له بیره‌وه‌ری ڕۆژنامه‌نووسێكی عێراقی دا.. نه‌ژاد عزیز سورمێ
خالید قشتینی(*) ، ڕۆژنامه‌نووسێكی ئێراقییه، له ڕۆژنامه‌ی )الشرق الاوسط)ی له‌نده‌نی كارده‌كرد ، هه‌ر له‌و ڕۆژنامه‌یه‌ش ڕۆژانه گۆشه‌یه‌كی ده‌نووسێ.
قشتینی له گۆشه‌یه‌كدا (9ی ته‌ممووزی 2002 )ده‌نووسێ : له وتارێكدا وتبووم »خالید قشتینی وا ده‌ڵێ«: جوولانه‌وه‌ی ئازادیخوازی نیشتمانی كه هه‌وڵی ده‌دا له ده‌ست ئیمپریالیزم »وای نووسیوه« ڕزگاری بێت، له ئه‌ساسدا ئه‌وانه‌ی زیاتر داكۆكییان له ڕزگاربوون ده‌كرد ، ئه‌وانه بوون له‌سه‌رده‌می عوسمانیدا فێری دزی و به‌رتیلخۆری ببوون و ده‌یاندی ئینگلیزه‌كان ڕێی ئه‌وه‌یان لێده‌گرن ، بۆیه به‌ناوی شۆڕش به‌ڕوویاندا ده‌وه‌ستان..
به‌و ڕه‌نگه مرازیان حاسڵ بوو و سه‌ربه‌خۆییان ده‌ست خست و هاتنه‌وه سه‌ر پیشه‌ی جارانیان له دزی و به‌رتیلخۆریی.. له‌مباره‌یه‌وه هه‌ندێ له براده‌ران لۆمه‌یان كردم و گوتیان: خالید ده‌زانی تۆ هه‌ندێ جار تێده‌په‌ڕێنی؟ به‌قسه‌ی تۆ بێ هه‌موو ئه‌و زه‌عیمانه‌ی زیندان و ده‌ربه‌ده‌رییان له پێناوی سه‌ربه‌خۆییدا بینیوه دزبوون؟ قشتینی به‌باسكردنی یه‌كێك له سه‌ره‌ك وه‌زیره‌كانی ئه‌وسا وه‌ڵامیان ده‌داته‌وه و ده‌ڵێ: »له‌و زه‌عیمانه براینه باسی (جه‌عفه‌ر عه‌سكه‌ری) یتان بۆ ده‌كه‌م، ئه‌و پیاوه له دژی ئیستیعمار له لیبیا شه‌ڕی كرد و له شۆڕشی عه‌ره‌بیدا به‌شداربوو و خه‌باتی له پێناوی سه‌ربه‌خۆیی عێراقدا كرد…
ئه‌و پیاوه له ده‌وڵه‌تی عێراقیدا بوو به وه‌زیر، ئینجا سه‌ره‌ك وه‌زیران تا ئه‌وه‌ی زه‌عیمێكی نیشتمانپه‌روه‌ری دیكه كوشتی و له كۆڵی كرده‌وه..
ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر بیره‌وه‌ری تۆفیق سویدی سه‌روه‌زیرانم ده‌خوێنده‌وه، هه‌رچه‌نده عاده‌تیشم نییه وه‌ختی خۆم به‌و جۆره شتانه بچوێنم ، چونكه بیره‌وه‌رییه‌كانمان تێكه‌ڵه‌یه‌كی عه‌جیبن له نێوان درۆ و واقیع ، مرۆڤ نازانێ چۆنیان لێك جیابكاته‌وه..
به‌هه‌رحاڵ وه‌ك له بیره‌وه‌رییه‌كانی سویدیدا خوێندمه‌وه ناوبراو – میری لیوا جه‌عفه‌ری عه‌سكه‌ری »وای نووسیوه« له‌سه‌رده‌می ده‌سه‌ڵاتی نیشتمانیدا ده‌ستی به‌سه‌ر زه‌وییه‌كی گرانبه‌های كه‌ناری دیجله‌دا گرت له باشترین شوێنی به‌غدا له گه‌ڕه‌كی عیوازییه.. ئه‌و زه‌وییه دیاره ئه‌میری بووه ( مڵكی ده‌وڵه‌ت) میری لیوا عه‌سكه‌ری ده‌ستی به‌سه‌ردا ده‌گرێ و قه‌سرێكی گه‌وره بۆ خۆی له‌سه‌ر دروست ده‌كا كه به‌سه‌ر دیجله‌دا ده‌ڕوانێ »موباره‌كه«، ئه‌وه‌شی له‌به‌ری ده‌مێنێته‌وه به نرخێكی له مسته‌حه‌ق پتر ده‌فرۆشێته‌وه دزه‌كانی تر! وه‌زیری دارایی ئه‌وسا ساسۆن حسقێل بووه، ئه‌و وه‌زیره‌ی تائێستا كه‌س به‌قه‌د ئه‌و خزمه‌تی ئابووریی عێراقی نه‌كردووه .. حسقێل به مه‌سه‌له‌ی ئه‌و ئه‌رزه ده‌زانێ و لای مه‌لیك فه‌یسه‌ڵی یه‌كه‌م و تۆفیق سویدی سه‌ره‌ك وه‌زیران خه‌به‌ر له میری لیوا ده‌دا.. به‌ڵام وادیاره به‌هیچ نه‌چووه.. دوای چه‌ند مانگێك ئه‌میندارێتی پایته‌خت شه‌قامی سه‌ره‌كی ئه‌و ئه‌رزه دزراوه به ناوی (شه‌قامی عه‌سكه‌ری) ناوزه‌د ده‌كا و وه‌زاره‌تی موعاریفیش دوو قوتابخانه‌ی له‌سه‌ر هه‌مان ئه‌رزی دزراو به‌ناوی قوتابخانه‌ی عه‌سكه‌ریی كوڕان و عه‌سكه‌ریی كچان لێ دروست كرد.. به‌و جۆره ئه‌مه یه‌كه‌مین جاربوو ناوی دزێك له شه‌قام و قوتابخانان بنرێ..« خالید قشتینی باسی شتی دیكه‌ش ده‌كا.. به‌ڵام .. دیاره مشتێ نموونه‌ی خه‌روارێكه .
(*) خالد ئه‌لقشتینی : نووسه‌ر و ڕۆژنامه‌نووسی ناسراو له 1929 له به‌غدا له دایك بووه ، ده‌رچووی كۆلیژی ماف و ستوونووسێكی به‌ناووبانگ بوو له چه‌ندان ڕۆژنامه به تایبه‌تی ڕۆژنامه‌ی ( الشرق الأوسط) و خه‌ڵاتی ڕۆژنامه‌نووسی عه‌ره‌بی له بواری ستوونووسیدا له له‌نده‌ن بردووه‌ته‌وه . له 2003 كۆچی دوایی كردووه .
)
