دیوانی شیعری ئێوارانی ڕاین ، غروب های راین، نووسینی یووسف مەنتک بە زمانی فارسی لە سوێد چاپ و بڵاو کرایەوە
دیوانی شیعری ئێوارانی ڕاین ، غروب های راین، بە زمانی فارسی لە وەشانخانەی 49 کتێب لە سوێد چاپ و بڵاو کرایەوە. نووسینی یووسف مەنتک، وەرگێڕانی بۆ فارسی سپێدە صالحی
وێنەی بەرگ ئاری میرزا
چاپی یەکەم 2023 سوێد
ISBN : 978-91- 89859-53-1
ئەوەی شایانی ئاماژە پێکردنە ئەو کتێبە پێشتر بە زمانی ئەڵمانی و شێوەزاری کرمانجی باکوور ڕێنووسی لاتینی چاپ و بڵاو کراوەتەوە، بڕیارە بە هەردوو زمانەکانی عەرەبی و ڕووسیش بڵاو بکرێنەوە.
ئه‌ی وڵاتم! ئه‌ی تاراوگه‌ی جوان!
سپێده ساڵحی
وه‌کوو وه‌رگێڕی ئه‌م به‌رهه‌مه شیعرییه که کات و ساتێکی زۆرم له په‌نا و په‌سیو و ناو داڵانه ئاڵۆز و ساده‌کانیدا به‌سه‌ر برد، ئه‌گه‌ر بمه‌وێت ناوێکی دیکه بۆ”ئێوارانی ڕاین” هه‌ڵبژێرم ناوی ده‌نێم” ئه‌ی وڵاتم! ئه‌ی تاراوگه‌ی جوان!”، هه‌ڵبژاردنی ئه‌م ناوه هه‌وڵیک نییه بۆ گۆڕینی ناوی ئه‌م ده‌فته‌ره شیعرییه یان خواستێک بۆ ده‌ستێوه‌ردان له ڕه‌سه‌نایه‌تیی ناوه شیعرییه‌که‌ی به‌ڵکوو خوێندنه‌وه و داڕشتنه‌وه‌یه‌کی دیکه‌ی ده‌قه‌که‌یه له لایه‌ن وه‌رگێڕه‌وه، که‌شف و پێداگرییه‌کی دیکه‌یه له سه‌ر زه‌ینییه‌ت و تێڕوانینی کوردانه له جوگرافیایه‌کی ئه‌ورووپیدا، ڕاوکردنی ماسی و هه‌ڵهێنجانی گوێچکه‌ماسی و هه‌موو ئه‌و بوونه‌وه‌ر و زینده‌وه‌ره سه‌یر و سه‌مه‌رانه‌ی به‌یت و باو و خه‌ون و خولیا و هیواکانی کورده له قووڵاییه‌کانی ڕاین و که‌ناره پڕ حه‌سره‌ته‌کانێتی، تاسووقی خۆشه‌ویستی و حه‌زی ژیانه له باوه‌شی غوربه‌تێکدا که به یادی وڵات و گۆرانییه دیرۆکییه‌کانی گه‌رم دادێت، له ئامێزی جیهانێکی خوێنین و سه‌رشێت، ئێوارانی ڕاین گێڕه‌ره‌وه و نواندنه‌وه‌ی ته‌قینه‌وه‌ی زه‌ینییه‌ت و تێڕوانینی کوردی له سه‌رده‌می ئاوابوون و کۆتاییهاتنه ڕۆژئاواییه‌کان و له ڕۆژگاری ئاخرزه‌مانییه ڕۆژهه‌ڵاتییه‌کانه، و هاوکات تیشکی خۆره‌تاوی هیوا و ده‌ستپێکردنه‌وه‌یه له خه‌ره‌ند و هه‌زارتوێ سامناکه‌کانی ڕووداوه‌کانه، گێڕانه‌وه‌ی زمانی کوردی وبرینه‌کانێتی له خۆی و دنیاکه‌ی، له ڕاین و جیهانه‌که‌ی و به مانایه‌کی خوازه‌یی له مانش و ڕاین و…هه‌ر ئاوێکی به‌خوڕی ئاوێنه‌نوێنی ڕۆژئاوایی که ته‌نیایی دڵدارانی که‌نارنشینی چاو له ئاسۆ به نه‌شئه‌ی برینێک ده‌ڕووشێنێت، برینێک له دراوسێیه‌تی نیشتمانێکی دوور، خوێناوێکی به‌خوڕ له یادگه‌ی تاراوگه‌یه‌کی جوان! که هاوکات نیشتمانه و ئه‌ویش نییه! ئه‌ی وڵاتم من له هه‌ناوی تۆ دام یان تۆ له هه‌ناوی من! ئێوارانی ڕاین ئاوه‌ها زایه‌ڵه و گۆرانییه‌کی ئه‌هوراییه!
دەزگەی چاپ و بڵاو کردنەوەی ئەڵمانی یونایتد پ،س، سەبارەت بە شیعرەکان وایان نووسیوە لەسەر بەرگی کتێبە کەو بۆ ڕاگەیاندن:
بەرگێک لە شیعر کە لە گەشەکردن و زیادەڕەوی دوور دەکەوێتەوە و بە تەوەری کۆنکرێتی و لێدوانی ڕوون سەرسام دەکات. شیعرەکان لە ئەبستراکتدا ون نابن، بەڵکو کۆمەڵێک چیرۆک لەبارەی چارەنووسی جیاواز و نزیکەوە دەگێڕنەوە.
بۆ پشتی کتێبەکە ئەو دەقەیان نووسیوە:
کتێبێکی شیعر بە جیاوازی! زۆرجار شاعیران هەست بە ناچاری دەکەن کە بەرهەمەکانیان بە زمانی هێمادار و دەستەواژەی ئاڵۆز بارگاوی بکەنەوە کە دەتوانێت خوێنەران ماندوو و بێزارکەر بێت.
شیعرەکانی ئەم بەرگەیە دوورن لەو جۆرە گەشەکردن و زیادەڕەوییانە. بە زمانێکی پاک و ڕوون، ڕووداو و هەستەکانی ڕۆژانە ڕەنگ دەدەنەوە بەبێ ئەوەی زۆر سادە و سادە دەرکەون.
دەقەکان لە ئەبستراکتدا ون نابن، بەڵکو چیرۆک و چارەنووسی تایبەت دەگێڕنەوە، لە کاروباری خۆشەویستی لەدەستچوو، نیشتمانێکی بەجێماوە یان نیگەرانی کەسێکی ئاوارە.
Dengekan
دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.
