کورد چۆن بەرگری لە خۆی بکات لە بەرامبەر زوڵم و ستەمی دەوڵەتی تورکیا.. وهاب شاە محمد

کورد دەتوانێت لە ئاوێتەیەک لە ستراتیژی سیاسی و دیپلۆماسی و یاسایی بۆ بەرگریکردن لە خۆی لە بەرامبەر زوڵم و ستەمی دەوڵەتی تورکیا لە ئاستی نێودەوڵەتیدا کەڵک وەربگرێت. لێرەدا چەند ڕێگەیەکی ئەگەری دەخەینەڕوو:

1. ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان و پرۆسەی یاسایی ڕاپۆرتکردنی تاوانەکان بۆ دادگا نێودەوڵەتییەکان: ئەگەر بەڵگەی پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ هەبێت، دەتوانرێت دۆسیەکان بخرێنە بەردەم دادگا نێودەوڵەتییەکانی وەک دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان (ICC) یان دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا (ECHR). هاوکاری لەگەڵ نەتەوە یەکگرتووەکان: ڕێکخراوە کوردییەکان دەتوانن ئەو پرسە لە ئۆرگانەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان وەک ئەنجومەنی مافی مرۆڤ یان ئەنجومەنی ئاسایش وروژێنن و پێشێلکارییەکان وەک هەڕەشەیەک بۆ سەر ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی بەڵگەدار بکەن. لۆبیکردن بۆ گەمارۆکان: هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی سزای نێودەوڵەتی دژی تورکیا، بەتایبەتی لەسەر بابەتەکانی پەیوەست بە گۆشەگیری نەتەوەیی و تاوانەکانی جەنگ.
2. دیپلۆماسی و هاوپەیمانی هاوپەیمانی لەگەڵ دەوڵەتانی تر: کورد دەتوانێت داوای پشتیوانی لەو وڵاتانە بکات کە لە مێژوودا بەرژەوەندییان لە مافەکانی مرۆڤ نیشانداوە یان بەرژەوەندی ستراتیژییان لە ناوچەکەدا هەیە. بەهێزکردنی نوێنەرایەتی: دامەزراندنی نوێنەرایەتی لە کۆڕ و شارە نێودەوڵەتییەکان (هاوشێوەی ڕۆڵی دەسەڵاتی فەلەستین) بۆ بنیاتنانی پشتیوانی سیاسی. هاوپەیمانی لەگەڵ گروپە چەوساوەکانی تر: هاوکاری لەگەڵ بزووتنەوە قەومی یان سیاسییەکانی تر کە بەهەمان شێوە لەژێر سیاسەتەکانی تورکیادا ئازار دەچێژن، بۆ زیادکردنی فشارەکان لە ئاستی نێودەوڵەتیدا.
   
3. پێکهێنانی بیروڕا و میدیا هۆشیاری نێودەوڵەتی: بەکارهێنانی سۆشیال میدیا و دۆکیۆمێنتاری و ڕاپۆرت بۆ بڵاوکردنەوەی زانیاری لەسەر ئەو زوڵمە. ئاشکراکردنی خراپ بەکارهێنان لە ڕێگەی میدیای نێودەوڵەتی بەناوبانگەوە. نوێنەرایەتی فەرهەنگی: تیشک خستنە سەر کولتوور و مێژووی کورد بۆ بنیاتنانی هاوسۆزی لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی. توێژینەوەی ئەکادیمی و سیاسەت: پشتگیری لە توێژینەوە و ڕاپۆرتەکان لەسەر ستەم کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر بڕیاردەران هەبێت لەسەر ئاستی جیهانی.
4. پاڵپشتی کۆمەڵگای مەدەنی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ: لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک ئەمنستی ئینتەرناشناڵ و هیومان ڕایتس وۆچ کاردەکەن بۆ بەڵگەنامەکردن و ڕاپۆرتکردنی پێشێلکارییەکان. ڕای گشتی: بەشداریکردنی گروپە چالاکوانە نێودەوڵەتییەکان و داکۆکیکارانی مافی مرۆڤ بۆ فشارخستنە سەر حکومەتەکان بۆ ئەوەی کاربکەن. ڕەوەند: کۆکردنەوەی ڕەوەندی کوردی لە ئەوروپا و ئەمریکای باکوور بۆ کاریگەری لەسەر سیاسەت لە وڵاتەکانیان.
   
5. فشارە ئابوری و سیاسییەکان بایکۆتی ئابووری: هاندانی سزای ئابووری و بایکۆتی کاڵا و خزمەتگوزارییەکانی تورکیا وەک ئامرازێک بۆ فشارخستنە سەر حکومەت. هاندانی بارودۆخی بازرگانی دادپەروەرانە: کاریگەری لەسەر کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان بۆ ئەوەی وەبەرهێنان لەو ناوچانە نەکەن کە ستەم لە خراپترین ئاستیدایە.
   
6. بنیاتنانی ئۆتۆنۆمی و شەرعیەت پەرەپێدانی ناوچە ئۆتۆنۆمەکان: لەو ناوچانەی کە کورد لە ژێر دەسەڵاتیدایە (بۆ نموونە لە ڕۆژاڤا)، بە پێشخستنی دیموکراسی و یەکسانی و سەقامگیری سەرکەوتن لە خۆبەڕێوەبەریدا نیشان بدە. ئەمەش دەتوانێت پشتیوانی نێودەوڵەتی دروست بکات. بەدواداچوون بۆ دانپێدانان: کارکردن بۆ بەدەستهێنانی دانپێدانان بە ناوچە یان ڕێکخراوە سەربەخۆکانی کوردی وەک ئەکتەری شەرعی لە سیاسەتی نێودەوڵەتیدا.
   
   ئەنجام
   کورد پێویستی بە کەڵک وەرگرتن لە تێکەڵەیەک لە هاوکاری ستراتیژی و داکۆکی و ئامرازی یاسایی بۆ زیادکردنی پشتیوانی نێودەوڵەتی. ئامانجێکی درێژخایەن دەتوانێ دروستکردنی یەکڕیزی بێت لە نێوان گروپە kجیاوازەکانی کورد و دامەزراندنی ئەجێندایەکی ڕوون بۆ چۆنیەتی بەدیهێنانی ستەم لە ئاستی جیهانیدا.
   
   نوسینی/وهاب شاە محمد

Dengekan

دەنگەکان وەک رۆژنامەیەکی ئەلکترۆنی لەپێناوی فەراهەمکردنی سەکۆیەکی ئازاد بۆ دەنگە جیاوازەکان لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٠٢ دەستی بەکارکردن کردووە لە شاری تۆرنتۆ. دەنگەکان بە رۆژنامەی خۆتان بزانن و لەرێی ناردنی بابەتەکانتانەوە بەرەو پێشی بەرن لەپێناوی بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی هۆشیار و ئازاد و یەکساندا.