زیرەکی دەستکرد چی لە مرۆڤایەتی دەکات!.. ڕزگار عومەر
زیرەکی دەستکرد وەكو هێزێکی گۆڕانکاری سێبەری خستۆتە سەر ئەمڕۆی جیهان، گۆڕانکاری زۆر کاریگەری لە لایەنە جیاوازەکانی ژیان دروست کردووە، کە بە دڵنیایی راستەوخۆ کار دەکاتە سەر بازاڕی کار . یەکتر بڕینی هەردوو جەمسەری کۆمەڵناسی – پێشکەوتنی تەکنەلۆژی تادێت گرینگتر دەبێت بۆ تێگەیشتن لە ئەمڕۆمان، بەتایبەتی بەرزبوونەوەی ئاستی بێکاری لە جیهاندا.
یەکخستنی زیرەکی دەستکرد لە پیشەسازییەکان لە لایەك بووەتە هۆی زیادبوونی کارایی و بەرهەمهێنان، بەڵام بووەتە هۆی گۆڕانکارییەکی بەرچاویش لە میکانیزمەکانی بازاڕی کار. بە تایبەتی ئەو جۆرە لە کار کە سروشتی دووبارە کردنەوەی تێدایە، ئەمجۆرە لەکار بە شێوەیەکی گشتی بە سیستەمی ئۆتۆماتیکی دەگۆڕدرێن، ئەمەش کێشەیەکی فراوانی بێکاری و مرۆیی لێدکەوێتەوە.
یەکێك لە ساغ بوونەوە سەرەتاییەکانی کۆمەڵناسیی دەربارەی زیرەکی دەستکرد کاریگەرییەکەیەتی لەسەر ڕێژەی بێکاری جیهانی. بەپێی زانیاری و داتا تازەکان، چەند وڵاتێک تووشی هەڵاوسان بوون لە ژمارەی دامەزراندنی کرێکارو فەرمانبەرو کارەمەندی نوێ کە پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆی هەبووە لەگەڵ پەنا بردن بۆ تەکنەلۆژیای زیرەکی دەستکرد بۆ نموونە، توێژینەوەیەك کە لەلایەن کۆڕبەندی ئابووری جیهانییەوە ئەنجامدراوە، دەرکەوتووە کە تا ساڵی ٢٠٢٥، ڕەنگە زیاتر لە ٨٥ ملیۆن هەلی کار بەهۆی سیستەمی ئۆتۆماتیکی زیرەکی دەستکرد لە کۆمپانیا مامناوەند و گەورەکاندا لە جیاتی بدرێت بە مرۆڤ دەدرێ زیرەکی دەستکرد!
دەرئەنجامە کۆمەڵایەتیەکانی بێکاری بەهۆی زیرەکی دەستکرد لە دەرەوەی بازنەی بازاڕی کاریش خەستر دەبێت چونکە لەگەڵ ئەوەی تاکەکان لەگەڵ نائەمنی کاردا دەجەنگن، پێکهاتەو چینەکانی کۆمەڵگا تووشی فشاری زیاتر دەبن. پرسەکانی وەك نایەکسانی لە داهات، دەستڕاگەیشتن بە خوێندن بۆ بەدەستهێنانی کارامەیی پێویست بۆ گەڕان و ئومیدی دۆزینەوەی چانسی کار، نائارامی کۆمەڵایەتی دەبێتە بەشێکی دیمەنی کۆمەڵگاکان کە ئەرکێکی جدیتر دەخاتە سەر کۆمەڵناسیی نوێ، ئەرکێك کە ڕەنگە سیستەمەکان نەیانەوێ هیچ بودجەیەکی بۆ تەرخان بکەن.
حکومەتەکان و دامەزراوە پەروەردەییەکان ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە کەمکردنەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکانی زیرەکی دەستکرد لەسەر بازاڕی کار. داڕێژەرانی سیاسەت دەبێ ستراتیژییەکان دابڕێژن بۆ دووبارە ڕاهێنانەوە و بەرزکردنەوەی لێهاتوویی هێزی کار، دڵنیابوون لەوەی کە تاکەکان کارامەیی پێویستیان هەیە بۆ لە ئەستۆ گرتنی کاری نوی کە تەواوکەری تەکنەلۆژیاکانی زیرەکی دەستکردن .
لە تێڕوانینی ئەمڕۆی کۆمەڵناسیدا زیرەکی دەستکرد شمشێرێکی دوو سەرە، کە لە یەك کاتدا دەرفەتی بێ وێنە پێشکەش بە چینێک دەکات و کێشەش بۆ چینێکیتر دروست دەکات، بەتایبەتی لە بواری بێکاری جیهانیدا.
سیستەمی قازانج هیچ قەلەقی ئەم پێشبینیانەی کۆمەڵناسیی نوی نیە، ئەمەش ئەرکێکی زیاتر دەخاتە تیئۆری کۆمەڵناسی کە ڕەنگە لە ڕووی ئەکادیمیەوە نامۆ بێت بە سروشتی خۆی، کۆمەڵناسی نەك بە هەڵبژاردەی خۆی بەڵکو وەکو حەتمیەتی ئەم دۆخەی جیهان چاری نیە بە دەستێك داتاو تیئۆر بە دەستەوە دەگرێ بە دەستەکەیتر ڕەخنە لە شێوازی خاوەندارێتی و بەڕێوەبردنی تەکنەلۆژیای نوێ!
