرۆڤەکان بەیەک ناچێت ئاواش بەهرەکانیان لەیەک ناچێ یانی هەموویان بەهرەیان لەشتێک نابێت یان زۆرینە یان بەڵکو ئەمەش دابەش دەبێت بەسەر مرۆڤەکاندا بەجۆرێکی تر بڵێم هەموو مرۆڤ بەهرەی هەیە گرنگتر و چاکتر ئەوەیە ئەو مرۆڤە بزانێت لەچی بەهرەی هەیە لەخۆیدا بدۆزێتەوە بۆ ئەوەی لەو بەهرەیەی کە هەیەتی بتوان پەرە بەتوانا و بەهرەی بدات.
بۆ ئەوەی بەرەو چاکترو باشتر بڕوات یانی دەبێ بەرژەوەندی خۆی و مرۆڤەکانی تر بێت نەک حەز و هەست و عاتیفی چونکە بەڕای من بەحەز هۆکارێکە مرۆڤەکان تووشی شکست یان کاریگەری زۆر دروست نەکات لەسەر مرۆڤەکان بەرەو پێش بردنی کۆمەڵگا هەروەها ئەو بوارەی کاری تێدەکات ئینجا دەبێ مرۆڤەکە بزانێت بە چ ڕێگایەک ئەو بەهرەی هەیەتی بەرەو پێش دەبات چونکە من پێم وایە لەوەش جۆری هەیە یانی بەشێوازی جیاواز بەرەو پێش دەچێت.
دەشێ ئەو کەسە بەهرەدارانە خۆیان دەربێخن بۆ ئەوەی زوو بدۆزێتەوە لە کۆمەڵگا و بوارەکەی بەهرەی هەیە بتوانێ سودیان پێبگەیەنێ بەڕاستیش و بە پلەی یەکەم ئەرکەکە لەسەر خۆیانەکە بیسەلمێنن و کێن و چیان پێیە چۆن دەتوانن چی پێشکەش بکەن و سودیان بۆ کۆمەڵگا و مرۆڤایەتی هەبێت.
بێگومان هەن و هەشبوونە بەدەرنەکەوتوونە ئەوەش بە پلەی یەکەم خودی خۆیان ڕادەوەستێت کە بۆ وایان نەکردووە؟
بۆ نموونە:
تۆ یاریزانێکی باشی تا لە یاریگا بچووکەکان و گەورەکان یاری نەکەیت کێ دەزانێ تۆ یاریزانێکی بەهرەداری یان دەتوانم چەندان نموونەی تر بهێنمەوە لەگشت بوارەکان.